İmparator Domitianus Dönemi (M.S 81-96)

Titus’tan sonra M.S. 81 yılında Domitian Roma İmparatorluğu tahtına oturdu. İmparator Domitian döneminde Galatya-Kapadokya Eyaleti’nin varlığı devam etti. Bu büyük eyalette yeni valiler bölgeyi yönetme sorumluluğunu üzerlerine aldı. Bu dönemde, Roma ile Parthlar arasında doğrudan bir mücadele olmasa da Roma’nın Galatya-Kapadokya Eyaleti Doğu’da bir sınır eyaleti olarak önemini korumaya devam etti.

İmparator Domitian döneminde, bu imparatorun Doğu politikası aslında babası Vespasian’ın politikasından çok da farklı değildi. Öyle ki; Vespasian da, İmparator Nero’nun M.S. 66 yılında Doğu bölgesindeki faaliyetlerini kabullenip Nero’nun uyguladığı politikanın dışına çıkmamıştı. İmparatorluğun Doğu bölgesinde iki büyük güç vardı. Bunlardan birisi Parthlar ve diğeri de Parth Kralı Vologaeses’in kardeşi ve Büyük Armenia’nın kralı olan Tiridates idi. Bu iki önemli güce karşı koyulması için Galatya ve Kapadokya eyaletleri birleştirilmişti. Buna ek olarak, Kommagene ve Küçük Armenia gibi iki önemli stratejik nokta da ele geçirilmiş idi. Bunlardan Kommagene, Suriye Eyaleti’ne ve Küçük Armenia, Galatya-Kapadokya Eyaleti’ne eklenerek Anadolu’da bir bütünlük oluşturulmaya çalışılmıştı. İmparator Domitian döneminde de savunmaya büyük önem verildi. Özellikle Galatya-

334

Frederick Juliaan Vervaet, “Domitius Corbulo And The Rise Of The Flavian Dynasty”, Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte, Bd.52, H.4, 2003, s. 436-464, s. 454.

335 _{Magie 1950, a.g.e., s. 579.} 336 _{Mitford 1980, a.g.m., s. 1183.} 337

65

Kapadokya Eyaleti çok geniş bir alanı kapsamaktaydı ve var olan iki lejyonu ile de Doğu bölgesinin savunulması için önemli bir yer tutmakta idi.338

İmparator Titus’un imparatorluk döneminde Galatya-Kapadokya Eyaleti’nin valiliğini yapmış olan Aulus Caesennius Gallus’un M.S. 80-82 yılları arasında valilik yaptığı339 _{göz önüne alınarak bu valinin İmparator Domitianus döneminde de valilik}

görevinin devam ettiği söylenebilir. Gallus Kapadokya, Pontus ve Büyük Armenia bölgelerinde yol çalışmalarına önem verdi ve çeşitli yol inşa faaliyetlerinde bulundu.340

Aulus Caesennius Gallus’tan sonra Galatya-Kapadokya Eyaleti’nin başına kimin geçtiği konusundaki bilgiler yeterli değildir. Ancak P. Valerius Patruinus’un M. S. 83/84-86/87 yılları arasında Galatya-Kapadokya Eyaleti’nin valiliğini yapmış olması ihtimali vardır. Ancak bu durum kesin değildir. Daha sonra Suriye Eyaleti’ne giden Patruinus, M.S. 87/88-89/90 yılları arasında Suriye bölgesinde görev yapmıştır.341 _{Ayrıca Galatya-Kapadokya Eyaleti’nin valiliğini yapacak olan L.}

Antistius Rusticus’tan hemen önce, bu birleşik eyaletin başına M.S. 90 yılında Tiberius Julius Candidus Marius Celsus geçmiş olabilir. Yine kesin olmayan bu valiliğinin süresinin bir veya iki yıl sürmüş olma ihtimali bulunmaktadır.342

İmparator Domitian döneminde valilere yardımcı olmak amacıyla görev yaptığı bilinen ve praetorian legate olarak adlandırılan kişi C. Antius A. J. Quadratus idi.343 Aulus Caesennius Gallus’tan sonra Galatya-Kapadokya Eyaleti’nin valiliğine getirildiği kesin olarak bilinen ilk kişi; L. Antistius Rusticus idi. Rusticus, Galatya- Kapadokya Eyaleti’nde M.S. 92/93 yılındaki bir kıtlık sürecinde valilik yaptı.344

Bölgenin geniş bir alanı kaplaması ve stratejik bir konumda bulunması sebebiyle hem askeri hem de diplomatik niteliklere sahip bir valinin yönetebileceği bir bölgeyi yönetti.345 Rusticus yine valilik yaptığı bölge olan Kapadokya’da öldü.346 Galatya-

338 _{Brian W. Jones, The Emperor Domitian, London 2002, s. 155.}

339 _{G. A. Harrer, “The Latin İnscription From Antioch”, American Journal of Archaeology:} Archaeological İnstitute of America, Vol.29, No.4, 1925, s. 432.

