İMAMA UYANIN DURUMU

Cemaatle kılınan namazlarda imama uyan kimse, ya imamla birlikte namaza başlar ve bitirir veya imamla na-maza başlar, sonra bir mazeret nedeniyle cemaatten ayrılır, namazını tek başına tamamlar veya imama ikinci rekâttan veya sonraki rekâtlardan itibaren uyar, sonra namazını ken-disi tamamlar. Bu kimselere, müdrik, lâhik ve mesbûk de-nir.

1. MÜDRİK

Namazın bütün rekâtlarını imamla birlikte kılan, yani ilk rekâttan itibaren namazın sonuna kadar imamın arka-sında bulunan kimse demektir.

2. LÂHİK

Namaza imam ile başladığı hâlde, dalgınlık, cemaatin çok sıkışık olması veya abdestin bozulması gibi bir sebeple namazın tamamını ya da bir kısmını imamla beraber kıla-mayan kimse demektir. Bu durumda olan bir kimse, eğer imam namazı bitirmeden, kaçırdığı kısmı tamamlayabile-ceğini kestirirse, abdesti bozulmuşsa abdest alır ve imamla

157

birlikte kılamadığı kısmı tamamlar, sonra imama uyar ve namaza devam eder. Genelde bu uygulama zordur. Ya da doğrudan imama uyar, imam selam verirken kendisi selam vermez, kalkıp eksik kalan rekâtı veya rekâtları tamamlar.

Tamamlayacağı bu rekât veya rekâtlarda imamın arkasında kılıyor gibi hareket eder, yani kıraat yapmaz. Bir müddet bekleyerek rükû ve secdeleri yapar.

3. MESBÛK

Namaza imamla başlayamadığı için namazın en az bir rekâtını imamla birlikte kılamayan kimseye mesbûk denir.

Bu durumda olan kimse, son oturuşta imamla birlikte se-lam vermez, kalkıp namazın eksik kalan kısmını tamamlar.

Bir rekâtın rükûuna yetişemeyen yani imam henüz rükûdan kalkmadan rükûa varamayan kimse o rekâtı kaçır-mış sayılır.

Mesbûk durumunda olan kimsenin kaçırdığı rekâtları tamamlaması şöyle olur:

a) İki Rekâtlı Namazlar

1. Birinci rekâtı kaçırıp ikinci rekâta yetişen kimse, ni-yet edip tekbir alır ve imama uyar. Rekâtı imamla birlikte kılar, Tahiyyâta oturur. “Tahiyyât” duasını okur ve bekler.

İmam sola selam verince ayağa kalkar, “sübhâneke” duasını okur, eûzü-besmele çeker, “Fatiha” ve “zamm-ı sûre” okur, rükû ve secdeleri yapar ve oturur. “Tahiyyât”, Salli”, “Barik”,

“Rabbenâ âtina” ve “Rabbena’ğfirlî” dualarını okur ve selam verir.

2. İmama ikinci rekâtın rükûundan kalkıldıktan sonra uyan kimse imamla birlikte tahiyyâta oturur. “Tahiyyât” du-asını okur ve bekler. İmam sola selam verince ayağa kalkar ve tek başına namaz kılıyormuş gibi iki rekât namazı kılar.

158

b) Üç Rekâtlı Namazlar

1. Bir rekâtı kaçırıp namazın ikinci rekâtına yetişen kimse imamla birlikte ikinci rekâtı kılar ve Tahiyyâta otu-rur. “Tahiyyât” duasını okuduktan sonra üçüncü rekâtı imamla birlikte kılar, sonra Tahiyyâta oturur. “Tahiyyât”

duasını okur ve bekler. İmam sola selam verince ayağa kalkar, “sübhâneke” duasını okur, eûzü-besmele çeker,

“Fatiha” ve “zamm-ı sûre” okur, rükû ve secdeleri yapar ve oturur. “Tahiyyât”, “Salli”, “Bârik”, “Rabbenâ âtina” ve

“Rabbena’ğfirlî” dualarını okur ve selam verir.

