Her iki oyuna ilişkin ortak bulgular 57

IGT’nin  her  iki  kısmında  da  yani  hem  bireysel  olarak  tercihlerin  yapıldığı  hem  de  grubun  diğer   üyelerini  izledikten  sonra  tercihlerin  yapıldığı  evrelerde  kontrol  grubunda  Sol  İnsula  (BA13)   ve  Sol-­‐  Ventral  Anterior  Singulat  Korteks  (B24)  alanlarındaki  aktivasyonlar  obezite  grubuna   göre  daha  fazla  saptanmıştır.  

§ İnsula  

İnsula,  diğer  adıyla  “insular  korteks”,  temporal  lobun  dorsolateral  kısmında  yer  alan;  

somatosensuar  korteks,  odituar  (işitsel)  korteks  ve  talamusun  duyusal  çekirdeklerinden  girdi   alan,  efferent  uzantılarını  ise  motor  korteks  ve  temporal  pol  alanına  veren  yapıdır.  İnsulanın   singulat  girusu  da  içeren  birçok  limbik  sistem  bölgesiyle,  ayrıca  orbital  ve  medial  prefrontal   korteksle  de  çift  taraflı  bağlantısı  bulunmaktadır  (Clark,  Boutros  ve  Mendez  2010).  

Anterior  insula  vissera  tarafından  oluşturulan  sinyallerin  monitorize  edilmesinde  görev  alan   bir   yapıdır;   bedenin   içsel   durumundan,   interoseptif   uyanıklılıktan   diğer   bir   deyişle   içsel/bedensel   algılar   için   bir   “alarm   merkezi”   olarak   çalışır.   Bedensel   hislere   emosyonel   yanıtların  işlenmesinde  rol  oynadığı  düşünülmektedir  (Critchley  et  al.  2004).      

Anterior   insula   ayrıca   iştah   ile   de   ilişkili   bir   merkezdir.   Talamusun   ventral   posteromedial   çekirdeğinde   yer   alan   çekirdeklerinden   gelen   tat   sinyalleri   anterior   insulada   sonlanır;   bu   nedenle   primer   tat   korteksi   olarak   tanımlanır   (Rolls   2006).   Posterior   insula   ise   somatik   ve   odituar  algılarla  ilişkili  bilgilerin  işlenmesi  ve  somatik  kasların  kontrolünde  görev  almaktadır   (Clark,  Boutros  ve  Mendez  2010).  

Kontrol   grubunda   insulanın   daha   aktif   olarak   saptanması   normal   kilo   aralığındaki   kişilerin   bedensel  algılarınına  yönelik  “alarm”  merkezinin  obez  kişilere  göre  daha  belirgin  çalıştığını,   yani   bedensel   uyarılara   yönelik   bilgi   işleme   ve   uygun   emosyonel   yanıtların   daha   belirgin   sağlanabildiğini;   ek   olarak   tat   sinyallerin   işlenmesi   ve   iştah   hissinin   kontolünün   daha   iyi   düzenlenebildiğini  düşündürmektedir.      

Anterior   insula   “sosyal   beyin”in   bir   parçası   olarak   kabul   edilmektedir   (Frith   ve   Firth   2007).       Sosyal   ilişkiler   esnasında   işbirliğini   sağlama   ya   da   düzeltme   açısından   önem   taşımaktadır.  

Hem   olumlu   hem   de   olumsuz   sosyal   sonuçlar   doğurabilecek   seçimlerle   karşılaşıldığında   aktive   olduğu   bildirilmiştir.   Anterior   insuladaki   hipoaktivasyonun   atipik   sosyal   normlar   ve   güven  seviyesinde  azalmayla  ilişkili  olduğunu  destekler  bulgular  da  mevcuttur  (King-­‐  Casas  et   al.  2008).  

Kontrol   grubunda   anterior   insulanın   daha   aktif;   özellikle   IGT’nin   grup   içinde   oynanan   kısmında   küme   büyüklüğünün   sol   insula   için   57   iken,   bireysel   oynanan   kısmında   sol   insula   için   5+5=10   ve   sağ   insula   için   20   olması,   yani   grup   oyununda   aktivasyonun   daha   fazla   saptanmış  olması,  normal  kilolu  kişilerin,  obez  kişilere  göre,  içinde  bulundukları  ortamlardaki   sosyal  normlara  daha  iyi  uyum  sağlayabilmelerini  -­‐örneğin  topluluğun  yeme  düzeniyle  ilişkili   aldığı  kararlara  daha  kolay  uyum  sağlayabilme-­‐    ya  da  olumsuz  sosyal  sonuçlar  doğurabilecek   yeme  alışkanlıklarını  daha  iyi  kontol  edebildikleri  düşüncelerini  desteklemektedir.    

