Geniş elektronik aile

Evden çalışma tarzının ev ortamını değiştirdiğine, geniş elektronik aile yapısının ortaya çıktığına tanık olabiliriz.

Birinci Dalga toplumlarında en yaygın aile tipi, birkaç kuşağın aynı evde toplanmasıyla oluşan ailelerdi. Bunun yanı sıra, birkaç öksüze veya yardımcıya da yer veren, daha geniş aile yapıları da vardı. Benzer şekilde, yarının evden çalışma tarzında, ailelere bazı yabancıların katılması mümkün olabilir; örneğin eşlerden birinin firmasında çalışan bir mesai arkadaşı, bir müşteri, aynı işle ilgili malzeme sağlayıcı veya mesleği öğrenmek isteyen bir komşu çocuğu gibi. Birçokları için, evin geniş elektronik aileyi de içine alması yaygın bir uygulamaya dönüşebilir.

1960’larda ve 1970’lerde kurulan komünlerin büyük çoğunluğunun çok geçmeden dağıldığı bilinmektedir. Bu, ileri teknoloji ülkelerinde komünün yapısında doğal bir tutarsızlık ve dayanıksızlık olduğunu düşündürebilir. Ama soruna yakından baktığımızda, hızlı dağılan komünlerin, insanlar arasındaki duyarlılığı artırmak, yalnızlığın önüne geçmek, samimi bir ortam yaratmak için psikolojik destek amacıyla kurulan komünler olduğunu fark ederiz. Çoğunun hiçbir şekilde ekonomik temeli yoktur ve ütopik denemelerin ötesine geçemediler. Zaman içinde dağılmadan kalabilen komünler ise dışa dönük bir misyonu, ekonomik temeli ve gerçekçi bir dünya görüşü olanlardı (Toffler, 2008).

Dışa dönük bir misyon duygusu, insanları birbirine güçlü bir şekilde bağlar. Hatta onlara ihtiyaç duydukları ekonomik temeli sunar. Bu dışa dönük görevin amacı yeni bir ürün yaratmak, bir hastanenin elektronik kırtasiye işlerini yapmak, bir sigorta şirketi için bilgisayara veri girmek, çevrede uçuş yapan bir havayolu şirketinin planlarını hazırlamak, bir katalog oluşturmak veya teknik bilgi hizmeti sunmaksa, yarının elektronik komünü, fonksiyonlarını etkili şekilde yerine getiren, sağlam ve tutarlı bir aile yapısı olabilir. Ayrıca elektronik sayesinde genişleyen bu aileler, başkalarının yaşam tarzlarını eleştirmek, gibi şeylerin peşinde koşamadıklarından, sadece ekonomik sistemin temel bağlantılarında tamamlayıcı unsur olarak yer aldıklarından, ayakta kalma şansları da bir hayli yüksek olacaktır.

Kısacası bu şekilde, eski yaygın aile tiplerinin yeniden ortaya çıktığını ve birçok örnekte biçim değiştirdiklerini görebilmekteyiz. Günümüzde, yetişkin Amerikalıların yüzde 6’sı normal, geniş ailelerde yaşıyor. Bir kuşak sonra bu sayının iki veya üç katına tırmanacağını düşünebiliriz. O zaman geldiğinde, önemsiz bir oran olmaktan sıyrılıp, bir

toplumsal soruna dönüşebilir. Toplumsal yaşam, aşk ve evlilik kalıpları, dostluk ağlarının yeniden kurulması, ekonomi ve tüketici pazarları, psikolojimiz ve kişilik yapımız için, elektronik geniş aileler çok önemli yer tutacaktır. Geniş ailenin bu yeni tipi, burada kaçınılmaz bir örnek olarak sunulmamaktadır; sadece karmaşık sosyal ekolojisinde çok önemli yer tutabilecek birçok yeni aile tipinden biri olarak gösterilmektedir.

