6. ARAŞTIRMA BULGULARI
6.1 Üreticiler İle İlgili Bulgular
6.1.6 Hayvancılık desteklemelerinin yerel kalkınma faktörlerine etkileri
107
108
oluşturulması dahi istihdamı arttırmış olduğu şeklinde değerlendirilmiştir. İstatistiki açıdan gruplar arasında istihdam durumu açısından fark bulunmamaktadır (P>0,05).
İşletmelerde ki istihdamın gelişimi “6.1.2.4. İstihdam” başlığı altında detaylı olarak verilmiştir.
6.1.6.2 Hayvancılık desteklemelerinin hayvan sayısı artışına etkisi
Hayvancılık desteklemelerinin hayvan sayısını artırması beklenir. Bu noktada üreticilerin görüşleri doğrultusunda elde edilen veriler derlenerek aşağıdaki tabloda sunulmuştur.
Çizelge 6.30 Hayvancılık desteklemelerinin hayvan sayısı artışına etkisi
Hayvan sayısı Toplam
Değişmedi Fikrim yok Arttı
Gruplar
10-15 baş Sayı 6 9 25 40
% 15,0 22,5 62,5 100,0
16-25 baş Sayı 6 6 23 35
% 17,6 17,6 64,7 100,0
26 ve üzeri baş
Sayı 3 6 26 35
% 8,6 17,1 74,3 100,0
Toplam Sayı 15 21 74 110
% 13,8 19,3 67,0 100,0
ᵪ2=1,873, p:0,759>0,05
Araştırmaya katılan üreticilerin 10-15 baş arasında olanların %62,5’i, 16-25 baş arasında olanların %64,7’si ve 26 ve üzeri baş hayvan sayısına sahip üreticilerin ise
%74,3’ü hayvancılık desteklemelerinin hayvan sayısını artırdığını belirtmişlerdir.
Daha fazla hayvan sayısına sahip üreticilerin desteklerin hayvan sayısını arttırmasını, hayvan sayısı ve hayvan sayısına bağlı çıktıların örneğin süt üretiminin artmasına bağlanabilir. Bu bulgu desteklerin hayvan sayısını arttırmada ve yerel ekonomiye hayvancılığın daha fazla katkı sağlayabilmesi adına desteklerin önemini gösteren
109
önemli bir çıktıdır. İstatistiki açıdan gruplar hayvan sayısı durumu açısından fark bulunmamaktadır (P>0,05).
6.1.6.3 Hayvancılık desteklemelerinin teknoloji kullanımına etkisi
Hayvancılık desteklemeleri ile gelirdeki artışla beraber teknolojinin işletmede kullanım düzeyinin de artması beklenir. Bu noktada tablo aşağıda sunulmuştur.
Çizelge 6.31 Hayvancılık desteklemelerinin teknoloji kullanımına etkisi
Teknoloji kullanımını Toplam Değişmedi Fikrim yok Arttı
Gruplar
10-15 baş Sayı 25 6 9 40
% 62,5 15,0 22,5 100,0
16-25 baş Sayı 17 5 12 34
% 50,0 14,7 35,3 100,0
26 ve üzeri baş Sayı 20 4 12 36
% 55,6 11,1 33,3 100,0
Toplam Sayı 62 15 33 110
% 56,4 13,6 30,0 100,0
ᵪ2=1,968, p:0,742>0,05
Araştırmaya katılan üreticilerin 10-15 baş arasında olanların %62,5’i, 16-25 baş arasında olanların %50’si ve 26 ve üzeri baş hayvan sayısına sahip üreticilerin ise
%55,6’sı hayvancılık desteklemelerinin teknoloji kullanımını artırmadığının belirtmişlerdir. Görüşülen işletmelerde üreticilerin teknolojik yenilikten süt sağım makinasını ve yem karıştırıcıyı anladıklarını, sürü takibi ve süt kalitesi gibi program teknolojileri hiçbir işletmede rastlanmamıştır. İstatistiki açıdan gruplar teknoloji kullanım durumu açısından fark bulunmamaktadır (P>0,05).
110
6.1.6.4 Hayvancılık desteklemelerinin devlet-yetiştirici arasında iletişimin sağlanmasına etkisi
Hayvancılık desteklemelerinde müracaat esastır. Bu nedenle desteklemeler devlet ile yetiştirici iletişiminin sağlanmasına katkı sağlamaktadır. Bu bağlamda elde edilen veriler aşağıda sunulmuştur.
Çizelge 6.32 Hayvancılık desteklemelerinin yetiştirici ile iletişimin sağlanmasına etkisi Devlet ile yetiştirici arası iletişim Toplam Değişmedi Fikrim yok Arttı
Gruplar
10-15 baş Sayı 4 6 30 40
% 10,0 15,0 75,0 100,0
16-25 baş Sayı 3 2 29 34
% 8,8 5,9 85,3 100,0
26 ve üzeri baş
Sayı 3 2 31 36
% 8,3 5,6 86,1 100,0
Toplam Sayı 10 10 90 110
% 9,1 9,1 81,8 100,0
ᵪ2=2,837; p:0,586>0,05
Araştırmaya katılan üreticilerin 10-15 baş arasında olanların %75,0’i, 16-25 baş arasında olanların %85,3’ü ve 26 ve üzeri baş hayvan sayısına sahip üreticilerin ise
%86,1’i hayvancılık desteklemelerinin devlet ile üretici arasındaki iletişimi artırdığını belirtmişlerdir. İstatistiki açıdan gruplar arasında fark bulunmamaktadır (P>0,05).
