Havayolu Sektöründe Stratejik İş Birliği Örnekleri ve Mevcut Durum

Özellikle 2. Dünya Savaşı’nın ardından ekonomik olarak çok fazla gerilemiş olan Avrupa Ülkeleri’nin devlete ait olan havayolu işletmelerini satışa çıkarmaya başlamıştır. Havayolu sektörü gibi ekonomiye hızlı biçimde hareket kazandıracak sektörlere yapılan teşvikler ve özel sektöre karşı uygulanan isteklendirmeler, hızlı biçimde bu sektörün kalkınmasına olanak sağlamıştır (Dresner ve Windle, 1996: 201). Yine savaşın etkilerini azaltma çabası ülkeleri kaynak arayışına itmeye başlamış, teknolojik gelişmeler ve iletişim alanında yapılan yenilikler ülkelerin çeşitli birlikler kurarak küreselleşme olgusunun oluşmasını hızlandırmıştır (Erdönmez, 2003: 24). Ülke ve sektöre dayalı ekonomik faaliyetlerin birbirini çok fazla etkilediği gerçeği, bilinçlenen müşterilerin beklentilerinin artmaya başlaması ve zaman kavramına verilen önemin artması havayolu şirketlerini yenilikler yapmaya zorlamıştır.

Dünyadaki ilk havayolu sektöründeki stratejik iş birliği The International Air Transport Association (IATA) adı ile 1945 yılında kurulmuş, bu birleşme bünyesinde 6 farklı organizasyonu barındırmıştır. Ancak bu birlik, günümüzün stratejik iş birliklerinden farklı bir anlayışla, genel olarak sektörün gerilemesine neden olmuştur. 1919 yılından itibaren değişime giden bu iş birliği, bünyesinde dünyanın en büyük

90 havayolu işletmelerini barındırmak ister hale gelmiş ve özellikle Avrupa’dan pek çok katılımcı sağlamıştır (Dresner ve Windle, 1996: 201).

Literatüre bakıldığında günümüzdeki taraflara faydalı ilk stratejik iş birliğini Florida Havayolları ile İngiltere Havayolları imzalamıştır. Bu iş birliğinde, 1986 yılında Londra-Amsterdam rotunda çalışma gerçekleştirilmiştir (Karakılıç, 1998: 50). Genel olarak stratejik iş birlikleri üç temel amaca hizmet etmek için gerçekleştirilmektedir. Bunlardan ilki kuşkusuz büyüme amacı taşımaktır. Büyüme için işletmeler, birleşme, Pazar kapasitesini arttırma, ekonomik güçlenme stratejileri izlemekte ve buna uygun iş birliği partnerleri seçerek anlaşmaları oluşturmaktadırlar. Bir diğer unsur ise işletmelerin düşük maliyetler elde etme çabasıdır. Burada riskleri ortaklaşa alabilecekleri ortaklar bularak yeni yatırımlar yapmakta ya da mevcut yatırımları paylaşmaktadırlar. Üçüncü bir unsur ise işletmelerin konsantrasyon ve koordinasyonlarını arttırmak istemeleridir. Bu aşamada işletmeler faaliyetlerini ve görevlerini paylaşarak yüklerini azaltmakta, sistemlerini daha kolay yönetilir hale getirmektedirler (Kleymann ve Seristö, 2004: 11-12).

Havacılık sektöründe günümüze kadar gerçekleştirilmiş kayda değer stratejik iş birlikleri örnekleri aşağıda sıralanmaktadır;

• European Quality Alliance (EQA)

1989 yılı Ekim ayında, 1958 yılından bu yana satın alma ve bakım faaliyetleri alanında ortak olan Swissair ve Scandinavian Airlines System (SAS) European Quality Assurance isimli stratejik iş birliğini oluşturacak bir anlaşma imzaladılar. Diğer üyeleri, Swissair’in %10 hissesinin bulunduğu Austrian Airlines ve Finnair olan bu iş birliğinin amacı operasyonel ve pazarlama alanında stratejik olarak ortak hareket etmek olarak belirlenmiştir. Swissair ve SAS havayollarının birbirlerinde %7,5 oranında hisseleri bulunmakta olup söz konusu stratejik iş birliği 30 kadar havalimanında ortak faaliyet gerçekleştirmiştir.

