Kurumsal Bağlanmayı Geliştirme

Kurumsal bağlanma; aile işletme yöneticilerinin karar aşamasında dış paydaşlarının beklentilerine ve menfaatlerine uygun biçimde karar vereceklerine dair paydaşların örgüt kültürüne ve kuruma bağlanmasını arttıracak ve onlara güvence veren etik uygulamalar, stratejiler, yatırımlar veya işletme politikaları geliştirmektir (Rubino vd., 2017).

Söz konusu çalışanları ve stratejileri izleme sistemi kurma ve kurumsal bağlanmayı geliştirme yöntemleri ise işletmeye ekstra maliyet oluşturan

yöntemlerdir. Ayrıca her ne kadar yöneticiler bu yöntemlerle bir takım taahhütler ve anlaşmalar yardımıyla paydaşlara güvence verseler de tüm çıkar çatışmalarını tamamen ortadan kaldırmaları söz konusu değildir.

Çalışanları izleme sistemlerinin maliyetleri ile kurumsal bağlanmayı arttırma ve geliştirme maliyetleri yine işletme öz sermaye maliyetlerine yansıtılabilen maliyet kalemleridir. Eğer aile işletmeleri düşük maliyetle bu yöntemleri geliştirmek istiyorsa, etik uygulamaları sağlam şekilde planlayarak örgüt kültürüne hızla adapte etmek durumundadır (Van Gils vd., 2014). Aksi takdirde çalışanların kendi bireysel etik değerleri olmadığı sürece izleme ve bağlanma maliyetleri yüksek olacaktır. Bir aile işletmesinin örgüt yapısı, yönetim etik uygulama izleme sistemleri ve kar dağıtma stratejileri, önemli bağlama ve birleştirme özelliklerine sahip olmalıdır (Leaptrott, 2005).

SONUÇ

Aile işletmelerinde üst düzey yöneticilerin rolleri ve sorumlulukları, tek bir kişi tarafından makul bir şekilde yönetilemeyecek derecede fazladır.

Özellikle çok sayıda karmaşık ürün yelpazesine sahip ve birçok uluslararası pazarda rekabet eden bir aile işletmesi söz konusuysa etkin bir yönetim sistemi geliştirmek ve uygulamak üst düzey yöneticiler tarafından daha da zor olmaktadır. Böyle durumlarda üst düzey yöneticilerin sorumlulukları yönetim kurulu başkanı, icra kurulu başkanı ve işletme müdürü gibi diğer kademe yöneticilere dağıtılarak etkin bir yönetimin sağlanması mümkün olmaktadır. Her ne kadar birincil sorumluluk üst düzey yönetici de olsa da, bu dağıtımla üst düzey yöneticilerin kontrol alanları da genişletilmiş olur.

Sağladığı bir takım önemli avantajlara rağmen, kimi zaman görev ve sorumlulukların dağıtıldığı aile işletmelerinde bir takım etik problemler ortaya çıkmaktadır. Etik problemlerin başında ise vekalet sorunları bulunmaktadır (Long ve Mathews, 2011). Örgüt içi etik anlaşmazlıkları çözmek için örgüt yapısında geliştirilmesi gereken bağımsız izleme sistemleri ile aile işletmelerinin hem iç hem dış paydaşlarının doğru ve gerçekçi bilgiye ulaşmaları kolaylaşmaktadır. Etkin çalışan ve strateji izlemeyi genellikle dış paydaşlara kıyasla örgüt yöneticilerinin daha kolay yapabildiği düşünülmektedir. Fakat günümüzde gerek etik dışı uygulamaların önüne geçmek gerekse bütün paydaşların çıkarlarını koruyacak ortak stratejiler planlayıp verimli bir biçimde uygulanmasını sağlayabilmek geliştirilen bir takım yeni mekanizmalar yardımıyla daha kolaydır. Etik uygulamaları örgüt kültürüne entegre eden, çalışanlar, yöneticiler ve dış pay sahipleri tarafından önce işletme menfaatinin düşünülerek kararların verildiği bir aile işletmesinde ise etik sorunlardan ve

işletme faaliyetlerinin uygulamasında çıkabilecek aksaklıklardan dolayı işletmenin yüklenebileceği ekstra maliyetlerin de önüne geçilebilecektir (Brockhaus, 2004).

