Dünya’daki Bazı Hayvanat Bahçeleri

Eski uygarlıklardan, günümüze pek çok değiĢiklik geçirerek gelen hayvanat bahçeleri zamanla hayvanların içinde rahat yaĢayabildiği uygun ortamlar haline gelmiĢtir. 19. yy. ile bu akım Dünyanın her yerini sarmıĢtır. Böylelikle artık hayvanat bahçeleri oluĢturulurken hayvan türleri ve sayısının dıĢında; hayvanları içinde barındıran ortamda önem kazanmıĢtır. Bilinen ilk örneklerinden birisi; San Diego Hayvanat Bahçesi‟nde bulunan Afrika filleri için tasarlanan doğal yaĢam ortamlarıdır. Hayvanlar bu Ģekilde; doğal ortamlarındaymıĢ gibi dolaĢabilmekte ve doğal yaĢamdaki tüm ihtiyaçlarını karĢılayabilmektedir. Münih Park‟ında ise; büyük kuĢ evlerindeki kuĢlar ziyaretçilerin üstünde özgürce uçabilmektedir. Bunun gibi birçok örnek Dünyada yer alan hayvanat bahçelerinde mevcuttur (Oertl, 1987). Meydana gelen değiĢiklikler hayvanlara doğal yaĢam ortamı sağlamakla sınırlı kalmamaktadır. Bugünlerde hayvanat bahçeleri artık sosyal ve kültürel kurumlar haline gelmiĢtir (Sickler ve Fraser, 2009). Canlı hayvanların sergilendiği müzeler olan hayvanat bahçeleri; insanların aile boyu eğlendiği eğlenirken öğrenme imkanı buldukları turistlik bir mekan olarak adlandırılmaktadır (Mason, 2000). Bu bahçeler

35

aynı zamanda hayvanlarla etkileĢim için merkez teĢkil etmektedir. Amerika bu yolda Dünyadaki diğer ülkelere göre daha önde gelmektedir. Yani yaklaĢık olarak 224 civarında hayvanat bahçesi ve akvaryuma sahiptir. Yeryüzünde Amerika gibi daha birçok endüstri ülkesinde; insanların nefes almak için tercih ettikleri yerler olan hayvanat bahçeleri, Dünya‟nın dört bir köĢesinde geliĢtirilmeye devam edip ziyaretçilerine kaliteli hizmetler vermektedir (Braverman, 2011).

Dünyada yer alan bazı hayvanat bahçeleri;

2.5.2.1. Tiergarten schönbrunn hayvanat bahçesi

Tiergarten Schönbrunn Hayvanat Bahçesi; 1752 yılında Schönbrunn Sarayı‟nın bahçesine Fransız Ġmparatoru I. Franz Stephan von Lothringen tarafından kurulmuĢtur. Ġmparatorluk ailesi için özel yapılan hayvanat bahçesi ilgi ve istek üzerine halka açılmıĢtır. Dünyanın en eski hayvanat bahçelerinden birisi olmasının yanında, bazıları tehlike altında olan 500‟den fazla hayvan türünü barındırmaktadır. Büyük bir eğitim merkezi haline gelen bahçe; Güney Amerika parkı, fil parkı, büyük kedi evi ve akvaryum olmak üzere birçok bölüme ayrılmıĢtır. Öğretim ve araĢtırmaları desteklemenin yanında birçok hayvan türünün korunması için önemli projeler düzenlemekte ve mevcut projelere katkıda bulunmaktadır (Tiergarten Schönbrunn Hayvanat Bahçesi, t.y.).

2.5.2.2. Basel hayvanat bahçesi

Basel Hayvanat Bahçesi; 1874 yılında Ġsviçre‟nin Basel Ģehrinde binalar ve kentsel yapılar arasında 12 hektarlık bir alanda hizmete açılmıĢtır. Basel‟de yaĢayanlar tarafından „Zolli‟olarak bilinen bu bahçede bulunan 600 türde 6.000 hayvan ideal Ģartlarda korumaktadır. Bu ideal koĢullar altında hayvanat bahçesi; hayvanları tutmak, eğitmek ve aynı zamanda halk için bilgi sağlamak amacıyla düzenlenmiĢtir. Bu bağlamda; hayvanlar hakkında yapılan bir çok bilimsel çalıĢmayı desteklemektedir. Zolli‟de yapılan en ilgi çeken etkinlik ise kıĢın penguenlerle yapılan yürüyüĢtür (Basel Hayvanat Bahçesi, t.y.).