Swissair risklerini azaltmak, uzun dönem karlılığını koruma altına almak için başka bir havayoluna yaklaşan ilk havayoludur. Avrupa Birliği’nin dışında bulunması ve kurulu bulunduğu İsviçre’de sınırlı talep olması ve yüksek işçilik maliyetleri nedeniyle global alanda ortaklık yapmak zorunda kalan Swissair’in ilk

91 hareketi bir Belçika havayolu olan Sabena havayollarını almak ve Avrupa Birliği’nde mevcudiyet sağlamak olmuştur.

Söz konusu stratejik iş birliği iki büyük çaplı ve iki küçük çaplı havayolundan oluşmakta her havayolu diğerlerine destek sağlamaktadır. Ancak korkulduğu gibi üye havayollarının uçuş ağlarının birbirleri ile örtüşmesi diğer yandan uluslararası niteliği olmayan bölgesel bir iş birliği olması, diğer yandan Swissair’in lider pozisyona geçmek istemesi ve üye diğer havayollarının buna sıcak bakmaması Finnair ve SAS’in iş birliğini sonlandırmasına neden olmuş ve daha iyi fırsatlar sunan Lufthansa ile yakınlaşma yoluna gitmişlerdir (Iatrau ve Oretti, 2007)

• Global Excellence

İlk gerçek global havayolu stratejik iş birliği Delta, Swissair ve Singapore Airlines ile 1989 yılında kurulmuş ve her bir üye havayolu hisse değerlerinin %5’i oranında sermaye koymuşlardır. Birlikte hareket etme amacı taşıyan iş birliği, 1995 yılına kadar ortak uçuşlar yapmamış, yine 1995 yılında iş birliğine Austrian Airlines’ın katılması ile EQA ve Global Excellence entegrasyonu, diğer bir deyişle uluslararası ve Avrupa iş birliği sağlanmış ve Avrupa, ABD ile Asya-Pasifik bölgesinde güçlü bir varlık sergileme imkanı doğmuştur.

İş birliği katılımcılarının tümünün yüksek kalitede hizmet veren ve yolcusuna değer veren havayolları olması nedeniyle çok olumlu bir başlangıç gerçekleşmiştir. Delta ile Swissair’in uçak filo tiplerinin benzer olması kabin ekiplerinin takası gibi konuları dahi gündeme getirmiştir. İşbirliğinde yer alan tüm katılımcılar aralarında ortak uçuş, özel ücret tarifesi, sık uçan yolcu programı ortaklığı, tarife düzenlemesi gibi uygulamalar yapılmış ve bağlantılı seferlerin etkin şekilde gerçekleştirilmesi sağlanmıştır. Bunların yanında otomatik check-in, ortak satış ofisleri ve ortak yolcu ve kargo faaliyetleri de iş birliği kapsamına eklenmiştir.

Bu iş birliğinde Delta, Singapore Airlines ve Swissair, DSS World adlı bir firma kurmuşlar ve uçak içi malzemelerden ofis içi ekipmanlara, ekip üniformalarından yakıta kadar geniş bir yelpazeyi barındıran satın alma

92 faaliyetlerini bu firma üzerinden yürütmüşlerdir. Tek bir noktadan alım pazarlık gücünü arttırmış ve ciddi tasarruflar elde edilmiştir.

1997 yılı Kasım ayında Singapore Airlines’ın Lufthansa ile ortak uçuş ve ortak pazarlama anlaşması imzalaması ile Global Excellence iş birliği dağıldı.

Bu iş birliğine katılan üye havayollarının tümü farklı sebeplerle bu iş birliğini oluşturmuşlar ancak ana ve uzun vadeli stratejik hedefler yerine ticari faaliyetlere odaklanmışlardır. 8 yıllık bir süreye rağmen sinerji oluşturamayan ve birbirlerinin faaliyetlerinden yararlanamayan ortaklardan Delta, yolcu veri tabanını paylaşma, terminal ve lounge’ların iş birliğine kullandırılması ve ortak rezervasyon sistemi oluşturulması konularında oldukça yavaş davranmıştır. Aynı şekilde Swissair ve Singapore Airlines hiçbir şekilde ortak uçuş anlaşması yapmamış, hatta Zürih- Singapur hattında doğrudan rekabete girmişlerdir. İşbirliğinin stratejik özelliğini kaybetmesi yüzünden çekilen Singapore Airlines, hizmet seviyesi ve yapısı nedeniyle Star Alliance isimli stratejik iş birliğine katılmayı tercih etmiştir.