Aile işletmeleri yöneticilerinin karşı karşıya kaldıkları doğru bilgi analizi sorunlar ve izleme sistemlerinin işlevselliğinde yaşanılan aksaklıklar işletmelerin olması gerekenden daha yavaş büyüme kaydetmesine ve tek bir yöneticiye aşırı sorumluluk yüklenmesine neden olmaktadır. Aile işletmeleri hızlı büyüdüğünde ve çok karmaşık piyasalarda rakipleriyle başarılı biçimde rekabet edebildiğinde işletme performansı da artacak ve bu olumlu gelişmelerin örgüt kültürüne olumlu etkileri olacaktır (Le Breton–Miller ve Miller, 2015).

Etik uygulamaları etkin biçimde örgüt kültürüne entegre edebilmiş aile işletmelerinde; örgüt çalışanları ve yöneticilerinin temel sorumlulukları, aile işletmesinin çevre şartlarını doğru yorumlayarak elde edilen gerçek bilgileri etik kurallara uygun biçimde etkin strateji planlama ve uygulamada kullanabilmeleridir. Etkin strateji planlama ve uygulamayı ise etkin izleme ve kurumsal bağlanmayı geliştirme izlemektedir. Bu dört temel faaliyeti etkin biçimde uygulayan aile işletmelerinin başarılı olması ve üstün performansının sürdürülebilir olması kaçınılmazdır.

KAYNAKÇA

Acquaah, M. (2013). Management control systems, business strategy and performance: A comparative analysis of family and non-family businesses in a transition economy in sub-Saharan Africa. Journal of Family Business Strategy, 4(2), 131-146.

Almeida, H., & Wolfenzon, D. (2003). A theory of family business groups and pyramidal ownership. Working Paper, New York University.

Alderson, K. J. (2011). Understanding the family business. Business Expert Press.

Almeida, H. V., & Wolfenzon, D. (2006). A theory of pyramidal ownership and family business groups. The journal of finance, 61(6), 2637-2680.

Anderson, R. C., Duru, A., & Reeb, D. M. (2012). Investment policy in family controlled firms. Journal of Banking & Finance, 36(6), 1744-1758.

Aronoff, C. E., & Ward, J. L. (2011). Family business values: How to assure a legacy of continuity and success. Palgrave Macmillan.

Banalieva, E. R., Eddleston, K. A., & Zellweger, T. M. (2015). When do family firms have an advantage in transitioning economies? Toward a dynamic institution‐based view. Strategic Management Journal, 36(9), 1358-1377.

Barnes, L. B., & Hershon, S. A. (1976). Transferring power in the family business. Harvard Business Review, 54(4), 105-114.

Boyatzis, R. E., & Soler, C. (2012). Vision, leadership and emotional intelligence transforming family business. Journal of Family Business Management.

Brockhaus, R. H. (2004). Family business succession: Suggestions for future research. Family Business Review, 17(2), 165-177.

Campopiano, G., & De Massis, A. (2015). Corporate social responsibility reporting: A content analysis in family and non-family firms. Journal of Business Ethics, 129(3), 511-534.

Chen, H. L., & Hsu, W. T. (2009). Family ownership, board independence, and R&D investment. Family business review, 22(4), 347-362.

Chirico, F., & Nordqvist, M. (2010). Dynamic capabilities and trans-generational value creation in family firms: The role of organizational culture. International Small Business Journal, 28(5), 487-504.

Chrisman, J. J., Chua, J. H., Kellermanns, F. W., & Chang, E. P. (2007). Are family managers agents or stewards? An exploratory study in privately held family firms. Journal of Business research, 60(10), 1030-1038.

Chrisman, J. J., Chua, J. H., Steier, L. P., Wright, M., & D’Lisa, N. M.

(2012). An agency theoretic analysis of value creation through management buy-outs of family firms. Journal of Family Business Strategy, 3(4), 197-206.

Colli, A., & Rose, M. B. (2003). Family firms in comparative perspective.

Cui, V., Ding, S., Liu, M., & Wu, Z. (2018). Revisiting the effect of family involvement on corporate social responsibility: A behavioral agency perspective. Journal of Business Ethics, 152(1), 291-309.

Dana, L. P., & Ramadani, V. (2015). Family businesses in transition economies. Switzerland: Springer International Publishing.

Davis, P. (1983). Realizing the potential of the family business.

Organizational dynamics, 12(1), 47-56.

Del Giudice, M., Della Peruta, M. R., & Carayannis, E. (2010). Knowledge and the family business. Springer, New York.

Ding, S., & Wu, Z. (2014). Family ownership and corporate misconduct in US small firms. Journal of Business Ethics, 123(2), 183-195.

