Literatür Taraması Değerlendirmesi

Yukarıda değerlendirmeye alınan konular temelde literatür taramasını oluĢturdu. Ele alınan konularda tanımlandığı gibi lojistiğin temel hedefi müĢteri memnuniyetini sağlamaktır. ġekil 24’de tanımlandığı gibi, müĢteri memnuniyeti, iki temel faktörden sağlanabilir. Bunlar; lojistik destek maliyeti ve lojistik altyapının cevaplama hızıdır.

Lojistik destek maliyet analizi kapsamında, tasarımın konsept aĢamasında müĢterinin mevcut destek fonksiyonlarının ve iĢletim bölgesini değerlendirerek bunlar üzerinde varsa gerekli iyileĢtirmeleri sağlamak veya mevcut destek fonksiyonların maliyet ve zaman etkin olmaması durumunda, bunların yerine en güncel ve maliyet etkin olanları tespit tanımlaması ile baĢlar. Eğer bütün bunlar müĢteri tarafından uygun

görülmüyorsa mümkün oldukça tasarımı müĢterinin mevcut destek kaynakları doğrultusunda yönlendirmeyi sağlar.

ġekil 24 Lojistik Amaç ve Hedefler

Kaynakça: Logistics Engineering and Management

Yukarda tanımlandığı gibi, geliĢtirme maliyetleri, iĢletim maliyetleri, bakım maliyetleri ve elden çıkarma maliyetlerini, tasarımın konsept aĢamasında ÖDMA ile maliyet etkin bir Ģekilde oluĢturmasını sağlar. Bunun yanında, tasarıma girdi oluĢturan etkin bir bakım konsepti oluĢturarak maliyet ve zaman etkin bir Ģekilde ürünün hayat döngüsünü oluĢturacak bir ürünün tasarlanması sağlanır.

Güvenirlik parametrelerini değerlendirerek, arazılar arası ortalama zamanı uzun tutulması sağlanır. Arızalar arası ortalama süresi (MTBF) ve arıza oranı (λ) birimlerini uygun güvenirlik modelleri oluĢturarak en etkin değerlerde oluĢmasını sağlar. Örneğin: λ= Arıza Sayısı/Toplam ÇalıĢma Saati ve MTBF=1/λ ve bir sistemde mevcut olan beĢ adet ekipmanın arıza yapma durumları aĢağıdaki gibidir:

Birinci ekipman 75 saat sonra arıza yapsın Ġkinci ekipman 125 saat sonra arıza yapsın Üçüncü ekipman 130 saat sonra arıza yapsın Dördüncü ekipman 325 saat sonra arıza yapsın

BeĢinci ekipman 525 saat sonra arıza yapsın ve sistemin toplam çalıĢma saati 3805 saattir. Bu durumda:

MüĢteri Memnuniyeti

Lojistik Destek Maliyeti GeliĢtirme Maliyeti ĠĢletim Maliyeti Bakım Maliyeti

Elden Çıkarma Maliyeti

Lojistik Altyapının Cevaplama Hızı Kabiliyetler

Hazır Olma Kalite

λ = 5/3805 = 0.001314 dır.

Bu sonuç sistem için istenmeyen durum ise sistemin güvenirlik parametreleri veya güvenirlik modelleri değiĢtirilerek gerekli iyileĢtirme sağlanır. Ancak, mühendislik tahminlerine dayandırılan güvenirlik verileri, ürünün hayat aĢamasında tahmin edildiği çıkmaya bilir. Bu durumda iĢletmeler gerekli önlemleri fazla yedek parça stoklaması veya garanti süreci ile gidermeye çalıĢılır. Sahadan gelen veriler ile güvenirlik parametreleri yeniden değiĢtirilir ve ölçülmüĢ veriler tahmini verilerin yerini alır. Bu aĢamadan sonra ürünün pazarda tutunması daha da kolaylaĢır.

Lojistik destek maliyetlerin düĢüren etkin faktörlerden biride, ürünün idame edilebilirlik parametreleridir. Bunlar: temelde düzeltici bakımlar ve önleyici

bakımlardır. Tasarım aĢamasında mümkün oldukça önleyici bakım gereksinimi asgari düzeyde tutulmaya çalıĢılır ve düzeltici bakımlara neden olan arızaların tespit ve teĢhis süreleri en kısa zamanda sağlamak için gerekli önlem ve uyarılar alınır. Ayrıca, nihai ürünün iĢletim dıĢı kalma süresini (MDT) oluĢturan ortalama aktif bakım süresi, lojistik gecikme ve lojistik yönetsel gecikme sürelerini en uygun Ģekilde ayarlanır. Bunlar faktörler tasarım sürecinde bakım kolaylığı, kolay eriĢebilirlik, arıza tespit ve teĢhis süreleri, yedek parça tedariki, bakım planlaması ve bakım seviyelerinin oluĢturulması gibi faktörlerin ayarlanması oluĢur.