Bütün bu kargaşanın ardında, aile biçimlerinin ve bireysel rollerin çeşitliliğine dayalı Üçüncü Dalga aile sistemi yüzünü göstermektedir. Ailenin kitlesellik özelliğini kaybetmesi, insanları istekleri dışında tek bir aile yapısı içine hapsetmeye çalışmayacaktır. Dolayısıyla, henüz ortaya çıkmaya başlayan aile sistemi, kendimize uygun yer seçmek, kendi aile tarzımızı belirlemek üzere herkesi özgür kılmalıdır. Bir çekirdek aile çatısının dışında yaşama kararı, zorlaştırılmamalı, tam aksine kolaylaştırılmalıdır. İkinci Dalga şartları içinde büyüyerek sadece tek bir aile yapısının normal, diğerlerinin ise şüpheli olarak görülmesi, birçok kişinin aile tiplerinde görülen bu yeni çeşitlilik karşısında önyargılarla hareket etmesine neden olmaktadır. Bu durum değişmediği sürece, geçiş açıları daima gerekenden sert olacaktır. Ekonomide ve sosyal yaşamlarımızda, eğitim sistemleri, yaşam tarzları, toplumsal yasalar ve hatta mimari tarzlar; kadınların, bekarların ve ileri yaştakilerin ihtiyaçlarını dikkate almadan yalnızca standart İkinci Dalga aile tipine öncelik verip ayrıcalık sağlamasından dolayı kişiler farklı aile çeşitlerinden yararlanamazlar (Toffler, 2008).

İkinci Dalga’nın geleneksel bakış açısı şudur: Erkek evinin geçimini sağlarken kadın, emek pazarına katılan bir kişi olmadığından, gerektiğinde gözden çıkarılabilir. Bu bakış açısından dolayı İkinci Dalga uygarlığı, ev işlerini överken, bu işi yapan kişiyi küçültmüştür. Ancak bir ev kadınının işleri ekonominin bir parçası kabul edilebilecek kadar üretken ve önemlidir. Bu kapsamda yarım gün çalışma, esken zaman planlaması ve çalışma şartları iyileştirilmekle birlikte çeşitli aile yapılarına da uygun hale getiriliyor. Günümüzde, iş dünyasının aile yapılarındaki yeni çeşitliliğe uyarlanması gerektiği yönünde birçok çalışma yapılmaktadır. Business Week dergisinin belirttiğine göre, günümüzde aile yaşamına yararlı olan şirket çiftlerinin sayısı giderek artmaktadır. Büyük ihtimalle, çok zaman geçmeden küçük çaplı uyum sağlama çabalarının ötesine geçilerek, eşlerin ve hatta ailelerin bir bütün olarak işe alınması talepleri doğacak, bir üretim birimi olarak aileye eski fonksiyonu iade edilecek ve aynı zamanda bir üretim birimi olarak aileye eski fonksiyonu iade edilecektir. İkinci Dalga fabrikalarında bu tarz imkanların sağlanmaması, bu fikrin uygunsuz olduğu anlamına

gelmez. Bu yeni yöntemlerin nasıl ve ne yönde gelişim göstereceği ve nereye varacağı şimdilik tam olarak bilinemez ancak aileyle ilgili olan konularda yaşanan gibi bu konuda da küçük çaplı denemeler teşvik edilmelidir. Bu tür önlemler, yarınlarda pek çok insanın daha az zorlanmasını sağlayarak, yarının dünyasına geçişimizi kolaylaştıracaktır. Ancak kolay ola da olmasa da, İkinci Dalga’nın tipik çekirdek aile düzeninin yerini alacak yeni bir aile sistemi doğmaktadır. Bu yeni aile sistemi, teknosfer ve enfosfer ile birlikte oluşan yeni sosyosferin temel kurumunu oluşturacaktır. Bu süreç, kuşağımızın yeni bir uygarlık yaratmak ve ona uyum sağlamak için harcadığı toplumsal çabaların bir parçasıdır (Toffler, 2008).