Korelasyon Analiz

Hasta güvenliği iklimi ile iş yükü, iş kontrolü, iş stresi arasındaki ilişkilerinin belirlenmesinde Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Korelasyon katsayısının 1,00 olması, mükemmel pozitif bir ilişkiyi; -1,00 olması mükemmel bir negatif ilişkiyi; 0,00 olması ilişkinin olmadığını gösterir. Korelasyon analizi ile hesaplanan ko-relasyon katsayısı r mutlak değer olarak 0,70 – 1,00’un arasında ise “yüksek”; 0,70 -0,30 arasında ise “orta” ve 30’un altında ise iki değişken arasındaki ilişkinin düşük düzeyde olduğu kabul edilmektedir (Büyüköztürk, 2004).

Yapılan korelasyon analizinde hasta güvenliği iklimi ile iş yükü arasında negatif, düşük düzeyde ilişki vardır ( r değeri - .106). Hasta güvenliği iklimi ile iş kontrolü arasında pozitif, düşük düzeyde ilişki vardır ( r değeri .209). Hasta güvenliği iklimi ile iş stresi arasında negatif, düşük düzeyde ilişki vardır ( r değeri -.217).Hasta güvenliği iklimi ile ekipte kararlara katılma arasında pozitif, orta düzeyde ilişki vardır ( r değeri.642). Hasta güvenliği iklimi ile ekipte bilgi aktarımı arasında pozitif, orta düzeyde ilişki vardır ( r değeri .428).

Tablo 2. Korelasyon Analizi Hasta güvenliği İklimi İş yükü İş kontrolü İş stersi Kararlara katılım Bilgi aktarımı Hasta Güvenliği İklimi 1 İş yükü -.106 1 İş Kontrolü .209 ** - 029 1 İş Stresi -.217** .644** - 754** 1 Kararlara katılım .642* .- 186** 125* - 205** 1 Bilgi aktarımı .428** -.078 .066 -.086 .511** 1 ** p< 0.01 düzeyinde anlamlıdır. * p< 0.05 düzeyinde anlamlıdır. 3.3. Regresyon Analizi

Değişkenlerin hasta güvenliği iklimi üzerinde anlamlı herhangi bir etkisinin olup olmadığını belirlemek için basit regresyon analizleri uygulanmıştır. Korelasyon analizi ile değişkenler arasındaki ilişkinin varlığı ve derecesi ortaya koyulduktan sonra, geliştirilen hipotezleri test etmek için regresyon analizi uygulanmıştır.

İş kontrolü, hasta güvenliği ikliminin anlamlı açıklayıcısı olduğu görülmektedir. (R= 0, 209, R²=0,044, F = 15.017, p =0.00). Hasta güvenliği iklimine ilişkin toplam varyansın % 4’ünü iş kontrolü ile açıklandığı ifade edilebilir. Analizde, iş kontrolü bağımsız değişken, hasta güvenliği iklimi bağımlı değişken olarak ele alınmıştır. Beta değerleri incelendiğinde iş kontrolünün hasta güvenliği iklimi üzerindeki etkisinin yaklaşık % 20 olduğu görülmektedir. Regresyon katsayılarının anlamlılığına ilişkin t- testi sonuçları incelendiğinde ise, iş kontrolünün hasta güvenliği iklimi üzerinde anlamlı bir belirleyici olduğu görülmektedir (p = 0,000).

Tablo 3. İş kontrolünün hasta güvenliği iklimine etkisi

BAĞIMSIZ DEĞİŞKEN

BAĞIMLI DEĞİŞKEN Hasta güvenliği iklimi

B değeri Standart hata ß T P ( sig ) Sabit 28,600 2,653 28,600 10,781 .000

İş kontrolü ,520 ,134 .209 3,875 .000

F 15,017

R .209

R² .044

dzt R² .041

İş stresi hasta güvenliği ikliminin anlamlı açıklayıcısı olduğu görülmektedir. (R= 0, 217, R²=0,047, F = 16.239, p =0.00). Hasta güvenliği iklimine ilişkin toplam varyansın % 4’ünü iş stresi ile açıklandığı ifade edilebilir. Analizde, iş stresi bağımsız değişken, hasta güvenliği iklimi bağımlı değişken olarak ele alınmıştır. Beta değerleri incelendiğinde iş stresinin hasta güvenliği iklimi üzerindeki etkisinin yaklaşık % - 21 olduğu görülmektedir. Regresyon katsayılarının anlamlılığına ilişkin t- testi sonuçları incelendiğinde ise, iş stresinin hasta güvenliği iklimi üzerinde anlamlı bir belirleyici olduğu görülmektedir (p = 0,000).

