Hayvanat Bahçelerine Gezilerin Düzenlenmesi

Okullarda hayvanat bahçelerine yönelik düzenlenen gezi faaliyetleri genel olarak; kısa süreli eğlence amaçlı geziler olarak algılanmaktadır. Oysaki hayvanat bahçesine yönelik yapılan bu tür teknik geziler; fen ve teknoloji dersi kapsamında planlı ve programlı bir Ģekilde öğretim programı kapsamında yürütülürse fen eğitiminde hayvanat bahçelerinden en üst düzeyde yararlanılmıĢ olacaktır. Bu tür okul dıĢı eğitim ortamları; formal eğitimde kolay kazandırılmayan, ders kitaplarında yer verilmeyen, yer verilsede anlaĢılamayan olgu, olay ve kavramlar bireylerin gözlem yapıp ayrıntılı bir Ģekilde incelemesine imkan tanımaktadır (Ramey-Gassert, 1997; Emmons, 1997). Bu doğrultuda; hayvanat bahçelerinin ilköğretim fen ve teknoloji öğretim programıyla iliĢkilendirilerek fen konularının öğretiminde kullanılmasının öğrencilerin, bu konuları daha iyi anlamalarına, kavramları somutlaĢtırmalarına ve kalıcı öğrenmeler edinmelerine yardımcı olmaktadır (Laçin ġimĢek, 2011). Bu neden ile hayvanat bahçelerine yönelik okul kapsamında yapılacak olan gezilerin iyi planlanarak organize edilmesi ve geziye katılacak olan öğretmen ve öğrencilerin gezi amaç ve hedeflerinden haberdar olması gerekmektedir. Okul kapsamında yürütülecek olan gezilerden için planlama;

1. Gezi Öncesi Yapılacak Olan ÇalıĢmalar 2. Gezi Esnasında Yapılacak Olan ÇalıĢmalar

3. Gezi Sonrasında Yapılacak Olan ÇalıĢmalar Ģeklinde yapılmaktadır.

(Bozdoğan, 2007, DeWitt ve Osborne, 2007; Jarvis ve Pell, 2005; Rix ve McSorley, 1999;).

1. Gezi Öncesi Yapılacak Olan ÇalıĢmalar

Gezi öncesi yapılacak olan çalıĢmaları eğitimsel hazırlık iĢlevi, bürokratik iĢler ve ulaĢım, yeme-içme ve barınma Ģeklinde sınıflandırılmaktadır;

a) Eğitimsel Hazırlık ĠĢlevi: Hayvanat bahçelerine yürütülecek olan gezinin eğitimsel hazırlık iĢlevi ve dikkat edilmesi gereken noktalar:

45

 Geziyi yürütecek olan ögretmenin gezi yerini önceden ziyaret etmeli, hayvanat bahçesi hakkında gerekli bilgileri almalı, hayvanat bahçesinde yer alan rehbere fen ve teknoloji dersi öğretim programı kapsamında gerekli bilgileri vermeli ve dikkat edilmesi gereken noktaları vurgulamalıdır.

 Hayvanat bahçesine yapılacak olan gezi; fen ve teknoloji ders programı çerçevesinde belirli bir plan dahilinde düzenlenmelidir. Öğretmenin okulda verdiği derse programla iliĢkilendirilen gezi dahil edilmelidir.

 Geziye gidilmeden önce; planlanan hayvanat bahçesi gezisi hakkında öğrencilere; gezinin amacı, ögrenilecek temel kavramlar, beceriler, gezi sırasında karĢılaĢacakları ve yapmaları gerekenler hakkında ön bilgi verilmelidir.

 Gezinin düzenleneceği hayvanat bahçesinden tanıtım broĢürü alınmalı ya da öğrencilerin anlayacağı basitlikte bilgilendirmek adına ilgi cekici, eğlenceli ve açıklayıcı bir broĢür hazırlanmalıdır.

 Öğrencilerin hayvanat bahçesinde karĢılacakları hayvanlar ve yapılacak olan etkinlikler hakkında ön bilgi verilmelidir. Öğrencilerin soru ve cevaplarını hazırlayacağı çalıĢma kağıdı kullanılmalıdır.

b) Bürokratik ĠĢler ve UlaĢım: Hayvanat bahçelerine yürütülecek olan gezinin bürokratik iĢler ve ulaĢım iĢlevi ve dikkat edilmesi gereken noktalar:

 Hayvanat bahçesine yönelik yapılacak olan ziyaret hakkında Milli Eğitim Müdürlüğü baĢta olmak üzere, okul idari yönetimden ve öğrenci velilerinden gerekli yasal izinler alınmalı ve gezi hakkında gerekli bilgilendirmeler yapılmalıdır.

 Öğretmen tarafından hayvanat bahçesine yapılacak gezi ile ilgili yol masrafları, giriĢ ücreti, gezi güzergahı, yol süresi ve öğrenci sayısı gibi düzenlemeler önceden yapılmalıdır.