Global Excellence dağılmış olsa bile, kendisinden sonra gelecek stratejik İş birliklerine bir örnek teşkil etmiştir (Iatrau ve Oretti, 2007).

• Alcazar Projesi

1993 yılında büyük stratejik İş birliklerine dahil olmadıkları sürece Avrupa’da küçük oyunculara gelecekte yer olmayacağı düşüncesi ile Swissair dört Avrupa taşıyıcısı ile bir iş birliği kurulmasına ön ayak olmuştur. Büyüklük olarak benzer ve EQA zamanından pazarlama açısından birbirine bağlı olan SAS, Swissair ve Austrian’a bu iş birliğinde KLM eklenmiştir.

Önceden problemli İş birlikleri gerçekleştiren dört havayolunun tam kapasiteli global bir iş birliği kurmasının zor olması beklenmekteydi. Diğer yandan Swissair’in aralarında TAP Portugal’ın da bulunduğu birkaç Avrupa havayolunda hisselerine sahip olmakla beraber aynı zamanda Delta ve Singapore Airlines ile de hisse değiş tokuşu bulunmakta ve KLM ise bir ABD havayolu firması olan Northwest ile iş birliği içindeydi. Amsterdam, Kopenhag, Cenevre, Oslo, Stokholm, Viyana ve Zürih havalimanlarını aynı anda merkez olarak

93 kullanabilecek, yolcularına 200’ün üzerinde noktaya hizmet verebilecek ve Avrupa’nın British Airways’den sonra en büyük ikinci havayolu olacak bu grup aynı zamanda Amerikan gruplarından daha fazla satış rakamlarına ulaşma kapasitesine sahipti.

Ancak özellikle politik nedenler, bu iş birliği projesinin sonunu getirmiştir. Özellikle tüm ortakların hisse payları %30 iken Avusturya havayollarının hissesinin %10 seviyesinde kalması Avusturya’nın ulusal havayolunun satın alınma ve Viyana’nın merkez özelliğini kaybetme korkusu nedeniyle projeden ayrılmış ve Lufthansa ile ortaklık anlaşması imzalamıştır (Iatrau ve Oretti, 2007).

• Atlantic Excellence

1998 yılında Swissair, Sabena, Austrian ve Delta tarafından Kuzey Atlantik pazarında dünyanın en iyisi olma iddiasıyla yeni bir stratejik iş birliği oluşturmuşlardır. Bu iş birliğite yer alan üç havayolu aynı zamanda Swissair önderliğinde kurulan Qualiflyer’a da üyeydi. Qualiflyer’da yer alan diğer iki katılımcı olan TAP Portugal ve Türk Hava Yolları (THY), ABD ile açık semalar anlaşmaları olmadığı için Atlantic Excellence üyeliğine dahil edilmemişlerdir. Bu stratejik iş birliğinin en büyük avantajı üye havayollarının ülkeleri ve ABD arasındaki açık semalar anlaşması ve Amerikan antitröst yasasına tabi olması idi. Dört ortak, Zürih, Brüksel ve Viyana ile ABD noktalarını kapsayan Kuzey Atlantik hattı için bir gelir havuzu oluşturmuş ve önceden oluşturulan bir paylaşım sistemi kurmuşlardır. Codeshare anlaşması, seferlerde bulunan tüm boş koltukları kapsamakta ve üye havayolları diğerlerindeki boş koltukları serbest şekilde satılabilmesine uygun şekilde düzenlenmiş, bu uygulama günümüzde de kullanılan “serbest satış” yöntemine temel teşkil etmiştir.

Stratejik iş birliği ilk yılı yolcu sayısı ve rezervasyonlar artış göstermiş, üyeler ABD’nin Atlanta şehrinde ortak bir yönetim merkezi kurmuş olup uçak üreticilerine ortak siparişler vermeye başlamışlardır. Bu sayede üye havayollarının uçak tiplerinin uyumlu olması hedeflenmektedir.

