KONUNUN ÖNEMİ 1
1.3. LOJİSTİK MASTER PLAN KAVRAMI
Lojistik Master planlar (LMP), stratejik master plan tü-ründe değerlendirilmektedir. Söz konusu oldukları böl-genin bölgesel lojistik geliştirme politikalarını içinde barındırmakla beraber bölgenin ulusal ve uluslararası platformda rekabet avantajı elde edebilmesi adına izlen-mesi gereken yolları içeren bir rehberdir. Planda bölgenin lojistik altyapısı, mevcut durum analizi, güçlü ve zayıf yönleri, geleceğe yönelik fırsatlar ve tehditler, mikro ve makro perspektifle ele alınmalıdır. LMP çalışmalarında mevcut problemler ve darboğazlar yerel boyuttan baş-layarak ilgili tüm paydaşlarla çok yönlü ele alınmakta ve çözüm yolları tartışmaya açılmaktadır. LMP’de, master planı hazırlanacak olan alanın; bir şehir, bir bölge, bir ülke ya da ekonomik bir koridor olmasına göre içeriği ve ama-cı, hem çekilen fotoğrafın büyüklüğüne hem de alanın
ekonomik ve sosyal kalkınmışlık seviyelerine bağlı olarak farklılaşacağından söz edilebilir.
Lojistik Yönetimi Tanımı:
Tedarik zincirinin bir parçası olan lojistik yönetimi, müşterilerin gereksinimlerini karşılamak üzere, her türlü ürün, hizmet ve onlarla ilgili bilginin başlan-gıç noktasından tüketim noktasına kadar etkin ve verimli bir şekilde ileri ve ters yönlü akışının gerçek-leştirilmesi, depolanması, denetlenmesi ve plan-lanmasıdır (CSCMP).
Lojistik master planlama, “ulaştırma altyapısının gelişti-rilmesi ile birlikte bütüncül bir yaklaşımla, ticareti gerçek-leştirenlerin ihtiyaçlarının, hizmet sağlayanların uzman-lıklarının, altyapı kapasitesinin ve endüstriyel çerçevede ihtiyaç duyulan ulusal ve bölgesel nitelikli bir gelişim sü-recidir.” 6
Lojistik master planlama çalışmaları dünyanın çeşitli bölgelerinde farklı isimlerle yürütülmektedir. Bunlar-dan bir tanesi de bölgesel lojistik geliştirme projelerinin meydana getirilmesidir. Bu yaklaşım ile “bölgesel lojistik geliştirme politikası; işletmelerin rekabet gücünden ha-reketle, ulusal ve/veya bölgesel rekabet avantajının elde edilmesi için planlama, tesislerin kurulması, uygulama, entegrasyon ve lojistik sistemler arasında yüklerin, in-sanların ve bilgilerin etkin ve verimli bir biçimde akışının kontrolü sürecidir”. 7
Lojistik planlama, salt bir alanın lojistik perspektifi ile ge-liştirilmesinin ötesinde bir yapıya sahiptir. Tüm paydaş-ların (bölgede yaşayanlar/müşteriler, tedarikçiler, kamu kurum ve kuruluşları, göndericiler, lojistik hizmet sağla-yıcılar, sivil toplum kuruluşları) istek ve ihtiyaçlarının göz önünde bulundurularak, mikro ve makro çevre unsurları-nın sürece dahil edildiği ve geleceğe dair planların gerçek-leştirilebilmesinde takip edilebilecek adımları içeren bir
yol haritasıdır. Bu özellikli planlama sahasında dünyadan örnekleri incelemek faydalı olacaktır.
Lojistik master plan kavramı, Avustralya’da hazırlanan bir lojistik master plan çalışmasında şu şekilde ele alın-maktadır: “...bir alanın (arazinin/yerleşim yerinin) geniş bir perspektifle büyümesi için gereken prensipleri düzen-leyen ve temel kullanım biçimlerini, erişim noktalarını ve gelişme imkânlarını içeren geniş bir plan tipi olup; lojistik sektöründe talebe bağlı olarak, gelecekte gerçekleşebi-lecek değişimlere uyum sağlayabigerçekleşebi-lecek esnekliğe sahip olmalıdır. 8 Tanımdan da görülebileceği üzere, plan kav-ramının ele alındığı önceki bölümden de hatırlanabileceği gibi, odağın lojistik olduğu, bugünü ve tahminleme ile ya-rını da kapsayan, ancak en önemlisi esneklik özelliğine de sahip bir plandan söz edilmektedir. O halde, temelde bu özelliklere sahip lojistik master planlarda, master planı hazırlanacak olan alanın bir şehir, bir bölge, bir ülke ya da ekonomik bir koridor olmasına göre içeriği ve amacı, hem çekilen fotoğrafın büyüklüğüne hem de alanın ekonomik ve sosyal kalkınmışlık seviyelerine bağlı olarak farklılaşa-cağından söz edilebilir.
