Kadınlar İçin Daha Çok ve Daha İyi İşler: Türkiye’de İnsana Yakışır İş

ILO Türkiye Ofisi, Türkiye’deki kadınların işgücü piyasasına dâhil edilmesi ve istihdam olanaklarının artırılmasına katkı sağlamak amacıyla, İŞKUR ile “Kadınlar

için Daha Çok ve Daha İyi İşler” projesini hayata geçirmiştir. Proje takviminde

belirtilen süre 2013 ve 2018 yılları arasıdır. Uygulanacak proje ile kadın işçilerin daha donanımlı hale gelmesi, toplumsal cinsiyet eşitliği konularında farkındalık yaratılarak bilinçlendirilmesi amaçlanmaktadır. Kadın istihdamını destekleyici nitelikte geniş kapsamlı bir ulusal politika geliştirilmesi hedeflenmektedir (İŞKUR, 2019).

“Kadınlar için Daha Çok ve Daha İyi İşler” projesi ile amaçlanan ve hedef alınan grup şu şekilde açıklanmıştır;

“Projenin hedef grubu İŞKUR’a kayıtlı işsiz kadınlar olarak belirtilmektedir. Proje kapsamında seçilen 4 pilot il olan Konya, Bursa, İstanbul, Ankara başta olmak üzere bu şehirlerde ikamet eden kadınlar için insana yakışır iş imkânı olan mesleklerin tespit edilmesi hedeflenmektedir.” Bu tür iş fırsatlarının yaygın olduğu ve erkeklerin egemen olduğu alanlarda, kadınlara istihdam imkânı yaratması amacıyla hayata geçirilmiştir (ILO, 2019).

Proje kapsamında gerçekleştirilecekler aşağıda ifade edilmiştir:

 Türkiye’de kadın istihdamına yönelik “Ulusal Eylem Planının” oluşturulması ve toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik kadın istihdamı politikaları oluşturulması,

 İŞKUR, İl istihdam ve Mesleki Eğitim Kurulları vasıtasıyla kadınlara ilişkin hali hazırda devam eden işgücü piyasası politikalarının yerel düzeyde aktif şekilde uygulanması,

 İŞKUR’un sunmuş olduğu hizmetlerin, bu faaliyetlere erişimi kısıtlı olan işsiz kadınları da kapsayacak biçimde genişletilmesi,

 Daha gelişmiş iş fırsatlarının, iş denkleştirmesi yoluyla kadınlar için insana yakışır iş olanakları yaratılması,

 Toplumsal cinsiyet eşitliği ve çalışma koşulları konusunda farkındalık yaratılması (ILO, 2019).

Proje kapsamında gerçekleştirilen faaliyetler:

 Türkiye’de ilk kez, İŞKUR hizmetleri toplumsal cinsiyet perspektifiyle ele alınmış ve elde edilen verilerle, yaklaşık 450 İŞKUR personeline toplumsal cinsiyete duyarlı kamu istihdam hizmetleri sağlanmasına yönelik eğitim faaliyetlerinde bulunulmuştur.

 İstanbul, Ankara, Konya ve Bursa’da kadın istihdamı ve toplumsal cinsiyet eşitliği hakkında eğitim hizmetleri aracılığıyla, İl İstihdam ve Mesleki Eğitim Kurulu (İİMEK) katılımcılarının bilgi ve farkındalığı arttırılmıştır.

 Pilot iller, işgücü piyasaları toplumsal cinsiyet bakış açısıyla analiz edilmiş; işgücünün hali hazırdaki durumu ve yüksek düzeyde açık pozisyonların yer aldığı işlerde, işverenlerin toplumsal cinsiyet tercihleri saptanmıştır. Elde edilen verilere dayalı olarak, il düzeyinde kadın istihdamının arttırılmasını engelleyebilecek sebepleri ortadan kaldırmak adına politika tavsiyeleri sunulmuştur.

 İstanbul, Ankara, Konya ve Bursa illerinde proje ortağı belediyeler tarafından uygulanan mesleki eğitim ve kurslara katılım gösteren 820 işsiz kadına, iş hayatında sahip olduğu haklar başta olmak üzere insan haklarına yönelik eğitim hizmeti verilmiştir.

