KOBİ’lerde Uygulanacak Olan Finansal Rapolara Standartının Hükümler

1.3.5.1. KOBİ Muhasebe Standardının Özelliği

KOBİ finansal raporlama standardı 9 Temmuz 2009 tarihinde yayımlanmıştır.Standardın yürürlük tarihi ise hazırlıkların tamamlanmasına göre ülke tercihlerinebırakılmıştır. TFRS- KOBİ muhasebe standardının niteliği aşağıdaki gibi özetlenebilir:

1. TFRS’ ler baz alınarak KOBİ ihtiyaçlarına uygun olarak IFRS’lerden bağımsız ayrı birstandart hazırlanmıştır.

2. KOBİ’ lerle ilgili olmayan standartlar kapsama alınmamıştır 3. Değerleme ve muhasebeleştirme esasları basitleştirilmiştir. 4. Seçenekli uygulamalar kaldırılmaya çalışılmıştır:

o KOBİ standartları, büyük ve borsaya kayıtlı olmayan isletmelere yönelik değildirancak TFRS’ ler baz alınarak hazırlanmıştır.

o KOBİ standartlarında yapılan değiŞiklikler, kullanıcıların ihtiyaçlarına görebelirlenmiŞtir.

o KOBİ’ lerle ilgili olmayan işlemlere yönelik açıklamalar kapsam dışı bırakılmış,değerleme ve muhasebeleştirme yöntemleri basitleştirilmiştir.

o KOBİ muhasebe standartları yatırımcılara kredi verenlere ve diğer ilgililere gereklifinansal bilgileri daha sade ve az kapsamlı tablolarda sunma olanağını vermektedir.

5. Tam set TFRS’ ler 2000 sayfa iken, bu standart 230 sayfa olmuştur.

6. KOBİ standardı, TFRS olmakla birlikte, diğer tam setten ayrıdır. Tam set finansalraporlama standartlarının parçası değildir. Ancak bu standartlara paralel hazırlanmıştır.

7. KOBİ finansal raporlama standardında yetkili kurul, tam set finansal raporlamastandartlarında olduğu gibi Uluslararası Finansal Raporlama Standartları kuruludur (Akdoğan,2010, s.6).

KOBİTFRS 2009 yılında hazırlanmış olsa da yürürlüğü girmesi her ülkede farklızamanlarda olmuŞtur. KOBİ’ lerin ihtiyaçları gözetilerek tam set TFRS ışığında hazırlananKOBİ’ ler için TFRS’ de, değerleme ve muhasebeleştirme iŞlemleri basitleştirilmiş, mümkünoldukça seçenekli uygulamalara yer verilmemiŞtir. TFRS’ ye paralel ama ondan farklı birstandarttır.

UMSK’ nin KOBİ’ ler için TFRS oluşturma sürecini bazı kesimler desteklemekte ikenbazıları da desteklememektedir.Bu süreci desteklemeyenler;UMSK’ nin KOBİ’ ler için farklı muhasebe uygulamaları yaratmasını eleŞtirmekte veKOBİ’ ler için kullanıcıyı esas alan daha fazla kavramsal yaklaşım getirilmesiniönermektedirler. KOBİ’ ler için finansal raporlamanın amaçları ve büyük halka açık işletmeler için finansalraporlamanın amaçları arasında temel farklılıklar bulunduğu görüşünü eleştirmekte ve varolan farklılıkların da kavramsal çerçeveye eklenmesi gerektiğini önermektedirler. ÇünküKOBİ’ ler için TFRS’ nin temel başarısı kullanıcıların, hazırlayıcıların ve denetçilerinihtiyaçlarını ne ölçüde karŞıladığına bağlıdır.KOBİ standardının muhasebe eğitimi için gerçek bir tehlike oluşturacağını; meslekiyargılarını kullanabilen ve ekonomik olayları en iyi biçimde raporlayan profesyonel meslekmensupları yetiştirmekten vazgeçilerek tek çözüm olarak KOBİ standardının ne söylediğinitakip eden profesyonel meslek mensupları yetiŞtirileceğini belirtmektedirler (Demir, 2007, s.7-8).

KOBİ’ ler için TFRS sürecini desteklemeyenlere göre; KOBİ’ ler için ayrı muhasebeuygulamaları hazırlanması yerine, daha farklı kavramsal yaklaŞım getirilmelidir. Büyükişletmelerle TFRS arasındaki temel farklılıkların kavramsal çerçeveye eklenmesi gerektiğinisavunmaktadır. Bu standardın muhasebe mesleğiyle uğraşan kişiler için de külfet olduğunusavunan bu süreci desteklemeyenler, KOBİ standardını düzgün bir Şekilde izleyen meslekmensupları yetiştirilmesi gerektiğini savunmakta, tam set TFRS’ nin uygulanması sırasında zorlanan KOBİ’ lerin daha basit bir standartla, dahaanlaŞılabilir raporlama ilkelerine ihtiyaç duyduklarını savunmaktadırlar.

