ça-lışırlar.
....
Fiziksel özellikleri.d
Örenlik, ağaçlık, kiremit çatılı evler.....
Beslendikleri hayvanlar. Kürkleri için avlanmaktadırlar.Şahine, doğana, atmacaya benzeyen, daha küçük, çelimsiz bir kuş türüdür. Delicenin civcivlerine saldırganlığını düşünürler.
On beş, yirmi yıl öncesine kadar çok olan delicelere şimdi rastlanmamaktadır. Nesli tükenmekte olan delice kuşunu konu edinmiştir.
Kendi kuralları çerçevesinde sürekli gelişen, canlı ve cansız varlıkların tümü.
Kaybedilmiş olan.
Harabe, virane olmuş yer. Güçsüz, zayıf.
c
g
e
d
a
b
f
Adı:
Soyadı:
...
... SÖZLÜK ANLAMI
A. Aşağıdaki sözcüklerle anlamlarını eşleştirelim, şifreyi bulalım.
B. Aşağıdaki sözcüklerle anlamlarını eşleştirelim, şifreyi bulalım.
D. Aşağıdaki sözcüklerle anlamlarını eşleştirelim, şifreyi bulalım. C. Aşağıdaki sözcüklerle anlamlarını eşleştirelim, şifreyi bulalım.
Y mandal K haykırmak T dümen E sıvı Ü şifre R kantar İ gizli
Deniz araçlarına ve uçaklara yön vermeye yarayan alet. Başkalarının bilmemesi için gizli işaretlerin tümü.
Büyük aletleri tartmaya yarayan büyük tartı aleti. Yüksek sesle bağırmak.
Görünmez halde olan.
İpe serilen çamaşırı tutturmaya yarayan kıskaç. İçine konduğu kabın şeklini alan.
Ş müsabaka B mücadele T rakip K taraftar N tribün A hakem E galibiyet
Herhangi bir amaca ulaşmak için yapılan zorlu çalışma. Spor karşılaşmalarını yöneten kişi.
Karşılaşma, yarış, yarışma.
Herhangi birini veya takımı destekleyen kimse. Kazanma, önde bitirme durumu.
Spor alanlarında izleyenlerin oturduğu yer. Birbiriyle yarışan kişi veya takımlardan her biri.
L efsane Y aşı Y cömert E fikir Ş mecaz İ bulaşıcı
Oluşacak hastalıklara karşı koymak için verilen sıvı. Zihnin oluşturduğu düşünce.
Gerçek anlamının dışında anlam vermek için kullanılan söz. Mikroplar yoluyla insandan insana geçen hastalık.
Konusu genellikle olağanüstü olaylar olan hikaye. İzlenen yol, metot.
Z nota C ocak
İ kürk E kaçak V ebe
Taş, maden çıkarılan yer.
Kanunlara uymayan, aranan kişi. Doğum yaptırmak işini üstlenen kadın.
Bazı hayvanların giyecek yapımında kullanılan postu. Müzik seslerini belirtmek için kullanılan işaret.
T Ü R K İ Y E B A Ş K E N T Y E Ş İ L A C E V İ Z
1. Herkesin yapamadığını büyük bir usta-lıkla yapan, elinden iş gelen.
Yukarıda açıklaması yapılan sözcük aşağıdakilerden hangisidir?
A. güçlü B. kurnaz C. marifetli D. düzenli
2. I. Tanınmamak için yüze geçirilen ve çeşitli maddelerden yapılan örtü. II. Takma saç.
III. Gizli tutulması gereken şey.
Yukarıda sözcük anlamları verilmiş olan sözcükler hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?
I II III A. peruk atkı söz B. maske peruk sır C. şifre maske sır D. maske peruk suç
3. Aşağıdaki sözcüklerden hangisinin an-lamı yanlış verilmiştir?
A. altı: Beşten sonra gelen sayının adı. B. alışık: herhangi bir olaya, duruma
uyum sağlamış olan.
C. antika: Eskilerden kalma değerli eşya. D. ahlâk: Eskiden Osmanlılarda madeni
paralara verilen isim.
4. “Gecikme olmadan, ivedi.” sözlük anla-mı verilen kelime hangisidir?
A. aciz B. acil C. adalet D. akıcı
5. I. düzgün: Girintisi, çıkıntısı olmayan. II. ezberci: Dersini anlayarak değil,
kelime kelime akılda tutan kişi. III. gezegen: Güneşin etrafında dolaşan gök cisimlerinin herbiri.
