İl Meclisleri ile Bölge Yönetimleri ve Rolleri

Daha önce de genel hatlarıyla değinilen il/bölge meclislerinin gelir ve giderleri gelen ve harcanan kaynaklar şu şekilde ele alınabilir.

Grafik 3.2’de görüleceği gibi, il/bölge meclislerinin önemli gelir kaynakları %72’lik dilimle vergi gelirleri kaleminden oluşmaktadır. Daha önceki başlıklarda değinildiği üzere, belediyeler tarafından toplanan ortalama %30’luk gelir vergisinin %10’luk kısmı öl/bölge meclislerine aktarılmaktadır. Yine % 13 lik bir oranla devlet özel teşvikleri önemli bir gelir kalemidir. Devlet yerel ve bölgesel farklılıkları en aza indirgemek için, eşit koşullarda

olmayan yerel yönetim birimlerine, ya da belli hizmetler için bu tür teşvikler vermektedir. Genel olarak sağlık ve ulusal yol/taşıma hizmetlerinde işlevi olan il/bölge meclislerinin, ücret ve masraflardan elde ettikleri gelirler en düşük gelir kalemini oluşturmaktadır. Bu yapı, ülke genelinde, genele hitap eden hizmetlerin devlet tarafından desteklendiğini ve hizmetlerin büyük çoğunluğunun Belediyeler tarafından üstlenildiğini göstermektedir.

Grafik 3.2 İsveç İl/Bölge Meclislerinin Gelir Kaynakları

Kaynak: Astedt, İsveç Öz Yönetimleri,2010.

İl/bölge meclislerinin üstlenmiş oldukları görev ve hizmetlerle orantılı olarak, işletme giderleri aşağıdaki grafikde açık bir biçimde görülmektedir.

Grafik 3.3 İsveç İl/Bölge Meclislerinin Giderleri

İl/bölge meclislerinin temel görevinin sağlık olduğu düşünüldüğünde, %90 lık gider kaleminin burada bulunması şaşılacak bir durum değildir. İl/bölge meclislerinin temel görevlerinin sağlık olduğu, gider kalemleri içindeki payla da ortaya çıkmaktadır. Daha yerel nitelikli hizmetler, belediyelere bırakılmışken, ülke genelinde koordinasyon içinde, her vatandaşa eşit koşullarda sunulması gereken sağlık, ulaşım altyapı ve bölgesel kalkınma gibi hizmetler, İl/bölge meclislerinin görev alanı içinde bulunmaktadır.

İl/bölge meclislerinin gelir ve gider kalemlerini ana hatlarıyla ele alındıktan sonra Belediyelerin gelir ve gider kalemlerini incelemek yerinde olacaktır.

Bu iki yerel biriminin faaliyetleri iki ana eksen etrafında toplanmıştır. Bunlar; Sağlık ve bölgesel kalkınmadır.

Sağlık: Bu yerel birimlerin İsveç’te yaşayan her bireyin, iyi sağlık koşuluna erişiminden sorumludurlar. Sağlık tüm vatandaşların nerede yaşadıklarına bakılmaksızın aynı yüksek düzeyde erişebilmeleri için vergi yolu ile finanse edilmektedir. Yerel özyönetim presibi, bölgelere ve il yönetimlerine yerel koşullara göre düzenleme ve yapısallaştırma hakkı vermektedir. Bu da şu demektir ki; hasta ücretleri değişebilmektedir. Ortalama olarak, hasta ücretleri bu yerel birim gelirlerinin yaklaşık %3’ünü oluşturmaktadır.

Sağlık problemi olan herkes için birinci Basamak sağlık: Ülke genelinde, 1000’den fazla sağlık merkezi, ameliyathane ve bölge hemşire klinikleri mevcuttur. Bu yapıyla birlikte birinci basamak sağlık sistemi yapısı, İsveç sağlık sisteminin temelidir. Teknik ve tıbbi araştırmalara gerek duyulmayan tüm hastalar sağlık merkezlerinde tedavi edilebilirler. Birinci basamakta, koruyucu sağlık hizmetleri oldukça önemlidir. Şu şekilde işlemektedir; Anne ve çocuk bakım merkezlerinde, Anne olmak üzere olanlara ve okul öncesi çocuklara düzenli şekilde verilen sağlık kontrolleri, tavsiye ve destekler gibi.

