Köycüler Kolu

Gazimizin büyük sözü: “Köylü milletin efendisidir!”

14 “EskiĢehir Halkevi‟nin Altı Aylık ÇalıĢma Programı”, Yurt ve Kültür, Sayı 83-84, Mart-Nisan 1945, s. 15.

34

Köycüler ġubesinin faaliyet ve iĢ programını ancak bu güzel ve ulvi söz hülâsa etmektedir.

Yağız çehreli, kahraman yapılı, çalıĢkan, doğru ve efendi doğumlu Türk köylüsünü bu günkü halinden daha mesut, daha olgun ve daha medeni bir hale yükseltmek, Köycüler ġubesi‟nin tek gayesidir.

ġube bu bakımdan köylülerle sık sık teması ilk vazife tanımıĢ, ilk önce 80 kadar ev gencini toplayarak KaracaĢehir‟i, Mamuca‟yı ziyaret etmiĢtir. Bilhassa Mamuca köyünde yapılan bayrak merasimi çok dokunaklı olmuĢ, köylüler ev gençlerinin samimi tezahüratlarını görerek sevinçten ağlamıĢlardır. Bundan sonra komite reisi ve azaları, Gündüzler, Kayı, Mutallıp, Mollaoğlu köylerini ve daha birçok köyü gezmiĢ, köylümüzün mesleği ve zirai hayatlar üzerinde tetkikler yapmıĢlardır.

ġube, köylülerimize birer mektup göndererek, kendilerinin Ģehirde görülecek resmî iĢlerinde Ģubenin delâlet edeceğini bildirmiĢ ve bilhassa çarĢamba günleri, köylülerimizin iĢlerini halletmeyi bir vazife saymıĢtır.

Köycüler ġubesi, (Gündüzler) köyünü halkevinin numune köyü olarak kabul etmiĢtir. Bu köyde yapılmakta olan yatılı mektep ile Ģube yakından alâkadar olduğu gibi köyün sıhhi iĢlerini de ihmal etmemiĢ ve bu yıl için köyde bir numune tarlası

hazırlamıĢtır.15

Ali Numan Kıraç ve Faruk ġükrü Yersel‟in köy ve köylü ile ilgili bir hayli yazısı bulunmaktadır. Özellikle Ali Numan‟ın yazıları mecmuada geniĢ yer kaplamaktadır.

Nüfusumuzun çoğu köylüdür. Bu nedenle inkılâbı köklü kılmak için evvela bu kalabalığa girmek ve onu yükseltmek lazımdır. Halkevinin bütün elemanları evvela köylüyü düĢünmelidir. Bunun için Köycüler ġubesi Ģunları yapmalıdır:

1. Her hafta veya on beĢ günde bir köylünün anlayabileceği eserler temsil ettirmek veya filmler göstermek.

2. Gösterilen sinema ve temsillerde memleketin haftalık veya on beĢ günlük havadislerini hulâsa etmek veya köylüleri alâkadar eden sıhhi veya zirai öğütler vermek.

15

35

3. Köylere mahsus bir duvar gazetesi çıkarmak ve bunları her köyün muayyen bir yerine her haftanın muayyen bir gününde asmak.

4. Her köye taksitle birer radyo temin etmek ve böylelikle köyleri Ankara‟ya bağlamak.

5. Mümkünse (Asri sinemadaki gibi) bir cihazla köy radyolarını EskiĢehir‟e bağlamak ve köylüyü olduğu yerde irĢat etmek.

6. Münevverleri sık sık köylere götürmek ve köylü ile temas ettirmek.

7. Köylerde kamplar kurarak bunları, hem iktisadî hem de içtimaî çoğaltmak. 8. Köylüleri sınaî ziraata alıĢtırmak için köy mekteplerinde ve köylerde kurumlar yapmak.

9. Köylünün Ģehirdeki iĢlerini takip etmek.¹⁶

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi, halkevleri köy ve köylüye büyük önem vermektedir. Dergide köycülük konulu yazıların oldukça hacimli oluĢu da bunun kanıtı olarak gösterilebilir. 1944 yılında yayınlanan halkevi çalıĢmalarıyla ilgili yazıda Köycülük Kolu ile ilgili Ģu bilgiler yer alır:

Çifteler‟de açılan dispanser hizmete devam etmektedir. Bu dispanser, geniĢ bir muhitin muayene ve tedavilerine koĢmakta ve bu suretle en hayırlı ve en insanî

bir iĢ baĢarmaktadır.17

Köy ve köylü, halkevlerinin kurulmasındaki en önemli iki faktör iken köylerimizi kalkındırmak, köylüyü yüksek mertebelere çıkarmak ise en önemli iki amaçtır. Bu nedendir ki halkevi yayın organında sık sık bahsetmiĢtir köylüsünden ve köyünden. Bu çalıĢmalardan birinde Köycülük Kolu‟nun altı aylık çalıĢma raporu verilmiĢtir. Verilen bu raporda Ģu maddeler yer almaktadır:

1-1-1942‟den 30-6-1942‟nin sonuna kadar olan altı aylık çalıĢma raporudur:

1. Geçen altı ay kıĢ devresine rastladığı için kır gezileri yapılmamıĢtır. Benzin temini çarelerine baĢvurulmuĢ olup bu yaz devresinde geziler tertiplenecektir.

