Evlerinde çalışanlar

Elektronik evin gerçekleşmesini teşvik eden çok çeşitli etkenler bir araya gelmektedir. İleri teknoloji ülkelerinin birçoğunda ulaşım bugüne dek sorun olmuştur. Toplu taşıma sistemleri belli bir seviyede tıkanmış durumdadır. Trafik akmaz durumdadır ve park yeri bulmak başlı başına bir sorundur. Çevre kirliliği ciddi bir hal almıştır. Grevler ve arızalar günlük meseleler olarak benimsenmiştir.

İşe gidiş geliş masrafı, çalışanın kendisine yüklenir. Bu durum, maaş artışı olarak işverene, ürünlerin fiyat artışı olarak da tüketiciye yansır. Jack Nilles ve Ulusal Bilim Vakfı’nın kurduğu bir ekip, beyaz yakalı çalışanların iş merkezlerinden uzaklaştırıldığı takdirde sağlanacak para ve enerji tasarrufu üzerinde bir araştırma

yapmıştır. Nilles ve ekibi, işlerin evlere aktarılması yerine, iş yerlerinin personelin evlerine yakın yerlerde kurulması teorisiyle hareket etmiştir.

Bulgular şaşırtıcıdır. Los Angeles’taki 2,048 sigorta şirketi çalışanı günde işi ve evi arası 34 km yolculuk yaptığını ortaya koymuştur. Yönetim seviyesi yükseldikçe, ulaşım mesafesi de artıyordu ve üst düzey yöneticilerin ortalaması 48 km idi. Diğer bir deyişle, bu çalışanlar her yıl işe gitmek için yarım yüzyıla denk gelecek ölçüde zaman ve para harcamaktaydılar.

Asıl soru şudur: İletişim teknolojilerinin sağlanması ve bakım masrafları, ne zaman işe gidip gelme masraflarından az olacaktır? Yakıt fiyatları ve diğer ulaşım ücretleri artarken, iletişim maliyeti giderek düşmektedir. Ancak bizleri her şeyin sonunda üretimi dağıtarak elektronik evlerde yaşamaya iten şey yalnızca bu etkenler değildir. Nilles, ev ve işe arası yolculuk yapan bir Amerikalının günde yaklaşık 64,6 kilovat elektrik karşılığı yakıt tükettiğini hesaplamıştır. Buna karşılık, bilgi aktarımı için gereken elektrik çok azdır. Bir bilgisayar terminali, çalışırken ortalama olarak 100 ila 125 vat elektrik tüketir. Telefon, 1 vat veya daha azını kullanır. Ne ölçüde haberleşme araçlarına ihtiyaç duyulacağı ve ne kadar uzun süre kullanılacakları konusunda bazı tahminlerde bulunan Nilles, çalışanların gidip gelmesi yerine, mesajların gidip gelmesini sağlamanın otomobil kullanıldığı zaman 29’a 1, toplu taşıma araçları kullanıldığı zaman 11’e 1, doldurulmuş toplu taşıma araçları kullanıldığı zaman ise 2’ye 1 daha avantajlı olduğunu ortaya koymaktadır (Toffler, 2008).

Benzin ve elektrik fiyatları önümüzdeki on yıllarda artmaya devam edecek ama bilgisayarların, tele-fotokopilerin, ses ve görüntü bağlantılarının, fiyatları ve kullanım masrafı giderek düşecek. Bu durum, üretimin en azından bir kısmının İkinci Dalga’nın tipik merkezi, büyük işyerlerinden çıkarılmasının daha kazançlı ve daha ekonomik olacağını göstermektedir.

Bütün bunlara, farklı yönlerde başka baskıları da ekleyebiliriz. Şirketler ve devlet kurumları işi eve aktarmanın, günümüzde gayrimenkuller için yapılan muazzam masraf ve yatırımları büyük ölçüde azaltacağını fark edecekler. Merkezi ofisler ve üretim tesisleri küçüldükçe, gayrimenkul, ısınma, havalandırma, aydınlatma ve genel bakım gibi maliyetleri düşürme çabaları doğrultusunda işlerin büyük merkezlerden dışarıya kayması kolaylaşacaktır.

