6 TARTIŞMA
6.4 Müdahalenin Değerlendirilmesi
Çalışmamızda müdahale grubuna motivasyonel görüşme tekniklerinden Karar Dengesi Çalışması uygulanmış, uygulama süresi 15 dakikayla ve tek görüşmeyle sınırlandırılmıştır. MG tekniklerinden özellikle KDÇ’nin tercih edilmesinin nedeni, AMKB olgularında MG yöntemininin kullandığı özel teknikler içerisinde daha iyi sonuçlarla en güçlü ilişkiyi kuran tekniğin KDÇ olmasıdır(200).
Müdahale süresinin 15 dakika olarak belirlenmesinin amacı, bu olgularda MG tekniğinin polikliniklerde uygulanabilirliğini arttırmaktır. Literatürde MG uygulama sürelerinin minimum 15 maksimum 50 dakika olması önerilmektedir(201,202). 15 dakika süren kısa motivasyonel görüşmelerin etkin olabildiğiyle ilgili literatürde çalışmalar mevcuttur(54,55).
Müdahalenin tek görüşmeyle sınırlandırılmış olması, etkinliğinin düşük olacağını düşündürebilir. Ancak, MG tekniklerinin sigara içme davranışı üzerine olan etkisini araştıran çalışmalar, MG uygulamalarının daha sık veya yoğun olarak verilmesinin daha etkin olmasına yol açacağı yönünde bir bulgunun olmadığını belirtmektedir(203).
6.5 Varsayımların Değerlendirilmesi
Çalışmamızın ilk varsayımı, karar dengesi çalışması yapılan grubun yatış başvurusu oranının kontrol grubuna kıyasla yüksek olacağıdır. Bu varsayımımız istatistiksel olarak desteklenememiştir ancak yatışa gelmeyen 2 kişinin de kontrol grubundan olması, karar
59 dengesi çalışması grubundan herkesin yatışa gelmiş olmasının klinik açıdan anlamlı olabileceği düşünülmüştür.
Çalışmamızın ikinci varsayımı karar dengesi çalışması grubunun tedavi motivasyonunun kısa dönem ve uzun dönemde kontrol grubuna göre daha çok artacağı şeklindedir. Bu varsayımımız kısa dönem için desteklenmiş ancak uzun dönem için desteklenmemiştir. Karar dengesi çalışması grubunun kendi içerisinde değerlendirilen motivasyon puanlarının uzun dönemde anlamlı artış gösteriyor olması ancak kontrol grubuyla kıyaslandığında yalnızca kısa dönemdeki puanlarda farklılık gösterilebilmesinin, yatış tedavisini sürdüremeyen olguların anket puanlarının değerlendirmeye alınamaması, dolayısıyla uzun dönem motivasyon puanlarında eksik verilerin olması nedeniyle olduğu düşünülmektedir.
Çalışmamızın üçüncü varsayımı karar dengesi çalışması grubunun aşerme şiddetinin kısa dönem ve uzun dönemde kontrol grubuna kıyasla daha çok azalacağıdır. Her ne kadar aşerme şiddeti karar dengesi çalışması grubunda daha çok azalıyor olarak görünse de bu varsayımımız istatistiksel olarak desteklenmemiştir.
Çalışmamızın dördüncü varsayımı karar dengesi çalışması grubunun servis içi iş birliğinin kontrol grubuna göre daha iyi olacağıdır. Bu varsayımımız istatistiksel olarak desteklenmiştir. Hemşire gözlem ölçeği puanları, karar dengesi çalışması grubunda anlamlı şekilde daha yüksek bulunmuştur.
6.6 Çalışmanın güçlü yönleri
Çalışmamız randomize kontrollü klinik çalışma deseninde tasarlanmıştır. Çalışmanın deneysel tasarımı, çalışma gruplarının yatışa başvuruda bulunanlar arasından randomizasyonla oluşturulmaları ve gruplar arasında tedaviye uyum açısından etkinlik farkının objektif verilerle değerlendirilmesi çalışmanın güçlü yanlarıdır.