Durán, R. F., Lozano, M. B., & Yaman, S. (2016). Is family control relevant for corporate cash holding policy?. Journal of Business Finance &

Accounting, 43(9-10), 1325-1360.

Fang, H. C., Siau, K. L., Memili, E., & Dou, J. (2019). Cognitive antecedents of family business bias in investment decisions: A commentary on “Risky decisions and the family firm bias: An experimental study based on prospect theory”. Entrepreneurship Theory and Practice, 43(2), 409-416.

Filbeck, G., & Lee, S. (2000). Financial management techniques in family businesses. Family Business Review, 13(3), 201-216.

Jaffe, D. T., & Lane, S. H. (2004). Sustaining a family dynasty: Key issues facing complex multigenerational business-and investment-owning families. Family Business Review, 17(1), 81-98.

Gallo, M. A. (1998). Ethics in personal behavior in family business. Family Business Review, 11(4), 325-335.

Gallo, M. A. (2004). The family business and its social responsibilities.

Family business review, 17(2), 135-148.

Harvey, M., & Evans, R. E. (1994). Family business and multiple levels of conflict. Family Business Review, 7(4), 331-348.

Karra, N., Tracey, P., & Phillips, N. (2006). Altruism and agency in the family firm: Exploring the role of family, kinship, and ethnicity.

Entrepreneurship theory and practice, 30(6), 861-877.

Kidwell, R. E., Kellermanns, F. W., & Eddleston, K. A. (2012). Harmony, justice, confusion, and conflict in family firms: Implications for ethical climate and the “fredo effect”. Journal of business ethics, 106(4), 503-517.

Kuan, T. H., Li, C. S., & Chu, S. H. (2011). Cash holdings and corporate governance in family-controlled firms. Journal of Business Research, 64(7), 757-764.

Kwan, H. K., Lau, V. P., & Au, K. (2012). Effects of family-to-work conflict on business owners: The role of family business. Family Business Review, 25(2), 178-190.

Leaptrott, J. (2005). An institutional theory view of the family business.

Family Business Review, 18(3), 215-228.

Le Breton–Miller, I., & Miller, D. (2015). Article commentary: the arts and family business: linking family business resources and performance to industry characteristics. Entrepreneurship Theory and Practice, 39(6), 1349-1370.

Lind, R. A., & Swenson-Lepper, T. (2013). Measuring sensitivity to conflicts of interest: A preliminary test of method. Science and engineering ethics, 19(1), 43-62.

Loasby, B. J. (2015). Ronald Coase's theory of the firm and the scope of economics. Journal of Institutional Economics, 11(2), 245-264.

Long, R. G., & Mathews, K. M. (2011). Ethics in the family firm: Cohesion through reciprocity and exchange. Business Ethics Quarterly, 21(2), 287-308.

Lumpkin, G. T., Martin, W., & Vaughn, M. (2008). Family orientation:

Individual-level influences on family firm outcomes. Family Business Review, 21(2), 127-138.

Lumpkin, G. T., Brigham, K. H., & Moss, T. W. (2010). Long-term orientation: Implications for the entrepreneurial orientation and performance of family businesses. Entrepreneurship & Regional Development, 22(3-4), 241-264.

Michel, A., & Kammerlander, N. (2015). Trusted advisors in a family business's succession-planning process—An agency perspective.

Journal of Family Business Strategy, 6(1), 45-57.

Miller, D., & Le Breton-Miller, I. (2005). Management insights from great and struggling family businesses. Long Range Planning, 38(6), 517-530.

Miller, D., & Le Breton-Miller, I. (2006). Family governance and firm performance: Agency, stewardship, and capabilities. Family business review, 19(1), 73-87.

Miller, D., Le Breton‐Miller, I., & Lester, R. H. (2010). Family ownership and acquisition behavior in publicly‐traded companies. Strategic Management Journal, 31(2), 201-223.

Miller, T., Birch, M., Mauthner, M., & Jessop, J. (Eds.). (2012). Ethics in qualitative research. Sage.

Morck, R., & Yeung, B. (2003). Agency problems in large family business groups. Entrepreneurship theory and practice, 27(4), 367-382.

Palmer, D., Friedland, R., Jennings, P. D., & Powers, M. E. (1987). The economics and politics of structure: The multidivisional form and the large US corporation. Administrative Science Quarterly, 25-48.

Payne, G. T., Brigham, K. H., Broberg, J. C., Moss, T. W., & Short, J. C.