 Düzenlenecek gezi günü için hayvanat bahçesinden randevu alınarak ziyareti yapacak olan öğrenci sayısı, ziyaret saati önceden tespit edilmelidir.

46

c) Yeme-Ġçme ve Barınma: Ziyaret edilecek hayvanat bahçesi Ģehir dıĢında ve yapılacak olan ziyaret bir günden uzun sürecek ise; yeme, içme ve barınma için gerekli rezervasyonlar yapılmalıdır.

2. Gezi Esnasında Yapılacak Olan ÇalıĢmalar

Gezi esnasında yapılacak olan çalıĢmalar ve dikkat edilmesi gereken noktalar Ģu Ģekilde sıralanmaktadır:

 Hayvanat bahçesi gezisi sırasında rehber, öğrencilere gerekli açıklamaları yapmalı, gelen sorulara öğrencileri düĢündürecek Ģekilde cevapları buldurarak yardımcı olmalıdır.

 Hayvanat bahçesine yapılan gezide kazandırılması düĢünülen asıl hedef ve amaç için; öğrencilerin gözlem yapmaları, tartıĢıp sorgulamaları, günlük hayat ile ilĢkilendirmeleri, beĢ temel duyu organı kullanarak kavramları somutlaĢtırmaları sağlanmalıdır. Öğrencilerin gezi sırasındaki katılımını sürekli tutmak adına ilgi çekici sorular sorulmalı, çeĢitli etkinlikler düzenlenmelidir.

 Hayvanat bahçesine yapılan gezi sırasında öğrencilerin fene karĢı tutumlarında olumlu bir değiĢim meydana getirmek adına öğrenciler zaman zaman serbest bırakılmalı, kendi bilimsel süreç becerilerini geliĢtirmeleri sağlanmalıdır.

 Öğrencilere gezi sırasında gerektiğinden fazla sorumluluk yüklememeye ve sıkmamaya özen gösterilmelidir. Öğrencilerin hayvanat bahçesine yapılan bu gezi eğlenirken öğrenmesi aynı zamanda sosyal etkileĢimde bulunması sağlanabilmelidir.

3. Gezi Sonrasında Yapılacak Olan ÇalıĢmalar

Gezi sonrası yapılacak olan çalıĢmalar ve dikkat edilmesi gereken noktaları Ģu Ģekilde sıralanmaktadır:

 Hayvanat bahçesi gezisi sonrasında formal eğitim ortamında gezide bulunan kavramlar, nesneler ve objeleri tekrarlamak ve günlük yaĢamdaki yerini sorgulamak amaçlı baĢarı testi uygulanabilir.

47

 Öğrencilerin bu gezi çerçevesinde ne öğrendiği sorgulanarak ortaya çıkan veya çıkabilecek kavram yanılgıları düzeltilmelidir.

 Hayvanat bahçesine yapılan gezi ile ilgili kompoziyonlar, Ģiirler, notlar yazdırılabilir ve resimler çizdirilebilir.

 Gezi sırasında çekilen fotograflar okul panolarında sergilenebilir, bu fotograflarla birlikte projeler hazırlanabilir, sunumlar yapılabilir.

 Öğrencilerin velilerine gezi sırasında ve sonrasında yapılan etkinlik ve faaliyetler hakkında bilgiler verilerek fene karĢı ve bu tür gezilere karĢı ilgi ve tutumlarını artırmaları sağlanabilir.

 Yapılan gezi göz önünde bulundurularak bir sonraki gezi için daha yeni fikir ve düĢünceler geliĢtirilebilir (Laçin ġimĢek, 2011; Türkmen, 2010; Bozdoğan, 2007; Kisiel, 2003).

Hayvanat bahçesi veya herhangi bir okul dıĢı eğitim çevresine yapılacak olan gezi dahilinde; gezi öncesi, gezi sırasında ve gezi sonrasında yapılan çalıĢmaların planlanması gezilerin öğrenmedeki etkin ve önemli rolünü göstermektedir (Buyurgan, 2004 akt. Güler, 2011). Çünkü gezi öncesi yapılan çalıĢmalar ile; öğrencilerin gezi öncesinde hazırlanarak gezinin verimli bir Ģekilde geçmesi sağlanmaktadır. Gezi sırasında; öğrenci ile gezide bulunan obje ve nesnelerle sağlanan birebir etkileĢim sayesinde kalıcı öğrenmeler gerçekleĢmektedir. Gezi sonrasında ise; kazanılan deneyimlerin tekrarlanarak eksik ve yanlıĢ noktaların giderilmesi ve kazanılanların değelendirilmesi sağlanmaktadır (Greenhill, 1999). Yapılan araĢtırmalar; plan ve programlı bir Ģekilde tasarlanan gezilerin; olumlu davranıĢlara sahip öğrencilerin yanı sıra derse karĢı ilgisiz ve olumsuz tutuma sahip öğrenciler üzerinde de olumlu etkiler doğurduğunu göstermiĢtir (Buyurgan, 2004 akt. Güler, 2011).

2.7.2 Fen Ve Teknoloji Dersi Öğretim Programında Hayvanat Bahçesine