B. Birleşmiş Milletler Döneminde Kuvvet Kullanma Yasağı
V. Saldırı Suçunun Özel Görünüş Şekilleri
3. İçtima
Ceza hukukunda ise suçların içtimaı ve cezaların içtimaı olmak üzere iki çeşit içtimaı bulunmaktadır. Suçların içtimaında bir bireyin birden fazla suçu işlemesi durumunda tek ceza öngörülürken; cezaların içtimaında ise birden çok suç birden çok cezayı gerekli kılmaktadır397. Roma Statüsü’nde suçların ve cezaların içtimaı
hakkında bir hüküm bulunmamaktadır. Saldırı suçu, suçların suçu olarak ifade edilmektedir. Nitekim saldırı fiilinin gerçekleşmesiyle birlikte soykırım, insanlığa karşı suçlar ve savaş suçlarının oluşması için de ortam sağlanmış olacaktır. Saldırı fiilinin gerçekleşmesi durumlarında savaş suçlarının işlenmesi olasılığı yükseldiğinden, saldırı suçu bütün kötülükleri içinde barındıran bir suçtur. Saldırı suçu işleyen bir kimsenin Statü kapsamında değerlendirilen diğer suçları da işlemesi durumunda, hangi suçtan dolayı cezai işlem uygulanacağına mahkeme karar verecektir. Gerçekleştirilen saldırı fiili, gerekli olan şiddette, boyutta veya karakterde olmasa bile UCM’nin yargı yetkisine giren diğer suçların işlenmesi halinde, kişiler bu kapsamda cezalandırılabilecektir398.
395 MAVUŞ, s. 156.
396 DEĞİRMENCİ ve MAVUŞ, s. 190.
397 İPEKÇİOĞLU Pervin Aksoy, “Türk Ceza Kanunu’nda Bileşik Suç”, Ankara Üniversitesi Hukuk
Fakültesi Dergisi, Cilt: 61, Sayı: 1, s. 46.
SONUÇ
Uluslararası hukukta savaşa başvurmanın düzenlenmesi haklı savaş doktrininin ortaya çıkmasıyla başlamıştır. Ulus devletlerin ortaya çıkmasıyla da savaş egemen devletlerin bir hakkı gibi görülmüş ve savaş doktrini bir süre uygulanamamıştır.
Birinci Dünya Savaşı’nın getirdiği büyük yıkımlar karşısında, uluslararası işbirliğinin sağlanması ve savaşın tekrar yaşanmaması için Milletler Cemiyeti kurulmuştur. Milletler Cemiyeti Statüsü’yle savaşa başvurma belirli şartlara bağlanmış; daha sonra yapılan Briand-Kellogg Paktı’yla da savaşa başvurmama yükümlülüğü getirilmiştir. Ancak yapılan tüm bu düzenlemeler İkinci Dünya Savaşı’nın çıkmasına engel olamamıştır. İkinci Dünya Savaşı’nın bitmesiyle savaşın yasaklanmasının yanı sıra kuvvete başvurma tehdidi ve kuvvete başvurma da yasaklar kapsamına girmiştir. Bu bağlamda bireylere de gerçekleştirdikleri fiillerden ötürü cezai sorumluluk yüklenmiştir.
Bireylere -makamı fark etmeksizin- saldırı savaşına ilişkin olarak cezai sorumluluk yüklenmesi, İkinci Dünya Savaşı sonrasında savaş suçlularını cezalandırmak için kurulan Nüremberg ve Tokyo Askeri Mahkemeleri’nin Statülerinde düzenlenmiştir. Statü’ye saldırı savaşını planlamak, hazırlamak, başlatmak veya icra etmek suçu, barışa karşı suçlar başlığı altında eklenmiştir.
Saldırı suçu Nüremberg Yargılamalarından itibaren uluslararası hukukun gündeminde olmuş; saldırı suçunun da içinde bulunduğu bir taslak hazırlama çalışmaları ve uluslararası ceza mahkemesi kurulması çabası içine girilmiştir. Saldırı fiilini tanımlama çalışmaları sonuç vermiş, 1974 yılında BM Genel Kurulu’nun 3314 sayılı kararında saldırı fiiliyle ilgili bir tanım yapılmıştır. 1998 yılında Roma Statüsü’nün kabul edilmesiyle de saldırı suçunu yargılama yetkisinin bulunduğu Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin temeli atılmıştır.