§ Singulat  Korteks  

Singulat  girus  ya  da  diğer  adıyla  singulat  korteks  anterior  limbik  sistemin  en  önemli  kortikal   bölgelerinden  biridir.  Analizlerimizde  B24  olarak  saptanan  aktivasyon  alanı  Anterior  Singulat   Korteksin  (Anterior  Cingulate  Cortex-­‐  ACC)  ventral  bölgesine  işaret  etmektedir.  ACC  talamik   çekirdeklerden  girdi  alan  ayrıca  medial  ve  lateral  prefrontal  korteks  ile  çift  taraflı  bağlantıları   bulunan  bir  yapıdır.    

ACC’nin   emosyonel   limbik   sistem   ile   sinir   sisteminin   otonom   kısımları   arasındaki   ilişkiyi   kontrol  ettiği;  emosyonların  değerinin  anlaşılması  ve  ifade  edilmesinde  önemli  rol  oynadığı;   emosyon-­‐uyandıran   bir   uyaranın   bilgisini   aldığı,   ona   uygun   yanıtı   belirlediği,   uygun   eylemi   monitorize   ettiği   ve   eğer   bir   tehdit   beklentisi   olursa   bu   eylemde   değişikliği   sağladığı   bildirilmiştir   (Haznedar   et   al   2004).   ACC’deki   aktivasyon   ayrıca   bir   davranışın   planlanan   kapasitede   yürütülmesini,   hata   saptanmasını,   işleyen   bellek   esnasında   dikkatin   değiştirilebilmesini,  prefrontal  kortekste  oluşan  sorun  çözme  mekanizmalarının  toplanmasını   sağlamaktadır  (Kerns  2004).  

Ventral  ACC’nin  bellekte  önemli  rol  oynadığı;  hem  kısa-­‐  dönem  hem  uzun-­‐  dönem  bellekte   görevlere  dikkatle  yanıt  oluşturduğu,  kelime,  yüz,  ya  da  sıralı  olaylar  zincirinin  hatırlanmasını   gerektiren   görevlerde   aktif   rol   oynadığı;   emosyonların   algılanması   ve   emosyonel   bigilerin   depolanmasından  sorumlu  olduğu;  “içsel”  bilgi  depolarına  başvurulduğunda  ve  bu  bilgilerden  

oluşturulan  emosyonlarda  aktivasyon  gösterdiği;  ek  olarak  ödül  temelli  karar  vermede  aktive   olduğu  bildirilmiştir  (Clark,  Boutros  ve  Mendez  2010).  

Kontrol   grubunda   ventral   ACC’nin   daha   aktif;   özellikle   IGT’nin   bireysel   oynanan   kısmında   küme   büyüklüğü   14+8=   22   iken,   grup   içinde   oynanan   kısmında   14   olması,   yani   bireysel   kısımda  aktivasyonun  daha  fazla  saptanmış  olması,  normal  kilolu  kişilerin  obez  kişilere  göre   tek  başına  karar  verdikleri  ortam  veya  durumlarda  bellek  kullanımına  daha  belirgin  oranda   başvurduğuna  işaret  etmektedir.    

Ayrıca   her   ne   kadar   istatistiksel   olarak   anlamlılık   yakalanmamış   olsa   da   sayısal   olarak   bakıldığında   normal   kilolu   kişilerin   bireysel   oyun   performanslarının   grup   içindeki   performanslarına   göre   daha   iyi   oluşu,   bellek   ödevlerine   daha   dikkatli   yanıt   oluşturdukları,   kendi  bilgi  depolarını  daha  belirgin  kullandıkları-­‐  grup  davranışına  daha  az  oranda  uydukları-­‐,   hata   saptama   ve   emosyonel   uyarılara   uygun   yanıt   belirlemede   daha   iyi   performans   göstermelerini  açıklayabilir.    

Yine   her   ne   kadar   istatistiksel   olarak   anlamlılık   gösterilememişse   de   obezite   grubunun   bireysel   IGT   performansının   grup   içindeki   IGT   performasından   sayısal   olarak   daha   iyi   saptanmış   olması,   grup   kararına   daha   fazla   uyma   davranışı   gösterdiklerini,   bu   nedenle   obezite  grubunda  bu  bölgenin  hipoaktif  saptanmış  olabileceğini  düşündürmektedir.  

Ek  olarak,  ACC  pek  çok  kaynak  tarafından  medial  prefrontal  korteks  (mPFK)’te  yer  alan  bir   yapı  olarak  belirtilmektedir.  mPFK’ye  ait  detaylı  bilgi  ve  yorumlar  aşağıda  detaylı  bir  şekilde   tartışılacaktır.