Hangi sözcüklerin anlamları doğru ve-rilmiştir?
A. I - II B. I - III C. II - III D. I - II - III
6. KELİME SÖZCÜK ANLAMI
1 yapay Kendiliğinden oluşmuş insan eli değmemiş. 2 beşeri İnsanoğlu ile ilgili. 3 doğal İnsan eli ile yapılmış 4 doğa Canlı ve cansız maddelerin bütünü, tabiat. Yukarıdaki tabloda eşleştirmelerin doğ-ru olabilmesi için hangi ikisi yer değiştir-melidir?
A. 1- 2 B. 2 - 3 C. 2 - 4 D. 1- 3
7. “Her zaman elinden ufak kazalar çı-kan.” Sözlük anlamı yukarıda verilmiş olan sözcük hangisidir?
A. sakat B. sevimli C. yeteneksiz D. sakar
8. not: 1. Hatırlamak için yazılan kısa yazı. not: 2. Öğrencilerin başarısını gösteren sayı.
“NOT” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin han-gisinde birinci anlamıyla kullanılmıştır? A. Biraz daha çalışsaydım daha yüksek
not alabilirdim.
B. Matematikten en yüksek notu ben aldım. C. Yazım kurallarına uymadığım için
öğ-retmenim notumu kırdı.
D. Merak etmeyeyim diye kapıya not bırakmış.
9. Kurt: 1. Koyun sürülerine saldıran yırtıcı hayvan.
Kurt: 2. Mecaz olarak, işini iyi bilen aldanmaz.
“Kurt” sözcüğü hangi cümlede mecaz anlamıyla kullanılmıştır?
A. Kurt yavrusundan bile korkarım. B. Sürüye kurt girmiş.
C. Bu işi halleder, kurt gibidir o. D. Kurt, avcıyı görünce kaçtı.
Adı:
Soyadı:
...
...
CÜMLEDE ANLAMKURALLI CÜMLEA. Aşağıdaki cümleleri okuyalım. Noktalı yerlere “kurallı”, “kuralsız” yazalım.
B. Aşağıda verilmiş olan sözcüklerle anlamlı ve kurallı cümleler oluşturarak yazalım.
C. Cümleleri okuyalım. Noktalı yerlere “karşılaştırma”, “abartma”, “öneri”, “şaşır-ma”, “beğenme”, “yakın“şaşır-ma”, sözcüklerinden uygun olanı yazalım.
Not: “İş, oluş, durum bildiren sözcüklerin sonda olduğu cümlelere kurallı cümle denir. Ey çocuklar! Sevinin geldi bahar.
Cumhuriyetimiz erdi 97. şeref yaşına. Kurunun yanında yaş da yanar.
Bilgisayar iletişim alanında çığır açmıştır.
İnsan yaşamında aklın ve bilimin önemi büyüktür.
Son ölçümler ilimizde kirlilik oranının arttığını gösteriyor. Ancak sen hafifletebilirsin onun üzüntüsünü.
( ... ) ( ... ) ( ... ) ( ... ) ( ... ) ( ... ) ( ... ) kuralsız kuralsız kurallı kurallı kurallı kurallı kuralsız
Birde kitabı aldığı gibi getirmesini de öğrense. Biraz sonra birde onu karşımda görmeyeyim mi? Hasan’ın bu davranışı karşısında saygıyla eğiliyorum. Sabır bir erdemdir, sakın ondan vazgeçmeyin.
Önceki sınavdan daha yüksek puan almıştı.
( ... ) ( ... ) ( ... ) ( ... ) ( ... ) yakınma şaşırma beğenme öneri karşılaştırma
ayrıldı toplayıp pırtını kamptan pılını
a
uçurumlar yolun derin vardı sonunda
b
evlendi törenle bir sade ablam
c
çay katında içiyor arkadaşlarıyla üst binanın yan
d
Pılını pırtını toplayıp kamptan ayrıldı.
Ablam sade bir törenle evlendi. Yolun sonunda derin uçurumlar vardı.
1. Aşağıdakilerden hangisi kurallı cümle değildir?
A. Seni bu başarından dolayı kutluyorum. B. İlk uçaklar yapılırken kuşlar örnek
alınmış.
C. Dolabın camını Ahmet kırdı.
D. Çok sever kardeşim portakal suyunu.
2. 1. dalı 2. gölgesinde 3. kesilmez 4. ağacın 5. oturulacak
Numaralandırılmış sözcüklerle kurallı ve anlamlı bir cümle oluşturulduğunda sıralama nasıl olur?
