Mağazacılıkta Kullanılan Bilişim Programları

Çok mağazalı perakende işletmesinde perakende faaliyetlerin hemen hemen çoğunda günümüz gelişen teknolojisinin bir gereği olarak bazı teknolojik yazılımlar kullanılmaktadır. Bu yazılımlar kullanım alanlarında işletmeye oldukça yarar sağlamakla beraber muhasebe uygulamalarında da etkin olarak kullanılmaktadır. Araştırma sırasında da pek çok yerde adı geçen bu yazılımların kolay anlaşılabilmesi için her birine kısaca değinmenin yararlı olacağı düşünülmüştür.

İncelen perakende zincir mağazasında günümüz teknolojisinin perakende sektörüne sunduğu güncel yazılım ve programlar kullanılmaktadır. Bu yazılım ve programlar yönetim bilgi sistemi ve muhasebe bilgi sisteminin temelini oluşturmakta, işletme içerisindeki süreçlerin kontrolü, etkinliği ve analizi için büyük önem arz etmektedir. İncelenen işletmede kullanılan yazılım ve programların yönetim ve muhasebe temelli yararları ilgili konu başlıklarında inceleneceği için bu bölümde yalnızca kullanılan yazılım ve programlar ile ilgili genel bilgiler verilmek istenmiştir.

a. Oracle

Oracle, Microsoft'un ardından dünyanın ikinci büyük yazılım firmasıdır. Veritabanı, uygulama ve geliştirme araçları, uygulama sunucusu ve de iş uygulamaları alanlarında yazılım çözümleri bulunmaktadır. Temel felsefesi daha düşük maliyetle daha kolay ve hızlı yönetim olan Oracle, Veritabanı Yönetim Sistemleri, veritabanı geliştirme araçları, kurumsal kaynak planlaması yazılımları, müşteri ilişkileri yönetimi ve tedarik zinciri planlaması yazılımlarında dünyanın başlıca şirketlerinden biridir. 1977 yılında kurulan Oracle, ülkemizde 145'ten fazla ülkede ofis bulundurmanın yanı sıra dünya çapında yaklaşık 50,000 personele sahiptir. Yıllık 11,79 milyar dolardan (2004) fazla gelire sahiptir. Oracle'ın dünya genelinde çalışan sayısı 50.000 kadardır.

Dünyada Oracle sisteminin kullanıldığı yaygın sektörler aşağıda sıralanmıştır:127 • Uzay endüstrisi • Otomotiv • Kimya endüstrisi • Telekomünikasyon • Tüketici ürünler

• Eğitim, Araştırma Geliştirme • Mühendislik ve yapı

• Sağlık sektörü

• İleri teknoloji ürünleri ( mikro işlemci ve yarı iletken üretimi ) • Medya ve eğlence

• Kamu sektörü • Seyahat ve ulaşım • Perakende

Dünyada birçok sektörde olduğu gibi perakende sektöründe de veri tabanı ve bilgi yönetim sistemi olarak Oracle tercih edilmektedir.

b. Persis

Perakende ve mağazacılık sektöründe 1996 yılından bu yana hizmet veren Persis, müşterilerine mağaza otomasyonu konusunda yazılım ve donanım çözümleri ile danışmanlık ve teknik destek hizmetleri sunmaktadır. İhtiyaçlar açısından müşteriden müşteriye büyük farklılıklar gösteren sektörde, ürün ve çözüm sunmak da aynı oranda bilgi ve deneyim gerektirmektedir. Yurt dışı kaynaklı yazılım ürünlerinin uyarlanması yöntemiyle geliştirilen çözümlerin müşteri gereksinimlerini karşılayamamaları ve uygulamada aksaklıklara neden olmaları nedeniyle ülkemizin özel koşullarına uygun tamamen yerli üretim yazılım ürünleri ihtiyacı gün geçtikçe artmaktadır.128

Donanımda, başta bu sektörün önde gelen üreticilerinden NCR ın ürünleri olmak üzere tüm donanım ve teknolojilerin en güncel ürünleri ile oluşturulan çözümleri müşterilerine sunmaktadır.