Tablo 4. İş stresinin hasta güvenliği iklimine etkisi

BAĞIMSIZ DEĞİŞKEN

BAĞIMLI DEĞİŞKEN Hasta güvenliği iklimi

B değeri Standart hata ß T P ( sig ) Sabit 45,128 1,622 - 27,826 ,000 İş stersi -7,624 1,892 -217 -4,030 .000 F 16,239 R 217 R² .047 dzt R² .044

Ekipte kararlara katılım, hasta güvenliği ikliminin anlamlı açıklayıcısı olduğu görülmektedir. (R= 0,642, R²=0,412, F = 231,675, p =0.00). Hasta güvenliği iklimine ilişkin toplam varyansın % 41’ini ekipte kararlara katılım ile açıklandığı ifade edilebilir. Analizde, ekipte kararlara katılım bağımsız değişken, hasta güvenliği iklimi bağımlı değişken olarak ele alınmıştır. Beta değerleri incelendiğinde iş stresinin hasta güvenliği iklimi üzerindeki etkisinin yaklaşık % 64 olduğu görülmektedir. Regresyon katsayılarının anlamlılığına ilişkin t- testi sonuçları incelendiğinde ise, iş stresinin hasta güvenliği iklimi üzerinde anlamlı bir belirleyici olduğu görülmektedir (p = 0,000).

Tablo 5. Ekipte kararlara katılımının hasta güvenliği iklimine etkisi

BAĞIMSIZ DEĞİŞKEN

BAĞIMLI DEĞİŞKEN Hasta güvenliği iklimi

değeri hata Sabit 18.770 1,348 - 13,928 .000 Kararlara katılım .824 .054 .642 15.221 .000 F 231.675 R .642 R² .412 dzt R² .411

Ekipte bilgi aktarımı, hasta güvenliği ikliminin anlamlı açıklayıcısı olduğu görülmektedir. (R= 0,428, R²=0,183, F = 73,892, p =0.00). Hasta güvenliği iklimine ilişkin toplam varyansın % 42’ini ekipte bilgi aktarımı ile açıklandığı ifade edilebilir. Analizde, ekipte bilgi aktarımı bağımsız değişken, hasta güvenliği iklimi bağımlı değişken olarak ele alınmıştır. Beta değerleri incelendiğinde ekipte bilgi aktarımının hasta güvenliği iklimi üzerindeki etkisinin yaklaşık % 42 olduğu görülmektedir. Regresyon katsayılarının anlamlılığına ilişkin t- testi sonuçları incelendiğinde ise, bilgi aktarımının hasta güvenliği iklimi üzerinde anlamlı bir belirleyici olduğu görülmektedir (p = 0,000).

Tablo 6. Ekipte bilgi aktarımını hasta güvenliği iklime etkisi

BAĞIMSIZ DEĞİŞKEN

BAĞIMLI DEĞİŞKEN Hasta güvenliği iklimi

B değeri Standart hata ß T P ( sig ) Sabit 22,342 1,944 - 11,495 .000 Bilgi aktarımı 1.053 .122 .428 8,596 .000 F 73,892 R .428 R² .183 dzt R² .180

Analiz sonuçları incelendiğinde iş yükünün hasta güvenliği ikliminin anlamlı bir açıklayıcısı olmadığı görülmektedir (R= 0, 106, R²=0,011, F = 3,753, p =0.054).

Tablo 7. İş yükünün hasta güvenliği iklimine etkisi

BAĞIMSIZ DEĞİŞKEN

BAĞIMLI DEĞİŞKEN Hasta güvenliği iklimi

B değeri Standart hata ß T P ( sig ) Sabit 43,537 2,489 - 17,492 0,00 İş yükü -.300 ,155 -.106 -1,937 .054 F 3,753

R .106

R² .011

dzt R² .008

3. SONUÇ VE DEĞERLENDİRME

Analizler sonucunda çalışmada ileri sürülen hipotezlerin kabul ve red durumları Tablo 8’de gösterilmektedir.

Tablo 8. Hipotez Analizlerinin Sonuçları

İLERİ SÜRÜLEN HİPOTEZLER RED /

KABUL H1. Ekipte bilgi aktarımı, hasta güvenliği iklimini pozitif yönde

etkilemektedir

Kabul

H2. Ekipte kararlara katılım, hasta güvenliği iklimini pozitif yönde etkilemektedir

Kabul

H3. İş stresi, hasta güvenliği iklimini negatif yönde etkilemektedir Kabul

H4. İş yükü, hasta güvenliği iklimini pozitif yönde etkilemektedir Red

H5. İş kontrolü, hasta güvenliği iklimini pozitif yönde etkilemektedir Kabul

Sağlık sektöründe görev yapan işgörenlerin üzerinde yapılan çalışmada iş stresi, iş kontrolü ekipte bilgi aktarımı ve ekipte kararlara katılım ile hasta güvenliği iklimi arasında ilişkiler analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda iş stresi ile hasta güvenliği iklimi arasında negatif, iş kontrolü, bilgi aktarımı, kararlara katılım arasında pozitif yönlü ve anlamlı ilişkiler bulunduğu tespit edilmiştir. Hasta güvenliği ikliminin geliştirilmesinde iş stresin ortadan kaldırılması veya en az seviyeye indirilmesi için gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir.