Yan tutmanın önüne geçebilmek için izlem ölçeğinin servis hemşiresi tarafından doldurulması da aynı şekilde çalışmanın diğer güçlü yanlarındandır.
Çalışmada klinisyen tarafından SCID-5 uygulanarak psikiyatrik ek tanıların saptanıp değerlendirmeye alınması önemlidir.
60 Bağımlılık hastalarının tedavisinde en büyük problemlerden birisi tedavi sürekliliğinin sağlanamamasıdır ve bu durum hem bireysel hem toplumsal alanda önemli problemlere, yasal ve ekonomik sorunlara yol açmaktadır. Çalışmamız bu olguların kısa ve etkili bir yöntemle tedavi sürekliliğini sağlamayı amaçlayan bir çalışma olmasıyla bağımlılıkla mücadeleye katkıda bulunmayı hedeflemektedir.
Motivasyonel görüşme ve teknikleri ile ilgili mevcut literatürde bulgular karışıktır. Çalışmaların genelinde bir belirsizlik, tutarsızlık ve yanlılık bulunmaktadır. Konunun araştırılmasıyla ilgili çabalar, literatüre önemli katkıda bulunacaktır.
6.7 Çalışmanın kısıtlılıkları
Çalışmanın örneklem boyutunun küçük olması nedensellik değerlendirmesinde sınırlılığa sebep olmuştur.
Motivasyon düzeyinin ve aşerme derecesinin öz bildirim ölçeklerine dayanarak değerlendirilmesi, bu olguların kendi istekleriyle yatarak tedaviye başvurdukları düşünülürse, kendilerini olduklarından iyi göstermek istemiş olabilecekleri düşünüldüğünden bir kısıtlılık olarak belirtilebilir.
İzlemde tedaviyi yarım bırakan olguların son anket ve ölçeklerinin yapılamamış olması eksik veriye sebep olmuştur. Bu da bulguların farklılaşmasına sebep olmuş olabilir.
İzlem süresinin yatış süreciyle kısıtlı olması nedeniyle servis ortamından çıktıktan sonra bu kişilerin tedavi uyum ve motivasyonlarının izlenememesi önemli bir handikaptır.
Çalışmacının motivasyonel görüşme yöntemleri ile ilgili bilgisinin yüksek lisans ders katılımıyla sınırlı olması, bu yöntemin etkin şekilde uygulanması noktasında bir kısıtlılık oluşturmaktadır.
Çalışmamızda kişilik bozuklukları değerlendirilmemiştir. AMKB olgularıyla yapılan araştırmalarda, kişilik bozukluğu ek tanısı olanlarda daha düşük motivasyon düzeyleri görüldüğü ve kişilik bozukluğu ek tanısının tedaviyi erken sonlandırmanın güçlü öngörücülerinden olduğu belirtilmektedir. Bu bozuklukların tedavi uyumunu önemli ölçüde etkilediği bilindiğinden bu durumun da bir kısıtlılık oluşturduğu söylenebilir.
61
7 SONUÇ VE ÖNERİLER
Çalışmamız, bağımlılık tedavilerinin kısa motivasyonel görüşme tekniklerinden biri olan Karar Dengesi Çalışmasıyla desteklenmesinin tedavi motivasyonunu ve iş birliğini arttıracağı, aşerme şiddetini azaltacağı ve bağımlılık tedavilerindeki en büyük sorunlardan birisi olan tedaviyi erken terk oranlarını azaltacağı düşüncesiyle hareket etmiştir.
Çalışmanın sonucunda kısa motivasyonel görüşme tekniklerinin tedavi öncesi uygulanmasının, tedavi motivasyon anket puanını özellikle tedaviye güven alt boyut puanını arttırarak arttırdığı aynı zamanda servis içi iş birliği puanlarını da arttırdığı saptanmıştır. Kısa motivasyonel tekniklerin tedavi öncesinde uygulanmasının, aşerme şiddetini ve tedaviyi erken terk etme oranlarını azalttığına dair bulgular ise desteklenememiştir.
