• Sonuç bulunamadı

5.5. fMRG verileri 49

5.5.2. Grup oyunu verileri 51

Deneyin   ikinci   kısmı   olan   grup   içinde   oynanan   IGT   esnasında   kontrol   grubunun   sol   insular   korteks   (BA   13),   sol   temporopolar   alan/   superior   temporal   girus   (BA   38),   sağ   dorsolateral   prefrontal   korteks,   medial   prefrontal   korteks,   frontal   göz   alanları   ve   pars   orbitalis/orta,   medial  ve  inferior  frontal  giruslar  (sırasıyla);  (BA  9,  32;  8  ve  47;  sırasıyla),  sol  medial  frontal   girus  (BA  32),  sol  ve  sağ  anterior  singulat  korteks  /singulat  girus  (BA  24)  alanlarında  obezite   grubuna  göre  daha  fazla  aktivasyon  saptanmıştır.  (Tablo  17)  

 

Tablo  17:  Grup  içinde  IGT-­‐  Kontrol  grubunda  obezite  grubuna  göre  istatistiksel  olarak  daha   fazla  aktivasyon  görülen  beyin  bölgeleri    

LOKASYON   Koordinatlar   Küme   Karşılaştırma  

  x   y   z   Büyüklüğü   t   p  

Sağ  Orta  Frontal  Girus,  BA  9   33   29   29   251   4.38   <0.001*  

Sağ  Singulat  Girus,  BA  24   21   -­‐1   32   20   4.17   <0.001*  

Sağ  Medial  Frontal  Girus,  BA  32   15   11   47   9   4.00   <0.001*  

Sağ  İnferior  Frontal  Girus,  BA  47   30   20   -­‐13   5   3.95   <0.001*  

Sağ  Medial  Frontal  Girus,  BA  8   9   44   35   5   3.64   <0.001*  

Sol  İnsula,  BA  13   -­‐39   17   14   57   4.51   <0.001*  

Sol  Superior  Temporal  Girus,  BA  38   -­‐39   11   -­‐28   36   4.39   <0.001*  

Sol  Medial  Frontal  Girus,  BA  32   -­‐18   14   44   33   4.33   <0.001*  

Sol  Superior  Temporal  Girus,  BA  38   -­‐48   5   -­‐10   5   3.99   <0.001*  

Sol  Singulat  Girus,  BA  24   -­‐15   -­‐10   41   14   3.32   <0.001*  

*BA:  Brodmann  Alanı    

Bireysel   ve   grup   içinde   oynanan   IGT   performanslarında   obezite   grubunda   kontrol   grubuna   göre   daha   fazla   aktivasyon   gösteren   bölgelerde   istatistiksel   olarak   anlamlı   düzeyde   fark   saptanmamıştır.  O  nedenle  bulgularda  yer  verilmemiştir.  

 

Hem  obezite  grubunun  hem  de  kontrol  grubunun  kendi  aralarında,  bireysel  ile  grup  içinde   oynanan   IGT   performansları   arasında   aktivasyon   değişikliği   açısından   istatistiksel   olarak   anlamlı  düzeyde  fark  saptanmamıştır;  o  nedenle  bulgularda  yer  verilmemiştir.  

     

                                                            ! ! !"#$%&'(#)$ *+$,-$ ! !"#$+&./01"0! !1&2(#).$$3"0./4'$ *+$56!

!

!

!"#$%&'(")*#$+"#$$ ,-$./$

!

! !"#$%&"'()#$*+&,-$ ./$01$21$341$56$ $ ! ! !"#$%&'()"*$+,&-.$ /0$123245267$

Şekil  8:  Grup  içi  IGT’de  kontrol  grubunda  daha  fazla  aktivasyon  gösteren  Sol  ACC  ve  Sol  İnsula  

Şekil  9:  Grup  içi  IGT’de  kontrol  grubunda  daha  fazla  aktivasyon  gösteren  Sol  Temporal  Pol  

 

Şekil  10:  Grup  içi  IGT’de  kontrol  grubunda  daha  fazla  aktivasyon  gösteren  Sağ  Frontal  Girus  

 

6. TARTIŞMA  

 

6.1. Sosyodemografik  özellikler    

 