2010 yılında Uganda’nın başkenti Kampala’da yapılan Gözden Geçirme Toplantısı’nda saldırı suçuyla ilgili tanım ve değişiklikler Roma Statüsü’ne eklenmiştir. Daha sonra yapılan Konferansta UCM’in saldırı suçu üzerindeki
yargılama yetkisi, 1 Ocak 2017 yılından sonraya ötelenmiştir. Taraf Devletler Asamblesi tarafından 14 Aralık 2017 tarihinde alınan kararla,399 UCM’nin saldırı
suçu bakımından yargı yetkisi, 17 Temmuz 2018 itibariyle aktif hale geleceği kabul edilmiştir.
Saldırı suçu, bir devletin siyasi veya askeri gücü üzerinde etkin bir görevi olan kimseler tarafından işlenebileceği için özgü bir suç olarak kabul edilmektedir. Saldırı suçunun bir liderlik suçu olduğu Nüremberg ve Tokyo Mahkemelerinde ortaya konulmuş, Uluslararası Hukuk Komisyonu çalışmalarında ve Roma Statüsü’nde suçun bu özgülüğü korunmuştur.
Saldırı fiilinin bir devletin toprak bütünlüğüne veya egemenliğine yönelik olduğu varsayıldığında, saldırı fiilinin netice unsurundan söz edebilmek için yeterli ağırlıkta ve yoğunlukta bir silahlı kuvvet kullanmanın varlığı söz konusudur. Ayrıca saldırı fiilinin planlanması, hazırlanması gibi hareketler, devletin saldırı fiilinin boyutu, şiddeti ve karakteri itibariyle BM Şartı’nı açıkça ihlal etmesi durumunda suçtan söz edilecektir.
Saldırı suçunun tanımı uzun uğraşlar sonucu uluslararası suç olarak Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsünde yer almıştır. Ayrıca saldırı suçu tanımının uluslararası genel kabul görmüş Roma Statüsü gibi bir andlaşmada yer alması, savaş ve kuvvet kullanma karşıtı kamuoyunun oluşması için çok büyük önem arz etmektedir.
KAYNAKLAR
ACER, Yücel, Uluslararası Hukukta Saldırı Suçu, Ankara: Roma Yayınları, 2004. AKUTAY, Sercan Semih ve ATEŞ, Davut, Türkiye’nin Sınır Ötesi
Operasyonlarının Hukuki Çerçevesi. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 17 (3), 2013, 109-146.
AKSOY, Merve, “Önleyici Meşru Müdafaa Hakkı Bağlamında Bush Doktrini Ve
Abd’nin Irak’ı İşgali”, İHH İnsani ve Sosyal Araştırmalar Merkezi, 2008, 1-8.
AKSAR, Yusuf, Uluslararası Ceza Mahkemesi ve Uluslararası Ceza Usul Hukuku,
Ankara: Seçkin Yayınevi, 2003.
AKSAR, Yusuf, “Uluslararası Ceza Mahkemesi ve Uygulamalarına Genel Bir
Bakış”, Uluslararası Hukuk ve Politika, Cilt: 1, 2005, 1-14.
ALTINER, Sümeyra, Uluslararası Hukukta Kuvvet Kullanma Yasağı, Yüksek
Lisans Tezi, Çankaya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2009.
ASLAN, M. Yasin, “Savaş Hukukunun Temel Prensipleri”, Türkiye Barolar Birliği
Dergisi, 79, 2008, 235-274.
ASLAN, M. Yasin, “Uluslararası Ceza Divanı ve Kişisel Ceza Sorumluluğu”,
Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 73, 2007, 239-255.
ATEŞ AKŞİ, Canan, Uluslararası Ceza Mahkemesinin İnsanlığa Karşı Suçlar
Üzerindeki Yargı Yetkisi, Ankara: Seçkin Yayınevi, 2007.
AZARKAN, Ezeli, Nuremberg'ten La Haye'ye: Uluslararası Ceza Mahkemeleri,
İstanbul: Beta Yayınları, 2003.
AZARKAN, Ezeli, Uluslararası Hukukta İnsanlığa Karşı Suçlar. Ankara
Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 52 (3), 2003, 275-297.
AZUBUIKE, Eustace Chikere, “Probing the Scope of Self Defense in International
Law”, Annual Survey of International & Comparative Law, 17 (1), 2017, 129- 183.
