• Sonuç bulunamadı

BÖLÜM II 2 Kuramsal Çerçeve ve İlgili Araştırmalar

Hedef 3: Alan/kariyer kararı verirken göz önüne alınacak faktörlerin neler olduğunu

3. Grup lideri daha sonra her öğrencinin bilgisayar ekranına Ek-1’deki B-KDE

programında yer alan yetenek, ayrıntılı bir şekilde yansıtmıştır. Yeteneklerin neler olduğu ve özellikleri hakkında öğrencilere bilgi verildi.

a. Grup lideri aynı işlemi sırasıyla ilgiler ve mesleki değerler için de tekrarladı.

4. Her öğrencinin ekranına Ek-2’deki örnek profil yansıtılarak profilin nasıl yorumlanacağı öğrencilere gösterilerek, öğrencilerden gelen sorular cevaplandırıldı.

a. Örnek profilin nasıl yorumlanacağı gösterildikten sonra bu profildeki kişinin kendini hangi alanlarda yetenekli algıladığı; ilgilerinin ve değerlerinin hangi alanlarda yüksek olduğu sorusu öğrencilere yöneltilerek, öğrencilerin yanıtlarını tartışılmaları istendi.

Örnek Profilin Öğrencilerle Birlikte Yorumlanması:

- Öğrenciler örnek profili yorumlarken, algılanan en güçlü yeteneğin sözel yetenek olduğu, diğer yeteneklerinin de oldukça güçlü olduğu; ilgi alanları arasında ise en çok edebiyat ve ikna ilgisinin yer aldığı; mesleki değerler arasında ise en yüksek mesleki değerin yaratıcılık, değişkenlik olduğu öğrenciler tarafından ifade edilmiştir.

b. Grup lideri öğrencilere bu yetenek, ilgi ve değerlerle ilgili olarak hangi mesleklerin uygun olduğu sorusunu öğrencilere yönelterek öğrencilerden gelen yanıtların tartışılmasını istedi.

Öğrenciler profilde yer alan yetenek, ilgi ve mesleki değerlerin daha çok Türkçe ve edebiyat öğretmenliği, sosyoloji, sosyal bilgiler öğretmenliği alanlarında bir meslek edinebileceğini söylemişlerdir. Grup lideri gazetecilik, psikoloji, İngilizce öğretmenliği alanında da mesleklerin bu profile uygun olup olmadığını sorarak öğrencilerin profil üzerinde daha ayrıntılı düşünmeleri için yeniden bir grup tartışması açmıştır.

5. Grup lideri her öğrencinin kayıtlı olan profillerini açmalarını isteyerek kendi yetenek, ilgi ve değerlerinin neler olduğu sorusunu gruba yöneltmiştir.

a. Gönüllü öğrencilerden gelen paylaşımlar üzerine grup lideri profillerinde uygun olmadığını düşündükleri yetenek, ilgi ve değerlerin olup olmadığı sorusunu gruba yönelterek 2 kişinin bazı yeteneklerinin daha düşük yer aldığını, bir kişinin ise bazı değerlerinin beklediği gibi olmadığı yanıtlarını almıştır. Grup lideri bu kişilerin yanıtlarına geri dönmelerini isteyerek bu öğrencilerin ekranlarını diğer öğrencilerin de ekranlarına yansıtarak hangi maddelerdeki yanıtları değiştiğinde profillerinin de nasıl değiştiğini görmelerine yardımcı olmuştur.

Bu uygulamadan sonra bazı öğrencilerin yanıtlarına geri dönerek bazı düzeltmeler yaptıkları gözlemlenmiştir. Grup lideri örnek bir öğrenci üzerinde B-KDE programında hangi yanıtların girildiğinde hangi yetenek, ilgi ve değerlerde değişim olduğunu gösterecek şekilde bir uygulama yapılmıştır (Bu uygulama yapılırken örnek öğrenci uygulama ekranı gruptaki tüm öğrencilerin bilgisayar ekranına eş zamanlı olarak yansıtıldı.)