İncelenen diğer bir çalışma olan Avustralya’nın Morwell şehri için hazırlanan Lojistik Master Plan’da ise amaç şu şekilde tarif edilmektedir: “... demiryollarının kullanımını arttırmayı teşvik ederek, ekonomik olarak yaşama gücü ve sürdürülebilirliği olan, öncü olma niteliği taşıyan lojis-tik bir bölge ve intermodal taşımacılığa uygun bir termi-nal modeli oluşturmak...” 9 Sadece tek bir kente ait lojistik master planlamasındaki amacın, oldukça yalın, bugünden hareketle yarına dair unsurları içeren ve varmak istediği noktayı net bir biçimde tarif eden bir yapıda olduğu görül-mektedir. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde gerçekleş-tirilen benzer çalışmalarda, amaçların paragraflarca sür-düğü, neyin, nasıl ve ne gerekçe ile hedeflendiğinin açık olmadığı ve planlamanın ruhuna aykırı olarak bugüne dair verilere yeterince değinilmediği görülmektedir.
Amerika’nın Portland şehri için hazırlanan Lojistik Master Plan’da ise amaçlar Şekil 1.1’deki gibi belirlenmiştir. Yine tek bir şehir için gerçekleştirilen çalışma örneğinde de görülebileceği üzere, coğrafi bölgenin kalkınma beklenti-lerine bağlı olarak; planlama sürecinden beklenenler, bir diğer ifade ile amaçların sayısında da bir artış göze çarp-maktadır.
Portland şehri için hazırlanan planda; mobilite, hayata uyum ve ekonomi ana amaçları ve bu ana amaçlara bağlı olarak alt amaçlar ifade edilmektedir. Mobilite ana amacı altında, bölgenin kalkınmışlık seviyesi ile de ilintili olarak, yeni bir sistemin kurulmasından ziyade, mevcut olan bir sistemin güncellenmesi amaçlanmaktadır. Burada amaç, mevcut ulaştırma sisteminin hangi kısımlarına yatırım yapılacağının tespit edilmesi ve bu yatırım ile elde edile-cek gelişimin hedeflerle örtüştürülmesinin sağlanmasıdır.
“Hayata uyumluluk” ana amacı, lojistik master plan-lama çalışmalarında özellikle dikkat edilmesi gereken bir hususa atıf yapmaktadır. Planda amaç, gerçekleş-tirilen/gerçekleştirilecek olan lojistik faaliyetlerinden o bölgenin halkına ve bölgenin doğal yapısına mini-mum zararın verilmesidir. Alt amaç olarak gelecekte daha çevreci taşıma türlerinin desteklenmesi için bu-günden yapılması gerekenler ifade edilmektedir.
“Ekonomi” ana amacı ise, gerçekleştirilmesi gereken yatırımlar ile sadece bölgede faaliyet gösteren ların faydalanmasını değil; aynı zamanda yeni firma-ların bölgeye yatırım odaklı çekilmesini öngörmekte-dir. Buna uygun olarak, planlamada eşya hareketinin nasıl gerçekleştirilmesi gerektiği de düzenlenmektedir.
İngiltere’de bölgesel nitelikte hazırlanan bir lojistik mas-ter plan çalışmasında ise amaçlardan önce neden böyle bir planlamanın gerektiği anlatılmaya çalışılmıştır. Bu gerçekleştirilirken de, Moğolistan Bölgesel Lojistik
Kal-PORTLAND LOJİSTİK MASTER PLANI
MOBİLİTE
1. Taşımacılık sisteminin artan yük ve eşya hareketini karşılayabilmesi 2. Bütün taşımacılık türlerinin
geliştirilmesi için sistemlerinin hangi alanlarına yatırım yapılması gerektiğinin anlaşılması
HAYATA UYUMLULUK
1. Taşımacılık faaliyetlerinden toplumun daha az etkilenmesini sağlayacak stratejilerin gelişti-rilmesi
2. Karayolu taşımalarının diğer ta-şıma türleriyle dengelenmesinin sağlanması
EKONOMİ
1. Sanayi ve kentsel alanlarda verimli eşya hareketinin de-ğerlendirilmesi
2. Stratejik yatırımlarla hem mevcut firmaların fayda elde etmesi, hem de yenilerinin etkilenmeye çalışılması
Kaynak: City of Portland, Freight Master Plan, 2006, s.7’den uyarlanmıştır.