AYTOĞU, Çağatay Oğuzhan, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararları
Doğrultusunda İnsani Müdahale, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2016.
BAEK, Buhm-Suk, “The Definition and Jurisdiction of the Crime of Aggression
and the International Criminal Court”, Cornell Law School Graduate Student Papers, New York 2016.
BALL, Howard, Genocide: A Reference Handbook, California: ABC-CLIO, 2011. BARRIGA, Stefan, “Negotiating the Amendments on the Crime of Aggression”,
Thr Travaux Preparatoires of the Crime of Aggression, 2012, 3-57.
BURKE, Peter, “Tacitism, Scepticism, and Reason of State”, The Cambridge
History of Political Thought 1450-1700, Cambridge University Press, 1991, 477-498.
BROWNLIE, Ian, “International Law and the Use of Force by States (Revisited)”,
Chinese Journal of International Law, 1 (1), 2002, 1–19.
CANİKOĞLU, Erhan, “Uluslararası Politika ve Birleşmiş Milletler Sisteminde
Önalıcı Kuvvet Kullanma”, Güvenlik Bilimleri Dergisi, 4(2), 2015, 123-148.
CEVİZLİLER, Erkan ve ÖNCÜ, Ali Servet, “Birinci Dünya Savaşı’ndan Sonra
Avrupa Barışı İçin Önemli Bir Adım: Locarno Konferansı”, Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 9, 2013, 1-38.
CLARK, Roger S., “Drafting a General Part to a Penal Code: Some Thoughts
Inspired by the Negotiations on the Rome Statute of the International Criminal Court and by the Court’s First Substantive Law Discussion ın the Lubango Dyilo Confirmation Proceedings”, Criminal Law Forum, 19, 2008.
ÇETİN, Burak, Birleşmiş Milletler Andlaşmasında Kuvvet Kullanma Yasağının
İstisnası Olarak Bireysel Meşru Müdafaa Hakkının İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
ÇİLLİLER, Yavuz, Türk Siyasal Hayatında Devlet ve Hikmet-İ Hükümet Geleneği,
Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(34), 2016, 416-430.
DARCY, Shane, Defences to International Crimes. William A. Schabas and Nadia
Bernaz (eds.). Routledge Handbook of International Criminal Law, 2011, 231- 245.
DALAR, Mehmet, Uluslararası Hukukta “Haklı Savaş” Doktrini: Bir Problemin
Analizi. Muhafazakâr Düşünce Dergisi, 4 (15), 2008, 229-247.
DEĞDAŞ, Ulaş Can, Uluslararası Hukukta Önleyici Meşru Müdafaa Hakkı.
Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1 (6), 2018, 21-40.
DEĞİRMENCİ, Olgun, “Türk Ceza Hukukunda Kusurluluğu Kaldıran Neden
Olarak Amirin Emrini İfa”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 3 (10), 2012, 455-484.
DEĞİRMENCİ, Olgun ve MAVUŞ, Ali, Uluslararası Ceza Hukukunda Saldırı
Suçu. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2016.
DEMİRBAŞ, Çağrı Emin, “Haklı Savaş Öğretisinin Fikri Temelleri Üzerine Bir
İnceleme”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 31 (4), 2017, 895-921.
DENK, Erdem, “Uluslararası Andlaşmalar Hukukunda Jus Cogens Kurallar”,
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi Dergisi, 56-2, 1995, 43-70.
DİLEK, Mehmet Sait, “Büyük Güçlerin Politikaları ve Briand-Kellogg Paktı”,
Uluslararası İlişkiler Akademik Dergi, 10 (37), 2013, 145-169.
DOĞAN, İlyas, Devletler Hukuku (Genişletilmiş 2. Baskı). Ankara: Astana
Yayınları, 2013.
DÖNMEZ, Suat, “Kuvvet Kullanma Kapsamında Ön Alıcı ve Önleyici Saldırı
Kavramları”, Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 03 (03), 2017, 8- 15.
EGERLUND, Maria, The Missing Piece Defining the Crime of Aggression,
(yayınlanmamış yüksek lisans tezi) Faculty of Law University of Lund, Sweden, 2007.
EMİR, Nergiz, “Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin Yargı Yetkisi Bakımından Saldırı
Suçu”, Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1 (2), 2015, 188-143.