Örneklem boyutunun arttırıldığı, izlem süresinin uzatıldığı, öz bildirime dayanmayan daha objektif değerlendirme araçlarının kullanıldığı, daha az veri kaybının sağlandığı yeni çalışmaların planlanmasının, etkili ve kullanışlı olduğu bildirilen motivasyonel tekniklerin kullanımıyla ilgili mevcut kısıtlı literatüre katkıda bulunacağı düşünülmektedir.
Tedavi terki AMKB olgularında sıkça rastlanan bir durumdur. Araştırmalar, bunun altında yatan nedenin tedavi motivasyonundaki dalgalanmalar olduğunu ortaya koymaktadır. Motivasyonel görüşme teknikleri, kişilerin içindeki motivasyonu artırdığı ve onları daha fazla yardım aramaya ve tedaviye katılmaya teşvik ettiği için diğer müdahale veya tedavilere karşı uygun bir ön tedavi olarak kullanılabilir.
Sonuç olarak, AMKB olgularının tedavisiyle uğraşan birimlerde motivasyonel görüşme tekniklerini kullanan kısa müdahalelerin uygulanmasının, daha olumlu klinik sonuçlar alınması açısından önemli olduğu düşünülmektedir.
62
8 KAYNAKLAR
1. Aldemir, E., & Gönül AS. Alkol ve Madde Kullanım Bozukluklarının Nörobiyolojisi. In: Alkol ve Madde Kullanım Bozuklukları Temel Başvuru Kitabı. 2019. p. pp.1-12. 2. United Nations Office on Drugs and Crime. Booklet 2: Drug Use and Health
Consequences. World Drug Report. 2020. 53 p.
3. Edwards G, Gross MM. Alcohol dependence: Provisional description of a clinical syndrome. Br Med J. 1976;1(6017):1058–61.
4. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 1st edition (DSM-I). 1952.
5. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 2nd edition (DSM-II). 1968.
6. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 3rd edition (DSM-III). 1980.
7. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, revised 3rd edition (DSM-III-R). 1987.
8. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 4th edition (DSM-IV). 1994.
9. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 4th edition, text revision (DSM-IV-TR). 2000.
10. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th edition (DSM 5). 2013.
11. ICD-10. Tenth Revision of the International Classification of Diseases, Chapter V (F): Mental and Behavioural Disorders. Clinical descriptions and diagnostic guidelines. WHO 1992; Geneva 182/184. 1992;xiii + 248.
12. United Nations Office on Drugs and Crime. The World Drug Report 2016 [Internet]. 2016. Available from: https://www.unodc.org/wdr2016/
13. United Nations Office on Drugs and Crime. The World Drug Report 2018 [Internet]. 2018. Available from:
https://www.unodc.org/wdr2018/prelaunch/WDR18_Booklet_2_GLOBAL.pdf 14. Hammer JH, Parent MC, Spiker DA, World Health Organization. Global status report
on alcohol and health 2018 [Internet]. Vol. 65, Global status report on alcohol. 2018. 74–85 p. Available from:
63 http://www.who.int/substance_abuse/publications/global_alcohol_report/msbgsruprofil es.pdf%0Ahttp://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29355346
15. Global Burden of Disease Study 2017. Global Burden of Disease Study 2017. Lancet [Internet]. 2017;5:1–27. Available from:
http://www.healthdata.org/sites/default/files/files/policy_report/2019/GBD_2017_Book let.pdf
16. Values P, Sizes S. Results From the 2016 National Survey on Drug Use and Health: Detailed Tables [Internet]. Substance Abuse and Mental Health Services
Administration. 2017. Available from:
https://www.samhsa.gov/data/sites/default/files/NSDUH-DetTabs-2016/NSDUH- DetTabs-2016.pdf
17. ESPAD. ESPAD Report 2015 [Internet]. 2015. 104 p. Available from: http://www.espad.org/sites/espad.org/files/ESPAD_report_2015.pdf
18. Ögel K. Madde kullanim bozukluklarinin yayginliği (epı̇demı̇yolojı̇) [Internet]. 2010. p. 1–38. Available from: http://ogelk.net/Dosyadepo/epidemiyoloji.pdf
19. Ögel K, Tamar D, Evren C, Çakmak D. Uçucu madde kullanımının yaygınlığı: Çok merkezli bir araştırmanın verilerinin değerlendirilmesi. Anatol J Psychiatry.