İl ve bölgesel sağlık: Ülke genelinde il düzeyinde 70 ve 9 tane bölgesel Üniversite hastanesi mevcuttur. En gelişmiş teknik altyapı ve uzman bölüm ve kadrolar bu hastanelerde organize edilmişlerdir.

Sağlık garantisi ve bakım kurumu seçimi özgürlüğü: Ulusal sağlık hastanın ne kadar bekleyeceği, doktoru ne zaman görebileceği ve tedaviye ne zaman erişebileceği konularında

limitler belirlemiştir. Hastalar bu anlamda, hizmet alacakları kurumları, kendi bölge ve illeri dışında da olsa seçebilme hakkına sahiptirler.

Diş sağlığı: Her İl Meclisi devlet ya da özel sektör tarafında sunulup sunulmamasına bakılmaksızın diş sağlığı için sağlanan destekleri kendi alanları içerisinde planlama hakkına sahiptirler. Kamu Diş Hizmetinin temel görevi koruyucu bakım hizmeti sunmaktır. 3 ile 19 yaş arası çocuk ve gençler diş tedavisinden ücretsiz olarak yararlanmaktadırlar. Yetişkinler ise diş ücretlerinin büyük bir kısmını kendileri ödemektedirler. 65 yaş üzeri vatandaşlar için ise yüksek diş bakım destkeleri mevcuttur.

Bölgesel faaliyetler: Birçok İlde, Kamu Ulaşımı il meclisleri yada belediyelerle birlikte organize edilip yürütülmektedir. BUuhizmet ortaklıklar yolu ya da sözleşmeler yolu ile özel sektöre gördürülmektedir. İl Meclisleri, iş ve endüstriyi desteklemekte yeni işler kurulmasını teşvik etmektedir. Aynı zamanda turizm ve kültür gibi sektörlerden de sorumludurlar.

Hemşireler en büyük meslek grubunu oluşturmaktadırlar. 2008 yaklaşık 270.000 kişi il meclisleri için çalışıyordu. Bu sayı il meclislerini en büyük işverenlerden biri haline getirmiştir. Hemşireler en büyük meslek grubunu oluşturmaktadır arkasından asistan hemşireler, doktorlar ve idari personel gelmektedir.

Bölgesel kalkınma: İsveç 1995 yılında AB üyesi olduğundan bu yana Bölgesel konuların önemi her geçen gün artmıştır. Bölgesel kalkınma ile ilgili sorumluluk uzun dönem İl yönetim Kurulu altında kalmıştır. Son yıllarda Belediyeler ve İl meclisleri, bölgesel sorunlarla ile ilgili bir çok sorumluluk almış ve çeşitli bir çok farklı bölgesel ortaklık yapıları geliştirmişlerdir. devamlılığını garanti altına almaktır. Birçok deneme şu anda bölgesel kalkınmayı daha etkin ve demokratik yapma yolunda ilerlemektedir.Amaç kaynakların daha iyi kullanılmasını sağlamak, ve yerel birimlerin halka hizmet sunumlarının etkinliğini ve verimliliğini arttırmaktır (Johansson ve Akerlund, 2008, 8).

Bölgeler içinde özyönetim için doğrudan seçilen organlar: Belli sayıda İl meclisi birleştirilerek 2 tane bölge kurulmuştur. Bunlardan birisi, Göteborg’un merkezinde yer aldığı Götaland ve Malmö’nün merkezde yer aldığı Skane Bölgesidir. Bu iki bölgede, doğrudan seçilen Bölgesel Meclis, Bölgesel Kalkınma ile ilgili sorumlulukları, İl yönetim kurulundan devralmıştır.

Bölgesel İşbirliği Konseyleri: Belediyeler ve İl Meclisleri belirli illerde Bölgesel İşbirliği Konseyleri kurabilmektedirler. Bu Konseyler, diğer işler arasında, devlet teşviklerinin genişbant ağları yollar gibi bölgesel altyapı ve yatırım konularında nasıl kullanılacağı ve uyumluluğu konusunda karar verebilirler. Bu konseyler, Belediye ve İl meclislerine göre daha zayıf bir hukuki statüye ve daha düşük kamu kaynaklarına sahiptir. Buna ek olarak ortaklık konsey üyeleri vatandaşlar tarafından doğrudan seçilmezken, İl meclisleri ve bölgesel meclisler tarafından görevlendirilmektedirler (Eylül 2011 Mülakat Sonuçları, İsveç).