ERDAL, Selcen, Uluslararası Ceza Mahkemesinin Ulus-devlet Egemenliğine Etkisi,
Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya 2010.
EREKER, Fulya A., “İlkçağlardan Günümüze Haklı Savaş Kavramı”, Uluslararası
İlişkiler Dergisi, 1 (3), 2004, 1-36.
ERİM, Nihat, “Milletler Cemiyeti Üzerine Düşünceler”, Ankara Üniversitesi
Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 1 (1), 1943, 31-46.
FINCH, George A., Retribution for War Crimes. The American Journal of
International Law, 37(1), 2017, 81-88.
FRATCHER, William F., American Organization for Prosecution of German War
Criminals. Missouri Law Review, 13, 1948, 45-75.
GAETA, Paola, “The Defence of Superior Orders: The Statute of the International
Criminal Court versus Customary International Law”, European Journal of International Law 10, 1999, 172–191.
GROTIUS, Hugo, Savaş ve Barış Hukuku. Çev. Seha L. Meray. Ankara: Ankara
Üniversitesi Basımevi, 1967
GÜNDÜZ, Aslan, Milletlerarası Hukuk Temel Belgeler Örnek Kararlar (5. Bası),
İstanbul: Beta Basım, 2003.
HAFIZOĞULARI, Zeki, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara: US-A
Yayıncılık, 2008.
HATIROĞLU, Hasan Utku, Uluslararası Ceza Hukukunda Saldırı Suçu, Yüksek
Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2015.
HEINSCH, Robert , “The Crime of Aggression After Kampala: Success or Burden
for the Future?”, Goettingen Journal of International Law 2, 2010, 713-743.
HELLER, Kevin Jon, “Retreat from Nuremberg: The Leadership Requirement in
the Crime of Aggression” European Journal of International Law, 18, 2007, 477-497.
HONGSHENG, Sheng, “The Evolution of Law of War”, Chinese Journal of
International Politics, 1, 2006, 267 – 301.
İÇEL, Kayıhan, “Görünüşte Birleşme (İçtima) İlkeleri ve Yeni Türk Ceza Kanunu”,
İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (14), 2008, 35-49.
İPEKÇİOĞLU, Pervin Aksoy, “Türk Ceza Kanunu’nda Bileşik Suç”, Ankara
Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 61 (1), 2012, 43-67.
JACKSON, Robert H., Amendments Proposed by American Delegation (Document
No: XXIX). Report of International Conference on Military Trials. London: Department of State Publication, 1945.
KARADAĞ, Ulaş, “Birleşmiş Milletler Andlaşması’na Göre Meşru Müdafaa
Hakkı”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 7 (2), 2016, 171-186.
KARAKEHYA, Hakan, “Uluslararası Ceza Mahkemesi ve Uygulanabilir Hukuk”,
Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2 (57), 2008, 133-163.
KARAKOÇ, İrem, “Uluslararası Hukukta Emredici Kural (Jus Cogens=Peremptory
Norms) Olgusuna Tarihsel Bir Yaklaşım”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 8 (1), 2006, 87-122.
KAYA, İbrahim, Uluslararası Hukukta Temel Belgeler, Ankara: Seçkin Yayıncılık,
2006.
KELSEN, Hans, “Quincy Wright’s A Study of War and the Bellum Justum
KESKİN, Fatih ve KESKİN, Özlem, “İtalya’nın Habeşistan’ı İşgalinin Akbaba
Dergisindeki Yansımaları”, Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10 (4), 2015, 659-670.
KESKİN, Funda, “BM ve Kuvvet Kullanma”, Avrasya Dosyası, 8 (1), 2002, 149-
174.
KESKİN, Funda, “Uluslararası Hukukta Kuvvet Kullanma: Savaş, Karışma ve
Birleşmiş Milletler”, Ankara: Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayınları, 1998.
KILIÇ, Ali Şahin, Uluslararası Ceza Mahkemesi ve Devletlerin Egemenliği Üzerine
Ulusal Egemenlik Odaklı Bir İnceleme, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 58, 2009, 615-657.
KIRAN, Abdullah, Milletler Cemiyeti ve Önlenemeyen Savaş. Social GAU Journal
& Applied Sciences, 3(6), 2008, 19-36.
KIM, Sangkul, “The Anatomy of the Means of Proof Digest”, Active
Complementarity: Legal Information Transfer, 2011, 197-221.
