Planda 6 öncelikli alan ve 26 tedbir belirlenmiştir. Bu alanlar şunlardır:
2. OSB konusunda toplumun bütün kesimlerinde farkındalık arttırıcı faaliyetler yürütülmesi
2.1.2. İstatistiki Veriler ve Farkındalık Çalışmaları Konusunda Yaşanan Sorunlar Sorunlar
2.2.1.3. Gelişimsel Bozukluklarda SGK Politikaları
Komisyonun 12 Haziran 2019 tarihli toplantısına katılarak Komisyona bilgi veren SGK Sağlık Hizmetleri Daire Başkanlığı Şube Müdürü Uzm. Dr. İnci YANIKOĞLU; genel sağlık sigortasının kişilerin öncelikle sağlığının korunması ve sağlık riskleriyle karşılaşmaları durumunda oluşacak harcamaların finansmanını sağlayan bir sigorta sistemi
201 Sağlık Bakanlığı Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü Sağlık Hizmetleri Dairesi Başkanı Uzm. Dr. Pınar KOÇATAKAN’ın 12 Haziran 2019 tarihli Dinleme Tutanağı, TBMM Tutanak Hizmetleri Başkanlığı.
202 Doç.Dr. Onur Burak DURSUN’un 12 Haziran 2019 tarihli Dinleme Tutanağı, TBMM Tutanak Hizmetleri Başkanlığı.
olduğunu ifade ederek; genel sağlık sigortasının tüm vatandaşları kapsam altına alması, zorunlu olması, sağlık hizmetlerinin eşit, adil ve ulaşılabilir olmasının temini ve kaynakların etkin ve verimli kullanımının sağlanması ilkeleri çerçevesinde uygulandığını belirtmiştir.203
Genel sağlık sigortasının belirli bir prim ödeme sistemine göre yürütülmekte olduğu, prim borçlusu olanlarda kimi zaman sağlık hizmetine erişimde sorunlar yaşanabilmekle birlikte genel sağlık sigortasından yararlanma koşullarında birçok muafiyetlerin bulunduğu belirtilmiştir. Bu kapsamda 18 yaşını doldurmamış olan kişiler, tıbben başkasının bakımına muhtaç kişiler, acil haller, trafik kazaları, bildirimi zorunlu bulaşıcı hastalıklar, iş kazaları ve meslek hastalıkları, kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri, insan sağlığına zararlı maddelere bağımlılığı önlemeye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri, analık hâli, afet, savaş, grev ve lokavt ile madde bağımlılığı tedavisine yönelik sağlık hizmetlerinde, kişilerin prim borçlusu olsalar dahi bu hizmetlere ulaşmakta bir sorun yaşamadıkları ve genel sağlık sigortasından faydalanmaya devam ettikleri belirtilmiştir.204
SGK tarafından, sağlık hizmetlerinin temini için usul ve esasları belirlemek amacıyla Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) yayımlanmaktadır. Sağlık hizmetlerine ödenecek bedeller 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu gereğince Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonu tarafından belirlenmektedir.205
Gelişimsel bozukluklar bağlamında; down sendromu, serebral palsi, otizm spektrum bozukluğu, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ve diğer gelişim bozukluklarında ayaktan ve yatarak çeşitli branşlarda tanı ve tedavi amaçlı yapılan işlemler ve ameliyatlar SUT’ta belirlenen esaslara göre SGK tarafından karşılanmakta, ayrıca cerrahi işlemler gerekli olduğunda bu işlemler yapılabilmekte ve fizik tedavi uygulamaları karşılanabilmektedir. SGK tarafından karşılanan katılım payı, ilave ücret, genetik ve diğer tetkikler, fizik tedavi, evde sağlık hizmetleri ve psikiyatrik çalışmalar hakkındaki ayrıntılı bilgiler aşağıdaki yer almaktadır:206
203 SGK Sağlık Hizmetleri Daire Başkanlığı Şube Müdürü Uzm. Dr. İnci YANIKOĞLU’nun 12 Haziran 2019 tarihli Dinleme Tutanağı, TBMM Tutanak Hizmetleri Başkanlığı.