(2011). Organizational virtue orientation and family firms. Business ethics quarterly, 21(2), 257-285.

Ramadani, V., Memili, E., Palalić, R., & Chang, E. P. (2020). Strategic Management in the Family Businesses. In Entrepreneurial Family Businesses (pp. 43-53). Springer, Cham.

Rashid, M. Z., & Ibrahim, S. (2008). The effect of culture and religiosity on business ethics: A cross-cultural comparison. Journal of Business Ethics, 82(4), 907-917.

Ratten, V., Dana, L. P., & Ramadani, V. (2017). Internationalisation of family business groups in transition economies. International Journal of Entrepreneurship and Small Business, 30(4), 509-525.

Rubino, F. E., Tenuta, P., & Cambrea, D. R. (2017). Board characteristics effects on performance in family and non-family business: a multi-theoretical approach. Journal of Management & Governance, 21(3), 623-658.

Tanewski, G. A., Prajogo, D., & Sohal, A. (2003). Strategic orientation and innovation performance between family and non-family firms.

Salvato, C., Chirico, F., & Sharma, P. (2010). A farewell to the business:

Championing exit and continuity in entrepreneurial family firms.

Entrepreneurship & regional development, 22(3-4), 321-348.

Shepherd, D. A., & Zacharakis, A. (2000). Structuring family business succession: An analysis of the future leader's decision making.

Entrepreneurship Theory and Practice, 24(4), 25-39.

Sims, R. L. (1993). The relationship between academic dishonesty and unethical business practices. Journal of Education for Business, 68(4), 207-211.

Suar, D., & Khuntia, R. (2010). Influence of personal values and value congruence on unethical practices and work behavior. Journal of Business Ethics, 97(3), 443-460.

Van Gils, A., Dibrell, C., Neubaum, D. O., & Craig, J. B. (2014). Social issues in the family enterprise.

Vazquez, P. (2018). Family business ethics: At the crossroads of business ethics and family business. Journal of Business Ethics, 150(3), 691-709.

Vilaseca, A. (2002). The shareholder role in the family business: Conflict of interests and objectives between nonemployed shareholders and top management team. Family Business Review, 15(4), 299-320.

Yeh, Y. H., Lee, T. S., & Shu, P. G. (2008). The agency problems embedded in firm’s equity investment. Journal of Business Ethics, 79(1-2), 151-166.

Yizheng, Q. (2005). Business Ethic and the Second Agency Problem in Listed Private-Controlled Companies: Corporate Governance in Ethic Dimension [J]. Accounting Research, 11(3).

Yu, A., Lumpkin, G. T., Sorenson, R. L., & Brigham, K. H. (2012). The landscape of family business outcomes: A summary and numerical taxonomy of dependent variables. Family Business Review, 25(1), 33-57.

Zahra, S. A., & Sharma, P. (2004). Family business research: A strategic reflection. Family Business Review, 17(4), 331-346.

Zellweger, T. (2007). Time horizon, costs of equity capital, and generic investment strategies of firms. Family business review, 20(1), 1-15.

Zellweger, T., Sieger, P., & Mühlebach, C. (2010). How much and what kind of entrepreneurial orientation is needed for family business continuity?. Transgenerational Entrepreneurship: Exploring Growth and Performance in Family Firms Across Generations, Edward Elgar, London, 195-220.

Dr. Öğr. Üyesi Duygu HIDIROĞLU

Duygu Hıdıroğlu Mersin'de doğmuş ve 2005 yılında Mersin Fen Lisesi’nden Türkiye’de ilk 1000 kişi arasında dereceye girerek mezun olmuştur. 2010 yılında hem Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nden (ODTÜ) hem de New York Üniversitesi'nden (NYU) (CGPA- 3.18) ile İşletme Yönetimi alanında ayrı ayrı 2 lisans mezuniyeti bulunmaktadır. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İşletme Bölümü'nden “yüksek onur öğrencisi” unvanı alarak mezun olan Dr. Duygu Hıdıroğlu New York Üniversitesi'nde

pazarlama dersleri alarak Pazarlama alanında Konsantrasyon yapmıştır.