2000;1(4):220–4.
20. Kaçakçılık ve Organize, Mücadele S, Başkanlığı D. Türkiye Uyuşturucu Raporu [Internet]. 2014. Available from: http://www.narkotik.pol.tr/ulusalyayinlar
21. Koob GF, Volkow ND. Neurobiology of addiction: a neurocircuitry analysis. The Lancet Psychiatry. 2016.
22. Moeller FG, Barratt ES, Dougherty DM, Schmitz JM, Swann AC. Psychiatric aspects of impulsivity. American Journal of Psychiatry. 2001.
23. Berlin GS, Hollander E. Compulsivity, impulsivity, and the DSM-5 process. CNS Spectrums. 2014.
24. Wise RA. Roles for nigrostriatal-not just mesocorticolimbic-dopamine in reward and addiction. Trends Neurosci. 2009;
25. Koob GF, Buck CL, Cohen A, Edwards S, Park PE, Schlosburg JE, et al. Addiction as a stress surfeit disorder. Neuropharmacology. 2014.
26. Garavan H, Pankiewicz J, Bloom A, Cho JK, Sperry L, Ross TJ, et al. Cue-induced cocaine craving: Neuroanatomical specificity for drug users and drug stimuli. Am J Psychiatry. 2000;
27. Volkow ND, Koob GF, McLellan AT. Neurobiologic Advances from the Brain Disease Model of Addiction. N Engl J Med. 2016;
64 28. Tiffany ST, Carter BL, Singleton EG. Challenges in the manipulation, assessment and
interpretation of craving relevant variables. Addiction. 2000;
29. Chudasama Y, Robbins TW. Functions of frontostriatal systems in cognition:
Comparative neuropsychopharmacological studies in rats, monkeys and humans. Biol Psychol. 2006;
30. Volkow ND, Wang GJ, Fowler JS, Tomasi D, Telang F. Addiction: Beyond dopamine reward circuitry. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 2011.
31. Ögel K. Sigara, Alkol ve Madde Kullanım bozuklukları: Tanı, Tedavi ve Önleme. [Internet]. Yeniden Yayınları. 2010. p. 1–44. Available from:
http://ogelk.net/Dosyadepo/etyoloji.pdf
32. Sadock BJ. Kaplan and Sadock’s Comprehensive Textbook of Psychiatry
(Comprehensive Textbook of Psychiatry (Kaplan & Saddock’s)(2). Kaplan & Sadock’s Comprehensive Textbook of Psychiatry, Çeviri Editörleri: Aydın H, Bozkurt A,
Sekizinci Baskı, Güneş Kitabevi. 2009.
33. Walker R. Retention in treatment - Indicator or illusion: An essay. Subst Use Misuse. 2009;44(1):18–27.
34. American Psychiatric Association. Practice Guideline for the Treatment of Patients With Substance Use Disorders, Second Edition. APA Practice Guidelines for the Treatment of Psychiatric Disorders: Comprehensive Guidelines and Guideline Watches. 2007. 1–276 p.
35. Toker Uğurlu T, Balcı Şengül C, Sengül C. Bağımlılık Psikofarmakolojisi. Psikiyatr Güncel Yaklaşımlar. 2012;
36. Arıkan Z. Alkol Bağımlılığında Farmakolojik Tedaviler/ Pharmacotherapy in Alcohol Dependence. In: Türkiye Klinikleri Psikiyatri. 2010. p. 77–84.
37. National Institute for Health and Care. Alcohol use disorders : diagnosis , assessment and management of harmful drinking and alcohol dependence. Natl Collab Cent Ment Heal. 2011;
38. Soyka M, Kranzler HR, Berglund M, Gorelick D, Hesselbrock V, Johnson BA, et al. World Federation of Societies of Biological Psychiatry (WFSBP) guidelines for biological treatment of substance use and related disorders, part 1: Alcoholism. World Journal of Biological Psychiatry. 2008.
