Korku tarama ölçeği sonuçları 99

Öğrencilerinin cinsiyetlerine göre gruplar arasında anlamlı bir farklılık olduğu görülmüştür. Tehlike ve Ölüm Korkusu, Bilinmeyen Korkusu, Tıbbi Korkular, Sosyal Korkular, Hayvan Korkuları, Aile Korkuları, Yaralanma Korkuları ve Genel Korku Ölçeğinde kızların korku puanları erkeklere kıyasla daha yüksek bulunmuştur.

Bu bulguya benzer şekilde Ollendick and King, (1994) çalışmalarında 648 Avustralyalı ergende korkuların yaygınlığını araştırmış ve sonra bu korkularla ilişkili girişimin boyutunu belirlemeye çalışmıştır. Araştırma sonucunda korkuların ergenler üzerinde oldukça yaygın olunduğu belirlenmiştir. Kızların erkeklerden daha fazla korku yaşadığı genç ergenlerin büyük ergenlerden daha fazla korku yaşadıkları rapor etmiştir. Epidemiyolojik araştırmaların sonuçlarıda genelde benzer bulgulara sahiptir. Korku duygusu kadınlarda erkeklere göre ortalama iki kat fazladır. Dikkate değer ve net bir şekilde konan bu farklılığın oluşmasında birçok faktör rol oynamaktadır ( Craske, 2003). Korku duygusu evrimsel psikoloji bakış açısına göre erkek ve kadın olmak arasında genetik bir eşitsizlik söz konusudur. Avcı toplayıcı atalarımız arasında cinse dayalı bir rol dağılımı vardı. Erkekler beslenme ve kaynak aramaya çıkardı ve bu koşullarda aşırı korku kısıtlayıcı ve işlevsizdi. Kadınlar ise çocuk ve mağara gibi yerleşim yerlerine bakma ile genelde toplama faaliyetlerini yürütmekteydi. Kadınlara biçilen rol daha çok dikkat üzerine yoğunlaşmakta idi.

ebeveynler çocuklarının kültürel kalıplara göre davranması için yönlendiricidirler. Genellikle kızlar korkmaları yönünde teşvik edilirken erkeklerde bu durum tam tersi şekilde gelişmektedir. Erkek ve kadın değişkenler ve kültürlere göre agorafobi ile ilişkileri üzerine yapılan bir araştırmada; eril kültür yapısı baskın olan toplumlarda agorafobi yüksek sonuçlar verirken dişil değerlerin daha fazla olduğu toplumlarda bu oran düşmektedir (Arrindel, vd., 2003). Bu doğrultuda sonuç veren başk bir araştırmada onbir farklı ülkede 5491 kişi ile yapılan bir çalışmaya göre erkeklik ve agorafobi arasındaki ilişkilerin en yüksek olduğu ülke Japonya olurken kadınlık ve en düşük agorafobi ilişkisinin en düşük çıktığı ülke İsveç’tir. Erilliğin ön plana çıkması sosyal anlamda zararlı olduğu kadar sağlık bakımınından da olumsuzluğu gözler önüne sermektedir. Araştırma bulguları cinsiyetler arası korku düzeyinin farklılaştığını doğrulamaktadır.

Öğrencilerinin devamsızlıklarına göre gruplar arasında Tehlike ve Ölüm Korkusu ve Bilinmeyen Korkusu alt boyutlarında anlamlı bir farklılık görülürken Tıbbi Korkular, Sosyal Korkular, Hayvan Korkuları, Aile Korkuları, Yaralanma Korkuları ve Genel Korku Ölçeğinde anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Öğrencilerin devamsızlıklarına göre Tehlike ve Ölüm Korkusu ve Bilinmeyen Korkusu alt boyutlarında devamsızlık yapmayanlar ile 13 ve üzeri devamsızlık yapanlar arasında anlamlı bir farklılık olduğu, devamsızlık yapmayanların tehlike ve ölüm korkusu ve Bilinmeyen Korkusu puanlarının daha yüksek olduğu görülmüştür.

Birey hayat boyu kurallarla iç içe yaşar. Bireyin yaşam alanında; aile, okul, iş hayatı ve toplum içinde kurallar egemendir. Kurallar bazan hoşnut olunmadığına dair söylemler olsa da tüm toplumlarda hayati bir öneme sahiptir (Aydın, 2001: 23). Genel olarak kurallara uymak aynı zamanda korkuya neden olan durumlardan sakınmamızı sağlar. Sağlık, ailevi durumlar gibi zorunlu nedenlerden dolayı devamsızlık dışında, genel olarak devamsızlık okul dışı ebeveynden habersiz gelişen öğrenci aktivitesidir. Korku düzeyi devamsızlık yapmamanın yordayıcılarından olabilir.

Öğrencilerinin ailelerinin gelir durumuna göre gruplar arasında Tehlike ve Ölüm Korkusu ve Yaralanma Korkuları alt boyutlarında anlamlı bir farklılık görülürken Bilinmeyen Korkusu Tıbbi Korkular, Sosyal Korkular, Hayvan Korkuları, Aile

Korkuları, ve Genel Korku Ölçeğinde anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Öğrencilerin ailelerinin gelir durumlarına göre Tehlike ve Ölüm Korkusu ve Yaralanma Korkuları alt boyutlarında orta gelirliler ile üst gelirliler arasında anlamlı bir farklılık olduğu, orta gelirlilerin tehlike ve ölüm korkusu ve Yaralanma Korkuları puanlarının daha yüksek olduğu görülmüştür.