A. 3 - 2 - 5 - 4 -1 B. 1- 3 - 2 - 5 - 4 C. 2 - 5 - 4 - 1- 3 D. 4 - 1- 3 - 2 - 5
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisi kurallı cümledir?
A. Açtım ki bomboş dolabın içi.
B. Başarılı olmanın vardır birçok yolu. C. Erkenden yola çıkacaklar yarın. D. Elindeki oyuncakları yere bıraktı.
4. 1. sen 2. hafifletebilirsin 3. üzüntüsünü 4. ancak
5. onun 6. Uğur
Numaralandırılmış sözcüklerle anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturulduğunda sıralama nasıl olur?
A. 6-4-1-2-5-3 B. 4-6-1-2-3-5 C. 1-3-6-4-5-3 D. 6-5-3-4-1-2
5. 1. tarih 2. dünyanın 3. renkli 4. en
5. kitaplarıdır 6. kitapları Numaralandırılmış sözcüklerle anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturulduğunda sıralama nasıl olur?
A. 2-3-4-6-1-5 B. 2-4-3-6-1-5 C. 1-6-4-3-2-5 D. 4-3-6-1-5-2
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “işin, önem verilmeden yapıldığı” anlamı vardır? A. Balıkçılar sabah erkenden uyandılar. B. Gelişi güzel bir temizlik yaptılar. C. Aldığı siparişi hemen teslim etti. D. Sessiz sedasız çıkıp gittiler.
7. Ağaçtaki elmalar Emre’nin çok hoşuna gitmişti. Uzanarak bir tane elma kopardı. ... kopardığı elma çürüktü. Noktalı yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
A. dolayısıyla B. çünkü C. özellikle D. ancak
8. Bir çok insan başarısız olunca bahaneler ardına sığınır. Hatayı kendinde aramaz. İfadeleriyle anlatılan aşağıdakilerden hangisidir?
A. Başarısızlık bize kendimizi tanıtan bir okuldur.
B. Hata yapanlar özür dilemesini bilmi-yorlar.
C. Başarısızlığı çoğu insan kabul etmek istemez.
D. Başarısızlığın nedenleri bilinmeden başarı yakalanamaz.
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sebep sonuç ilişkisi yoktur?
A. Hasta olduğu için dışarı çıkmadı. B. Senin için saçımı süpürge ettim. C. Doğum günü olduğu için heyecanlıydı. D. Beni aradığın için çok mutlu oldum.
10. Eksiksiz ve kusursuz bir hayatı isteyenler değil, bulundukları halden hoşnut olma-sını bilenler mutlu olabilirler.
Cümlesine göre kimler mutlu olurlar? A. İstekleri gerçekleşenler.
B. Maddi durumu kötü olanlar. C. İyimser ve olanla yetinenler. D. Yaşam koşulları iyi olanlar.
Adı:
Soyadı:
...
... GERÇEK VE MECAZ ANlAM
A. Aşağıdaki cümlelerde koyu yazılmış kelimeler gerçek anlamıyla kullanılmışsa noktalı yerlere “GERÇEK”, mecaz anlamıyla kullanılmışsa “MECAZ” yazalım.
B. Aşağıdaki ifadeleri okuyalım. Noktalı yer-lere “GERÇEK”, “MECAZ” yazalım.
a
c
e
f
g
h
ı
i
b
d
Ogün’ü oyuna almadığımız için bize kırıldı. Merthan dolapla duvar arasında sıkıştı. Mercimek çorbası acı olmuştu.
Karşı takımda Tolga oynarsa yandık. Tatlı sözlerle arkadaşının gönlünü aldı. Şeker kabı elimden kayıp yere düştü. Yalancı çoban köylülere oyun oynadı. Buzdolabının motoru arızalandı. Boş kovayı kuyuya indirdi.
Uzun zamandır görmediği annesine hasretle sarıldı.
