İşbirlikleri ve Kaynaklar

İşbirlikleri, iki ya da daha fazla taraf arasında, müşteri için katma değer

yaratan iş ilişkisi olarak tanımlanmaktadır. Kaynaklar ise, kuruluşun sahip olduğu madde ve insan sermayesi olarak tanımlanabilir (Candeğer, 2008: 20). Rekabetin yoğun olduğu bir konuda işletmelerin çoğu tek başlarına dünya liderliği iddiasına girmekten, yüksek risk ve maliyet nedeniyle kaçınırlar. Birçok şirket kilit güçlere

sahip diğer işletmeler ile bir iş ortaklığı kurmayı tercih ederler (Birsel, 2002: 42). Bunun nedeni ise, riskin paylaşılması, diğer şirketlerin bilgi birikiminden yararlanmak gibi konularla ilişkilendirilebilir.

Mükemmel kuruluşlar kuruluş dışı işbirliklerini, tedarikçilerini ve iç kaynaklarını strateji ve politikalarını destekleyecek biçimde, süreçlerinin etkili çalışması doğrultusunda planlar ve yönetir. Çevresel ve toplumsal etkilerinin etkili bir biçimde yönetilmesini güvence altına alır (EFQM, 2010c: 4). Bu kriterde kuruluşun tedarikçilerle, dağıtımcılarla, kural koyucularla ve diğer gruplarla işbirlikleri gibi temel dış kaynaklarını ve finans, enformasyon (enformasyon teknolojileri de dahil olmak üzere), malzemeler (binalar, ekipman, tesisat ve stoklar gibi) yeni teknoloji ve bilgi birikimi gibi iç kaynaklarını nasıl yönettiğini inceler (Dikmen, 2010: 38). İşbirlikleri ve kaynaklar kriteri kapsamanda aşağıdaki beş alt kriter göz önünde bulundurulmalıdır. Bunlar (Kalder, 2003a: 17-18);

4a. İşbirliği yapılan kuruluşlar ve tedarikçiler sürdürülebilir yarar sağlama doğrultusunda yönetilir. Bu alt kriter şu konuları içerebilir;

Politika ve strateji ile uyumlu temel işbirliklerinin ve stratejik işbirliği olanaklarının belirlenmesi,

İşbirliği yapılan kuruluşlarla ilişkilerin değer yaratacak ve yaratılan değeri en

üst düzeye çıkartacak şekilde bilinçlendirilmesi,

Katma değer yaratacak tedarik zinciri işbirliklerinin oluşturulması,

İşbirliği yapılan kuruluşlarla kültürel uyumun ve bilgi birikimi paylaşımının

sağlanması,

İşbirliği yapılan kuruluşlarla karşılıklı gelişmenin desteklenmesi,

İşbirliklerinden yararlanılarak yenilikçi ve yaratıcı düşünme tarzının

oluşturulması ve desteklenmesi,

Süreçlerin iyileştirilmesi ve müşteri-tedarikçi zincirinde katma değer

4b. Finansal kaynaklar sürdürülebilir başarıyı güvence altına alacak biçimde yönetilir. Bu alt kriter şu konuları içerebilir;

Finansal strateji ve süreçlerin, finansal kaynakların politika ve stratejiyi destekleyecek şekilde kullanılması amacıyla geliştirilmesi ve uygulanması,

Finansal planlama ve raporlama sürecinin finansal paydaşların beklentilerini kuruluş çapında yaymak üzere tasarlanması,

Raporlama mekanizmalarının oluşturulması,

Yatırımların maddi ve maddi olmayan varlıkların en uygun biçimde

kullanılması amacıyla değerlendirilmesi,

Etkin verimli bir kaynak kullanımı yapısının oluşturulması amacıyla finansal

mekanizmalar ve parametrelerin kullanılması,

Kuruluşun uygun olan her düzeyinde finansal risklerin yönetimi amacıyla uygun yöntemler geliştirilmesi ve kullanılması,

Kuruluşun uygun olan her düzeyinde temel yönetişim süreçlerinin kurulması

ve uygulanması.