2. İki rekâtı kaçırıp namaza üçüncü rekâtta yetişen kimse bu rekâtı imamla kılar ve Tahiyyâta oturur. “Tahiyyât”

duasını okur ve bekler. İmam sola selam verince ayağa kal-kar, “Sübhâneke” duasını okur, eûzü-besmele çeker, “Fa-tiha” ve “zamm-ı sûre” okur, rükû ve secdeleri yapar ve oturur. “Tahiyyât” duasını okur ve ayağa kalkar. Besmele çeker, “Fatiha” ve “zamm-ı sûre” okur, rükû ve secdelerden sonra oturur. “Tahiyyât”, Salli”, “Bârik”, “Rabbenâ âtina” ve

“Rabbena’ğfirlî” dualarını okur ve selam verir.

3. İmama üçüncü rekâtın rükûundan kalkıldıktan son-ra uyan kimse imamla birlikte Tahiyyâta oturur. “Tahiyyât”

duasını okur ve bekler. İmam sola selam verince ayağa kal-kar ve tek başına namaz kılıyormuş gibi üç rekât namazı kı-lar.

c) Dört Rekâtlı Namazlar

1. Birinci rekâtı kaçırıp imama ikinci rekâtta uyan kim-se bu rekâtı imamla birlikte kılar ve oturur. “Tahiyyât” dua-sını okuyunca imamla birlikte namazın üçüncü ve dördüncü rekâtlarını kılar. İkinci oturuşta “Tahiyyât” duasını okur ve bekler. İmam sola selam verince ayağa kalkar, “Sübhâneke”

duasını okur, eûzü-besmele çeker, “Fatiha” ve “zamm-ı

159

sûre” okur, rükû ve secdeleri yapar ve oturur. “Tahiyyât”, Salli”, “Bârik”, “Rabbenâ Âtina” ve “Rabbena’ğfirlî” dualarını okur ve selam verir.

2. İki rekâtı kaçırıp imama üçüncü rekâtta uyan kimse, yetiştiği yerde tekbir alır ve imama uyar ve imamla birlikte namazın üçüncü ve dördüncü rekâtlarını kılar. Son oturuşta

“Tahiyyât” duasını okur ve bekler. İmam sola selam verince ayağa kalkar, “Sübhâneke” duasını okur, eûzü-besmele çe-ker, “Fatiha” ve “zamm-ı sûre” okur, rükû ve secdeleri ya-par ve tekrar ayağa kalkar, besmele çeker, Fatiha ve zamm-ı sûre okur, rükû ve secdeleri yapar ve oturur. “Tahiyyât”, Salli”, “Bârik”, “Rabbenâ âtina” ve “Rabbena’ğfirlî” dualarını okur ve selam verir.

3. Üç rekâtı kaçırıp imama dördüncü rekâtta uyan kimse bu rekâtı imamla birlikte kılar, Tahiyyâta oturur.

“Tahiyyât” duasını okur ve bekler. İmam sola selam verince ayağa kalkar, “Sübhâneke” duasını okur, eûzü-besmele çe-ker, “Fatiha” ve “zamm-ı sûre” okur, rükû ve secdeleri yapar ve oturur. “Tahiyyât” duasını okur ve ayağa kalkar, besmele çeker, Fatiha ve zamm-ı sûre okur, rükû ve secdeleri yapar ve tekrar ayağa kalkar, besmele çeker ve sadece “Fatiha”

sûresini okur, rükû ve secdeleri yapar ve oturur. “Tahiyyât”, Salli”, “Bârik”, “Rabbenâ âtina” ve “Rabbena’ğfirlî” dualarını okur ve selam verir.

4. İmama dördüncü rekâtın rükûundan kalkıldık-tan sonra uyan kimse, imamla birlikte, Tahiyyâta oturur.

“Tahiyyât” duasını okur ve bekler. İmam sola selam verince, ayağa kalkar ve namazı tek başına kılıyor gibi dört rekâtlı namazı kılar.

160

X. NAMAZLARIN GEÇERLİ OLMASININ