340 Mitford 1974, a.g.m., s. 172. 341 _{Gallivan, a.g.m., s. 211.} 342 _{Harrer, a.g.m., s. 431.} 343 Mitford 1980, a.g.m., s. 1183. 344 _{W. Jones, a.g.e., s. 111.}

345 _{Ronald Syme, “Antistius Rusticus A Consular From Corduba”, Historia: Zeitchrift für Alte} Geschichte, Bd.32, H.3, 1983, s. 369.

346

66

Kapadokya Eyaleti’nde geçici düzenlemeler yapan Rusticus’un ölüm tarihi ile ilgili farklı bilgiler vardır. Bu konuda Syme, M.S. 93 yılının sonları işaret ederken,347

Magie bu valinin M.S. 93-94 yılları arasında valilik yaptığını belirtmiş348 ve Harrer ise Rusticus’un M.S. 92-94 yılları arasında valilik yaptığını açıklamıştır. Yine Harrer, M.S. 92-94 tarihinin Rusticus’tan önce Tiberius Julius Candidus Marius Celsus’un M.S. 90 yılında bir veya iki yıl valilik yaptığı için uygun bir tarih olduğunu ortaya koymuştur.349 _{Bu duruma göre valiliğinden sonra yine}

Kapadokya’da ölen Rusticus’un, M.S. 94 yılında öldüğü fikri öne sürülebilir.

2.3.1. Galatya-Kapadokya Eyaleti'nin Geçici Olarak Ayrılması

Galatya-Kapadokya Eyaleti’nin valisi L. Antistius Rusticus’un ölümünün ardından, bu eyalet geçici olarak bölündü. Hem Rusticus’un ölümü hem de konsüllerin halef sıkıntısı çekmesi, eyaletleri kötü bir şekilde etkileyen veba salgını ile ilişkilendirildi. Rusticus’un halefinin bir preatorian (imparator muhafızı) olan L. Caessennius Sospes olduğu açıktı. Ancak Sospes’in sorumluluk kapsamında olduğu bölgeye birleşik eyaletin en önemli kısmı olan Kapadokya dahil değildi. Bir yazıtta bu durumun bir hata olmadığı belirtildi. Sospes de şüphesiz bir preatorian olarak bölgede sadece valilik görevi yaptı. Bu vali görevini sürdürürken belki de Kapadokya bölgesi Melitene’deki XII Fulminata’nın legate(vekil)’sinin sorumluluğuna verildiği için, geniş bir alanı kapsayan Galatya-Kapadokya Eyaleti’nden bilerek ayrıldı.350

Galatya-Kapadokya Eyaleti’nin ayrılması çok uzun sürmedi.351 M.S. 95 yılından 100 yılına kadar T. Pomponius Bassus bölgede valilik yaptı.352

Bassus’un valiliği M.S. 95 yılından itibaren 5 yıl olarak belirtilse de valiliğinin M.S. 101 veya

347 _{Syme 1983, a.g.m., s. 371} 348 Magie 1950, a.g.e., s. 1596. 349 _{Harrer, a.g.m., s. 431.} 350 _{Mitford 1980, a.g.m., s. 1194-1195.}

351 _{Ronald Syme, “The Enigmatic Sospes”, The Journal of Roman Studies, Vol.67, 1977, s. 42.} 352

67

102 yılına kadar olduğunu gösteren yazıtlar da vardır.353

Galatya ve Kapadokya eyaletleri Bassus’un hakimiyetinde yeniden birleştirildi.354

İmparator Domitian, kendisinden önce imparatorluk yapmış olan Vespasian ve Titus’un imparatorluk içerisinde kurduğu düzeni bozdu. Pek çok kişiyi öldüren ve pek çok kişinin de mallarına el koyan Domitian, kötü bir yönetici olarak Roma tarihine geçti. Yaptığı faaliyetlerle halkın da nefretini kazanan Domitian,355

M.S. 96 yılında öldürüldü.356