204 A.g.k.
205 Söz konusu Komisyon; Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanı; Sosyal Güvenlik Kurumu Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürü; Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı temsilcisi; Sağlık Bakanlığı temsilcisi; Hazine ve Maliye Bakanlığından 2 temsilci; Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı temsilcisi; üniversite sağlık hizmeti sunucularını temsilen Yükseköğretim Kurulu tarafından bildirilip Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca belirlenecek olan 1 üye ve özel sağlık hizmeti sunucularını temsilen Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği tarafından bildirilip Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca belirlenecek olan 1 üye olmak üzere toplam 9 üyeden oluşmaktadır.
206 SGK Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğünün Sunumu ve Uzm. Dr. İnci YANIKOĞLU’nun 12 Haziran 2019 tarihli Dinleme Tutanağı, TBMM Tutanak Hizmetleri Başkanlığı.
• Katılım Payı Uygulaması: SUT eki Ek-1/A “Ayakta Tedavide Hekim ve Diş Hekimi Muayenesi Katılım Payı Alınmayacak Kronik Hastalıklar Listesi” bulunmaktadır.
Bu listede bu gelişimsel bozukluklar yer almaktadır. Dolayısıyla, kişilerin bu hastalıklarıyla ilgili uzmanlık dallarında, ayaktan muayenelerinde katılım payı alınmamaktadır.
• İlave Ücret Uygulaması: Doğumsal anomaliler için yapılan cerrahi işlemlere yönelik sağlık hizmetleri ve yeni doğan bakım hizmetleri ilave ücret alınmayacak sağlık hizmetleri arasında değerlendirilmekte ve burada verilen tedavilerden, bu hizmetlerin verildiği sağlık hizmet sunucuları tarafından ilave ücret alınmaması gerekmektedir.
• Genetik ve Diğer Tetkikler: Anılan gelişimsel hastalıklarla ilgili tanı amaçlı yapılan çeşitli laboratuvar tahlilleri ve görüntüleme yöntemleri ile genetik tetkikler (sitogenetik ve moleküler tetkikler) ile prenatal genetik tetkikler SUT’ta belirlenen esaslar doğrultusunda SGK tarafından karşılanmaktadır.
• Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uygulamaları: Anılan hastalara SUT eki EK-2/D-2 “Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Tanı Listesi”nde yer alan tanılar için yapılan fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamaları SUT’ta tanımlanan sağlık raporları (tek hekim ya da uzman hekim raporları, sağlık kurulu raporları) ve belirlenen esaslara istinaden SGK tarafından karşılanmaktadır. Söz konusu tanı listesinde “serebral palsi” tanısı yer almaktadır.
• Evde Sağlık Hizmetleri: Anılan hastalara Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık hizmet sunucuları bünyesinde oluşturulmuş birimlerce sunulan evde sağlık hizmetleri SGK tarafından karşılanmaktadır.
• Psikiyatrik Çalışmalar: Anılan engel grubundaki hastalar için gerek duyulan ve ruh sağlığı ve hastalıkları uzman hekimi bulunan sağlık hizmeti sunucularında yapılan psikiyatrik çalışmalar; aile görüşme-değerlendirmesi, aile tedavisi, bireysel psikoterapi, grup psikoterapisi, psikiyatrik değerlendirme, zekâ testleri, elektrokonvülsiv tedavi ve transkraniyal manyetik stimülasyon (TMS) gibi tedaviler ayrıca botilinum toksini enjeksiyonu, ses ve işitme ile ilgili testler, konuşma terapisi ve fonasyon eğitimleri SGK tarafından karşılanmaktadır.
• Yatarak tedavinin gerektiği durumlarda psikiyatrik hasta günlük tedavileri, muayene, konsültasyon, yatak ve refakat ücretleri, psikolojik testler, EEG, EKG, BT, MR, EKT, tedavilerde kullanılan ilaçların ve bunların haftalık kan düzeylerinin belirlenmesi, aile görüşmeleri, grafiler, laboratuvar testleri, tıbbi işlem ve ilaçlar SUT hükümleri doğrultusunda SGK tarafından karşılanan tedaviler arasında yer almaktadır.
