Konfeksiyon Sektörünün Hacmi ve Üretim Kapasitesinin

yatırımlarının pek parlak bir durumda olmadığını göstermektedir. Elde kapsamlı istatistikler bulunmamakla birlikte, ABD’nin Moskova Büyükelçiliği, Ticaret Servisi tarafından 2003 yılında yapılan bir değerlendirmeye göre (Marina Parshukova tarafından hazırlanan “Apparel and Textile Market” adlı not) yatırım stokunun %80’inin altında olduğu, 5 yaşın altında makine parkı toplamının sadece %1,5’unu oluşturduğu, stokun %20’sinin 20 yaşın üzerinde makinelerden oluştuğu belirtilmektedir. Bu yüzden 2003 yılının ilk yarısında toplam sınai üretim %6,8

düzeyinde arttığı halde, tekstil ve konfeksiyon sektöründe %0,8 düzeyinde bir üretim düşüşü sözü edilen notta vurgulananlar arasındadır.

Rusya Pamuk Birliği Başkanı, Sechko M.S, Rusya pamuklu sektörü için 2005 yılında hazırladığı bir notta ( Current Fiber Market in Russia) sektörün birinci sorununu teknik modernizasyon ihtiyacı olarak açıklamaktadır. Ayrıca söz konusu notta, üretim çeşitliliği sorunu, ürün standartları ve kalitesinin yükseltilmesi sorunu gibi sorunlar olduğu vurgulanarak Rusya’da bir demode üretim kapasitesinin varlığına işaret edilmektedir. Elde mevcut istatistiki verilerden de bu yönde sonuçlar çıkarmak mümkündür. Bunlardan bazıları aşağıdaki başlıklar altında ele alınmıştır.

ITMF’nin (Uluslararası Tekstil Üreticileri Federasyonu) her yıl yayımladığı makine satış istatistiklerden hareketle, Rusya’nın iplik eğirme ve dokuma kapasitesinin 2001 yılından 2005 yılına ne yönde geliştiği konusunda bir fikir sahibi olmak mümkündür.

Tablo 13. Rusya Federasyonu'nun İplik Eğirme ve Dokuma Kapasitesi108

Tablo 13’de görüldüğü gibi, Rusya’da kurulu iplik ve dokuma kapasitesi 2001’den 2005’e azalmıştır. Azalış kısa elyaf iplik eğirmede %18,7, open-end iplik eğirmede %12,7, mekiksiz dokumada %18,1 ve mekikli dokumada ise %20,5 düzeyindedir.

Rusya Federasyonu’nun dünya open-end kapasitesinin 2005 yılı itibariyle %22,9’nu teşkil ettiği ITMF istatistiklerinden yararlanarak hazırlanan Tablo 14’den görülmektedir. Ancak yeni yatırımlara rağmen kapasitenin düşmesi, çok büyük bir yaşlı makine stokunun varlığına işaret etmektedir.

Tablo 14. Rusya'da İplik Eğirme ve Dokuma Makine Parkı

Rusya Federasyonu’nda hazır giyim ve konfeksiyon yatırımları ile ilgili miktar veya değer bilgisi bulmak oldukça zordur. Ancak, dikiş makinesi üretim ve ihracatı yapan ülkelerin çeşitli yıllar itibariyle Rusya Federasyonu’na yaptığı satışlar (Rusya’nın dikiş makinesi ithalatı) bu ülkede konfeksiyon yatırımlarının seyri konusunda bir fikir verebilir. Tablo 15. bu amaca yönelik olarak, Birleşmiş Milletler Comtrade veri sisteminden derlenmiştir.

Tablo 15. Rusya Federasyonu'nun Dikiş Makinesi İthalatı (FOB-Milyon dolar)109

Tablo 15.’den görüldüğü gibi, 2002 yılından 2005’e Rusya Federasyonu’nun dünyadan dikiş makinesi ithalatı hızlı bir şekilde artmaktadır. İthalatın yapıldığı ülkelerin başında Çin, Almanya ve İtalya gelmektedir. Rusya’nın dikiş makinesi ithalatının artıyor olması, konfeksiyon yatırımlarında bir artış olarak

yorumlanmalıdır. Ancak, ulaşılan meblağlar çok yüksek değildir. Örneğin, 2002- 2005 yıllarında Türkiye’nin dikiş makinesi ithalatı yıllık ortalama olarak 154 milyon dolar değerindedir. Bu rakam ile kıyaslandığında Rusya Federasyonu’nun yaptığı ithalatın oldukça düşük düzeyde kaldığı söylenebilir. Kaldı ki Rusya’da yapılan yatırımların önemli bir oranının net yatırım değil, yenileme yatırımı olduğu bilinmektedir.

Rusya Federasyonu, yükselen pazarlar (emerging markets) arasında en çok doğrudan yabancı sermaye çeken ülkeler arasında gösterilmektedir. Rusya Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın verilerine göre, 2005 yılında ülkeye giren yabancı sermaye tutarı 53,6 milyar dolara ulaşmıştır. Bunun 13 milyar dolarlık kısmı doğrudan yabancı sermaye niteliğindedir. Yabancı sermayenin ağırlıklı olarak rağbet ettiği alanlar madencilik, imalat sanayinin bazı dalları, perakende ve toptan ticaret olarak görülmektedir.