39. Mann K, Lehert P, Morgan MY. The Efficacy of Acamprosate in the Maintenance of Abstinence in Alcohol-Dependent Individuals: Results of a Meta-Analysis.
65 40. Ross S, Peselow E. Pharmacotherapy of addictive disorders. Clinical
Neuropharmacology. 2009.
41. Wesson DR, Smith DE. Buprenorphine in the treatment of opiate dependence. J Psychoactive Drugs. 2010;
42. Minozzi S, Amato L, Vecchi S, Davoli M. Anticonvulsants for alcohol withdrawal. Cochrane Database Syst Rev. 2010;
43. Moore EE, Coffey C, Carlin JB, Alati R, Patton GC. Assessing alcohol guidelines in teenagers: Results from a 10-year prospective study. Aust N Z J Public Health. 2009; 44. Brunetti M, Di Tizio L, Dezi S, Pozzi G, Grandinetti P, Martinotti G. Aripiprazole,
alcohol and substance abuse: A review. European Review for Medical and Pharmacological Sciences. 2012.
45. Ray LA, Heydari A, Zorick T. Quetiapine for the treatment of alcoholism: Scientific rationale and review of the literature. Drug and Alcohol Review. 2010.
46. A. Kenna G. Medications Acting on the Serotonergic System for the Treatment of Alcohol Dependent Patients. Curr Pharm Des. 2010;
47. Kampman KM. Commentary new medications for the treatment of cocaine dependence. Annali dell’Istituto Superiore di Sanita. 2009.
48. Sengul C, Sengul CB, Okay T, Dilbaz N. Memantine as an add-on therapy in alcohol withdrawal syndrome. Klin Psikofarmakol Bul. 2009;
49. Witkiewitz KA, Marlatt GA. Therapist’s Guide to Evidence-Based Relapse Prevention. Therapist’s Guide to Evidence-Based Relapse Prevention. 2007.
50. Anton RF, Moak DH, Waid LR, Latham PK, Malcolm RJ, Dias JK. Naltrexone and cognitive behavioral therapy for the treatment of outpatient alcoholics: Results of a placebo-controlled trial. Am J Psychiatry. 1999;
51. Carroll KM, Fenton LR, Ball SA, Nich C, Frankforter TL, Shi J, et al. Efficacy of Disulfiram and Cognitive Behavior Therapy in Cocaine-Dependent Outpatients: A Randomized Placebo-Controlled Trial. Arch Gen Psychiatry. 2004;
52. Carroll KM, Ball SA, Nich C, Martino S, Frankforter TL, Farentinos C, et al. Motivational interviewing to improve treatment engagement and outcome in individuals seeking treatment for substance abuse: A multisite effectiveness study. Drug Alcohol Depend. 2006;
53. D’Amico EJ, Miles JNV, Stern SA, Meredith LS. Brief motivational interviewing for teens at risk of substance use consequences: A randomized pilot study in a primary care clinic. J Subst Abuse Treat. 2008;
66 systematic review and meta-analysis. British Journal of General Practice. 2005.
55. Adamson SJ, Sellman JD. Five-year outcomes of alcohol-dependent persons treated with motivational enhancement. J Stud Alcohol Drugs. 2008;
56. Center for Substance Abuse Treatment. Brief Interventions and Brief Therapies for Substance Abuse: Treatment Improvement Protocol (TIP) Series 34. Treatment Improvement Protocol (TIP) Series 34. 2012.
57. Alcoholics Anonymous World Services [Internet]. 2001. Available from: alcoholicsanonym00newy
58. Erdal Vardar, Bülent Sönmez, Hüseyin Şıpka EK. Bağımlılık Tedavisini Terk Nedenlerinin Değerlendirilmesi. Bağımlılık Derg. 2015;Sayı:2:70–7.