Ülkemizde 2016-2019 (Ekim) yılları arasında SUT kapsamında; zihinsel yetersizlik, serebral palsi, down sendromu, otizm spektrum bozukluğu ve diğer gelişim bozuklukları
olan bireyler için tıbbi malzeme (şahıs ödeme), ilaç (eczane) ve sağlık hizmetleri (hastane) kapsamında yapılan ödemelere ilişkin veriler aşağıdaki tablolarda yer almaktadır:207
Tablo 35: Down Sendromu, OSB, Serebral Palsi ve Diğer Gelişim Bozuklukları Olan Bireylerin Tıbbi Malzeme, İlaç ve Sağlık Hizmetlerine İlişkin 2016 Yılı Tahakkuk Tutarları (TL)
Ödeme
Türü Zihinsel
Yetersizlik Serebral
Palsi Down
Sendromu OSB DEHB ÖÖB Toplam
(2016) Hastane 9.095.812,24 150.342.278,16 17.046.688,37 1.620.451,64 21.822.623,92 857.857,32 200.785.711,65 Eczane 7.488.406,79 94.988.447,47 2.500.068,61 1.818.392,64 39.673.083,26 306.308,91 146.774.707,68 Şahıs
Ödeme 40.611.658,92 103.838.279,27 5.755.995,95 5.039.296,85 5.953.243,63 681.629,47 161.880.104,09 TOPLAM
TL (2016) 57.195.877,95 349.169.004,90 25.302.752,93 8.478.141,13 67.448.950,81 1.845.795,70 509.440.523,42 Kaynak: SGK.
Tablo 36: Down Sendromu, OSB, Serebral Palsi ve Diğer Gelişim Bozuklukları Olan Bireylerin Tıbbi Malzeme, İlaç ve Sağlık Hizmetlerine İlişkin 2017 Yılı Tahakkuk Tutarları (TL)
Ödeme
Türü Zihinsel
Yetersizlik Serebral
Palsi Down
Sendromu OSB DEHB ÖÖB Toplam
(2017) Hastane 9.064.181,06 191.468.782,61 20.722.547,38 2.062.169,18 24.890.094,82 1.030.285,74 249.238.060,79 Eczane 9.263.309,69 126.809.188,82 3.187.493,25 2.278.001,28 49.593.824,43 323.931,37 191.455.748,84 Şahıs
Ödeme 23.732.429,57 70.282.897,84 4.014.519,75 3.161.886,23 3.371.653,75 426.199,54 104.989.586,68 TOPLAM
TL (2017) 42.059.920,32 388.560.869,27 27.924.560,38 7.502.056,69 77.855.573,00 1.780.416,65 545.683.396,31 Kaynak: SGK.
Tablo 37: Down Sendromu, OSB, Serebral Palsi ve Diğer Gelişim Bozuklukları Olan Bireylerin Tıbbi Malzeme, İlaç ve Sağlık Hizmetlerine İlişkin 2018 Yılı Tahakkuk Tutarları (TL)
Ödeme
Türü Zihinsel
Yetersizlik Serebral
Palsi Down
Sendromu OSB DEHB ÖÖB Toplam
(2018) Hastane 9.469.356,72 222.622.069,47 23.121.857,74 4.443.596,54 30.514.883,94 1.239.018,29 291.410.782,70 Eczane 12.511.226,17 173.207.357,20 1.559.615,60 4.834.152,63 73.609.576,98 471.525,78 266.193.454,36 Şahıs
Ödeme 31.916.381,42 120.811.008,74 9.712.576,12 9.240.108,04 1.283.868,86 241.756,23 173.205.699,41 TOPLAM
(2018) 53.896.964,31 516.640.435,41 34.394.049,46 18.517.857,21 105.408.329,78 1.952.300,30 730.809.936,47 Kaynak: SGK.