6.1.6.5 Hayvancılık desteklemelerinin kırsaldan göçe etkisi
Kırdan kente göç uzun süredir Ülkenin gündeminde var olan bir gerçektir. Ancak desteklemelerin bu noktada üreticileri köylerinde bırakmaya yeterli olmadığı da ortadır.
Üreticilerin bu konudaki görüşleri derlenerek aşağıda sunulmuştur.
111
Çizelge 6.33 Hayvancılık desteklemelerinin kırsaldan göçe etkisi
Kırsaldan göçü Toplam
Önlemedi Fikrim yok Önledi
Gruplar
10-15 baş Sayı 21 10 9 40
% 52,5 25,0 22,5 100,0
16-25 baş Sayı 18 4 12 34
% 52,9 11,8 35,3 100,0
26 ve üzeri baş
Sayı 15 14 7 36
% 41,7 38,9 19,4 100,0
Toplam Sayı 54 28 28 110
% 49,1 25,5 25,5 100,0
ᵪ2=7,602, p:0,107>0,05
Araştırmaya katılan üreticilerin 10-15 baş arasında olanların %52,5’i, 16-25 baş arasında olanların %52,9’u ve 26 ve üzeri baş hayvan sayısına sahip üreticilerin ise
%41,7’si hayvancılık desteklemelerinin kırsaldan kente göçü engellemediğini belirtmişlerdir.
Bu noktada yetiştiricilerin yarısı köyden kente göçün devam ettiğini ifade etmektedir.
Bu göçün birçok temel nedeni olabileceği aşikârdır. Elbette ki köyün iticiliği kentin çekiciliği en temel unsur olmasına rağmen tarımdaki düşük kar oranları üretimin mevsim etkisine bağlı olması gibi birçok değişken de bu durumu etkilemektedir.
İstatistiki açıdan gruplar arasında kırsaldan göç durumu açısından fark bulunmamaktadır (P>0,05).
6.1.6.6 Hayvancılık desteklemelerinin aile işgücünün işletmede daha etkin kullanılmasına etkisi
Hayvancılık desteklerinin işletmeyi geliştirmesi hayvan varlığını artırması dolayısıyla işgücü gereksinimini artırması doğaldır. Bu bağlamda desteklerin aile işgücünü etkin kullanmaya olan etkisi incelenmiş ve sonuçlar derlenerek aşağıdaki tabloda sunulmuştur.
112
Çizelge 6.34 Hayvancılık desteklemelerinin aile işgücünün etkin kullanılmasına etkisi
Aile işgücü Toplam
Etkin kullanımı arttırdı
Fikrim yok Etkin kullanımı artırmadı
Gruplar
10-15 baş Sayı 19 9 12 40
% 47,5 22,5 30,0 100,0
16-25 baş Sayı 14 3 17 34
% 41,2 8,8 50,0 100,0
26 ve üzeri baş
Sayı 16 6 14 36
% 44,4 16,7 38,9 100,0
Toplam Sayı 49 18 43 110
% 44,5 16,4 39,1 100,0
ᵪ2=4,150, p:0,386>0,05
Araştırmaya katılan üreticilerin 10-15 baş arasında olanların %47,5’i ve 26 ve üzeri baş hayvan sayısına sahip üreticilerin ise %44,4’ü hayvancılık desteklemelerinin aile işgücünün etkin kullanımını artırdığını, 16-25 baş arasında olanların %50,0’si ise hayvancılık desteklemelerinin aile işgücünün etkin kullanımını artırmadığını belirtmişlerdir. İstatistiki açıdan gruplar arasında aile işgücü durumu açısından fark bulunmamaktadır (P>0,05).
6.1.6.7 Hayvancılık desteklemelerinin örgütlenmeye etkisi
Türkiye tarımının en önemli problemlerinden biri çiftçi seviyesinde örgütlenmenin yetersizliğidir. Kırsalda olup tarımsal faaliyet yürütmeye çalışılan üreticiler; ellerinde olan üretim kaynaklarını etkin kullanabilmeleri, üretim girdilerine optimum koşullarda erişebilmeleri, teknolojiye ulaşabilmeleri, ürettikleri ürünlerini değerinde pazarlayabilmeleri ve devletin vermiş olduğu hizmetlerden yararlanabilmeleri ancak örgütlenme ile mümkündür (Karlı, 2001).
Tarımda ileri ülkelere bakıldığında tarımın sanayileşerek örgütlendiği görülmektedir.
Üretimde verimliliğin sağlanarak kırsal alan kalkınmasını gerçekleştirmek, örgütsel güçle yani örgütlü üreticilerle olmaktadır (İnan vd. 2000).