94 Oluşturulan stratejik iş birliğine yeni üyeler aranırken Delta, Haziran 1999’da hem Atlantic Excellence’dan hem de Swissair ile olan ortaklığından ayrıldığını duyurmuş bunu birkaç ay sonra Star Alliance’a dahil olduğunu bildirip üyelikten ayrılan Austrian Airlines takip etmiştir. Delta, Swissair tarafından pazardaki ana rakibi ilan ettiği Air France ile uzun dönemli bir anlaşmaya imza atmıştır (Iatrau ve Oretti, 2007).

• Qualiflyer

Qualiflyer, 1998 yılında Swissair, Sabena, Austrian Airlines, TAP Portugal, Türk Hava Yolları ve AOM/Air Liberte tarafından kurulmuştur. Bu gruba daha sonra İtalyan Volara grubu, Portugalia Airlines ve LOT Polish Airlines katılmıştır.

Qualiflyer isimli stratejik iş birliği filo, yakıt ve kabin içi malzemelerin satın alımı, ortak IT projeleri, kargo pazarlama ve Handling, uçak tamir ve bakımı, yolcu hizmetleri ve duty free satışları, sık uçan yolcu sadakat programı ve ortak lounge faaliyetleri ile ortaklığın çeşitli noktalardaki merkezlerinde gelişmiş transfer hizmetlerini gerçekleştirmek amacı ile oluşturulmuştur. Bu arada Swissair ve Sabena 1999 yılında tüm uçuş operasyonunu entegre ederek tek bir noktadan yönetilmeye başlamış, bu sisteme diğer Qualiflyer üyeleri de davet edilmiştir. Swissair diğer havayollarının da hisselerinin bir bölümünü satın alarak ortaklığın uzun vadeli olmasını sağlamaya çalışsa da Delta ile ilişkilerindeki problemler ve American Airlines ile gerçekleşmeyen ortaklık çabaları Transatlantik hatlarında sorun yaşanmasına neden olmuştur.

British Airways, KLM ve Lufthansa tarafından yönetilen diğer global ortaklıklara göre daha küçük olan bu stratejik iş birliğinde yer alan her bir ortak bulundukları merkezlerde oldukça güçlüydü. Diğer yandan bazı üyelerinin uluslararası uçuş ağlarının genişliği ve büyüklüğüne rağmen Qualiflyer, ortaklarının tümünün Avrupa’da bulunması nedeniyle büyük bir bölgesel ortaklık olmuştur. Grubun üyelerinin çoğu, global tarifeli yolcu trafiğinin %4’ünü taşıyan ve karlı bir alan olan kıtalararası trafikten en az payı alan havayollarından oluşan bu stratejik iş birliğinin dağılması da havayolu sektöründe önemsiz bir etki yaratmıştır.

95 Qualiflyer stratejik iş birliğini diğerlerinden ayıran en büyük özellik birden çok merkezli olması, bu merkezlerin küçük merkezli ağlarla desteklenmesiydi. Bu sistem sayesinde yolcuların toplam uçuş süresinin düşürülmesi hedeflenmekte ve daha geniş ve etkin bir destinasyon ile uçuş ağı oluşturulması hedeflenmekteydi. Swissair’in Ekim 2001 tarihinde iflas etmesi ve Sabena’nın da bir ay sonra aynı sonu paylaşması ile Qualiflyer iş birliği de sonlanmıştır. Swissair’in agresif satın alma politikasının bu sonda büyük payı bulunmaktadır. Küçük ve finansal olarak sağlıksız havayollarını satın almadaki ısrarı ve 11 Eylül 2001’de meydana gelen saldırı sonucu özellikle havayollarının yaşadığı kriz, Swissair’i çok büyük zarara uğratmıştır (Iatrau ve Oretti, 2007).

Tablo 7’de ortaklığın büyük üyeleri Swissair ve Sabena’nın ortaklıktaki payları %40 seviyelerinde olduğu görülmektedir. Bu üyelerin yaşadığı finansal problemler tüm ortaklığı etkilemiş ve çöküşün zeminini hazırlamıştır.