Gelişen sektörel çözümleriyle, artan müşteri memnuniyetiyle ve genişleyen müşteri portföyüyle Persis, ülkemiz mağazacılık sektöründe güçlü bir konumda bulunmaktadır.

Ülkemizde, farklı sektörlerdeki perakende otomasyon gereksinimleri çok geniş bir yelpaze içinde yer almaktadır. Bu nedenle gereksinimlerin tümünü karşılayacak uygun bir ön ofis yazılımı bulmak oldukça güçtür. Sorunun çözümü, genellikle elde olan yazılımlara olanaklar çerçevesinde yapılan eklemeler ve değişikliklerle gereksinimlerin sadece bir kısmının giderilmesinde aranmaktadır. Özellikle yabancı kaynaklı yazılımlarda bunun ne denli güç olduğu açıktır.

c. NCR

Kuruluşu 1884 yılına kadar uzanan NCR şirketi işletme kararlarının daha hızlı ve etkin alınması için işletme için çözüm üreten bilgi sistemlerinden biridir.

Teknoloji kuruluş yılından beri evrimsel gelişmesini sürdürdükçe NCR şirketi de dünya perakende sektörünün en büyük nakit kayıt sistemini yaratan şirketlerden biri halini almıştır. Uzmanlık alanı daha çok perakende ve satış sektörü olduğu için nakit kayıt kontrol sistemi, satış kayıt kontrol sistemi gibi bilgi teknolojileri donanımları üretmektedir.129 Ayrıca bankacılık sektöründe ATM cihazlarının üretimi ve yazılımsal desteğini de sunmaktadır. NCR kasa sistemi barkodlanan stoktaki ürünlerin satışı sırasında her hareketin çift taraflı kayıt altına alınmasını ve gerektiğinde yardımcı programlar ile elektronik veritabanına aktarılmasını sağlamaktadır. Bu bütünleşme sayesinde muhasebenin temel fonksiyonlarından olan kayıt ve kontrol işlevleri çok daha etkin ve kolay gerçekleştirilebilmektedir.

d. Microsoft Office

Dünyanın en büyük yazılım şirketi olan Microsoft birçok alanda öncü olmuş yazılımları ile bilgisayar ve bilişim sektörüne yön vermektedir. Daha çok işletim sistemleri ve Office programları ile sektörlere yön veren şirket yönetim etkinliğini arttırmada etkin çözümler sunmaktadır. Bu noktada şüphesiz en büyük katkıyı Office programları ile yapan şirket dokümantasyon için Word, sunumlar için Power Point, veri tabanı yönetimi için Access, veri yönetimi ve analizi için Excel ve şirket içi ağ üzerinden iletişim için ise Outlook programlarını kullanıcılarına sunmaktadır. İncelenen perakende işletmesi sektörün büyük çoğunluğunda olduğu gibi yukarıda adı geçen programları etkin biçimde kullanmaktadır. Bu programlar içerisinde Outlook ve Excel’in kullanımı çok daha etkin ve fazladır. Çok mağazalı perakende işletmelerinde bizim incelenen işletmede olduğu gibi veri ve bilgi akışının etkinliği esastır. Bu bilgi akışı ilgili birimlerden diğer ilgili birimlere hızlı doğru ve zamanında aktarılmalı. Bu gereklilik yönetimin başarımı için çok önemlidir. Web tabanlı elektronik posta iletişimi artık günümüz veri iletişimin esası durumuna gelmiştir. Bu durumu etkin kılmak için şirket şubeleri arasında intranet bağlantı yapısı Türk Telekom altyapısı ile kurularak, şirket tüm şubeleri ile aynı binada faaliyet gösteriyormuş gibi hızlı ve etkin iletişim kurabilmektedir.

D. Zincir Mağazacılık Perakende Muhasebesi Uygulaması