İç Denetçilerin Demografik Özellikleri

Bu bölümde ankete katılan 143 iç denetçinin cinsiyeti, yaşı, eğitim durumu, daha önceki görev unvanı, uluslararası sertifikaya sahiplik durumu, iç denetçi olarak çalışma süresi incelenmiştir.

Tablo 7: Ankete Katılan İç Denetçilerin Cinsiyetine Göre Dağılımı

Cinsiyet

Erkek Kadın

F % K F % K

128 89,5 89,5 15 10,5 100,0

Tabloda verildiği üzere ankete katılan iç denetçilerin cinsiyetlerine göre dağılımına baktığımızda %89,5’i (128) erkek olduğu görülmektedir. Ankete katılan iç denetçilerin %10,5’i (15) ise kadındır. Araştırmaya katılan iç denetçilerin kadın- erkek oranına baktığımızda erkek iç denetçi sayısının kadın iç denetçi sayısına göre çok olduğu görülmektedir. Bu araştırma dışında diğer iç denetim ile alakalı yapılan anketlerde araştırmaya katılan iç denetçilerde de erkek iç denetçi sayısının kadın iç denetçi sayısına göre çok yüksek olduğu görülmüştür. Bunun sebebi atanmış erkek iç denetçi sayısının kadın iç denetçi sayısından daha fazla olmasındandır.

Tablo 8: Ankete Katılan İç Denetçilerin Yaşa Göre Dağılımı

Yaşınız

25-30 31-39 40-49 50-59 60 ve üstü

F % K F % K F % K F % K F % K

1 0,7 0,7 79 55,2 55,9 40 28,0 83,9 17 11,9 95,8 6 4,2 100,0

Tabloda ankete katılan iç denetçilerin yaşlara göre dağılımı verilmiştir. Buna göre 25-30 yaş aralığında 1, 31-39 yaş aralığında 79, 40-49 yaş aralığında 40, 50-59 yaş aralığında 17 ve 60 yaş ve üstünde 6 iç denetçi olduğu görülmektedir. 31-39 yaş aralığı ve altında ki yaş gruplarının ankete katılan toplam iç denetçilerin %55,2’sini oluşturmaktadır. 40-49 yaş aralığı ve altında ki yaş gruplarının ankete katılan toplam iç denetçilerin %83,9’unu oluşturduğu görülmektedir. Ankete katılan iç denetçilerin

büyük çoğunluğunun 31-39 (79 iç denetçi) ve 40-49 (40 iç denetçi) yaş aralığında toplandığı görülmektedir.

Tablo 9: Ankete Katılan İç Denetçilerin Daha Önceki Görev Unvanı Daha

Önceki Görev Unvanınız

Müfettiş Denetmen Kontrolör Teknik

Nitelikli Diğer

F % K F % K F % K F % K F % K

75 52,4 52,4 14 9,8 62,2 22 15,4 77,6 8 5,6 83,2 24 16,8 100,0

Tabloda araştırmaya katılan iç denetçilerin iç denetçi mesleğinden önce yapmış olduğu meslek verilmiştir. Buna göre araştırmaya katılan iç denetçilerin %52,4’ü (75) müfettiş, %9,8’i (14) denetmen, %15,4’ü (22) kontrolör, %5,6’sı (8) teknik nitelikli personel ve %16,8’i (24) diğer unvanlara sahiptir. Araştırmaya katılan iç denetçilerden sadece 8’i daha önce teknik nitelikli personel olarak görev yapmıştır. Diğer unvanlarda bulunan iç denetçilerin çoğu kısmı ise, idarelerde uzman olarak görev yapmış uzmanlardan oluşmaktadır. İç denetim faaliyeti yerine getirilirken denetlenen bazı birimler için teknik konuların bilinmesi gerekmektedir. İlk iç denetçi atamalarında atanan iç denetçiler sosyal bilimlerde (maliye, iktisat, işletme, kamu yönetimi gibi) eğitim görmüş denetçilerdir. Bu nedenle teknik bilgi gerektiren konularda denetim faaliyeti etkili bir şekilde yerine getirilememiştir. Örneğin denetim yapan iç denetçi denetim yaptığı birimde otomasyon sistemini denetlerken kendisine bilgisayar ile ilgili teknik bilgi gerekmektedir. Bu denetimin etkili yapılabilmesi için bilgisayar mühendisi gibi bölümlerden mezun iç denetçilerin olması gerekmektedir.