2. Geçen altı ay içinde köylü, evimiz salonlarına davet edilerek dertleri ve ihtiyaçları tespit edilmiĢ ve önümüzdeki altı aylık çalıĢmalar da nazarı itibara alınarak gerekli tedbirler düĢünülmüĢtür.

16ġece Tümer, agm. s. 124-125.

17

36

3. Kolumuz umumî heyeti bir toplantı yaparak çalıĢma programını hazırlamıĢtır.

4. Bu toplantıda tasarlanan iĢler yapılacaktır.

1-7-1942‟den 31-12-1942 akĢamına kadar olan altı aylık çalıĢma raporudur: Benzin darlığı, vesaiti nakliye buhranı sebebiyle köylü yurttaĢlarımızla toplu bir halde temas imkânı bulunamamıĢtır. Ancak kolumuz azaları, meslekleri itibarıyla her zaman köylü ile temasta bulunduklarından lâzım gelen irĢatlar yapılmıĢtır.

1-7-1943‟den 31-12-1943 akĢamına kadar olan altı aylık çalıĢma raporudur: 1. Çifteler köyü dispanserimizde bu altı ay içinde 400 erkek 263 kadın olmak üzere 663 hasta muayene ve tedavi edilmiĢ, 4 fakir hastaya parasız ilaç verilmiĢtir.

2. Mahmudiye‟deki kardeĢ halkevimizle tanıĢmak ve kaynaĢmak maksadıyla 19 Eylül‟de orada açılmıĢ olan ehli hayvan sergisi açılmıĢtır. Evimiz Temsil, Sosyal Yardım ve Güzel Sanatlar kollarının da iĢtirakiyle açılan bu sergiye gidilmiĢ Ģehirlerden ve köylerden gelen davetlilerle hasbıhallerde bulunulmuĢtur. Temsil Kolumuz köy enstitüsü bahçesinde (Ġnsan Sarrafı) piyesini temsil etmiĢ, Sosyal Yardım Kolumuz azası doktor arkadaĢlarımız hasta köylü yurttaĢlarımızı muayene etmiĢ ve komitemiz tarafından asker ailelerinin mektupları yazılmıĢ, cazımız hazırladığı güzel parçaları çalmıĢtır. Güzel bir gün geçirdikten sonra geç vakit Ģehre dönülmüĢtür. Bu geziye ait çekilen fotoğraflar da takdim edilmiĢtir. Bu geziye 500‟den fazla davetli katılmıĢtır.

3. Bu altı ay içinde 1 Ģube, 4 komite toplantısı yapılmıĢ, kolumuzu alâkadar

eden kararlar alınmıĢtır.18

Halkevinin 1945 yılındaki altı aylık çalıĢma programında, Köycüler Kolu ile ilgili Ģunlar yer almaktadır:

1. KıĢ aylarında halkevi salonunda ayda bir kez köylüler toplantısı yapılacaktır. Bu toplantılarda köylüyü ilgilendiren mevzular üzerinde görüĢmeler yapılacak, kısa hitabeler ve millî Ģarkılar söylenecek, sazlar çalınacaktır. Bu toplantılara halkevinin muhtelif kollarından müĢahitler de çağrılarak, her kolun köycülük bakımından bu faaliyete iĢtirak imkânları araĢtırılacaktır.

18

37

2. Bu toplantılar, mayıstan itibaren muhtelif köyleri birleĢtiren merkezlerde kır bayramları Ģeklinde tekrarlanacak ve imkân nispetinde Ģehirlerden kafilelerin bu toplantılara iĢtirak etmesi sağlanacaktır.

3. 23 Nisan‟da çocuk bayramında, civar köylerin çocukları merkeze getirtilerek onların da Ģehir çocuklarıyla birlikte resmigeçide iĢtirak etmeleri sağlanacak, gezdirilecekler ve sinemaya götürüleceklerdir.

4. Kara pazar, Alpu, Kayı köylerinde teknik ziraat bilgisi ve umum hayat görgüsü üzerine birer hafta devam eden sergiler açılacaktır.

5. Münhasıran köyün bir kadınlı erkekli ailelerini halkevine davet ederek köylü aile toplantısı yapılacak, bu toplantıya seçilen Ģehir aileleri de çağırılarak içtimai hayatın Ģehir örnekleri kendilerine gösterilecek, köylü ve Ģehirli arasında yakınlık ve ahenk temin edilecektir.

6. Muhtelif köylerin muhtaç aileleri araĢtırılıp tespit edilerek halkevinde bir kütüğe yazılacak, bu ailelere hastaları olduğu takdirde doktor ve ilâç için halkevine müracaat etmeleri söylenecek, böyle müracaatlar vukuunda hastaları birer pusula ile resmi polikliniklere yollanıp muayene ettirilecek, ilâçları da imkân nispetinde halkevinden verilecektir.

7. Alpu‟daki dispanser faaliyeti devam ettirilecektir.

8. Köylerimizdeki halk odalarının faaliyetleri yakinen takip olunacak, muhitlerine daha faydalı olabilmeleri için imkânlar araĢtırılacak ve temin edilecektir.¹⁹