4c. Binalar, donanım, malzemeler ve doğal kaynaklar sürdürülebilir bir biçimde yönetilir. Bu alt kriter şu konuları içerebilir;

Binalar, donanım ve malzemelerin kuruluşun politika ve stratejisini

destekleyecek biçimde yönetilmesi için bir strateji oluşturulması,

Aktiflerin toplam ömürleri süresince performanslarını, iyileştirmek amacıyla bakım ve kullanımının yönetilmesi,

Aktiflerinin güvenliğinin yönetilmesi,

Kuruluşun aktiflerinin toplumda ve çalışanlar üzerinde yapabileceği her türlü

olumsuz etkinin (ergonomi, sağlık ve güvenlik dahil) ölçülmesi ve yönetilmesi,

Kaynakların ürünün toplam ömrü süresince sağlam bir çevre bilinci içinde kullanılması,

Malzeme stoklarının optimum düzeyde olmasının sağlanması,

Ürünlerin, üretim süreçlerinin ve hizmetlerin her türlü olumsuz küresel etkisinin minimize edilmesi,

Nakliye işlemlerinin optimum düzeyde sağlanması.

4d. Teknoloji, stratejinin yaşama geçirilmesini destekleyecek biçimde yönetilir. Bu alt kriter şu konuları içerebilir;

Teknolojinin kuruluşun politika ve stratejisini destekleyecek biçimde

yönetilmesi için bir strateji oluşturulması,

Politika ve stratejinin ışığında, iş ve toplum üzerindeki etkileri de düşünülerek alternatif ve gelişmekte olan teknolojilerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi,

Teknoloji portföyünün eski teknolojilerin belirlenmesi ve yenileriyle

değiştirilmesi konusunu da içerecek biçimde yönetilmesi,

Mevcut teknolojilerden olabildiğinde yararlanılması,

Yenilikçi ve çevre ile uyumlu teknolojilerin geliştirilmesi (örneğin, enerji ve kaynakların korunması, atıkların en aza indirilmesi, yeniden kullanılabilir maddelerin kullanılmasının özendirilmesi),

Bilgi ve iletişim teknolojilerinin kuruluşun etkili çalışmasının desteklenmesi ve iyileştirilmesi doğrultusunda kullanılması,

Teknolojiden, iyileştirmeye destek olacak biçimde yararlanılması.

4e. Bilgi ve bilgi birikimi; etkili kararlar verilebilmesine destek olacak ve kurumsal yetenekleri geliştirecek biçimde yönetilir. Bu alt kriter şu konuları içerebilir;

Bilgi ve bilgi birikiminin kuruluşun politika ve stratejisini destekleyecek biçimde yönetilmesi için bir strateji oluşturulması,

Kuruluşun bilgi ve bilgi birikimi gereksinimlerinin belirlenmesi,

Bilgi ve bilgi birikiminin politika ve stratejiye destek olacak biçimde toplanması, yapılandırılması ve yönetilmesi,

Kuruluş içinde ve dışındaki kullanıcıların uygun bilgiye ve bilgi birikimine gerektiği gibi erişmelerinin sağlanması,

Bilgi teknolojisinin iç iletişimi, bilgi ve bilgi birikiminin yönetimini destekleyecek biçimde kullanılması,

Bilginin geçerliliğinin, bütünselliğinin ve güvenliğinin güvence altına

alınması ve bu konularda iyileştirmeler yapılması,

Müşteriye en üst düzeyde değer sağlamak amacıyla özgün entelektüel

mülkiyetin oluşturulması, geliştirilmesi ve korunması,

Bilgi birikimini kazanmanın, artırmanın ve etkili bir biçimde kullanmanın yollarının aranması,

İlgili bilgi ve bilgi birikimi kaynaklarının kullanılmasıyla kuruluş içinde

yenilikçi ve yaratıcı düşüncenin oluşturulması.