Tablo 10: Ankete Katılan İç Denetçilerin Eğitim Durumları

Eğitim Durumunuz

Lisans Yüksek Lisans Doktora

F % K F % K F % K

76 53,1 53,1 63 44,1 97,2 4 2,8 100,0 Tabloda araştırmaya katılan iç denetçilerin eğitim durumları verilmiştir. Buna göre araştırmaya katılan iç denetçilerin %53,1’i (76) lisans, %44,1’i (63) yüksek lisans, %2,8’i (4) ise doktora mezunudur. Lisan ve yüksek lisans mezunu iç denetçiler araştırmaya katılan iç denetçilerin %97,2’sini (139) oluşturmaktadır.

Tablo 11: Ankete Katılan İç Denetçilerin İç Denetçi Olarak Çalışma Yılı İç Denetçi Olarak Çalışma Yılınız 1-2 3-4 5-6 7 ve üstü F % K F % K F % K F % K 50 35,0 35,0 21 14,7 49,7 13 9,1 58,7 59 41,3 100,0 Tabloda araştırmaya katılan iç denetçilerin iç denetçi olarak çalışma süresi (yıl) verilmiştir. Buna göre %14,7’si (21) 3-4 yıl, %9,1’i (13) 5-6 yıl, 41,3’ü (59) ise 7 yıl ve üzeri iç denetçi olarak görev yapmaktadır. İç denetçilerin %35,0’i (50) 1-2 yıldır görev yapmaktadır. 1-2 yıldır görev yapan iç denetçilerin sayısının çok olmasının nedeni, yeni alımlarının devam etmesidir. Genel bütçe kapsamındaki idarelerde 2012 yılında 211 iç denetçi görev yapmaktayken, bu sayı 2014 yılında 315’e yükselmiştir.

Tablo 12: Ankete Katılan İç Denetçilerin Uluslararası Sertifika Sahiplik Durumu

Uluslararası Sertifikaya Sahip misiniz? Evet Hayır F % K F % K 50 35,0 35,0 93 65,0 100,0

Tabloda araştırmaya katılan iç denetçilerin uluslararası sertifikaya sahip olup olmadığı gösterilmiştir. Buna göre araştırmaya katılan iç denetçilerin %35’i (50) uluslararası iç denetçi sertifikasına sahipken, %65’i (93) ise uluslararası iç denetçi sertifikasına sahip değildir. Uluslararası İç Denetim Enstitüsü, CIA (Certified Internal Auditor-Uluslararası İç Denetçi), CFSA (Certified Financial Services Auditor-Uluslararası Finansal Hizmetler Denetçisi), CCSA (Certification in Control Self-Assessment-Kontrol Özdeğerlendirme Uzmanlığı Sertifikası), CGAP (Certified Government Auditing Professional-Sertifikalı Kamu Denetçisi) ve CRMA (Certification in Risk Management Assurance-Risk Yönetimi Güvencesine Dair Sertifika) olmak üzere toplam beş sertifika vermektedir. Bu beş sertifika da uluslararası geçerli unvan sertifikalarıdır. Bu sertifikalar eğitim, tecrübe, sınav gibi şartlar yerine getirildiğinde unvan olarak iç denetçinin isminin yanında taşıma yetkisinin iç denetçiye verilmesidir. 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 67. maddesinin (l) bendiyle, “Kalite güvence ve geliştirme programını düzenlemek ve iç denetim birimlerini bu kapsamda değerlendirmek” görevi İç

Denetim Koordinasyon Kuruluna verilmiştir. Kurum içinde uzman kişilerce yapılan değerlendirmeler iç değerlendirme, kurum dışından uzman kişilerce yapılan değerlendirmeler ise dış değerlendirmedir. Dış değerlendirmeler, iç denetim faaliyetinin; standartlara ve meslek ahlak kurallarına uygunluğunun, başarılı uygulama örneklerini kullanım düzeyinin, faaliyetlerin etkinliğinin ve verimliliğinin belirlenmesi amacıyla yürütülen çalışmalardır. Dış değerlendirme faaliyetleri İç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından 2012 yılında başlatılmıştır. Standartlara göre, dış değerlendirmelerin en az beş yılda bir, İDKK tarafından idare dışından belirlenen nitelikli ve bağımsız bir gözden geçirme uzmanı veya ekibi tarafından yapılması zorunluluğu bulunmaktadır. Dış değerlendirme yapabilecek uzmanların uluslararası sertifika sahibi ve en az 3 yıllık iç denetim tecrübesine sahip olması gerekmektedir. 3 yıl ve üzeri mesleki tecrübesi olan 93 iç denetçi vardır ve bu denetçilerin 43 tanesinin sertifikası bulunmaktadır. Bu sayı genel bütçe kapsamındaki idarelerde dış değerlendirme yapmaya yeterli olduğu söylenebilir.

1.6.2. Kurumsal Yeterlilikler Çerçevesinde İç Denetime Yönelik Bulgular