Lisans eğitimi esnasında ayrıca Harvard Üniversite’sinde İşletme Yönetimi ile ilgili dersler alan Dr. Duygu Hıdıroğlu, Çağ Üniversitesi İşletme Bölümü'nde Yüksek Lisans eğitimini 2013 yılında Dönüşümcü ve İşlemci Liderlik alanında yazdığı bitirme projesi ile (CGPA-3,92) derece ile tamamlamıştır. 2018 yılında Mersin Üniversitesi’nde Yenilikçi Girişimcilik ve Finans alanında yazdığı Doktora tezi ile Stratejik Yönetim Doktora Programını (CGPA, 3,93) derece ile tamamlamıştır. Mezun olduktan sonra önce TC Hazine ve Maliye Bakanlığı Dış Ekonomik İlişkiler Daire Başkanlığı'nda uzman olarak görev yapmıştır. Daha sonra TEMSA Global A.Ş.'de Uluslararası Servisler ve Distribütörlerin genel müdürlüğü görevini yürütmüştür. Doktora eğitimi esnasında Hıdıroğlu Grup Şirketlerinde yönetim kurulu üyesi olarak çalışan Duygu Hıdıroğlu Mersin Üniversitesi'nden mezun olduktan sonra Dr. Öğretim Üyesi olarak Mersin Üniversitesi Turizm Fakültesi Rekreasyon Yönetimi Bölümü'nde görev yapmaya başlamıştır. Rekreasyon Yönetimi Bölüm Başkan Yardımcısıdır.

Aynı zamanda Mersin Üniversitesi’nde Genç Girişimci Merkezi'nin yöneticisidir. Mersin Üniversitesi Kozmetik Araştırma Merkezi Müdür Yardımcısıdır. Girişimcilik alanında AB projelerinin mentorudur. EMCC akredite girişimci mentorudur. Türkiye’de ilk kez düzenlenen Uluslararası Akademik Sosyal Girişimcilik Çalıştayı 2020’nin koordinatörüdür.

Türkiye’de akademide ilk olan ve aralarında Harvard, Oxford, Stanford Yale gibi önemli üniversitelerin bulunduğu Dünya’da sadece 28 örneği bulunan

“Sosyal Girişimcilik ve İnovasyon Lisansüstü Programı’nın” açılmasında yönetiminde bulunduğu Mersin Üniversitesi Genç Girişimci Uygulama ve Araştırma Merkezi ve Bölüm Başkan Yard. olduğu Rekreasyon Yönetimi Bölümü işbirlii ile öncülük etmiştir. Ayrıca TOBB Mersin İl Kadın Girişimciler Kurulu Başkan Yardımcısıdır. Girişimci İş Kadınları Derneğinde Yönetim Kurulu Üyesidir. Meclis Özel Dergisi başta olmak üzere; Samsunehaber, Ordu ÜnyeMeydan, UşakSonHaber, Mersin Güney Gazetesi, Mersin Kent Haber, Mersin Çamlıbel Gazetesi gibi birçok ilin yerel gazetelerinde ve girişimci.org’da köşe yazarlığı yapan Dr. Duygu Hıdıroğlu’nun ilk kitap yayını Nobel Bilimsel Eserler’den çıkarılan “21.

Yy'da Yenilikçi Girişimcilik Küresel Konjonktürde Kadın Yenilikçi Girişimciliğine Finansın Düzenleyici Etkisi” başlıklı kitap yayınıdır. 2020 Aralık ayında ise yine Nobel Yayınevinden çıkardığı “COVID-19 Döneminde Yönetim ve Girişimcilik” başlıklı kitabını okurlarıyla buluşturan yazar; Girişimcilik alanında literatürün zenginleşmesinde önemli bir katkı sunmuştur. Gazi Kitabevi’nden çıkan “COVID-19 and New Business

System” adlı bilimsel kitabın Baş Editörü ve aynı kitabevinden çıkan

“COVID-19 Pandemisinde Yönetim ve Ekonomi” başlıklı bilimsel kitabın ise yardımcı editörüdür. Bugüne kadar bilimsel kitaplarda yayınlanmış işletme yönetimi, stratejik yönetim ve girişimcilik konularında 15 kitap bölümü ve uluslararası önemli indekslerde taranan bilimsel dergilerde yayınlanan 14 makalesi bulunmaktadır. Önemli yayınlarda çalışmaları birçok yazar tarafından atıf alan Dr. Hıdıroğlu’nun katılım gösterdiği ve bilim kurullarında yer aldığı 25’e yakın bilimsel sempozyum bulunmaktadır.

Son olarak Dr. Hıdıroğlu’nun 4’ü uluslararası 3’ü ulusal olmak üzere toplam 7 akademik dergide hakemlik görevi devam etmektedir.

9. BÖLÜM