Şekil 1-1
Portland Lojistik Master Plan Amaç Örneği
kınma Planı örneğine benzer bir biçimde problemlerin neler olduğu ve nelere yol açtığı kısaca özetlenmektedir.
Ancak Moğolistan örneğinden farklı olarak dikkat edile-ceği üzere, geçmiş bir planın varlığı ile ülkenin gelişmişlik seviyesi arasındaki ilişkinin devam ettiği gözlemlenebil-mektedir. İngiltere örneği kısaca şu şekildedir: 10
“Ulusal seviyedeki lojistik alanındaki planlama politikası yetersiz ve tarihi geçmiş bir yapıdadır. Bu durum ise, böl-gesel, stratejik ve yerel bir planlama politikasının hazır-lanma ihtiyacına neden olmaktadır.
• Bu durum yeni politikaların üretilmesinde ve planla-ma sürecinin belirlenmesinde yerel seviyede tutarsız bir durumun ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Ek olarak, stratejik veya yerel planlamacılar farklı dağı-tım mülkiyeti ihtiyaçlarını az dikkate almakta ya da hiç dikkate almamakta ve operasyon, istihdam ve taşıma türü gibi konulardaki anlayışları yüzeysel se-viyede kalmaktadır.
• Söz konusu yapıda, lojistik ve dağıtım için bölgesel seviyede güçlü ve gerçekçi bir çerçevenin oluşturul-masının önemi oldukça fazladır.”
Gelişmiş ülke örneklerinde lojistik odaklı yeni bir sistemin kurulmasından ziyade mevcut bir sistemin güncelleşti-rilmesi öne çıkmaktadır. Almanya’da hazırlanan lojistik master planı ise kapsam itibariyle bu örnekler arasında en geniş olanlardan birisi olup, tüm Almanya için hazırlan-mıştır. Türkiye’nin 2023 planlamasına benzer bir biçimde, Almanya örneğinde de amaçlar, kapsamın niteliğine bağlı olarak, geniş bir biçimde tanımlanmış; diğer lojistik mas-ter planlardakine benzer başlıklara yer verilmiştir. Söz ko-nusu çalışmada amaçlar ana başlıklar dahilinde şu şekilde ele alınmaktadır: 11
• Ulaşım altyapısının optimum biçimde kullanımının sağlanması-taşımacılığın daha etkin hale getirilmesi,
• Gereksiz seyahatlerin engellenmesi, hareketliliğin
(mobilitenin) sağlanması,
• Trafiğin demiryollarına ve ülke içi su yollarına kaydırılması,
• Ulaşım arter ve merkezlerinin geliştirilmesi,
• Çevre ve iklim dostu taşımacılık,
• Taşımacılık sektöründe daha iyi çalışma ve eğitim ko-şullarının sağlanması
Bu kısma kadar değinilen lojistik master plan örnekle-rinde, genellikle refah seviyesi yüksek olan ülkelere yer verilmiştir. Ancak küresel rekabet ortamında öne çıkan aktörler kadar bu aktörlerin komşuları veya da ticaret ko-ridorlarında yer alan ülkelerde de, global ticaretten pay alma çabalarına rastlanılmaktadır. Bu bağlamda, son yıl-larda küresel ekonominin en önemli oyuncularından olan
Çin’e komşu ülke Moğolistan’da, aynı amaçla lojistik mas-ter plan(lar)ı ile var olma mücadelesine girişmiştir. Çalış-manın birinci bölümünde Moğolistan’da yürütülen master plan çalışmasının geçmiş verilere sahip olmayışı ve hazır bir lojistik sisteminin bulunmayışı nedenleriyle, zorlu bir planlama sürecinden geçtiğine yer verilmiştir. Burada ise, kalkınmakta olan bir ülke örneği olarak, planlama aşama-sında gelişmiş ülkelerden farklı olarak planlama sürecine dahil etmek zorunda kaldıkları bir yapıya değinilmektedir.
Buna göre, gelişmiş ülkelerdeki master planlarda kimin, hangi görevi, ne zaman ve ne şekilde gerçekleştireceği önceden tanımlanmış görev tanımlarında belli olup; plan içerisinde sadece bu kurum ya da kuruluşların adlarına yer verilmektedir. Bir diğer ifade ile ayrıca rollerin ifadesine
Kaynak: Mongolia Regional Logistics Development Project, Zamyn Uud Logistics Center, 2010, s.103.