KOCA, Mahmut ve ÜZÜLMEZ, İlhan, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (9.
Baskı). Ankara: Seçkin Yayınevi, 2016.
KOCA, Zafer, İnsanlık Suçunun Önlenmesi ve Mağdurun Korunmasında
Uluslararası Ceza Hukuku ve Uluslararası Ceza Mahkemesinin Önemi ve Etkileri, Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla 2013.
KOLASI, Klevis, “Savaşın Değişen Niteliği ve Jus ad bellum ve Jus in bello’ya
Etkisi”, İnsan Hakları Yıllığı, 35, 2017, 1-29.
KOCHLER, Hans, Küresel Adalet mi? Küresel İntikam mı? Dönüm Noktasındaki
Uluslararası Cezai Yargı (Çev. Funda KESKİN, Erdem DENK), İstanbul: Alkım Yayınevi, 2004.
KUL, M. Celal, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Saldırı Suçu Üzerindeki Yargı
Yetkisi, Yüksek Lisans Tezi, Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2002.
KURAN, Selami ve GÜR, Hande, “Devlet-Dışı Aktörlere Karşı Meşru Müdafaada
“İsteksiz veya Âciz” Doktrini: Suriye ve DAEŞ Örneği”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 23 (1), 2017, 57 – 88.
KUTLU, Aydoğan ve KOÇ, Ferda, “Devlet Aklı Kavramında “Devlet Adamı”
LIVADA, Phani Dascalopoulou, Aggression and the ICC: Views on Certain Ideas
and their Potential for a Solution (Chapter 6), The International Criminal Court and the Crime of Aggression, Edited by Mauro Politi and Giuseppe Nesi, Ashgate 2004.
MAVUŞ, Ali, Uluslararası Ceza Mahkemesinin Yargı Yetkisine Giren Bir Suç
Olarak Uluslararası Ceza Hukukunda Saldırı Suçu, Yüksek Lisans Tezi, Harp Akademileri Stratejik Araştırmalar Enstitüsü, İstanbul 2015.
ORHAN, Zehra Cansu, “Nuremberg Askeri Ceza Mahkemesi ile Tokyo Uzakdoğu
Uluslararası Askeri Mahkemesi Üzerine Bir İnceleme”, Uluslararası Hukuk Bülteni, 7, 2016, 17-18.
ÖNOK, Murat R., Tarihi Perspektifiyle Uluslararası Ceza Divanı, Ankara: Turhan
Kitapevi, 2003.
ÖZGENÇ, İzzet, Suçun Yapısal Unsurları, Ceza Hukukuna Giriş. İzzet Özgenç ve
İlhan Üzülmez (editör). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Basım, 2012.
ÖZGENÇ, İzzet, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (3. Bası). Ankara: Seçkin
Yayınevi, 2008.
ÖZTÜRK, Armağan, “Devletin Ali Menfaatleri Söylemi Üzerine Felsefi ve
Tarihsel Bir Soruşturma”, Kent Kültürü ve Yönetimi Hakemli Elektronik Dergi, 9 (3), 2016, 70-83.
ÖZTÜRK, Armağan, “Machiavelli Düşüncesinde Cumhuriyetçi Özgürlük ve
Kurucu Lider İmgesi”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 68 (2), 2013, 181 – 204.
PARLAK, T. Melis, “Galiplerin Adaleti: Nürnberg ve Tokyo Askeri Ceza
Mahkemeleri”, İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 38, 2015, 37-53.
PARKS, William H., Command Responsibility For War Crimes. Military Law
Review, 62, 1973, 1-104.
RIFAAT, Ahmed M., “International Aggression (Second Printing)”, USA:
Humanitarian Press Atlantic Highlands, 1979.
RIDGLEY, Gillian, “The Covenant of the League of Nations”, British Library
Journal, 23, 1997, 41-46.
SCHABAS, William A., An Introduction to the International Criminal Court. New
York: Cambridge University Press, 2002.
SELLARS, Kristen, Crimes against Peace and International Law. United Kingdem:
SPIROPOULOS, J., Second Report on a Draft Code of Offences Against the Peace
and Security of Mankind. Document No: A/CN.4/44, Vol. II, 1951.
STONE, Julius, “Hopes and Loopholes in the 1974 Definition of Aggression”, The
American Journal of International Law, 71 (2), 1977, 224-246.