KAYNAKLAR

Baker, D. (2007). Effective Teamwork And Communication To Enhance Patient Safety http://www.patientsafetyinstitute.ca/english/toolsresources/teamworkcommunication/page s/default.aspx

Budak, M.,“Hasta Güvenliği Kültürü” http://www.semahastaneleri.com/2009/docs/hastaguvenligi.doc ( erişim 11.12.2009 )

Büyüköztürk, Ş. (2004). Veri Analizi El Kitabı. (4) Ankara: Pegem A Yayınları.

Demiral, Yücel,2007 “İş Stresi Ölçeğinin İzmir Konak Belediyesi’nde Çalışan Erkek İşçilerde Geçerlik Ve Güvenilirliğinin İncelenmesi” Toplum Hekimliği Bülteni, Cilt

26,Sayı 1,Ocak-Nisan.2007

Duyar, V., (2003), Hastaların Karşılaştığı Sorunlar Ve Çözümleri Odağında tıbbi Sosyal Hizmet, C.Ü.Tıp Fakültesi Dergisi Özel Eki, 25:4, 39 – 44

Ergün, G,” Saglık _İşletmelerinde Örgütsel Stresin İş Gücü Performansıyla Etkileşiminin İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İletme Ana Bilim Dalı, 2008

Flin, R, “ Measuring Safety Climate İn Health Care “Qual Saf Health Care 2006;15:109– 115

Gayef. Albena “Özel Hastanelerde Uygulanan Liderlik Yaklaşımlarının Üst Düzey Yöneticilerin Takım Çalışması Ve Örgüt İklimi Algılamaları Üzerindeki Etkisi” Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Hastane Ve Sağlık Kuruluşlarında Yönetim Bilim Dalı,2006

Gül, H.” İş Stresi, Örgütsel Sağlık Ve Performans Arasındaki İlişkiler” Http://İibfdergi.Kmu.Edu.Tr/Userfiles/File/Aralik2007/Pdf/17.Pdf

Manser T. Teamwork And Patient Safety İn Dynamic Domains Of Healthcare: A Review Of The Literature. Actaanaesthesiol Scand 2008. Http://Www3.İnterscience.Wiley.Com/Cgibin/ Fulltext/121477297/ Pdfstar

Moroğlu Didem , “Cumhuriyet Üniversitesi Hastanesinde Görev Yapan Sağlık Çalışanlarının Ekip Çalışmasına İlişkin Görüşlerinin Belirlenmesi,Yüksek Lisan Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Programı,2007

Özkan, T. Ve Lajunen, T. (2003). Güvenlik Kültürü Ve İklimi. Pivolka, 2(10), 3-4. Tel ,H.” Sağlık Çalışanların Çalışma Ortamındaki Stres Yaşantıları İle Baş Etme Durumlarının Belirlenmesi” Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 2003/2 S.13-22 Tütüncü, Ö., D. Küçükusta, A. Akman, A. Baykan, İ. Kiremitci Ve G. Nizamoglu., “The Role Of Patient Safety Climate On Quality Management System: Perceptions Of Nurses”, 51st European Organization For Quality Annual Congress, Prague, Czech Republic, 2007

Tütüncü, Ö A “Hastanelerde Hasta Güvenliği Kültürü Ve İzmir İli Uygulaması”

Sağlık Bakanlığı, 2011, Hizmet Kalite Standartları, http://www.performans.saglik.gov.tr/content/files/haberler/genel/3_7ek1hks.pdf ( erişim tarihi 12.05.2011)

Soylu, Fatma “Hemşirelerin Ekip Çalışmasına İlişkin Görüşleri Ve İş Doyumları” Yüksek Lisans Tezi Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2007

Sur, Haydar, Sağlık İşletmelerinde Yönetim (Ed: Osman Hayran, Haydar Sur), Sayed Yayını, Nesa

Yayıncılık, İstanbul, 2005, S.82.

Williamson, J., Webb, R., Sellen, A., Runciman, W.B., & Van Der Walt, J.H. (1993). Human Failure: Analysis Of 2000 Incident Reports. Anesthesia Intensive Care, 21(5), 678-683

Zohar, D. (1980). Safety Climate İn İndustrial Organizations: Theoretical And Applied İmplications. Journal Of Applied Psychology, 65(1), 96-102.

HASTANE TEMİZLİĞİNDE KULLANILAN KİMYASALLARLA İLGİLİ