Bu bölümde uygulama süreci için katılımcıların seçiminden ve özelliklerinden bahsedilmiĢtir.
3.2.1. Katılımcıların Seçimi
Bu araĢtırmanın nicel bölümü 30 kiĢiden oluĢan 4. sınıf fen bilgisi öğretmen adayı ile nitel bölümünü ise 3 fen bilgisi öğretmen adayı ile gerçekleĢtirilmiĢtir. Katılımcılar seçilirken araĢtırma problemleri dikkate alınarak olasılık temelli olmayan örnekleme yöntemlerinden amaçlı örnekleme tekniği kullanılmıĢtır. Amaçlı örnekleme tekniğinde, örneklem araĢtırmacının araĢtırma problemlerine cevap bulacağına inandığı kiĢilerden oluĢur (ġahin, 2009, s.125).
Bu çalıĢmada 4. sınıf öğretmen adayları ile çalıĢmamın sebebi 4. sınıf öğretmen adaylarının teknoloji, pedagoji ve alan bilgisini içeren birçok dersleri üniversite öğrenimlerinde almıĢ olmaları ve öğretmenliğe yakın olmalarıdır. Mezuniyete daha yakın olmaları sebebiyle bu çalıĢma bahar döneminde yapılmıĢtır. Öğretmen adayları 1. sınıfta Genel Fizik I-II derslerini, 2. sınıfta Bilgisayar I-II derslerini, 3. sınıfta Öğretim Teknolojileri ve Materyal GeliĢtirme derslerini almıĢlardır. Öğretmen adaylarının seçiminde dersin baĢında uygulanan TPAB Öz Güven Ölçeği (TPABÖGÖ) ve Fen Öğretiminde Bilgisayar Kullanımına Yönelik Öz Yeterlik Ġnancı Ölçeği (BYÖYÖ) ve Kelime ĠliĢkilendirme Testi (KĠT) verileri dikkate alınmıĢtır. Ayrıca, öğretmen adaylarının lisansta aldığı Fizik I-II, Bilgisayar I-II ve Öğretim Teknolojileri ve Materyal GeliĢtirme ders notları ve genel not ortalamaları dikkate alınarak maksimum çeĢitlilik örneklemesine gidilmiĢtir. Buradaki amaç örneklemin küçük tutularak zengin ve derin veri elde edilmesi (Yin, 2003, s.59) ve bu örneklemde çalıĢılan probleme taraf olabilecek bireylerin çeĢitliliğini maksimum derecede yansıtmaktır (Yıldırım & ġimĢek, 2008, s.108).
ÇalıĢmanın nicel kısmı 30 fen bilgisi öğretmen adayı ile ve nitel kısmı ise bu 30 kiĢi içinden maksimum çeĢitleme örneklemesine gidilerek 3 öğretmen adayı ile yürütülmüĢtür. Maksimum çeĢitleme yönteminde soyut konuların araĢtırılmasında katılımcıların özgeçmiĢlerinin bilinmesi önemlidir (Morse, 1998, s.73). Patton (2002,
s.235) küçük örneklemde heterojen bir çeĢitlemeye gidilmesinde iki tür veri elde edileceğini belirtir. Buna göre her durumu yüksek kendi içinde benzersiz olarak tanımlayan dokümanlar ve katılımcıları diğerlerinden farklı ve heterojen yapan ortak özellikler tanımlanmalıdır. Bu nedenle katılımcılar seçilirken amaçlı olarak ve maksimum çeĢitlilik gösterecek Ģekilde seçilmiĢtir. Ayrıca katılımcıların seçilirken, öğretmen adayları bu çalıĢmanın tez projesi olduğundan haberdar edilmiĢ ve dönem boyunca gözlem, görüĢmeler sürecinde samimi ve gönüllülük gösteren bireyler tercih edilmiĢtir.
3.2.2. Katılımcıların Özellikleri
Nitel verilerin elde edilmesi için TPABÖGÖ, BYÖYÖ ve KĠT‟e verdikleri cevaplara göre iyi, orta ve kötü düzeyde 3 öğretmen adayı seçilmiĢtir. Seçilen bu öğretmen adaylarına teknoloji destekli öğretim yapmaları için kuvvet ve hareket üniteleri araĢtırmacı tarafından amaçlı olarak verilmiĢtir. Kuvvet ve hareket ünitesinin odak ünite seçilme nedeni bölüm 3.7‟de anlatılmıĢtır. Tablo 3.1‟de üç öğretmen adayının ön test puanları verilmiĢtir. Nitel çalıĢmanın yürütüldüğü 3 bayan öğretmen adayına, çalıĢma etiği ve ahlakı düĢünülerek Eda, Nil ve Gül kod adları verilmiĢtir.