SUR, Melda, “Birleşmiş Milletler Örgütünün Gelişimi”, Yaşar Üniversitesi E-
Dergisi, 8, 2013, 25-41.
ŞAHİN, Mehmet, “Nürnberg Mahkemeleri Üzerine Bir İnceleme”, Aksaray
Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2 (1). 2010, 49-61.
ŞEN, Ersan, Uluslararası Ceza Mahkemesi. Ankara: Seçkin Kitapevi, 2009.
TAŞDEMİR, Fatma, Uluslararası Terörizme Karşı Devletlerin Kuvvete Başvurma
Yetkisi, Ankara: USAK Yayınları, 2006.
TEMEL, Mehmet, “Birinci Dünya Savaşı Yıllarında 1907 Tarihli Lahey
Sözleşmelerine Aykırı Davranan İtilaf Devletlerine Karşı Osmanlı Devleti'nin Aldığı Bazı Önlemler”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (10), 2003, 147-166.
TEZCAN, Durmuş vd., Uluslararası Ceza Hukuku, Ankara: Seçkin Yayınevi, 2009. TEZCAN, Durmuş, “Saldırgan Savaş ve Devletlerarası Ceza Hukuku”, Ankara
Üniversitesi SBS Dergisi, 49 (1), 1994, 349-363.
TOROSLU, Nevzat ve TOROSLU, Haluk, Ceza Hukuku Genel Kısım (21. Baskı),
Ankara: Savaş Yayınevi, 2015.
TOSUN, Fatih, Uluslararası Hukuk’ta “Kuvvet Kullanma Ve Karışma”
Kavramlarının Değişen Anlamı. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 5 (9), 2009, 89- 118.
TÖNGÜÇ, Ali Rıza, Uluslararası Ceza Mahkemesinin Kapsamı ve Yargılama
Hukuku, İstanbul: Kazancı Hukuk Yayınevi, 2015.
ULUSOY, Orçun, Uluslararası Ceza Mahkemesi, İzmir: İnsan Hakları Gündemi
Derneği, 2008.
USACKA, Anita, Building the International Criminal Court; Salzburg, 2011, 225-
242.
WEİSBOARD, Noah, “Mens Rea of the Crime of Aggression”, Washington
WILMSHURST, Elizabeth, Definition of the Crime of Aggression: State
Responsibility or Individual Criminal Responsibility? (Chapter 8). The International Criminal Court and the Crime of Aggression, ed. Mauro Politi and Giuseppe Nesi, Ashgate 2004.
WRIGHT, Quincy, “The Law of the Nuremberg Trial”, The American Journal of
International Law, 41 (1), 1947, 38-72.
YANG, Guo, “International Criminal Court: A Judicial Guarantee for International
Peace and Security?”, Morten Bergsmo and Ling Yan (eds.), State Sovereignty and International Criminal Law. Torkel Opsahl Academic EPublisher, 2012, 97-128.
YILMAZ, Alia, Uluslararası Ceza Hukuku, İstanbul: Beta Yayınları, 2001.
YILMAZ, Eren Alper ve IRK, Orhan, “Nikaragua Divan Kararları Işığında
Kuvvet Kullanma ve Meşru Müdafaa Sorunu”, CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (2), 2015, 151-166.
YILMAZ, Esat Mahmut, Uluslararası Hukukta Saldırı Suçu, Doktora Tezi, Ankara
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2011.
YILMAZ, M. Ercan, “Westphalia’dan Günümüze Savaş”, Uluslararası İlişkiler
Dergisi, 4 (14), 2007, 17-38.
ZORLU, S. Emre, “Uluslararası Ceza Mahkemesinin Kuruluşunda Tarihsel Süreç
ve BM Güvenlik Konseyinin Uluslararası Ceza Mahkemesinin İşleyişi Üzerindeki Yetkileri” Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 24 (2), 2016, 111-150.
Kararlar ve İnternet Kaynakları
A/RES/29/3314 (1974). http://www.un-documents.net/a29r3314.htm, Erişim Tarihi: 17.01.2019.
Assembly of the States Parties to the Rome Statute of the International Criminal Court (First Session) (2002). New York: United Nations publication.
Affirmation of the Principle of International Law recognisec by the Charter of the Nuremberg Tribunal (1646). G.A. Res. 95 (I), U.N. GAOR, 1st Session, 55th Pleanary Meeting.