6. Grup lideri her öğrencinin profillerini tek tek grupla paylaşmalarını sağlayarak diğer öğrencelerle tartışmaları istendi.

7. Grup lideri her öğrenciye B-KDE yetenek listesi, ilgi ve mesleki değerler listesi dağıttı. Her öğrencinin kendi profillerini dikkate alarak aşağıdakileri yönergeleri gerçekleştirmeleri istendi; -Hangi yetenek ve ilgilere ne kadar sahip olduklarını derecelemeleri;

-Mesleki değerlerini ise sıralamaları istenerek bir liste oluşturmaları.

8. Grup lideri gönüllü öğrencilerin listelerini paylaşmalarını sağladıktan sonra bu listenin daha sonraki oturumlarda kullanılacağını söyledi. Oturumda yapılanlar özetlettirilerek grup oturumuna son verildi.

Ev Ödevi - 2:

Bütün öğrencilere Erdem (2005) tarafından geliştirilen “Mesleklere İlişkin Yanlış İnançlar” ölçeği dağıtılarak öğrencilerin dikkatli bir şekilde doldurmaları istendi. Bu ölçeğin sonraki grup oturumu için yanlarında getirmeleri istendi.

EK- 1 Bilgisayarlı Kendini Değerlendirme Envanterinin Ölçtüğü Yetenek, İlgi Ve Değerler

Kendini Değerlendirme Envanteri öğrencilerin kendilerini daha iyi tanımalarına yardımcı olmak amacıyla hazırlanmıştır. Lise öğrencilerinin üst eğitim kurumları ve meslek tercihlerinde yardımcı olunması amacıyla uygulanmaktadır. Envanterde ilgi, yetenek ve meslek değerleri kavramları kısaca açıklandıktan sonra her bir özelliği tanımlayıcı durumlar verilmekte ve kişinin bu durumlarda nasıl davrandığı sorulmaktadır. Birey bu sorulara vereceği açık ve içten cevaplarla kendini sınama imkanı bulur. Ayrıca öğrencilerin ilgi, yetenek ve değerlerini algılama biçimleri konusunda fikir sahibi olmamızı sağlar.

İlgi : Herhangi bir zorlanma altında olmadan ya da kendisine bir ödül vaat edilmediği halde kendiliğinden bir takım faaliyetlere girişmek ve bunları yapmaktan zevk almak, doyuma ulaşmaktır.

Bir insanın ilgi duyduğu faaliyetler genellikle yetenekli olduğu alanlardır.

Bilgisayarlı Kendini Değerlendirme Envanterinde ele alınan ilgi grupları :

Temel Bilim, Sosyal Bilim, Canlı Varlık, Mekenik, İkna, Ticaret, İş Ayrıntıları, Edebiyat, Güzel Sanatlar, Müzik, Sosyal Yardım.

Yetenek : Öğrenme gücü, belirli bir eğitimden yararlanma gücü olarak tanımlanabilir.

Bireylerin kalıtımlas getirilen gizil gücünün eğitim ve çevreyle geliştirilmiş kısmını ifade eder. Böylece bireyin belirli bir yaşa kadar geliştirdiği becerilere bakarak onun yeni bir eğitim sürecinden ne kadar yararlanabileceği kestirilebilir.

Kendini Değerlendirme Envanterinde ele alınan ilgi grupları : Sözel Yetenek,

Sayısal Yetenek, Şekil – Uzay Yeteneği.

Değerler : Meslek faaliyetinin sonunda beklenen doyum mesleki değer olarak tanımlanır.

Mesleki değer “Ben ne için çalışıyorum” “mesleğimden ve hayatımdan ne bekliyorum” sorularına ” çok fazla para kazanmak için “ “ yeteneklerimi geliştirmek için “ vb. verilen cevaplarla temsil edilir.

Kendini Değerlendirme Envanterinde ele alınan değer grupları : Yeteneği Kullanma, Yaratıcılılk, Yarışma, İşbirliği, Değişiklik, Düzenli Yaşam Liderlik, Kazanç, Ün Sahibi Olma.