Tablo 3.1. Katılımcıların Ön Testlerden Aldığı Puanlar
Öğretmen Adayı TPABÖGÖ BYÖYÖ KİT Toplam
Cevap Sayısı
Eda 101 80 49
Nil 95 65 30
Gül 91 45 22
TPABÖGÖ‟den alınabilecek en yüksek puan 155, BYÖYÖ‟den alınabilecek en yüksek puan 105, KĠT‟te en fazla verilecek toplam anahtar kelime sayısı 80‟dir. Buna göre 30 kiĢilik grubun ön test puanları yarıdan fazla olan yüksek, yarısı kadar olan orta ve yarıdan düĢük olan kötü puan olarak gruplandırılmıĢtır. Daha sonra bu sınıfın danıĢmanından bütün sınıfın notları istenerek konu ile ilgili Fizik, Bilgisayar, Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı ders notları ve genel baĢarı ortalaması dikkate alınarak 5 öğretmen adayı belirlenmiĢtir. Belirlenen 5 öğretmen adayı çalıĢmadan haberdar edilmiĢ bu çalıĢmaya katılma konusunda görüĢme yapılmıĢtır. Bu 5 öğretmen adayının biri sağlık problemleri nedeniyle dersleri sürekli takip edemediğini diğeri ise
dershanede çalıĢtığı için çalıĢmaya vakit ayıramayacağını belirtmiĢtir. Buna göre, 3 öğretmen adayı çalıĢmaya katılmaya gönüllü olmuĢtur. Maksimum çeĢitleme tekniği kullanılarak, çalıĢma grubu olarak seçilen öğretmen adaylarının heterojen özellikte olmasına dikkat edilmiĢtir. Burada farklı özellikteki bireylerin ele alınarak genellemeye gidilmeksizin, evren değerleri hakkında önemli ipuçları vererek; farklı durumlar arasında ortak ya da ayrılan yönlerin, örüntülerin ortaya çıkarılarak problem daha geniĢ çerçevede betimlenmesi amaçlanmaktadır (Büyüköztürk, Çakmak, Akgün, Karadeniz & Demirel, 2008, s.89). Katılımcıların akademik baĢarıları Tablo 3.2'de sunulmuĢtur.
Tablo 3.2. Katılımcıların Akademik BaĢarıları
Öğretmen Adayının Kod Adı
Eda Nil Gül
Genel not ortalaması* 3,49 3.33 2.75
Genel Fizik I** CB BB CC Genel Fizik II** BB BB DC Bilgisayar I** AA CC DC Bilgisayar II** AA CC BB Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme** AA AA CB
*Öğretmen adaylarının baĢarı durumlarını 5.00 üzerinden belirtmiĢlerdir.
** Öğretmen adaylarının baĢarı durumlarına ait not aralığı: AA BaĢarı durumuna ait not
aralığı; 90–100, BA BaĢarı durumuna ait not aralığı; 85–89, BB BaĢarı durumuna ait not aralığı; 80–84, CB BaĢarı durumuna ait not aralığı; 75–79, CC BaĢarı durumuna ait not aralığı; 70-74, DC BaĢarı durumuna ait not aralığı; 65-69
Ayrıca, seçilen bu 3 öğretmen adayının kiĢisel, demografik ve teknoloji kullanım özellikleri ilk görüĢme sırasında öğretmen adaylarına sorulmuĢtur. Bu bilgiler Tablo 3.3'te verilmiĢtir.
Tablo 3.3. Katılımcıların KiĢisel Özellikleri
Öğretmen Adayının Kod Adı
Eda Nil Gül
Cinsiyet Kız Kız Kız
Mezun olduğu lise tipi Süper Lise Düz Lise Süper Lise
Ortaokulda fen derslerinin başarı
durumu*
5.00 5.00 4.00
Lisede fen derslerinin
başarı durumu* 5.00 4.00 4.00 Mesleki deneyimi 6 ay dershanede çalıĢtım. Yok Yok
Kendine ait bilgisayarın var mı?
Evet Evet Evet
İnternete nerden bağladığı
Yurttan Evden Yurttan
İnterneti günde kaç saat kullandığı
En az 2 saat Orta1ama 1 saat (bilgisayar kullanmayı sevmiyor, her gün Ġnternete girmiyor) En fazla 2 saat
İnterneti en çok hangi amaçla kullandığı
Ödev-chat Chat, facebook Facebook, chat, ödev
*Öğretmen adaylarının baĢarı durumlarını 5.00 üzerinden belirtmiĢlerdir.
ÇalıĢmada bütün öğretmen adaylarının kız olmasının sebebi, uygulama yapılan sınıfta 30 öğretmen adayının 3 tanesinin erkek olması ve bu öğrencilerin çalıĢma grubu seçiminde kullanılan kriterlere uymaması nedeniyle çalıĢma grubuna dâhil edilmemiĢtir.