207 Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğü tarafından Komisyona sunulan 04.11.2019 tarihli ve 99481421-708.01-E. 16915214 sayılı yazı.
olan bireyler için tıbbi malzeme (şahıs ödeme), ilaç (eczane) ve sağlık hizmetleri (hastane) kapsamında yapılan ödemelere ilişkin veriler aşağıdaki tablolarda yer almaktadır:207
Tablo 35: Down Sendromu, OSB, Serebral Palsi ve Diğer Gelişim Bozuklukları Olan Bireylerin Tıbbi Malzeme, İlaç ve Sağlık Hizmetlerine İlişkin 2016 Yılı Tahakkuk Tutarları (TL)
Ödeme
Türü Zihinsel
Yetersizlik Serebral
Palsi Down
Sendromu OSB DEHB ÖÖB Toplam
(2016) Hastane 9.095.812,24 150.342.278,16 17.046.688,37 1.620.451,64 21.822.623,92 857.857,32 200.785.711,65 Eczane 7.488.406,79 94.988.447,47 2.500.068,61 1.818.392,64 39.673.083,26 306.308,91 146.774.707,68 Şahıs
Ödeme 40.611.658,92 103.838.279,27 5.755.995,95 5.039.296,85 5.953.243,63 681.629,47 161.880.104,09 TOPLAM
TL (2016) 57.195.877,95 349.169.004,90 25.302.752,93 8.478.141,13 67.448.950,81 1.845.795,70 509.440.523,42 Kaynak: SGK.
Tablo 36: Down Sendromu, OSB, Serebral Palsi ve Diğer Gelişim Bozuklukları Olan Bireylerin Tıbbi Malzeme, İlaç ve Sağlık Hizmetlerine İlişkin 2017 Yılı Tahakkuk Tutarları (TL)
Ödeme
Türü Zihinsel
Yetersizlik Serebral
Palsi Down
Sendromu OSB DEHB ÖÖB Toplam
(2017) Hastane 9.064.181,06 191.468.782,61 20.722.547,38 2.062.169,18 24.890.094,82 1.030.285,74 249.238.060,79 Eczane 9.263.309,69 126.809.188,82 3.187.493,25 2.278.001,28 49.593.824,43 323.931,37 191.455.748,84 Şahıs
Ödeme 23.732.429,57 70.282.897,84 4.014.519,75 3.161.886,23 3.371.653,75 426.199,54 104.989.586,68 TOPLAM
TL (2017) 42.059.920,32 388.560.869,27 27.924.560,38 7.502.056,69 77.855.573,00 1.780.416,65 545.683.396,31 Kaynak: SGK.
Tablo 37: Down Sendromu, OSB, Serebral Palsi ve Diğer Gelişim Bozuklukları Olan Bireylerin Tıbbi Malzeme, İlaç ve Sağlık Hizmetlerine İlişkin 2018 Yılı Tahakkuk Tutarları (TL)
Ödeme
Türü Zihinsel
Yetersizlik Serebral
Palsi Down
Sendromu OSB DEHB ÖÖB Toplam
(2018) Hastane 9.469.356,72 222.622.069,47 23.121.857,74 4.443.596,54 30.514.883,94 1.239.018,29 291.410.782,70 Eczane 12.511.226,17 173.207.357,20 1.559.615,60 4.834.152,63 73.609.576,98 471.525,78 266.193.454,36 Şahıs
Ödeme 31.916.381,42 120.811.008,74 9.712.576,12 9.240.108,04 1.283.868,86 241.756,23 173.205.699,41 TOPLAM
(2018) 53.896.964,31 516.640.435,41 34.394.049,46 18.517.857,21 105.408.329,78 1.952.300,30 730.809.936,47 Kaynak: SGK.
