Geleneksel Araçlar

Halkla iliĢkiler uygulamalarında kullanılan geleneksel araçları yazılı araçlar ve görsel-ĠĢitsel araçlar olarak sınıflandırılmaktadır.

1.6.1.1.1.1.Yazılı Araçlar

Halkla iliĢkiler uygulamalarında kullanılan yazılı araçlar diğer araçlarla kıyaslandığında daha kalıcı, ulaĢımı kolay, istenildiğinde arĢivlenebilme ve tasarlanabilme gibi özelliklere sahip olduğundan halkla iliĢkiler uygulayıcıları tarafından sıklıkla tercih edilmektedirler (Hazar, 2009: 49). Yazılı araçlar olarak gazete, dergi, broĢür, afiĢ, el ilanı, kitap ve yıllık gibi araçlar sayılabilir.

1.6.1.1.1.1.1. Gazete

Gazeteler genellikle günlük çıkan basılı haberleĢme araçlarından biridir. Halkla iliĢkiler etkinliklerinde gazetelerden faydalanabilmek için öncelikle gazetelerin farklı hedef kitlelerinin olduğunu göz gönünde bulundurmak gerekmektedir. UlaĢılmak istenilen hedef kitlenin okuduğu gazetelerde halkla iliĢkiler faaliyetlerini gerçekleĢtirmek baĢarıya ulaĢmak için büyük önem arz etmektedir (Karaca, 2010: 49).

1.6.1.1.1.1.2. Dergi

Bir halkla iliĢkiler aracı olarak gazetelerin taĢımıĢ olduğu özelliklerin dergiler içinde geçerli olduğunu söylemek mümkündür. Dergiler de yapmıĢ oldukları yayının

türüne ve içeriğine göre gazeteler gibi farklı tipte okuyucu kitlelerine sahiptirler. Bir dergide halkla iliĢkiler amaçlı bir yayın yapılacağı zaman derginin okuyucu kitlesi dikkate alınmalıdır. UlaĢılmak istenilen hedef kitleye uygun yayın yapan dergiler tercih edilmelidir (Kazancı, 1980: 124).

1.6.1.1.1.1.3. BroĢür

BroĢürler genellikle pazarlama iletiĢiminin bir aracı olarak kullanılmaktadırlar. Çoğu zaman yollarda yürürken, belli bir ücret karĢılığı tutulmuĢ kiĢiler tarafından broĢürler uzatıldığına tanık oluruz. BroĢürler pazarlama ve reklam yapmak içi sıklıkla kullanılsa da halkla iliĢkiler uygulayıcıları tarafından da iç hedef kitleye yönelik bir araç olarak kullanılabilirler. Kurumla ilgili önemli bilgiler broĢürler aracılığıyla hedef kitlenin bilgisine sunulabilir. Bu sayede çalıĢanlar kurumla ilgili bilgi ihtiyaçlarını giderebilirler. Kurumda belirli bölgelere kurulan stantlar aracılığıyla broĢürler sürekli göz önünde bulundurularak, çalıĢanlarda kurum hakkında olumlu bir imaj oluĢturulabilir (Ergüven, 2013: 86).

1.6.1.1.1.1.4. AfiĢ

AfiĢler kim olduğu tam olarak belli olamayan hedef kitlelere ulaĢmamıza imkân sağlayan iletiĢim araçlarıdır. AfiĢler içinde halkla iliĢkiler amaçlı geniĢ hedef kitlelere mesaj iletmek için kullanılabilen haberleĢme aracıdır diyebiliriz. Tam olarak adresi bilinemeyen, yüz yüze ulaĢılma imkânı bulunmayan hedef kitleye bülten, yıllık, mektup ve e posta ile ulaĢma imkânı bulunmamaktadır. Bu gibi durumlarda genel yerlere, iĢlek cadde ve yollara asılacak olan afiĢler çok fazla kiĢinin dikkatini çekerek mesajlarımızın onlara ulaĢmasını sağlayacaktır. Bu bağlamda kısıtlı ölçüde olmakla birlikte, afiĢleri; gazete, radyo, televizyon, internet gibi bir halkla iliĢkiler aracı olarak kullanabiliriz (Asna, 2012: 146).

1.6.1.1.1.1.5. El Ġlanı

El ilanları günlük hayatta hepimizin yolda yürürken veya posta kutularımızda bulabileceğimiz tek sayfalık materyallerdir. Uygulayıcılar tarafından daha çok reklam amaçlı kullanılmaktadırlar. HazırlanıĢının kolay olması, ucuza mal

edilebilmesi, yerel uygulamalar için pratik olması gibi özelliklere sahip olduğu için el ilanları sıklıkla kullanılan araçlardır (Hazar, 2009: 93).