Şekil 1-2
Moğolistan Bölgesel Lojistik Kalkınma Planı Uygulama Gerekleri
III
VI
I III
Finans Bakanlığı Ulaştırma Bakanlığı,
İnşa ve Şehir Geliştirme
Asya Kalkınma
Bankası Proje Danışmanı
Proje Uygulama Birimi
Detaylı Dizayn ve İnşaat Danışmanı Aracı Bankalar
Lojistik Merkez inşası için anlaşılan firmalar
IV VI
I II
VI II
V II
Moğolistan Demiryolu İdaresi Proje Danışmanı
gerek kalmamaktadır. Ancak bir ülkede benzer sistemli bir yapı yok ise, Moğolistan örneğinde olduğu üzere, daha planlama aşamasında görevlerin ve iş akışının belirlen-mesi gerekmektedir (Şekil 1.2).
Şekil üzerinde belirtilen iş akış süreçleri ise kısaca şu şekildedir:
(I) İş performansına bağlı olarak aylık, üç aylık ve diğer ge-rekli raporlar hazırlanır.
(II) Kontrollere bağlı olarak iş performans onayları verilir.
(III) Saha uygulama ve denetiminin ardından Finans Bakanlığı’ndan işin finansmanı için talepte bulunulur.
(IV) Finans Bakanlığı, gerekli talepleri inceler ve ödeme isteğini Asya Kalkınma Bankası’na sunar.
(V) Asya Kalkınma Bankası gerekli ödemeyi gerçekleştirir.
(VI) İki ayda bir finansmanın ne kadarının kullanıldığı Asya Kalkınma Bankası’na bildirilir.
Şekil 1.2’de de görüldüğü üzere mevcut bir sistemin bu-lunmadığı, geçmişe dönük sağlıklı veri ve sağlam planlara erişilemediği durumlarda; hazırlanacak olan lojistik mas-ter planlarında ayrıntı düzeyi artmaktadır. Elbette iyi bir master planda çok fazla ayrıntıya, okuyucuyu vazgeçti-recek kadar bilgiye yer verilmemelidir. Ancak söz konusu durumda, kendisinden sonraki çalışmalara ışık tutması açısından planlamadaki ayrıntılara yer verilmesinde her-hangi bir sakınca olmadığı söylenilebilir.
Moğolistan’da hazırlanmış olan, bölgesel nitelikli olan bu planlama çalışması ile Türkiye örneği kıyaslandığın-da planlama sürecinde temelde bir farklılık bulunmadı-ğı, ancak Moğolistan çalışmasında amaçların tespitinde problemlerin tanımlamalarından hareket edildiği görül-mektedir. Bu bağlamda, makro ölçekli planlamalardan daha dar kapsamlı planlama türlerine gidildikçe, daha spesifik amaçlarla karşılaşılabileceği söylenebilir. Moğo-listan örneğinde, temel problemlere yol açan sebepler
tespit edilmekte ve bu problemlerin daha makro nitelikli etkileri özetlenmektedir. Örneğin, “yüksek taşıma ma-liyetleri” temel bir problem olarak ekonomik kalkınma sıkıntılarından çevresel kayıplara kadar oldukça önemli makro nitelikli etkiler yaratmaktadır. Öte yandan “yüksek taşıma maliyetleri” iki ana başlık altında toplamda yedi alt başlıkta özetlenen sebeplerle ilişkilendirilmekte; bu ise planlamacılara sorunu bir bütün olarak değerlendirme imkanı vermektedir (Şekil 1.3).
Ülkelerin gelişmişlik düzeyleri planlama sürecine doğru-dan etki eden bir faktördür. Eğer bir ülke gelişmişlik se-viyesi açısından ileri bir seviyede ise, ülkede hazırlanmış olan geçmiş planlardan istifade edilerek geleceği tasar-lama işi göreceli olarak daha hızlı ve daha az maliyetli olarak gerçekleştirilebilir. Plan deneyimi yüksek uzman-ların varlığı ile birlikte yazılı bilgi ve belgelere rahatlıkla ulaşılmaktadır. Diğer taraftan ise farkındalık ve katılım-cılık seviyesi yükselmektedir. Ancak Moğolistan gibi ül-kelerde, planlama süreçlerinde temel öncelik amaçların belirlenebilmesi için problemlerin tespitindedir. Bu ise planlama sürecini daha karmaşık bir hale getirmekte, zaman, emek ve kaynaklardan daha fazla yararlanılma-sını zorunlu kılmaktadır.