 Ankara ve Bursa’da toplamda 820 işsiz kadına, “toplumsal cinsiyete duyarlı iş

ve meslek danışmanlığı” eğitimi almış, İŞKUR iş ve meslek eğitmenleri

aracılığıyla “İş Arama Becerileri ve Mülakat Teknikleri” konusunda seminer düzenlenmiştir.

 Pilot illerde girişimci adayı olan 400 kadına, girişimcilik eğitimi verilerek danışmanlık hizmeti sunulmuş; İş Planı Yarışması ile belirlenen 28 kadına 2.000 ABD Doları tutarında hibe desteği sağlanmıştır.

 Faaliyetlere katılan 50 kadın, eğitimler sonrası bir yıl içerisindeki süreçte kendi işlerini kurmuştur.

 Cinsiyet eşitliğine yönelik farkındalık yaratma amacıyla uygulanan faaliyetlerle, çeşitli sektörlerde yaklaşık 2 bin kadın ve erkeğe, “Eşitliği Destekliyorum” seminerleri aracılığıyla, kadın istihdamı ve işyerinde toplumsal cinsiyet eşitliği konularında eğitimler verilmiştir.

 İş hayatında şiddet ve tacizin engellenmesi amacıyla, “Çalışma Yaşamında

Kadınlara Yönelik Şiddet ve Tacizin Önlenmesi” konulu Uluslararası

Konferans olmak üzere, çeşitli farkındalık artırma faaliyeti düzenlenmiştir (ILO, 2019).

Projenin ilk ayağı 2018 yılı içerisinde tamamlanmıştır. 1 Ocak 2019 tarihi itibariyle “Kadınlar için Daha Çok ve Daha İyi İşler Programı – Faz II” faaliyete başlamış ve 30 Aralık 2022 tarihinde tamamlanması hedeflenmektedir (İŞKUR, 2019). Kadınların istihdama katılmasında yaşanan düşüklüğün çeşitli nedenleri vardır. Ücretli ve ücretsiz işgücü piyasalarının toplumsal cinsiyet temelinde bölünmesi sonucu, değişen toplumsal cinsiyet rollerinin etkisi bulunmaktadır. İşverenlerin işgücü talepleri ile işsiz kadınların işgücü talebini karşılayacak mesleki donanımları arasında görülen dengesizlik bir başka etkendir. Kadın istihdamının ekonomik olduğu kadar toplumsal, kültürel ve siyasal bağlantıları da vardır. Kadın istihdamının arttırılmasına yönelik uygulanacak çözümlerin ise ekonomik, siyasal, toplumsal ve kültürel etmenlerin tümünü ele alan dengeli politika ve programlara ihtiyacı vardır. Bu amaçla kadınlara yönelik istihdamı arttırıcı projelere günümüzde gereksinim artmaktadır.

3.6.11. 1071 Kadın İş Hayatına Katılıyor Projesi

Proje ile Ankaralı kadınların çalışma yaşamına katılması, kendi hakları konusunda bilgi sahibi olmaları, toplumsal karar alma süreçlerinde kadınların da aktif rol almaları amaçlanmaktadır. Proje ile kadınlar hem hane içi ekonomiye hem de ülke ekonomisine katkı sağlaması hedeflenmektedir. İş yeri sahibi olmayan ve kendi işinin patronu olmak isteyen 18 yaş üzeri tüm kadınlara açıktır. Proje “Türkiye Ekonomi

Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), KOSGEB ve Keçiören Belediyesi Toplumsal Gelişim Merkezi (TOGEM)” tarafından hayata geçirilmiştir. Proje sürecince katılım

gösteren kadınların yol ücretleri karşılanmıştır. Kadınlara 1 hafta boyunca; iş yaşamında kadın, kadın örgütlenmeleri, medeni haklar, iletişim, toplumsal cinsiyet

rolleri gibi konularda “ön hazırlık eğitimi” verilmiştir. Ön hazırlık aşamasından sonra kadınlara 5 hafta sürecek toplamda 60 saatlik “girişimcilik eğitimleri” verilerek, proje eğitimini başarıyla tamamlayanlar “yol gösterici kadın” olarak seçilerek, kendi tecrübelerini aktarabilecekleri seminer fırsatları yaratılmıştır (TEPAV, 2019).