1.6.1.1.1.1.6. Kitap

Basılı halkla iliĢkiler araçlarından olan kitaplar son yıllarda birçok kurum tarafından halkla iliĢkiler aracı olarak kullanılmaktadır. Kurumların halkla iliĢkiler amacıyla kullandığı bu kitaplar kurum personeline ya da ilgili kiĢi veya gruplara para ile satılabileceği gibi ücretsiz bir Ģekilde de dağıtılması söz konusudur. Örneğin Vehbi Koç‟un hayatını anlatan “Hayat Hikâyem” adlı kitap yayınlandığı dönemde büyük ilgi görmüĢ ve Vehbi Koç‟un Ģahsının ve firmasının imajına olumlu bir katkı yapmıĢtır (Göksel ve Yurdakul, 2007: 294).

1.6.1.1.1.1.7. Yıllık

Yıllıklar çoğunlukla kurumların bir yıllık faaliyetlerini kronolojik sıra ile özetleyen ve faaliyet gösterilen alanda yut içinden ve yurt dıĢından ilgi çekici bilgiler veren küçük çapta ansiklopedilerdir. Kurum ile bağlantılı olan kiĢi ve kurumların faydalanabilecekleri bu yıllıklar adrese gönderilebileceği gibi satılmak üzere de kitapçılara dağıtılabilir ( Asna, 2012: 142).

1.6.1.1.1.2. Görsel ĠĢitsel Araçlar

Görsel ve iĢitsel kitle iletiĢim araçları olarak radyo ve televizyonlar birer halkla iliĢkiler aracı olarak kullanılmaktadırlar. Bu bağlamda son yıllarda artan özel radyo ve televizyon kanallarının sayısındaki artıĢla birlikte halkla iliĢkiler uygulayıcıları tarafından sıklıkla tercih edilen araçlar olmuĢlardır (ÖzerbaĢ, 2012: 41).

1.6.1.1.1.2.1. Radyo

Bazı dezavantajları bulunmakla birlikte radyolar da halkla iliĢkiler faaliyetlerinde kullanılabilmektedirler (Ergüven, 2013: 99). Haber bültenleri,

dokümanter programlar, açık oturumlar, röportajlar radyoda birer halkla iliĢkiler uygulaması olarak kullanılabilmektedir (Kazancı, 1980: 126).

Radyo programlarında halkla iliĢkiler temalı mesajların yayınlanabilmesi için medya çalıĢanları ile kurulacak iyi iliĢkiler önem taĢımaktadır. Radyo programları aracılığıyla düzenlenecek olan yarıĢmalar, dikkat çekici sponsorluklar gibi uygulamalarla etkin halkla iliĢkiler faaliyetleri geliĢtirilebilir. Belirli bir bölge veya kente özel bir halkla iliĢkiler faaliyeti söz konusu ise yerel radyo etkin olarak kullanılabilir (Ergüven, 2013: 99).

1.6.1.1.1.2.2.Televizyon

Bir kitle iletiĢim aracı olarak televizyonun radyo programlarına ek olarak sesin görüntü ile birleĢtirilmesi televizyonunun bize televizyonun etkili bir kitle iletiĢim aracı olduğunu göstermektedir. Bu bağlamda bir halkla iliĢkiler aracı olarak radyo için geçerli olan özellikler televizyon programları için de fazlasıyla geçerlidir (Kazancı, 1980: 128).

Her geçen gün televizyon kanalları artmakta ve buna bağlı olarak da tematik yayıncılık geliĢmektedir. Haberden spora, magazinden belgesele yalnızca bu alanlarda yayın yapan pek çok tematik kanal bulunmaktadır. Bu bağlamda tüm bu geliĢmeler göz önünde bulundurulduğunda televizyonun halkla iliĢkiler kampanyalarının uygulama alanı olabileceği görülmektedir (Ergüven, 2013: 98).

Halkla iliĢkiler uygulamaları açısından televizyon çok kısa sürede fazla sayıda bireye ulaĢabilmesi bakımından çok etkili bir kitle iletiĢim aracıdır. Televizyon yayınları olarak haber bültenleri, özet duyurular, açık oturum ve sohbet programları, kamu yararına yönelik duyurular vb. halkla iliĢkiler uygulamalarında kullanılacak televizyon programlara örnek olarak verilebilir (Baskan, 2004: 29).