Örneklem  grubumuz  22  obez  ve  22  normal  kilolu  katılımcıyı  içermektedir.  Katılımcılarımızın   yaş,   cinsiyet,   eğitim;   sigara-­‐   alkol-­‐   madde   kullanımı   açılarından   gruplar   arası   farklılık   görülmemesi   ve   psikiyatrik   bozukluk   tanılarınn   dışlanması;   yeme   davranışları,   duygu   düzenleme  stratejileri  ve  karar  verme  becerilerine  ait  verilerde  bu  değişkenlerin  etkilerinin   kontrol   edilmiş   olmasını   sağlamıştır.   Katılımcılarının   çoğunun   en   az   lise   düzeyinde   eğitim   almış  olması  ve  çoğunun  ya  çalışmakta  ya  da  okumakta  olması  kognitif  işlevlerinin  “yeterli”   ölçüde   ön   gördürmekte;   ne   var   ki   geçerli   ve   güvenilir   nörokognitif   testler   ile   katılımcıların   taranmamış  olması  “kognisyonlarında  sorun  olmadığı”  şeklinde  genel  bir  yargıya  varmamıza   engel   olmaktadır.   Katılımcıların   yaşamlarını   tehdit   edecek   düzeyde   ya   da   kontrol   altında   olmayan   metabolik   bir   durumlarının   olmaması;   gece   yeme   sendromu,   tıkınırasına   yeme   bozukluğu  ve  yeme  bozukluğu-­‐bta  açısından  gruplar  arası  farklılıkların  bulunmaması  da  yine   verilerimizin   olası   değişkenlerini   kontrol   edebilmemizi   sağlamıştır.   Emosyonel   yemenin   gruplar  arası  farklılığına  “6.2.  Psikometrik  Bulgular”  bölümünde  detaylı  değinilecektir.  

 

6.2. Psikometrik  bulgular    

 

Katılımcılar   yeme   davranışları   açısından   değerlendirildiğinde;   DEBQ   toplam   puanı   ile   “duygusal   yeme”   puanı   obezite   grubunda   normal   kilolu   gruba   göre   daha   yüksek   çıkmış   ve   tüm   örneklemin   BKİ’sinin   DEBQ   toplam   puanıyla   pozitif   korelasyon   göstermiştir.   Bulgularımızın  literatürle  uyumlu  bulunduğunu  söyleyebiliriz.  

 

Olumsuz  emosyonel  deneyimler  ile  ve  yeme  tutumları  sıklıkla  birçok  farklı  kilo  grubuna  ait   bireylerle   araştırılan   bir   konu   olmuştur.   Geliebter   ve   Aversa,   normal   klolu   düşük   kilolu,   ve   obez   bireylerle   yaptıkları   çalışmalarında   olumsuz   emosyonel   durumlar   deneyimleyen   obez   bireylerin  normal  kilolu  ya  da  düşük  kilolu  bireylerden  daha  fazla  yediklerini  bildirmişlerdir   (Geliebter   ve   Aversa   2003).   Torres   ve   Nowson   ise   yayımladıkları   gözden   geçirme   çalışmalarında   hem   kronik   yaşam   stresi   bildiren   obez   kişilerin;   hem   de   deney   anında   akut   strese   maruz   bırakılan   obez   kişilerin   gıda   alımlarında   normal   kilolu   kişilere   göre   artış   gösterdiğini  belirten  çalışmaların  sonuçlarına  değinmişlerdir  (Torres  ve  Nowson,  2007).      

Konttinen   ve   ark.   5024   katılımcıyı   dahil   ettikleri   araştırmalarında   obez   kişilerin   kısıtlayıcı,   kontrolsüz  ve  duygusal  yeme  skorlarını  normal  kilolu  popülasyona  göre  daha  fazla  olduğunu   ve   BKİ’nin   duygusal   ve   kontrolsüz   yeme   ile   pozitif   korelasyon   gösterdiğini   bildirmişlerdir.   Araştırıcılar   ayrıca   hiç   diyet   yapmamış   obez   kişilerin   kısıtlayıcı   yeme   skorlarının   şuan   diyet   yapan   ve   geçmişte   diyet   yapmış   obez   kişilerin   puanlarından   daha   yüksek   olduğunu;   kısıtlayıcılık   skorlarının   duygusal   yeme   ve   BKİ   ile   negatif   korelasyon   gösterdiğini   saptamışlardır   (Konttinen   et   al.   2009).   Bu   veri,   Tablo   9’da   da   sunulduğu   üzere   obezite   grubunda   kısıtlayıcı   yeme   puanlarının   duygusal   yeme   puanlarıyla   gösterdiği   negatif   ilişkiyi   desteklemektedir.   Kısıtlayıcı   yeme   davranşının   patolojik   yeme   ve   kilo   alımına   yol   açtığına;   obez   kişilerin   kilo   kontrolü   sağlayabilmek   adına   sürekli   kısıtlama   yapmalarının   olumsuz   emosyonlara   yol   açabileceği   bilinmektedir   (Sevinçer   ve   Konuk   2013),   (Polivy   ve   Herman   1985),  (Canetti  et  al.  2002),  (Apfeldorfer  et  al.  2001).  