Bu bölümde çeşitli ülkelerde hazırlanan farklı özel-liklerdeki lojistik master plan çalışmalarından örnek-lere yer verilmesinin temel nedeni, her master planın kendine has bir yapısının bulunduğunun okuyucuya hatırlatılmasıdır. Ayrıca söz konusu örnekler ile Trak-ya Bölgesi Lojistik Master Planı’nın bölgesel niteliğiyle kapsamlı bir çalışma olduğu ve gelişmekte olan bir ülke olan ülkemizde benzer planlama zorluklarının bulunduğu vurgulanmaya çalışılmaktadır.
Temel Problemler
Yüksek taşıma ve ticaret maliyetleri, sınırlarda ve mevcut yollarda yaşanan tıkanıklılıklar ile yollarda güvenli olmayan seyir koşulları
Nedenler
Lojistik tesisler için sınırlı yönetimsel beceriler, yetersiz insan kaynakları gelişimi ve düzenlemelerin uygulanmasındaki tutarsızlıklar
Mali kaynaklar ve devletin reka-bet önceliklerinin kısıtlılığı
Ulusal politika desteği, yasal çerçeve, kalkınma stratejisi, ulaşım için planlama ve süreçler ile ticari yapılardaki yetersizlikler
Yetersiz/eski
Diğer ülkelerle ve taşıma/lojistik firmalarla koordinasyon eksikliği
Gümrük ve transit geçişlerde yetersizlik Zayıf taşımacılık altyapısı, eski teknoloji ve sektördeki
yetersiz yönetim
Gümrük geçiş sorunları, intermodal taşıma kapasite yetersizliği ve ülke içi konteyner liman eksikliği Ekonomik Gelişme
Moğolistan Bölgesel Lojistik Gelişim Projesi Problem Ağacı
Kaynak: Mongolia Regional Logistics Development Project, Zamyn Uud Logistics Center, 2010, s.15’ten yararlanılarak hazırlanmıştır.
1.4. LOJİSTİK MASTER PLANLAMADA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Küresel pazarlara daha iyi nüfuz edebilmek için ticareti kolaylaştırma, bölgesel ekonomik entegrasyonu arttırma,
lojistik sistemin kurulması ve geliştirilmesi hedefinde olan lojistik master planı, geniş bir evreni ifade etmekte olup ulusal ve bölgesel ekonomik kalkınma için gereklidir.
Sadece ulaşım altyapısından çok yatırımcıların ve hizmet sağlayıcıların ihtiyaçlarına yönelik bütüncül bir yaklaşım
sunmaktadır. Bölge ve ulaştırma sisteminin mevcut du-rumunu ortaya koyarken bugünkü konumu da analiz edilmelidir. İyi bir lojistik master plan, alternatif gelecek-leri ve bununla ilgili olarak alternatif hareket biçimgelecek-lerini tanımlayabilmelidir. Aynı zamanda toplumun ve lojistik sektör paydaşlarının talep ve beklentilerine de tercüman olmalıdır. Plan, tüm paydaşların anlayabilmesi ve katılı-mın da en üst seviyede sağlanabilmesi adına anlaşılabilir bir dille hazırlanmalı ve gereksiz bilgilere yer verilmeme-lidir. İyi bir lojistik master plan içerdiği amaç ve hedefle-ri, spesifik politika ve eylemlere çevirebilme kabiliyetine sahip olmalıdır. Bu bağlamda master planın içeriğinde olması gerekenlerin en doğru ve en gerekli biçimleri ile tespiti gerçekleştirildikten sonra, uygulama aşamasına geçilmelidir. LMP hazırlamada yapılan en yaygın hata, bölgesel kalkınma ve lojistik arasındaki ilişkinin sadece altyapıdaki ulaştırma yatırımlarından başka bir şey olma-dığının düşünülmesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Oysa ki, lojistik master plan tedarik zinciri yönetimi perspekti-fiyle hazırlanmalı, bölge içerisinde var olan tarım, endüst-ri, ticaret ve turizm gibi önde gelen sektörleri göz önünde bulundurarak hazırlanmalıdır. Geniş eksende tüm yararla-nıcılar yani doğrudan ve dolaylı bir biçimde lojistik hizmet üretenler ve lojistik hizmet alanlar arasındaki uyumu sağ-lamaya yönelik bir çalışmalar bütünüdür.