59. Petry NM, Bickel WK. Therapeutic alliance and psychiatric severity as predictors of completion of treatment for opioid dependence. Psychiatr Serv. 1999;
60. Brorson HH, Ajo Arnevik E, Rand-Hendriksen K, Duckert F. Drop-out from addiction treatment: A systematic review of risk factors. Clinical Psychology Review. 2013. 61. Eaton L. Numbers starting treatment for drug misuse increase by 20% over two years.
BMJ. 2004;
62. Hawkins EJ, Baer JS, Kivlahan DR. Concurrent monitoring of psychological distress and satisfaction measures as predictors of addiction treatment retention. J Subst Abuse Treat. 2008;
63. Simpson DD. Treatment for Drug Abuse: Follow-up Outcomes and Length of Time Spent. Arch Gen Psychiatry. 1981;
64. Simpson DD. The relation of time spent in drug abuse treatment to posttreatment outcome. Am J Psychiatry. 1979;
65. Dalsbø TK, Hammerstrøm KT, Vist GE, Gjermo H, Smedslund G, Steiro A, et al. Psychosocial interventions for retention in drug abuse treatment. In: Cochrane Database of Systematic Reviews. 2010.
66. Stark MJ. Dropping out of substance abuse treatment: A clinically oriented review. Clin Psychol Rev. 1992;
67. Alterman AI, McKay JR, Mulvaney FD, McLellan AT. Prediction of attrition from day hospital treatment in lower socioeconomic cocaine-dependent men. Drug Alcohol Depend. 1996;
68. Brewer DD, Catalano RF, Haggerty K, Gainey RR, Fleming CB. A meta-analysis of predictors of continued drug use during and after treatment for opiate addiction. Addiction. 1998;
67 community residential care for substance abuse patients. J Subst Abuse. 1995;
70. Gilchrist G, Langohr K, Fonseca F, Muga R, Torrens M. Factors associated with discharge against medical advice from an alcohol and drug inpatient detoxifcation unit in Barcelona between 1993 and 2006. Heroin Addict Relat Clin Probl. 2012;
71. Specka M, Buchholz A, Kuhlmann T, Rist F, Scherbaum N. Prediction of the outcome of inpatient opiate detoxification treatment: Results from a multicenter study. Eur Addict Res. 2011;
72. Dakof GA, Tejeda M, Liddle HA. Predictors of engagement in adolescent drug abuse treatment. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 2001;
73. McHugh RK, Murray HW, Hearon BA, Pratt EM, Pollack MH, Safren SA, et al. Predictors of dropout from psychosocial treatment in opioid-dependent outpatients. Am J Addict. 2013;
74. Deane FP, Wootton DJ, Hsu CI, Kelly PJ. Predicting dropout in the first 3 months of 12-step residential drug and alcohol treatment in an Australian sample. J Stud Alcohol Drugs. 2012;
75. Samuel DB, Lapaglia DM, MacCarelli LM, Moore BA, Ball SA. Personality disorders and retention in a therapeutic community for substance dependence. Am J Addict. 2011;
76. Lin HC, Chen KY, Wang PW, Yen CF, Wu HC, Yen CN, et al. Predictors for dropping-out from methadone maintenance therapy programs among heroin users in Southern Taiwan. Subst Use Misuse. 2013;
77. Smyth BP, Fagan J, Kernan K. Outcome of heroin-dependent adolescents presenting for opiate substitution treatment. J Subst Abuse Treat. 2012;
78. Andersen S, Berg JE. The use of a Sense of Coherence Test to Predict Drop-Out and Mortality After Residential Treatment of Substance Abuse. Addict Res Theory [Internet]. 2001 Jan 11;9(3):239–51. Available from:
http://www.tandfonline.com/doi/full/10.3109/16066350109141752
79. Joe GW, Simpson DD, Broome KM. Retention and patient engagement models for different treatment modalities in DATOS. Drug Alcohol Depend. 1999;
80. Broome KM, Simpson D, Joe GW. The role of social support following short-term inpatient treatment. Am J Addict. 2002;11(1):57–65.