İmalat sanayinin bir dalı olan tekstil ve konfeksiyon sektörüne yabancı sermayenin fazla rağbet etmediği elde bulunan istatistiklerden anlaşılmaktadır. Örneğin, sektöre 2003 yılında 21 milyon dolarlık, 2004’te 37 milyon dolarlık, 2005’te ise 20 milyon dolarlık yabancı sermaye girişi olduğu anlaşılmaktadır. Çeşitli yıllar itibariyle sektöre çekilen yabancı sermayenin toplam oranı binde bir mertebesindedir. Ancak perakende ve toptan sektörlerine giren yabancı sermayenin tekstil ve konfeksiyon sektörünü de yakından ilgilendirdiğini unutmamalıyız.

Yukarıda yapılan incelemenin aksine günümüzde Rusya konfeksiyon pazarı en çok gelecek vaadeden dinamik bir alan sayılmaktadır. “Step by Step” adlı pazar araştırma kuruluşunca 2007 yılı Kasım ayında yayımlanan rapora göre, 2006 yılında Rusya giyim eşyası

pazarının hacmi 29-31 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 2007 yılı, pazarın büyüme hızının yavaşlaması ile nitelenmektedir. 2007 yılında pazarın büyüme hızı %13,5, kişi başına ortalama tüketim büyüme hızı ise % 13,8 oranındadır.

Tablo 16. Konfeksiyon Sektörünün Büyüme Dinamiği

RBK (RosBusinessConsulting) Şirketi’nin tahminlerine göre 2010 yılında Rus giyim eşyası pazarın hacmi 45 milyar dolara ulaşacaktır. Pazarın büyüme hızının nispi kararlığının %13-15’ler seviyesinde olacağını varsayarsak, 2008-2009 yıllarında pazar hacminin sırasıyla 36-40 milyar dolar ve 41-44 milyar dolar olabileceğini tahmin etmek mümkündür. Ancak küresel krizin etkileriyle bu beklentiler belli bir oranda aşağıya çekilmiştir.

Analistler, çocuk giyim eşyaları pazarının doygunluk aşamasında olduğunu belirtmektedirler. Geçen sene bu dilimdeki ciro, 6,5 ila 7,5 milyar dolar sınırlarında gerçekleşmiştir. Bu durumda, Fashion Consulting Group şirketinin belirttiği gibi büyüme hızı düşmeye başlamaktadır.

Yukarıda verilen hesaplamalara göre 2006 senesinde, araştırılan pazarda erkek giyim eşyaları diliminin hacmi 9 - 9,4 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Erkek giyim eşyalarının satış hacmi, farklı değerlendirmelere göre parasal bazda yıllık %20-30 artmaktadır. Rusya pazarında bayan giyim eşyaları diliminin hacmi 2006 senesinde 13,5-14,1 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Rusya’da iç giyim pazarı, toplam giyim eşyaları cirosunun %10’unu teşkil eder ve 2,5-3,0 milyar dolar hacminde olup yıllık %10-12 oranlarında büyümektedir.

Rus spor giyim eşyaları pazarı şu anda, Rusya’nın en dinamik ve perspektifli pazarlarından biri olarak, şu ana değin olmadığı kadar gelişme yaşamaktadır. BusinessVision şirketinin RBK ile birlikte yaptığı araştırmanın verilerine göre 2005 senesinde spor giyim eşyaları diliminin hacmi, 3,2 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 2006 senesinde bu dilimdeki %28,9 büyüme hızı dikkate alınarak (ki pazarın bu dilimi en yüksek büyüme hızına sahiptir) 2006 senesinde hacmi 4,125 milyar doları bulmuştur.

Tablo 18. Spor Giyim Eşyalarının Büyüme Hacmi

Symbol-Marketing acentesinin tahminlerine göre 2010 senesine doğru spor giyim esyaları pazarının hacmi 6,4 milyar $ olarak gerçekleşecektir. GK "Step by

Step" uzmanlarının görüsüne göre - bu tahmin biraz karamsardır- araştırılan pazarın bu diliminin mevcut durumdaki gelişmesine göre (senelik %30) yaklaşık 10 milyar $'ı bulabilir.110

Rusya’da 2006 yılında yerli ürün miktarı Devlet istatistik Komitesinin açıklamasına göre cari fiyatlarda 26 621,3 milyar Ruble olmuştur. 2005 yılıyla kıyaslandığında hacmin artmasıyla ilgili oran %106,7. 2007 yılında tahminlere göre yerli ürün alanında gelişim oranı %107,3, diğer alanda ise – %106,5 olarak belirlenmiştir. Yerli ürün artısı üretimin artması ve genişlemesi anlamında gelmektedir. Bu da ülkenin ekonomi gelişimine olumlu etki sağlamaktadır. Bu durumda gelirleri artmaya başlayan halkın yasam standartları yükselmektedir. Bu husus giysiler (ithal ürünler de dâhil olmak üzere) için de geçerli olup, ayrıca tüketilen ürün kalitesi yükselmektedir.

Tablo 19. Yerli Ürün Alımında Gelişim ve Tahminler.

3.3.2. Konfeksiyon Sektörünün Pazar Yapısının Analizi