207 Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğü tarafından Komisyona sunulan 04.11.2019 tarihli ve 99481421-708.01-E. 16915214 sayılı yazı.
olan bireyler için tıbbi malzeme (şahıs ödeme), ilaç (eczane) ve sağlık hizmetleri (hastane) kapsamında yapılan ödemelere ilişkin veriler aşağıdaki tablolarda yer almaktadır:207
Tablo 35: Down Sendromu, OSB, Serebral Palsi ve Diğer Gelişim Bozuklukları Olan Bireylerin Tıbbi Malzeme, İlaç ve Sağlık Hizmetlerine İlişkin 2016 Yılı Tahakkuk Tutarları (TL)
Ödeme
Türü Zihinsel
Yetersizlik Serebral
Palsi Down
Sendromu OSB DEHB ÖÖB Toplam
(2016) Hastane 9.095.812,24 150.342.278,16 17.046.688,37 1.620.451,64 21.822.623,92 857.857,32 200.785.711,65 Eczane 7.488.406,79 94.988.447,47 2.500.068,61 1.818.392,64 39.673.083,26 306.308,91 146.774.707,68 Şahıs
Ödeme 40.611.658,92 103.838.279,27 5.755.995,95 5.039.296,85 5.953.243,63 681.629,47 161.880.104,09 TOPLAM
TL (2016) 57.195.877,95 349.169.004,90 25.302.752,93 8.478.141,13 67.448.950,81 1.845.795,70 509.440.523,42 Kaynak: SGK.
Tablo 36: Down Sendromu, OSB, Serebral Palsi ve Diğer Gelişim Bozuklukları Olan Bireylerin Tıbbi Malzeme, İlaç ve Sağlık Hizmetlerine İlişkin 2017 Yılı Tahakkuk Tutarları (TL)
Ödeme
Türü Zihinsel
Yetersizlik Serebral
Palsi Down
Sendromu OSB DEHB ÖÖB Toplam
(2017) Hastane 9.064.181,06 191.468.782,61 20.722.547,38 2.062.169,18 24.890.094,82 1.030.285,74 249.238.060,79 Eczane 9.263.309,69 126.809.188,82 3.187.493,25 2.278.001,28 49.593.824,43 323.931,37 191.455.748,84 Şahıs
Ödeme 23.732.429,57 70.282.897,84 4.014.519,75 3.161.886,23 3.371.653,75 426.199,54 104.989.586,68 TOPLAM
TL (2017) 42.059.920,32 388.560.869,27 27.924.560,38 7.502.056,69 77.855.573,00 1.780.416,65 545.683.396,31 Kaynak: SGK.
Tablo 37: Down Sendromu, OSB, Serebral Palsi ve Diğer Gelişim Bozuklukları Olan Bireylerin Tıbbi Malzeme, İlaç ve Sağlık Hizmetlerine İlişkin 2018 Yılı Tahakkuk Tutarları (TL)
Ödeme
Türü Zihinsel
Yetersizlik Serebral
Palsi Down
Sendromu OSB DEHB ÖÖB Toplam
(2018) Hastane 9.469.356,72 222.622.069,47 23.121.857,74 4.443.596,54 30.514.883,94 1.239.018,29 291.410.782,70 Eczane 12.511.226,17 173.207.357,20 1.559.615,60 4.834.152,63 73.609.576,98 471.525,78 266.193.454,36 Şahıs
Ödeme 31.916.381,42 120.811.008,74 9.712.576,12 9.240.108,04 1.283.868,86 241.756,23 173.205.699,41 TOPLAM
(2018) 53.896.964,31 516.640.435,41 34.394.049,46 18.517.857,21 105.408.329,78 1.952.300,30 730.809.936,47 Kaynak: SGK.
207 Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğü tarafından Komisyona sunulan 04.11.2019 tarihli ve 99481421-708.01-E. 16915214 sayılı yazı.
Tablo 38: Down Sendromu, OSB, Serebral Palsi ve Diğer Gelişim Bozuklukları Olan Bireylerin Tıbbi Malzeme, İlaç ve Sağlık Hizmetlerine İlişkin 2019 Yılı Ekim Ayı İtibariyle Tahakkuk Tutarları (TL)
Ödeme
Türü Zihinsel
Yetersizlik Serebral
Palsi Down
Sendromu OSB DEHB ÖÖB Toplam
(Ekim 2019) Hastane 6.654.319,81 139.344.731,58 15.638.982,62 2.878.307,56 21.330.299,26 987.423,79 186.834.064,62 Eczane 15.101.633,10 196.347.607,48 3.804.374,79 5.722.487,41 79.205.790,00 769.292,46 300.951.185,24 Şahıs
Ödeme 46.468.362,36 96.688.227,30 7.681.471,30 10.622.764,82 602.758,74 127.019,78 162.190.604,29 TOPLAM
(Ekim
2019) 68.224.315,27 432.380.566,36 27.124.828,71 19.223.559,79 101.138.848,00 1.883.736,03 649.975.854,15 Kaynak: SGK.