81. Dobkin PL, De Civita M, Paraherakis A, Gill K. The role of functional social support in treatment retention and outcomes among outpatient adult substance abusers. Addiction. 2002;97(3):347–56.
68 prisoners with substance use histories. Am J Public Health. 2004;
83. Rogers C. Significant aspects of client-centered therapy. Am Psychol. 1946; 84. Miller WR, Rollnick S. Motivational interviewing and the stages of change.
Motivational interviewing: Preparing people for change. 2002.
85. Sosis RH, Karoly P, Ruehlmaw ANDL. Perceived treatment success. 1980;907–10. 86. Prochaska JO, DiClemente CC, Norcross JC. In search of how people change:
Applications to addictive behaviors. Am Psychol. 1992;
87. Ryan RM, Plant RW, O’Malley S. Initial motivations for alcohol treatment: Relations with patient characteristics, treatment involvement, and dropout. Addict Behav. 1995; 88. Diclemente CC, Bellino LE, Neavins TM. Motivation for change and alcoholism
treatment. Alcohol Res Heal. 1999;
89. De Leon G, Jainchill N. Circumstance, motivation, readiness and suitability as correlates of treatment tenure†. J Psychoactive Drugs. 1986;
90. C. Evren, Ö. Saatçioğlu ED. Factorial Structure and Reliability and Validity of Turkish Version Treatment Motivation Questionnaire (TMQ) in Alcohol Dependents.
Bağımlılık Derg. 2006;cilt:7 say:117–22.
91. Krampen G. Motivation in the treatment of alcoholism. Addict Behav. 1989; 92. Broome KM, Knight DK, Knight K, Hiller ML, Simpson DD. Peer, family, and
motivational influences on drug treatment process and recidivism for probationers. J Clin Psychol. 1997;
93. Miller WR, Tonigan JS. Assessing drinkers’ motivation for change: The Stages of Change Readiness and Treatment Eagerness Scale (SOCRATES). Psychol Addict Behav. 1996;
94. Allsop S. What is this thing called motivational interviewing? Addiction. 2007. 95. Miller WR, Moyers TB, Arciniega L, Ernst D, Forcehimes A. Training, supervision
and quality monitoring of the COMBINE study behavioral interventions. Journal of Studies on Alcohol. 2005.
96. Ögel K. Motivasyonel Görüşme Tekniği. Turkiye Klin J Psychiatry-Special Top. 2009;2(2):41–4.
97. Rollnick S, Miller WR. What is Motivational Interviewing? Behav Cogn Psychother. 1995;
98. Deas D. Evidence-based treatments for alcohol use disorders in adolescents. In: Pediatrics. 2008.
99. Lundahl B, Moleni T, Burke BL, Butters R, Tollefson D, Butler C, et al. Motivational interviewing in medical care settings: A systematic review and meta-analysis of
69 randomized controlled trials. Patient Educ Couns [Internet]. 2013;93(2):157–68.
Available from: http://dx.doi.org/10.1016/j.pec.2013.07.012
100. Baker A, Bucci S, Lewin TJ, Kay-Lambkin F, Constable PM, Carr VJ. Cognitive- behavioural therapy for substance use disorders in people with psychotic disorders: Randomised controlled trial. Br J Psychiatry. 2006;
101. Britton PC, Williams GC, Conner KR. Sell-determination theory, motivational interviewing, and the treatment of clients with acute suicidal ideation. J Clin Psychol. 2008;
102. Cassin SE, von Ranson KM, Heng K, Brar J, Wojtowicz AE. Adapted Motivational Interviewing for Women With Binge Eating Disorder: A Randomized Controlled Trial. Psychol Addict Behav. 2008;
103. Carey KB, Leontieva L, Dimmock J, Maisto SA, Batki SL. Adapting motivational interventions for comorbid schizophrenia and alcohol use disorders. Clinical Psychology: Science and Practice. 2007.
104. Channon SJ, Huws-Thomas M V., Rollnick S, Hood K, Cannings-John RL, Rogers C, et al. A multicenter randomized controlled trial of motivational interviewing in