Control Council Law No. 10, II/2.
Draft Code of Offences Against the Peace and Security of Mankind, U.N. GAOR, 9 th Session, U.N. Doc. A/2693 (1954),
Declaration on Principles of International Law concerning Friendly Relations and Co-operation among States in accordance with the Charter of the United Nations, A/RES/25/2625, 1970.
GA Res. 599 (VI) (1952). Question of Defining Aggression. https://documents-dds- ny.un.org/doc/RESOLUTION/GEN/NR0/068/54/IMG/NR006854.pdf?OpenEl ement Erişim Tarihi: 17.01.2018.
General Introduction (2011). Elements of Crimes, PrintPartners, The Hague.
Gillett, Matthew (2013). The Anatomy of an International Crime. Aggression at the International Criminal Court. https://ssrn.com/abstract=2209687, Erişim Tarihi: 03.02.2019.
Historical Review of Developments Relating to Aggression (2003). United Nations, New York.
ICC-ASP/16/Res.5, Activation of the jurisdiction of the Court over the crime of
aggression (2017). https://asp.icc-
cpi.int/iccdocs/asp_docs/Resolutions/ASP16/ICC-ASP-16-Res5-ENG.pdf, Erişim tarihi: 27.01.2019.
ICC-ASP/7/20/Add.1, Annex II, Report of the Special Working Group on the Crime of Aggression. https://asp.icc-cpi.int/iccdocs/asp_docs/ICC-ASP-7-20- Add.1%20English.pdf, Erişim Tarihi: 03.02.2019.
ICC-ASP/3/SWGCA/INF.1.
ICC-ASP/8/INF.2 (2009).Informal inter-sessional meeting on the Crime of Aggression, hosted by the Liechtenstein Institute on Self-Determination. Woodrow Wilson School, at the Princeton Club, New York. https://asp.icc- cpi.int/iccdocs/asp_docs/ASP8/ICC-ASP-8-INF.2-ENG.pdf, Erişim Tarihi: 06.02.2019.
Nuremberg Charter.
Nazi Conspiaracy and Aggression: Opinion and Judgment (1947). Washington: United States Government Printing Office.
Princeton Report (2009). Non-Paper by the Chairman on the Elements on the Crimes, Annex II.RC/Res.6, Annex II, Elements, art. 1.
Prosecutor v. Radislav Krstic (2001). Case No: IT-98- 33-T, Judgement. http://www.icty.org/x/cases/krstic/tjug/en/krs-tj010802e.pdf, Erişim Tarihi: 04.02.2019.
Protocol for the Pacific Settlement of International Disputes, Official Number A125.1925.IX., p. 12.
Resolution ICC-ASP/16/Res.5.
Resolution 378 B (V); GAOR, V, Supplementary 20 (A/1775).13.
RC/WGCA/1, Amendments to the Rome Statute of the International Criminal Court on the Crime of Aggression (2010). Review Conference of the Rome Statute, Kampala, Annex 1.
RC/Res.6, Annex II, Amendments to the Elements of Crimes (2010). https://treaties.un.org/doc/source/docs/RC-Res.6-ENG.pdf, ErişimTarihi: 2.02.2019.
Treaty of Versailles, https://www.loc.gov/law/help/us-treaties/bevans/m-ust000002- 0043.pdf, Erişim Tarihi: 06.01.2019.
Trial of the Major War Criminals Before the International Military Tribunal (1947). Nuremberg, Vol. I.
Trials of War Criminals Before the Nuernberg Military Tribunals (1950). United States Government Printing Office, 14.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Website. Birleşmiş Milletler Andlaşması. https://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhaklari/pdf01/3-30.pdf, Erişim Tarihi: 04.11.2018.
United States Department of State Official Website (2002). The National Security
Strategy of the United States of America.
https://www.state.gov/documents/organization/63562.pdf, Erişim Tarihi: 25.10.2018.
United Nations Official Websites. 3314 (XXIX). Definition of Aggression. http://www.un-documents.net/a29r3314.htm, Erişim Tarihi: 05.11.2018.
Wilmshurst, Elizabeth (2008). Definition of Aggression. United Nations Audiovisual Library of International Law. http://legal.un.org/avl/pdf/ha/da/da_e.pdf, Erişim Tarihi: 17.01.2019.
Yale Law School Website, The Covenant of the League of Nations.