1.6.1.1.1.2.3.Sinema

Sinemaya doğrudan bir halkla iliĢkiler aracı olarak bakmak doğru olmayacaktır ancak kuruluĢların sanat dallarından biri olan sinemaya verdikleri desteğin hedef kitle üzerinde olumlu bir algı oluĢturacağı da bir gerçektir. Doğrudan sinema filmlerinin oluĢturulmasına katkıda bulunulabileceği gibi; sinema festivalleri, kısa film yarıĢmaları gibi projelere de sponsor olunabilir. Yapılacak olan desteklerin

bir plan, program dahilinde gerçekleĢtirilmesi medyada haber olunmasını kolaylaĢtırabileceği gibi daha verimli sonuçların alınmasına da katkı sağlayacaktır (Ergüven, 2013: 99).

1.6.1.1.1.3.Diğer Geleneksel Halkla ĠliĢkiler Araçları/ Ortamları

Diğer geleneksel halkla iliĢkiler ortam ve araçları festivaller, yarıĢmalar, sergi ve fuarlar, toplantılar olarak nitelendirilmektedir.

1.6.1.1.1.3.1.Festivaller

Bir halkla iliĢkiler uygulaması olarak kullanılabilecek olan festivaller bir yönüyle yakın çevreyi etkilerken, diğer yönüyle tüm ülke düzeyinde kentin, kuruluĢun veya bir olayın ismini duyurmakta, dikkati onun üzerine çekebilmektedir. Bununla birlikte festivallere dıĢardan pek çok kiĢinin izleyici ya da katılımcı olarak gelmesi toplumsal bir hareketlilik oluĢturmaktadır. Bu durum ise farklı özellikteki birey veya grupların birbirleri ile yakın iliĢki içine girmelerini sağlamakta ve bir kaynaĢma ortamının oluĢmasına katkı sunmaktadır (Kazancı, 1980: 130).

Kurumların organize ettikleri festivaller de ise amaç, genellikle hedef kitleyi eğlendirmek ve kurumun hizmet ve/veya ürünlerinin kullanımının artıĢını sağlamaktır. Coca-Cola‟nın yapmıĢ olduğu Rock‟n Cook festivali ve Fanta Gençlik festivalleri, kurumların gerçekleĢtirdiği festivallere örnek olarak verilebilir (Küçüksaraç, 2008: 83).

1.6.1.1.1.3.2.YarıĢmalar

Farklı gruplar veya kiĢiler arasında düzenlenecek yarıĢmalar hedef kitlenin dikkatini kuruluĢ üzerine çekmek için kullanılabilecek yöntemlerden birisidir (Kazancı, 1980: 131).

YarıĢmaları bir halkla iliĢkiler organizasyonu olarak da düĢünebiliriz. Birçok farklı alanda düzenlenebilen yarıĢmalar kurum imajına da katkıda bulunmaktadır. Ayrıca yarıĢmalara medya mensuplarının davet edilmesi ve yarıĢmalar sonucunda kazananlara törenle ödüllerin verilmesi yarıĢmanın medyada yer almasına katkı sağlayacaktır.

1.6.1.1.1.3.3.Sergiler ve Fuarlar

Kimi kuruluĢların halkla iliĢkiler faaliyetleri altında, kimilerinin de kurumsal iletiĢim çalıĢmaları altında gerçekleĢtirdiği sergi ve fuarlar hedef kitle ile yüz yüze iletiĢim kurma olanağı sağlamaktadır (Okay ve Okay, 2015: 161). Ürünleri hedef kitle ile buluĢturma, özellikleri hakkında bilgi verme, rekabet Ģartları hakkında izlenim oluĢmasını sağlama, kuruluĢların imajına katkıda bulunma, iç ve dıĢ turizmin geliĢmesi sağlama, teknoloji alıĢ veriĢine katkıda bulunma vb. gibi nedenlerle sergi ve fuarlar düzenlenmektedir (Göksel ve Yurdakul).

1.6.1.1.1.3.4.Toplantılar

Bir konunun tanıtımı için toplantı düzenlenmesi halkla iliĢkiler alanında da sıkça baĢvurulan yöntemlerden birisidir. Yapılacak olan toplantılarda konuĢmacıların, ülkede ün yapmıĢ, güvenilebilir bireyler olması hedef kitlenin güveninin artmasında önemli rol oynamaktadır. Toplantılarda katılımcıların kaynaĢabilecekleri ortamlar sağlanmalı ve konuĢmacılara yeterli süreler tanınmalıdır (Karaca, 2010: 56).

1.6.1.2.Dijital Halkla ĠliĢkiler Uygulamalarında Kullanılan ĠletiĢim Araçları