Kapsamlı bir yol haritası olan master planların henüz planlama sürecinde iken, ayrıntılı ve titiz bir çalışmaya ihtiyaç duyduğu, önceki bölümlerde ele alınmıştır. Çalış-manın bu bölümünde ise, lojistik master planlar hazırla-nırken dikkat edilmesi gerekenler üzerinde durulmakta ve master plan örneklerine yer verilmektedir.
Lojistik master planların düşünsel ve plansal boyutlardan fiziki ortama aktarımı, en temel biçimiyle işletmecilikteki fayda-maliyet analizi ile irdelenebilir. Buna göre, master planın içeriğinde olması gerekenlerin en doğru ve en
ge-rekli biçimleriyle tespiti gerçekleştirildikten sonra uygu-lama aşamasına geçilmesi gerekmektedir. Bir diğer ifa-deyle, master planın bütçesi ile gerçekleştirilmek istenen hedefler arasında doğru bir bağlantı kurulmalıdır.
Master planların hazırlanmasında, fayda-maliyet analizi kadar önemli olan bir konu da, planın kapsamıdır. Bu bağ-lamda, planlama aşamasından itibaren sadece kapsama dahil olan başlıkların incelenmesinden yalnızca gerekli olan veri setlerinin değerlendirilmesine kadar her aşama-da, gereksiz niteliğinde hiç bir unsurun bulunmamasına dikkat edilmelidir. Spesifik bir alan, bölge, ekonomik ko-ridor ya da ulusal düzeyde olmasına göre kapsamı farklı-laşan master planlarda, planlamacıların rolü bu anlamda da oldukça önemlidir.
Hazırlanma aşamasındaki bir diğer önemli husus ise hem bütçe hem de kapsamla birebir ilişkisi olan; geçmiş plan-ların varlığı konusudur. Buna göre master planı hazırla-nacak olan bölge ile ilgili önceki çalışma ve planlamaların bulunması, hem maliyetleri azaltıcı hem de kapsam tes-pitini kolaylaştırıcı bir etki yaratacaktır.
Master planların hazırlanmasında genel kabul görmüş bir çerçeve bulunmamakla beraber, literatür ve uygulamada-ki çalışmalarda bazı hususların ve başlıkların ön plana çık-tıkları ifade edilebilir. Buna göre, lojistik bir master plan hazırlanırken göz önünde bulundurulması gereken temel başlıklar aşağıdaki gibidir: 12
Planların değişen çevre koşullarına uygun esneklikte ha-zırlanmasına dikkat edilmeli ve bununla birlikte politika ve stratejilerin değerlendirilmesi ve uygulanması anla-mında yaşayan birer rehber oldukları göz önünde bulun-durulmalıdır. Ayrıca değişikliklerin kolaylıkla adapte edi-lebildiği ve hataların düzeltilmesine izin veren planlar iyi hazırlanmış planlar olarak adlandırılmaktadır.
Olması Zorunlu Olan Bölümler
• Vizyon
• Alanın (bölgenin) Kullanımı: Nüfus, ekonomik akti-viteler ile doğal, tarihi ve kültürel kaynaklara dayalı olarak, önerilen yerlerdeki mevcut durumlar ile bü-yüme ve gelecekteki alan kullanımına dair konuları içermelidir.
Diğer Bölümler:
1. Ulaşım: Bu bölümde ilgili tüm ulaşım türlerine yo-ğunlaşılarak, uygun yerel ihtiyaçların karşılanması için gerekli çerçevenin belirlenmesi ve bölgesel ta-şımacılık planlarıyla koordine edilmesini içerir. Söz konusu başlığın altında toplu taşımacılık, parklar ve tesisler, hatta bisiklet güzergahları gibi ayrıntılara da yer verilebilir.
2. Kamuoyuna Ait Tesisler: Bu başlık altında ilgili alan-daki tesislerin kamuoyunun gelecekteki ihtiyaçlarını karşılama becerisi ile yerel kamu yetkililerinin ya da bölgesel ve/veya merkezi teşkilatların oluşturabile-ceği okul bölgesi gibi yasal kısıtlamaların ilerleyen dönemlerde sorun yaratmaması için incelenerek ge-rekli koordinasyonun sağlanmasına özen gösterilir.
3. Ekonomik Gelişme: Bu başlıkta ilgili bölgenin güçlü
3. Ekonomik Gelişme: Bu başlıkta ilgili bölgenin güçlü