Down sendromu, OSB, serebral palsi ve diğer gelişim bozuklukları olan bireylerin tıbbi malzeme, ilaç ve sağlık hizmetlerine ilişkin 2016-2019 (Ekim) dönemi arasında yapılan ödemeye ilişkin tablolardaki rakamlar dikkate alındığında; SGK tarafından bahsi geçen tüm gruplar için toplam 2.435.909.710,35 TL ödeme yapıldığı görülmektedir. Serebral palsi için yapılan harcama 1.686.750.875,94 TL olup tüm harcamaların yaklaşık % 69’unu oluşturmaktadır. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu için yapılan toplam harcama 351.851.701,59 TL olup tüm harcamaların % 14,5’ini, zihinsel yetersizlik için yapılan toplam harcama 221.377.077,85 TL olup tüm harcamların yaklaşık % 9’unu, down sendromu için yapılan toplam harcama 114.746.191,48 TL olup tüm harcamaların yaklaşık
% 4,7’sini, OSB için yapılan toplam harcama 53.721.614,82 TL olup tüm harcamaların yaklaşık % 2,2’sini ve özgül öğrenme bozukluğu için yapılan harcama toplam 7.462.248,68 TL olup tüm harcamaların yaklaşık olarak % 0,3’ünü oluşturmaktadır.
Serebral palsili bireylerin günlük yaşama bağımsız katılımında eğitim, fizyoterapi ve rehabilitasyon oldukça önemlidir. Özellikle beynin erken dönemde gelişiminin çok hızlı olduğu göz önünde bulundurulduğunda 0-3 yaşın kritik dönem olduğu aşikârdır. SGK kapsamında serebral palsili bireylerin tedavisi için harcanan rakamların özellikle 5 yaşından sonraki dönemde oldukça yüksek olduğu dikkat çekicidir. Erken dönemde devlete ciddi maddi yük oluşturmayan, aile ve çocuk merkezli yaklaşımlardan oluşan daha koruyucu ve rehabilitatif yaklaşımlara yer verilmesinin, ileride ortaya çıkabilecek botoks, yumuşak doku ve kemik cerrahiler gibi ciddi sağlık harcamalarının en aza indirgenmesinde etkin rol alacağı düşünülmektedir. Bu sebeple 0-3 yaş arası serebral palsili bireylerin erken dönemde daha çok fizyoterapi ve rehabilitasyon yaklaşımlarından yararlandırılmasının, ileriki dönemlerdeki tedavi giderlerinin azaltılmasında etkili olacağı değerlendirilmektedir.208
208 Doç. Dr. Bülent ELBASAN’ın 11 Haziran 2019 tarihli Dinleme Tutanağı, TBMM Tutanak Hizmetleri Başkanlığı.
Tablo 38: Down Sendromu, OSB, Serebral Palsi ve Diğer Gelişim Bozuklukları Olan Bireylerin Tıbbi Malzeme, İlaç ve Sağlık Hizmetlerine İlişkin 2019 Yılı Ekim Ayı İtibariyle Tahakkuk Tutarları (TL) Ödeme
Türü Zihinsel
Yetersizlik Serebral
Palsi Down
Sendromu OSB DEHB ÖÖB Toplam
(Ekim 2019) Hastane 6.654.319,81 139.344.731,58 15.638.982,62 2.878.307,56 21.330.299,26 987.423,79 186.834.064,62 Eczane 15.101.633,10 196.347.607,48 3.804.374,79 5.722.487,41 79.205.790,00 769.292,46 300.951.185,24 Şahıs
Ödeme 46.468.362,36 96.688.227,30 7.681.471,30 10.622.764,82 602.758,74 127.019,78 162.190.604,29 TOPLAM
(Ekim
2019) 68.224.315,27 432.380.566,36 27.124.828,71 19.223.559,79 101.138.848,00 1.883.736,03 649.975.854,15 Kaynak: SGK.