1.3.5.2. KOBİ Muhasebe Standardı Hazırlanırken İzlenen Yaklaşım

Uluslararası Muhasebe Standartları Kurumu, KOBİ’ lerle ilgili muhasebe standartlarıhazırlarken aşağıdaki aşamalı yaklaşım ışığında gitmektedir:

1. KOBİ standartları, büyük ve borsaya kayıtlı olmayan işletmelere yönelik değildir ancakTFRS’ler baz alınarak hazırlanmıştır.

2. KOBİ standartlarında yapılan değişikler, kullanıcıların ihtiyaçlarına göre belirlenmiŞtir.

3. KOBİ muhasebe standartları gelişmekte olan ülkelerin KOBİ’ lerine uluslararası ortamdakendini gösterme olanağı verecek ve KOBİ’ ler arasında eşitlik sağlanacaktır.

4. İşletmeler büyüdüğünde ve bu nedenle sınıf değiştirdiğinde, tam standart setine geçtiğindesorunlar yaşanmayacaktır.

5. Genel amaçlı finansal tabloları inceleyen denetçiler, finansal bilgilerin gerçeğe uygunolduğu hususunda görüş bildirebileceklerdir.

6. KOBİ standartları, mikro olarak tanımlanan işletmelerin de kullanımına uygun olarakhazırlanmıştır (Akdoğan, 2010, s. 6).

IASB’nin, KOBİ standartlarını hazırlarken dikkat ettiği noktalar şunlardır; standarttayapılan değiŞiklikler KOBİ taleplerini karşılayacak şekilde ayarlanmıştır, uluslararası pazardaKOBİ’lere rekabet eşitliği sağlayacaktır, gelişen KOBİ’ ler tam sete geçmeleri gerektiğindeuyum sorunu yaşamayacaklardır, mikro işletmelere de uyumlu olarak hazırlanmıştır.

1.3.5.3. KOBİ Finansal Raporlama Standardında Bölümler ve Kapsama Alınan TMS ve TFRS’ ler

Tam sette ayrı standart kodu ile yayımlanan standartlar KOBİ finansal raporlamastandardında bölüm kodu olarak yayımlanmıştır. Her bölüm bir veya duruma göre birkaçstandardı kapsamıştır. KOBİ standardı 35 bölümden oluşmuştur. Bölüm konuları ve karşılık geldiği TMS ve TFRS’ler Tablo 3’te verilmiştir.

Tablo 3

KOBİ TFRS’deki Bölümlerin Karşılık Geldiği TMS/TFRS’ler

KOBİ TFRS Bölüm No Tam Set TFRS Standart No

1. Bölüm: Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler

2. Bölüm: Kavramlar ve Genel İlkeler Kavramsal Çerçeve, TMS 1 3. Bölüm: Finansal Tabloların Sunuluşu TMS 1

4. Bölüm: Finansal Durum Tablosu TM S 1

5. Bölüm: Kapsamlı Gelir Tablosu ve Gelir Tablosu TMS 1 6. Bölüm: Özkaynak Değişim Tablosu, Gelir ve

Dağıtılmamış Karlar Tablosu

TMS 1

7. Bölüm: Nakit Akış Tablosu TMS 7

8. Bölüm: Finansal Tablo Dipnotları TMS 1

9. Bölüm: Konsolide ve Bireysel TMS 27

26.Bölüm: Hisse Bazlı Ödemeler TFRS 2

27.Bölüm: Varlıklarda Değer Düşüklüğü TMS 36 28.Bölüm: Çalışanlara Sağlanan Faydalar TMS 19

29.Bölüm: Gelir Vergileri TMS 12

30.Bölüm: Yabancı Para Çevrim İşlemleri TMS 21 31. B ölüm: Yüksek Enfl asy on (Yüksek Enflasyonlu

Ekonomilerde Finansal Raporlama)

TMS 29

32.Bölüm: Raporlama Döneminden Sonraki Olaylar TMS 10 33.Bölüm: İlişkili Taraf Açıklamaları TMS 24

34.Bölüm: Özellikli Faaliyetler TMS 41,TFRS 6

35.Bölüm: KOBİ TFRS’ye Geçiş TFRS 1

Kaynak: Utku ve Gürsoy, 2011, s. 41-42

1.3.6. KOBİ’lerde Finansal Raporlama Standartlarının TFRS’den