113
Hayvancılık desteklerinden süt destek priminin bir dönem üretici birliği üzerinden ödenmesi gibi durumlar başta olmak üzere, damızlık yetiştiriciler birliği gibi bazı örgütlerin varlığı ile desteklemelerin örgütlenmeye pozitif etkisi olabilmektedir. Bu bağlamda desteklerin örgütlenmeye etkileri incelenmiş ve aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Çizelge 6.35 Hayvancılık desteklemelerinin örgütlenmeye etkisi
Örgütlenmeyi sağladı Toplam
Hayır Fikrim yok Evet
Gruplar
10-15 baş Sayı 6 3 31 40
% 15,0 7,5 77,5 100,0
16-25 baş Sayı 9 2 23 34
% 26,5 5,9 67,6 100,0
26 ve üzeri baş Sayı 6 - 30 36
% 16,7 - 83,3 100,0
Toplam Sayı 21 5 84 110
% 19,1 4,5 76,4 100,0
ᵪ2=4,544, p:0,337>0,05
Araştırmaya katılan üreticilerin 10-15 baş arasında olanların %77,5’i, 16-25 baş arasında olanların %67,6’sı ve 26 ve üzeri baş hayvan sayısına sahip üreticilerin ise
%83,3’ü hayvancılık desteklemelerinin örgütlenmeyi artırdığını belirtmişlerdir.
İstatistiki açıdan gruplar arasında örgütlenme durumu açısından fark bulunmamaktadır (P>0,05).
6.1.6.8 Hayvancılık desteklemelerinin markalaşmaya etkisi
Markalaşma, kalitenin ve sürdürebilirliğin bir göstergesidir. Bu noktada desteklerin markalaşmaya etkisi olabilmektedir. Desteklerin markalaşmaya etkileri incelenmiş ve aşağıdaki tabloda derlenen veriler sunulmuştur.
114
Çizelge 6.36 Hayvancılık desteklemelerinin markalaşmaya etkisi
Markalaşmaya etkili oldu Toplam
Hayır Fikrim yok Evet
Gruplar
10-15 baş Sayı 32 6 2 40
% 80,0 15,0 5,0 100,0
16-25 baş Sayı 27 3 4 34
% 79,4 8,8 11,8 100,0
26 ve üzeri baş Sayı 26 5 5 36
% 72,2 13,9 13,9 100,0
Toplam Sayı 85 14 11 110
% 77,3 12,7 10,0 100,0
ᵪ2=2,435, p:0,656>0,05
Araştırmaya katılan üreticilerin 10-15 baş arasında olanların %80,0’i, 16-25 baş arasında olanların %79,4’ü ve 26 ve üzeri baş hayvan sayısına sahip üreticilerin ise
%72,2’si hayvancılık desteklemelerinin markalaştırmayı artırmadığını belirtmişlerdir.
Yetiştiricilerin bir kısmının Sütaş gibi büyük firmaların köylerinde süt alıcısı olmasını markalaşma olarak algıladıkları bu nedenle de marka sahibi işletmelerin köylerinden süt almasını markalaşmaya etkisi oldu şeklinde değerlendirdikleri saha da yapılan anket çalışmasında gözlemlenmiştir. İstatistiki açıdan gruplar markalaşma durumu açısından fark bulunmamaktadır (P>0,05).
6.1.6.9 Hayvancılık desteklemelerinin üretim maliyetlerine etkisi
Desteklemelerin girdilere verilmemesi nedeniyle maliyetleri direkt olarak etkilemesi düşünülemez. Ancak yem bitkilerine verilen desteğin yem bitkileri maliyetlerini düşürmesi beklenebilir. Bu noktada üreticilerin görüşleri değerlendirilmiş ve elde edilen bulgular aşağıdaki tabloda sunulmuştur.
115
Çizelge 6.37 Hayvancılık desteklemelerinin üretim maliyetlerine etkisi
Üretim maliyeti Toplam
Değişmedi Fikrim yok Düştü
Gruplar
10-15 baş Sayı 11 23 6 40
% 27,5 57,5 15,0 100,0
16-25 baş Sayı 12 16 6 34
% 35,3 47,1 17,6 100,0
26 ve üzeri baş
Sayı 12 15 9 36
% 33,3 41,7 25,0 100,0
Toplam Sayı 35 54 21 110
% 31,8 49,1 19,1 100,0
ᵪ2=2,445, p:0,655>0,05
Araştırmaya katılan üreticilerin 10-15 baş arasında olanların %57,5’i, 16-25 baş arasında olanların %47,1’i ve 26 ve üzeri baş hayvan sayısına sahip üreticilerin ise
%41,7’si hayvancılık desteklemelerinin üretim maliyetini düşürüp düşürmediği konusunda fikir beyan edememişken, 10-15 baş arasında olanların %27,5’i, 16-25 baş arasında olanların %35,3’ü ve 26 ve üzeri baş hayvan sayısına sahip üreticilerin ise
%33,3’ü hayvancılık desteklemelerinin üretim maliyetini düşürmediğini belirtmişlerdir.
İstatistiki açıdan gruplar arasında üretim maliyeti durumu açısından fark bulunmamaktadır (P>0,05).