 

Çalışmamızda   obezite   grubunda   patolojik   yeme   davranışlarına   ait   skorlar   çok   duygu   düzenleme  becerilerine  ait  skorlarla  anlamlı  düzeyde  korelasyon  göstermemiştir.    

 

Patolojik   yeme   davranışlarının   duygu   düzenleme   becerileri   ile   yakından   ilişkili   olduğu   bilinmektedir  (Baldofski  et  al.  2016),  (Bijttebier  et  al.2009)  .  Normal  kilo  gruplarıyla  yapılan   bir   çalışmada   her   3   açıdan   da   patolojik   yeme   davranışı   gösteren   kişilerin   toplam   DERS   skorları   arasında   anlamlı   ilişki   saptanmıştır   (Stapleton   ve   Whitehead   2014).   Evers   ve   ark.   duygularını  bastırma  mekanizmasına  başvuran  kişilerin,  duygusal  anlarda  daha  fazla  yemek   yediğini;   duygu   ifadelerini   yeniden   değerlendirmek   (reappraisal)   yerine   bastırmayı   tercih   eden   kişilerin   yüksek   kalorili   yiyecekleri   daha   fazla   tükettiğini   belirtmişlerdir   (Evers   et   al.   2010).   Crockett   ve   ark.   “can   sıkıntısına   eğilimli   olma”nın   (boredom   proneness)   duygusal   yemeyle   ilişkili   olduğunu   belirtmiştir   (Crockett   et   al.   2015).   Tıkınırca   Yeme   Bozukluğu   olan   obezlerle   yapılan   başka   bir   çalışmada   ise   DERS   altölçeklerine   ayrıntılı   yer   verilmiş   ve   yeme   patolojisi  ve/  veya  emosyonel  yeme  davranışı  bulunan  obez  kişilerde  “kabul,  amaç,  strateji   ve   netlik”   skorlarıyla   ilişki   bildirmişlerdir   (Gianini   et   al.   2013).   Bulgularımız   literatüre   uyum   göstermemiştir.  

 

Örneklem   grubumuzda   BKİ   ile   psikopatolojik   bulguların   ilişkisinin   değerlendirildiği   SCL-­‐90   ölçeğinin   toplam   skoru   ile   somatizasyon   ve   öfke-­‐   düşmanlık   altölçek   puanları   arasında   korelasyon   saptanmış   olup   obezite   grubu   ile   normal   kilo   grubu   arasında   anlamlı   farklılık   gösterilememiştir.  Obezite  grubunda  DEBQ  toplam  skoru  ve  duygusal  yeme  skorlarıyla  SCL-­‐

90   altölçekleri   arasındaki   ilişki   anlamlılık   düzeyine   ulaşamamıştır.   Literatürde   bulgularımızı   kısmen  destekleyen  çalışma  sonuçları  bulunmaktadır.    

 

Obez  bireylerde  başta  depresyon  olmak  üzere  birçok  psikiyatrik  komorbidite  belirgin  oranda   görülmektedir.  (Sevinçer  ve  Konuk  2013),  (Yücel  et  al.  2013).  Ricca  ve  arkadaşları  obezitede   en   sık   görülen   ruhsal   bozuklukları   distimi,   yaygın   anksiyete   bozukluğu,   major   depresyon   olarak  sıralamışlardır  (Ricca  et  al.  2009).  Villarejo  ve  ark,  SCL-­‐90  ile  yaptıkları  çalışmalarında   obez   kişilerin   somatizasyon,   obsesif-­‐   kompulsif,   kişiler   arası,   depresif,   öfke-­‐   düşmanlı,   paranoid  düşünce  ve  psikotizm  ile  toplam  skorlarında  yükseklik  bildirmişlerdir  (Villarejo  et  al.   2014).  Kişilik  özelliklerine  göre  obez  kişileri  değerlendiren  bir  çalışmada  ise  Elfhag  ve  Morey,   duygusal   yemenin   nörotisizm,   dürtüsellik,   depresyon   ile;   dışsal   yemenin   ise   dürtüsellik   ve   düşük  öz-­‐disiplinle  ilişkili  olduğunu  bildirmişlerdir  (Elfhag  ve  Morey  2008).    