Göreve hazır olma süreleri müĢteri memnuniyeti açısında son derece etkin bir faktördür. Ürünün göreve hazır olma süresi tasarımdan gelen ürün özeliklerini

iyileĢtirilmesi ve lojistik destek kaynakların uygun bir Ģekilde belirlenmesi ve yönetimi ile optimum düzeye çekilebilir. Ürünün göreve hazır olma süreleri üç Ģekilde

değerlendirilir. Bunlar: (1) Tasarım Doğasından Gelen Göreve Hazır Olma (Ai), (2) BaĢarılan Göreve Hazır Olma (Aa), (3) ĠĢletimsel Göreve Hazır Olma (Ao) dur (Blanchard, 2004).

Ai= Aa= Ao=

Bu üç faktörden özelikle iĢletimsel göreve hazır olma süresi (Ao), bakım planlaması ve OSA ve yedek parça planlaması ile optimum düzeye çekilebilir. Yani; lojistik destek kaynaklarının doğru bir Ģekilde tanımlanması ve uygun zamanda uygun yerde bulundurulması ile sağlanır.

LDA’nın temel hedeflerinden biriside maliyet etkinlik sağlamaktır. Bu durum aĢağıda tanımlı parametreler ile belirlenir. AĢağıdaki eĢitliklerde görüldüğü gibi maliyet etkinlik ya göreve hazır olma süresini, performans iyileĢtirmesi, lojistik etkinlik

faktörlerin yukarı çekilmesi ya da ömür döngüsü maliyetlerin aĢağı çekilmesi ile olur. Maliyet Ekinlik= Göreve Hazır Olma⁄Ömür Döngüsü Maliyet

Maliyet Ekinlik= Performans⁄Ömür Döngüsü Maliyet Maliyet Ekinlik= Lojistik Etkinlik⁄Ömür Döngüsü Maliyet

Tanımlanan tüm faktörler, aĢağıda tanımlanan lojistiğin temel hedefleri ile gerçekleĢir:

Doğru Ürün: MüĢterinin isterlerine yanıt verecek doğru ürünün teslimatı. Doğru Yer: Ürünün müĢterinin istediği yerde teslim etmek.

Doğru Zaman: Ürünü müĢterinin istediği zamanda teslim etmek. Doğru Bilgi: MüĢteriye gereksinim duyduğu bilgiyi sağlamak. Gerçek Değer: MüĢterinin iyi bir ürün aldığına dair garantilemek.

MüĢteri memnuniyetini sağlayan lojistik yanıtlama süresini oluĢturan lojistik alt yapıdır. Bunlar: (1) Kabiliyetler, (2) Hazır olma, (3) Kalite dır. MüĢteri gereksinim duyduğunda gerekli desteği sağlayacak lojistik destek kabiliyetlerinin varlığı ve dereceleri araĢtırılır. Örneğin: UlaĢtırma kabiliyeti değerlendirilirken, araç sayısı, araçların donanımı gibi konular değerlendirilir. Hazır olmada ise mevcut destek kaynaklarının hazır bulunma durumunu oluĢturur. Örneğin gereksinim duyulan yedek parçanın iĢletim bölgesinde bulundurulması gibi. Kalite ise genelde müĢteri destek

hizmetleri, ürün standardizasyonu, beklenen performansı istenilen düzeyde sağlamsı gibi kalite faktörlerdir.

Bu ve yukarıda tanımlanan faktörlerinin etkin bir Ģekilde istenilen hedeflere ulaĢmada kullanılması için modern lojistik destek yöntemleri iyi bir Ģeklide planlanması ve uygulanması sağlanır. Modern lojistik destek yöntemleri veya performansa dayalı lojistik yöntemleri ile maliyet, kalite, zaman, güvenirlik, emniyet ve göreve hazır olama etkinliği sağlanarak pazara giriĢ ve pazarda tutunma kolaylaĢır.

ġekil 25 Lojistik Gereksinimlerinin Desteklenebilirlik Analizi ile GeliĢtirilmesi