Down sendromu, OSB, serebral palsi ve diğer gelişim bozuklukları olan bireylerin tıbbi malzeme, ilaç ve sağlık hizmetlerine ilişkin 2016-2019 (Ekim) dönemi arasında yapılan ödemeye ilişkin tablolardaki rakamlar dikkate alındığında; SGK tarafından bahsi geçen tüm gruplar için toplam 2.435.909.710,35 TL ödeme yapıldığı görülmektedir. Serebral palsi için yapılan harcama 1.686.750.875,94 TL olup tüm harcamaların yaklaşık % 69’unu oluşturmaktadır. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu için yapılan toplam harcama 351.851.701,59 TL olup tüm harcamaların % 14,5’ini, zihinsel yetersizlik için yapılan toplam harcama 221.377.077,85 TL olup tüm harcamların yaklaşık % 9’unu, down sendromu için yapılan toplam harcama 114.746.191,48 TL olup tüm harcamaların yaklaşık
% 4,7’sini, OSB için yapılan toplam harcama 53.721.614,82 TL olup tüm harcamaların yaklaşık % 2,2’sini ve özgül öğrenme bozukluğu için yapılan harcama toplam 7.462.248,68 TL olup tüm harcamaların yaklaşık olarak % 0,3’ünü oluşturmaktadır.
Serebral palsili bireylerin günlük yaşama bağımsız katılımında eğitim, fizyoterapi ve rehabilitasyon oldukça önemlidir. Özellikle beynin erken dönemde gelişiminin çok hızlı olduğu göz önünde bulundurulduğunda 0-3 yaşın kritik dönem olduğu aşikârdır. SGK kapsamında serebral palsili bireylerin tedavisi için harcanan rakamların özellikle 5 yaşından sonraki dönemde oldukça yüksek olduğu dikkat çekicidir. Erken dönemde devlete ciddi maddi yük oluşturmayan, aile ve çocuk merkezli yaklaşımlardan oluşan daha koruyucu ve rehabilitatif yaklaşımlara yer verilmesinin, ileride ortaya çıkabilecek botoks, yumuşak doku ve kemik cerrahiler gibi ciddi sağlık harcamalarının en aza indirgenmesinde etkin rol alacağı düşünülmektedir. Bu sebeple 0-3 yaş arası serebral palsili bireylerin erken dönemde daha çok fizyoterapi ve rehabilitasyon yaklaşımlarından yararlandırılmasının, ileriki dönemlerdeki tedavi giderlerinin azaltılmasında etkili olacağı değerlendirilmektedir.208
208 Doç. Dr. Bülent ELBASAN’ın 11 Haziran 2019 tarihli Dinleme Tutanağı, TBMM Tutanak Hizmetleri Başkanlığı.
Bu kapsamda serebral palsili bireyler için 2014-2019 yılları arasında yaş gruplarına göre botoks uygulaması, cerrahi müdahale ve fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamaları kapsamında yapılan harcamalara ilişkin veriler aşağıda sunulmaktadır:
Tablo 39: 2014-2019 Yılları İtibariyle Botoks Uygulaması Yapılan SP’li Birey Sayısı ve Toplam Maliyeti
Tablo 40: 2014-2019 Yılları İtibariyle Cerrahi Müdahale Gerçekleştirilen SP’li Birey Sayısı ve Toplam Maliyeti
2016
Tablo 41: 2014-2019 Yılları İtibariyle Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uygulaması İçin Ödeme Yapılan SP’li Birey Sayısı
Yıl Yaş SP’li
2.2.2. Erken Tanı, Takip ve Tedavi Zincirinin Kurulması Konusunda Yaşanan