Bu oluşum, çevre kirliliğini ve dolayısıyla çevre koruma masraflarını ödemek zorunda bıraktıkça, daha az kirlilik yaratan çalışmalara yönelme başlayacak ve dolayısıyla işin büyük, merkezi işyerlerinden daha küçük alanlara ve dahası ev ortamına

kaydırılması gerekli ve cazip hale gelebilecektir. Çevreciler bu iki alternatif arasındaki ekolojik eşitsizlikleri fark ettiğinde ve işlerin eve kaydırılması gerçek bir seçenek gibi görünmeye başladığında, bu merkezilikten uzaklaşma hareketine bütün ağırlıklarıyla destek verecekler ve Üçüncü Dalga uygarlığına geçişimizi kolaylaştıracaklardır.

Elektronik ev fikrini destekleyen sosyal etkenler de söz konusudur. Mesai saatleri giderek kısalıyor ama buna karşılık, yolda harcanan süre giderek uzamaktadır. Sekiz saatlik mesai için günde bir saatini yola ayırmak zorunda kaldığında buna öfkelenen bir işçi, mesai saatleri kısalırken yolda harcadığı zamanın oranı bu süreye göre ne kadar yüksekse, bu durum kendisine o ölçüde zor gelecektir. Diğer yandan, yolda daha az zaman harcamak, daha az yıpranmak uğruna daha düşük maaşla çalışmayı kabul edenler de vardır. Bu seçenek de işlerin büyük merkezlerden uzaklaştırılmasını sağlayacak etkenlerden biridir (Toffler, 2008).

Son olarak, değerlerde de benzer değişim gözlemlenmektedir. Küçük şehrin ve kırsal kesimin cazibesi artarken, çekirdek aile konusundaki tutumumuzda da belirgin bir değişiklik görmekteyiz. İkinci Dalga sırasında toplumun onayladığı standart çekirdek aile yapısının bir bunalım geçirdiği ortadadır. Geleceğin ailesi incelenmelidir. Burada, Birleşik Devletler ve Avrupa’da -çekirdek ailenin dönüşümünün en yaygın olduğu yerler- aileyi daha da sağlamlaştırmak amacıyla alınması gereken önlemlerin arttığını söyleyebiliriz. Tarih boyunca aileyi birleştiren şeylerden birinin, işlerin ailece yapılması olduğunu unutmamak gerekir.

Günümüzde bile birlikte çalışan çiftler arasında boşanma oranının daha düşük olduğu gözlemlenebiliyor. Elektronik ev yapısı, eşlerin ve hatta çocukların birtakım olarak birlikte çalışmasını büyük ölçüde mümkün kılıyor. Aile yapısını savunanlar işlerin evlere aktarılması eğiliminde yatan bu olanakları gördüklerinde, büyük olasılıkla bu sürecin alınacak politik ve hukuki kararlara hızlandırılması konusunda talepler artacaktır.

İkinci Dalga çağının ilk dönemlerinde, işçiler günde on saatlik mesai süresinin standartlaştırılması için mücadele ediyordu. Birinci Dalga sırasında kimse böyle bir düşünceyi hayal bile edemezdi. Belki de yakında, işçilerin evde yapılabilecek her şeyin evde yapılması için bir hareket başlattığını görebiliriz. Birçok işçi, bunun bir hak olduğu konusunda ısrar edebilir. İşin bu şekilde yer değiştirmesinin aile yaşamını güçlendirdiği fark edildiğinde, bu talepler çeşitli politik, dini ve kültürel eğilimlere sahip kişiler tarafından da hiç şüphesiz desteklenecektir (Toffler, 2008).