Qualiflyer’ın katılımcı bilgileri, gelirleri, yolcu sayıları ve grup satışlarındaki paylar aşağıdaki Tablo 7’de yer almaktadır;

Tablo 7. Qualiflyer Üye Havayolları Bilgileri

Ortaklığa Katılım Tarihi

Yolcu Taşıma Gelirleri Yolcu Grup

Satışları (Milyar USD)

Milyar USD Pay Milyon Pay

Swissair Mart 1998 35.9 %1,2 15.1 %0,9 9.6 Sabena Mart 1998 19.7 %0,7 10.9 %0,7 2.2 Türk Hava Yolları Mart 1998 17.4 %0,6 12.0 %0,7 1.5 AOM/Air Liberte Mart 1998 15.6 %0,5 7.3 %0,4 1.2 TAP Air Portugal Mart 1998 10.4 %0,3 5.3 %0,3 1.0

96 Tablo 7. Devam Volare Group Mart 1999 7.7 %0,3 1.9 %0,1 0.1 LOT Polish Ocak 2000 5.7 %0,2 2.8 %0,2 0.7 Crossair Mart 1998 3.5 %0,1 6.3 %0,4 0.8 Air Littoral Mayıs 2000 0.8 %0,0 1.5 %0,1 0.2 Portugalia Ocak 2000 0.8 %0,0 1.0 %0,1 0.1 TOPLAM 117.5 %3,9 64.1 %3,9 17.7

Kaynak: Iatrou & Oretti (2007). Airline Choices for the Future: From Alliances to Mergers. ABD: Routledge, s:30

Günümüzde ise başlıca üç stratejik iş birliği faaliyetlerine devam etmektedir: • Star Alliance

• SkyTeam • One World

• Star Alliance

Star Alliance, 1997 yılında Air Canada, Lufthansa, SAS, Thai ve United havayolları tarafından kurulmuştur. Merkezi Frankfurt’da bulunan 28 üyeli bu stratejik iş birliğinin yıllık yolcu sayısı 750 Milyon’un üzerindedir. 5 havayolu ile kurulan bu iş birliğine 2008 yılında ülkemiz bayrak taşıyıcı havayolu olan Türk Hava Yolları dahil olmuştur.

Oldukça sağlam bir yapıya sahip olan bu stratejik iş birliğinde üyelerinin yapısı itibariyle Frankfurt, Londra, Chicago, Singapur ve Bangkok’da beş merkezli olarak faaliyetlerini sürdürmektedir. Özellikle teknolojiyi yakından takip etmesi ile öne çıkan bu stratejik iş birliği kuruluşundan günümüze kadar birçok ödül almıştır. Star Alliance stratejik iş birliği üyeleri aşağıdaki gibidir (www.staralliance.com, Erişim tarihi 1 Haziran 2019);

- Adria - Aegean

97 - Air Canada

- Air China - Air India

- Air New Zealand - ANA - Asiana Airlines - Austrian - Avianca - Brussels Airlines - Copa Airlines - Croatia Airlines - Egyptair - Ethiopian - Eva Air

- LOT Polish Airlines - Lufthansa

- SAS

- Shenzen Airlines - Singapore Airlines - South African Airlines - Swiss - Air Portugal - Thai - Türk Hava Yolları - United • SkyTeam

2000 yılında Aeromexico, Air France, Delta ve Korean Air tarafından kurulmuş olan bu stratejik iş birliği bir ilk olarak yolcu taşımasının yanında kargo alanında da stratejik iş birliği oluşturmuştur. Özellikle Avrupa-Amerika hattında güçlü olan SkyTeam, Uzak Doğu ve Afrika’da da gücünü arttırmaya çalışmaktadır. Son dönemde teknolojiye yaptığı yatırımlar sonucu “Digital Spine” adı verilen bir proje ile tüm üye havayollarının koltuk sistemleri birbirine bağlanmış ve yolcuların birden çok SkyTeam üye havayolu kullanırken tüm uçuşlar için koltuk ve diğer hizmetleri satın alma ile koltuk seçimi hizmetini sağlamıştır.

SkyTeam, yılda 630 Milyon yolcuya hizmet vermekte ve 175’ten fazla ülkeye uçuş gerçekleştirmektedir (www.skyteam.com, Erişim tarihi: 1 Haziran 2019)

98 SkyTeam üyeleri aşağıdaki gibidir;

- Aeroflot - Aerolineas Argentinas - Aero Mexico - Air Europa - Air France - Alitalia - China Airlines - China Eastern - China Southern - Czech Airlines - Delta - Garuda Indonesia - Kenya Airways - KLM - Korean Air - MEA - Saudia - Tarom - Vietnam Airlines - Xiamen Air • Oneworld

Oneworld, 1999 yılında kurulmuş olup kurucu üyeleri American Airlines, British Airways, Cathay Pacific ve Qantas’dır. Günümüzde 13 adet üyesi bulunan bu stratejik iş birliği 180 ülkede faaliyet göstermekte ve 1.100’ün üzerinde noktaya uçmaktadır. 536 milyon yolcuya hizmet veren bu stratejik işbirliği özellikle American Airlines ve British Airways’in etkisi ile ABD’de oldukça güçlü konumdadır (www.oneworld.com, Erişim tarihi: 01 Haziran 2019).