Araştırmalar sosyo-ekonomik durumu daha yüksek olan ergenlerin daha az korku , sosyo-ekonomik durumu daha düşük olan ergenlerde ise daha fazla ve yoğun korku olduğu belirtilmektedir (Erol ve Sahin, 1995; Shore ve Raport 1998). Bu araştırmada da sosyo-ekonomik durum ve korku ilişkisinde önceki araştırmalar ile tutarlı sonuçlar bulundu. Daha düşük sosyo ekomik düzeye sahip ergenler; utangaçlık, sosyal aktivitelerden kaçınma, içe yönelim ve düşük umut düzeyleri gösteren bir eğilime sahip olabilmektedirler. Geleceğe kaygı ile bakan güvenlik ihtiyacını daha yüksek gelirlere göre karşılayamacağına dair inanç, korku düzeyinin farklılığının kaynakları olarak gösterilebilir.

Öğrencilerinin annelerinin eğitim durumuna göre gruplar arasında Tehlike ve Ölüm Korkusu ve Bilinmeyen Korkusu Sosyal Korkular, Hayvan Korkuları ve Genel Korku Ölçeğinde alt boyutlarında anlamlı bir farklılık görülürken Tıbbi Korkular, Aile Korkuları, Yaralanma Korkuları anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Öğrencilerin annelerinin eğitim durumlarına göre Tehlike ve Ölüm Korkusu ve Bilinmeyen Korkusu, Sosyal Korkular Hayvan Korkuları Genel Korku Ölçeği alt boyutlarında anneleri ilkokul mezunu olanlar ile anneleri ortaokul mezunu olanlar arasında anlamlı bir farklılık olduğu, ilkokul mezunu olanların Tehlike ve Ölüm Korkusu ve Bilinmeyen Korkusu, Sosyal Korkular Hayvan Korkuları Genel Korku Ölçeği puanlarının daha yüksek olduğu görülmüştür.

Bir çok araştırmacıya göre kaygı öğrenme ile edinilen bir duygudur ve çocukların kaygı düzeyi, anne kaygı düzeyi ile ilişkili olabileceği belirtilmektedir (Alisinanoğlu, Ulutaş, 2003). Korku düzeyi yüksek ebeveynlere sahip çocuklar korkuyu deneyimlemesi ve öğrenmesi nedeni ile ebeveynleri gibi korkululuk seviyeleri artma eğilimi gösterecektir.

Başka bir ifade ile çocuğun gelişiminde genel aile ortamı ve anne baba’nın duygularını yaşantılamaları, davranış biçimleri ve tutumları anahtar yapılardır

(Adler, 2014). Tuna (2008) tarafından anne bağlanma tarzı ile çocuk yetiştirme tutumu arasındaki ilişkisinin incelenmesi üzerine yapılan bir çalışmada annelerin eğitim düzeyi ile paralel bir şekilde benimsediği tutumda değişmektedir. Buna göre eğitim seviyesi daha yüksek olan anneler demokratik tutumu benimserken eğitim düzeyi düştükçe anneler koruyucu tutumu daha fazla benimsedikleri görülmüştür. Ayrıca çocuklarda koruma tutumun yoğun olması sosyal kaygı ile bağlantılıdır. Çocuğun bağımsızlık arayışına, aşırı koruma veya yâdsıma ile karşılık veren annelerin bu tutumlarının sonucu bağımsız davranabilme çocuklarda utanç yada kaygıya dönüşebilmektedir (Erkan, Güçray ve Çam, 2002). Buna paralel olarak anne eğitim durumu ve dolayıyla çocuk yetiştirirken benimsemiş olduğu korumacı tutum korku düzeylerinin artmasına kaynaklık edebilir.

Öğrencilerinin babalarının eğitim durumuna göre gruplar arasında Sosyal Korkular, alt boyutunda anlamlı bir farklılık görülürken Tehlike ve Ölüm Korkusu ve Bilinmeyen Korkusu, Tıbbi Korkular, Hayvan Korkuları, Aile Korkuları, Yaralanma Korkuları ve Genel Korku Ölçeğinde anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Öğrencilerin babalarının eğitim durumlarına göre Sosyal Korkular alt boyutunda babaları ilkokul mezunu olanlar ile babaları lise mezunu olanlar arasında anlamlı bir farklılık olduğu, ilkokul mezunu olanların Sosyal Korkular puanlarının daha yüksek olduğu görülmüştür. Bu bulguları destekleyici benzer çalışmalar bulunmaktadır. Örneğin Ahmet (2019) tarafından öğrenciler ve ebeveynlerdeki sosyal fobi düzeyi arasında ilişkinin incelenmesi adlı araştırmada anne baba eğitim durumu artış göstermesi karşısında sosyal fobi puanlarının azaldığı bildirilmektedir. Korkuların nedenlerine dair araştırmalar bir çok değişkeni kapsayan ve sürekli değişim gösteren geniş bir alandır. Bu durum aslında bu alana dair daha olumlu bakmamızı sağlamalıdır. Çünkü korku mekanizmalarının bu geniş yelpazeli dağılımı etkin yönetme, düzenleme konularında esnekliği sağlamakta ve de olumsuz sonuçlara yol açacak korkulara karşı farklı müdahele kapıları açmaktadır.