 

6.3. IGT  performansı    

Bireysel   seçimlerin   yapıldığı   birinci   kısımda   yani   orjinal   IGT   performansında   hem   kontrol   grubunun   hem   de   obezite   grubunun   net   skorlarının   eksi   değerlerde   kalmış   olması;   kilo   gruplarına  bakmaksızın  katılımcıların  dezavantajlı  seçimleri  daha  fazla  miktarda  yaptıklarına   işaret   etmektedir.   IGT’nin   karar   verme   süreçlerini   değerlendiren   bir   test   olduğu   bilgisine   dayanarak  katılımcıların  kendileri  için  “kötü”  kararlar  verme  eğiminde  oldukları  söylenebilir.   Bu  sonuç  örneklem  grubumuzun  karar  verme  stratejilerini  yeterince  kullanamadıkları  olarak   yorumlansa   da   22+22=   44   katılımcıdan   elde   edilen   sonuçlar   genel   bir   yorum   yapmak   için   azdır.    

 

Obezite   grubunun   orjinal   IGT   performansının   kontrol   grubundan   –her   ne   kadar   sayısal  

açıdan   daha   negatif   saptanmış   olsa   da-­‐   istatistiksel   açıdan   anlamlı   fark   göstermeyişi  

literatürdeki  diğer  araştırma  sonuçlarıyla   çelişmektedir.  Obez  olan  ve  olmayan  kişilerin  IGT   ile  karşılaştırıldıkları  tüm  çalışmalarda  obez  bireylerin  normal  kilolu  bireylere  göre  daha  kötü   performans  sergiledikleri;  BKİ’nin  IGT  net  skoru  ile  negatif  korelasyon  gösterdiği  bildirilmiştir     (Davis  et  al.  2004),  (Pignatti  et  al.  2006),  (Brogan  et  al.  2010),  (Brogan  et  al.  2011),  (Danner   et   al.   2012),   (Davis   et   al.   2010).   Sözü   edilen   araştırmalar   klinik   ortamında   ve   bilgisayar   karşısında   yapılmış   iken   bizim   çalışmamızda   IGT’nin   MRG   çekimi   esnasında   yapılmasının   yaratmış  olabileceği  farklı  fiziksel  ya  da  emosyonel  değişkenlerin  etkisi  akla  gelmektedir.        

IGT’nin   ikinci   kısımına   ait   net   skorlarda   ya   yine   eksi   değerler   devam   etmekte   olup   katılımcıların  dezavantajlı  karar  vermeye  devam  ettiklerini  göstermektedir.  Verilerin  her  iki   grup   arasında   anlamlı   farklılık   göstermiyor   oluşu   hem   obez   hem   de   normal   kilolu   kişilerin   grup   içinde   gösterdikleri   karar   verme   performansının   birbirlerine   benzer   geliştiğini   göstermektedir.      

 

IGT’nin   ilk   kısmı   ve   ikinci   kısmında   alınan   net   skorların   her   örneklem   grubu   için   ayrı   ayrı   karşılaştırmasında  p  değerlerinin  yüksek  saptanmış  olması  her  iki  grubun  da  oyunlar  arasında   net   skorlarında   anlamlı   düzeyde   gelişme   göstermediklerine   işaret   etmektedir.   Grup   içi   IGT   performansının  daha  iyi  düzeye  çıkmaması  literatürde  sosyal  uyma  davranışının  incelendiği   araştırma   sonuçlarıyla   çelişmektedir.   Önceki   çalışmalar   kişilerin,   başka   kişilerin   tercihlerine   göre  kendi  tercihlerinde  benzer  yönde  değişiklik  yaptıklarını  işaret  etmektedir  (Robinson  et   al.  2014),  (Berger  ve  Rand  2008),  (Nook  ve  Zaki  2015).  

 

Bilgimiz   dahilinde   IGT’nin   grup   içinde   oynandığı   bir   desenle   yapılmış   çalışma   bulunmadığından   geliştirdiğimiz   IGT   versiyonuna   ait   verilerimiz   literatür   ile   karşılaştırılamamıştır.                                    

6.4. Görüntüleme  bulguları  

   

Benzer Belgeler