Oneworld’ün üye havayolları aşağıdaki gibidir; - American Airlines - British Airways - Cathay Pacific - Finnair - Iberia - Japan Airlines - Latam

99 - Malaysia Airlines - Qantas - Qatar Airways - Royal Jordanian - S7 Airlines

- Sri Lankan Airlines

Önde gelen mevcut stratejik iş birlikleri olan SkyTeam, Star Alliance ve One World hakkındaki bilgiler aşağıda yer alan Tablo 8’de özetlenmektedir.

Tablo 8. SkyTeam, Star Alliance ve Oneworld Hakkında Genel Bilgiler

Kaynak: www.skyteam.com, www.staralliance.com, www.oneworld.com (Erişim tarihi: 05.05.2019)

Ülkemizde de çeşitli işletmelerin stratejik iş ortaklıkları sayesinde ortaya çıkarttığı markalaşmaya dayalı havayolu organizasyonları mevcuttur. Bunlardan ilki, Türk Hava Yolları ile Lufthansa’nın iş birliği ile ortaya çıkarılan Sun Express markasıdır. 1989 yılında faaliyete geçirilen bu organizasyon 2001 yılında Antalya ve Frankfurt arasında gerçekleştirdiği uçuşlar ile Türkiye’nin yurtdışına tarifeli sefer düzenleyen ilk özel havayolu birliği unvanını almayı başarmıştır. 2018 yılına kadar yurt dışındaki uçuşlarını arttıran şirket, 10.000.000 yolcu ile yolcu sayısını önceki yıla oranla %32,3 artıran Sun Express, gelirini de %4,8 artırarak 429,6 milyon Euro

SkyTeam Star Alliance One World

Kuruluş 2000 1997 1999

Üye Havayolu 20 28 13

Yıllık Yolcu Sayısı 730 Milyon 727 Milyon 536 Milyon

Günlük Sefer Sayısı 17.000 18.800 14.000

Uçulan Nokta 1.080 1.317 1.100

Uçulan Ülke Sayısı 170 193 180

Toplam Uçak Sayısı 4.435 4.919 3.500

Ciro (Milyar

USD/Yıl) 143.2 170.9 125

100 çıkarmıştır. 4.200’den fazla çalışanı bulunan Sun Express, 75 uçaklık kapasiteye sahip hale gelmiştir (Sun Express Web Sitesi. Erişim tarihi: 01 Haziran 2019, https://www.sunexpress.com/tr/sirket/sunexpress-duenyasi/sirket-profili/).

Öger Holding tarafından kurulmuş olan Atlas Jet havayolu şirketi de 2004 yılında şirketin ETS Tur şirketi ile stratejik iş birliğine girmesi ile yeniden yapılanmaya girmiş, bu tarihten itibaren iç ve dış hatlardaki tarifeli ve tarifesiz uçuş sayısını arttırmıştır (Öncü ve diğer., 2010: 32).

İş ve eğlence amaçlı havayolu seyahatlerinde en büyük merkezler arasında olan Çin, ABD, İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya ve Rusya’da yapılan araştırmada yolculara, uluslararası seyahatlerinde tercih edecekleri havayolunun bir stratejik iş birliğine bağlı olmasının önemi sorulmuş ve büyük ölçüde önemli olduğu görülmüştür (SkyTeam Brand Strategy Report, 2019). Yapılan araştırmanın özeti Tablo 9’da yer almaktadır.

Tablo 9. Uluslararası Uçuşlarda Havayolunun İş Birliği Üyeliğinin Önemi

Çok Önemli Az Önemli Önemsiz

Çin %65 %27 %8 ABD %67 %17 %16 İngiltere %44 %24 %32 Fransa %47 %26 %27 Almanya %50 %25 %25 İtalya %50 %24 %26 Rusya %49 %22 %29

Kaynak: SkyTeam Brand Strategy Report (Mayıs 2019), s:10