36 2.5.2.3. Singapur hayvanat bahçesi

Singapur Hayvanat Bahçesi; 1973 yılında yağmur ormanlarının arasında bulunan 28 hektarlık bir alana tahsis edilmiĢtir. Bahçenin en önemli özelliği; ziyaretçilerine, hayvanların doğal ortamında açık görüĢ imkanı sağlaması olmuĢtur. Aynı zamanda gezi sırasında verilen en ilginç hizmet; vahĢi doğada sunulan orman kahvaltısıdır. BaĢlıca amacı ise; eğitim ve hayvanların korunması olarak iki kola ayrılmıĢtır. Bu bağlamda; ziyaretçilerine özel verilen eğitim programları hazırlanmıĢtır. Hayvanat bahçesi ve yanındaki diğer alanlar, Jurong KuĢ Parkı, Night Safari, hayvanların korunması amacıyla aktif olmaktadır. Günümüzde; % 36‟sı tehlike altında olan toplam 316 hayvan türü ile yılda 1,6 milyon ziyaretçiye hizmet vererek faaliyetlerine devam etmektedir (Singapur Hayvanat Bahçesi, t.y.).

2.5.2.4. Berlin zooloji bahçesi

Berlin Hayvanat Bahçesi; 19. y.y.‟da Prusya Kralı III. Frederick William sayesinde kurulmuĢtur. Bir kuĢ evi, göl evi, ayı, geyik ve pandanın bulunduğu bu bahçe Krala özel olarak hazırlanmıĢtır. Halkın ilgisi çekmeye baĢlayınca, herkesin ziyaret etmesine karar verilmiĢtir. Üç yıllık yapım süresinin ardından 1844 yılında resmi olarak Almanya‟da açılan ilk hayvanat bahçesi olmuĢtur. 1913 yılında akvaryum kısmı ilave edilmiĢtir. Fakat I. ve II. Dünya SavaĢının ardından geçirdiği tahribatlar ve hayvan ölümlerinin ardından, yıkılmıĢ ve bugünkü yerinde yeniden inĢa edilmiĢtir. SavaĢların ardından oluĢan çeĢitli siyasi sebeplerden dolayı 1955 yılında bir diğer hayvanat bahçesi, Tierpark kurulmuĢtur. Berlin Duvarı‟nın yıkılmasının ardından; Ģehirde birbirleriyle bağlantı halinde olan iki hayvanat bahçesi var olmuĢtur.

Günümüzde Berlin‟de iki hayvanat bahçesi ve bir akvaryum birbirleriyle bağlantılı olarak halka kapılarını açmaktadır. ġehrin merkezinde bulunan Berlin Hayvanat Bahçesi, ziyaretçilerine rahatlama olanağı sunarken aynı zamanda eğitimde vermektedir. Ġnsanlara, hayvanları çeĢitli türlerde, çeĢitli evrelerde (yavru ve ya ergin haliyle), doğal çevresiyle birebir gözlemleme imkânı sunmaktadır. Bu Ģekilde yardımcı olmasının yanında bilimsel çalıĢmalara destek vermekte, üniversitelerle ve diğer hayvanat bahçeleriyle iĢbirliği içerisinde hizmet vermektedir (Berlin Hayvanat Bahçesi, t.y.).

37 2.5.2.5. Bronx hayvanat bahçesi

Bronx Hayvanat Bahçesi, 1895 yılında kurulan VahĢi Hayvanları Koruma Topluluğu‟nun ilk üyelerinden, dünyanın en geniĢ metropol hayvanat bahçesi olarak halkın hizmetine açılmıĢtır. KuruluĢ hedeflerinden en önemlisi; vahĢi hayvanları korumak, bunun yanında halkı bilinçlendirmek ve eğitmek, hayvanlar hakkında çeĢitli çalıĢmalar yürütülmesini sağlamaktır. Dünyanın çeĢitli yerlerinden gelen, bazılarının nesli tükenme tehlikesiyle karĢı karĢıya kalan 600‟den fazla tür ile toplam 4.000‟in üzerinde hayvan barınmaktadır. EĢsiz doğal ortamında hayvanlar; memeliler, sürüngenler, balıklar ve böcekler olarak ayrılmıĢtır. Böylelikle her birinin doğal ortamı, kültürel rolleri ve biyolojik yapısı hakkında çeĢitli bilgilendirmeler yapılmaktadır. Bu bağlamda; gençlere, çocuklara, ailelere özel; çeĢitli turlar ve yaza özel yaz kampı programları hazırlanmıĢtır. New York‟un Bronx kasabasında bulunan bahçe; yılda 4 milyon ziyaretçiyi ağırlamaktadır (Bronx Hayvanat Bahçesi, t.y.).