( ... ) ( ... ) ( ... ) ( ... ) ( ... ) ( ... ) ( ... ) ( ... ) ( ... ) ( ... ) mecaz gerçek gerçek mecaz mecaz gerçek mecaz gerçek gerçek gerçek Bir kelimenin herkes tarafından bilinen, sözlükteki ilk anlamına GERÇEK ANLAM denir. Kelimenin gerçek anlamından uzaklaşarak kazandığı yeni anlama MECAZ ANLAM denir. a. koyu sohbet ( ...mecaz ) koyu renk ( ...gerçek ) b. ağaçtan düşmek ( ...gerçek ) gözden düşmek ( ...mecaz ) c. derin düşünce ( ...mecaz ) derin kuyu ( ...gerçek ) d. kırık kalp ( ...mecaz ) kırık ayna ( ...gerçek ) e. zayıf halka ( ...mecaz ) zayıf ...gerçek ) f. ağır söz ( ...mecaz ) ağır ...gerçek )
C. Aşağıdaki kelimeleri gerçek ve mecaz anlamlarıyla cümle içinde kullanalım.
D. Aşağıdaki soruları cevaplandıralım.
a sıcak :
sıcak :
c SERT :
SERT :
b parlak :
parlak :
d EKŞİ :
EKŞİ :
e SOĞUK :
SOĞUK :
1. “Bayılmak” kelimesi hangi cümlede me-caz anlamıyla kullanılmıştır?
A. Fareyi görünce düştü bayıldı. B. Hastayı bayıltıp içeri aldılar. C. Yeni koltuk takımına bayıldım. D. Kokuya dayanamayıp bayıldı.
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde mecaz bir anlatım yoktur?
A. Öğretmenimiz Esra’yı göklere çıkardı. B. Ne olursa olsun kalp kırmayalım. C. Arkadaşının uyarısına çok bozuldu. D. Anahtarı unutunca eve giremedi.
2. “Buz” kelimesi hangi cümlede mecaz anlamıyla kullanılmıştır?
A. Her taraf buzla kaplıydı.
B. Salonda buz gibi bir ortam oluştu. C. Buzluktaki buzları çıkardı.
D. Şişen dizine buz koydu.
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde mecaz anlamlı bir kelime kullanılmıştır?
A. Saksıdaki çiçekleri suladı. B. Tatlı dil, insanları yumuşatır. C. Parası bitince eve kadar yürüdü. D. Öğretmen sınıfa girince sessizlik oldu. Bugün son yılların en sıcak günüydü.
Teyzem bizi çok sıcak karşıladı.
Tahta sert bir maddedir.
Arif’in babası çok sert bir insandır.
Bardaklar o kadar parlaktı ki gözlerim kamaştı. Berna’yı parlak bir gelecek bekliyor.
Eriğin ekşi halini daha çok seviyordu.
Ece gördüğü manzara karşısında suratını ekşitti. Bizim köyün çeşmesinden akan su çok soğuktur. Gamze, Ramazan’a çok soğuk davrandı.
Adı:
Soyadı:
...
... D: Y : DEĞERLENDİRME - 11
HACER TEYZE
Hacer Teyze, kimsesiz bir kadındı. Çok güzel örgüler örerdi. Çevrede ününü duy-mayan yoktu. Sürekli dizleri ağrıdığı için ev-den çok seyrek çıkardı. İhtiyaçlarını komşu çocukları karşılardı. Gün boyunca durma-dan örgü örerdi.
Oturduğu mahallenin yukarısında, köpek tasmaları satan bir dükkan vardı. Dükkan sahibi, Hacer Teyze’nin ününü duymuş; on-dan köpek paltosu örmesini bile istemişti.
İlk 3 soruyu metne göre cevaplandırınız.
1. Aşağıda Hacer Teyze için söylenenler-den hangisi doğru değildir?
A. Eşi, çocuğu yoktur.
B. Çevresinde tanınan biridir.
C. Her gün ördüğü örgüleri satmak için evden çıkardı.
D. Hasta olduğu için alışverişini mahal-lenin çocuklarına yaptırırdı.
2. Hacer Teyze evden çok seyrek çıkardı. Cümlesinde altı çizili sözcüğün cümleye kattığı anlam aşağıdakilerden hangisidir? A. sık B. sürekli C. arada bir D. akşam
3. Dükkan sahibi niçin Hacer Teyze’den köpek paltosu örmesini istemiştir?
A. Hacer Teyze’nin para kazanmasını istediği için.
B. Hacer Teyze’nin durumuna üzüldüğü için.
C. Hacer Teyze’nin güzel örgüler ördü-ğünü bildiği için.
D. Köpek sahipleri kendisinden köpek
4. Garibim ben
Benim de kimsem yok bu şehirde Aylardır mektup bekliyorum Memleketten
Bir otel köşesinde.
Yukarıdaki şiirde aşağıdaki duygulardan hangisi işlenmiştir?
A. yalnızlık B. memleket özlemi C. fakirlik D. pişmanlık
5. “Yüzme bilmediğinden ...” Yukarıdaki ifadeyi hangisiyle tamamlar-sak sebep sonuç ilişkisi oluşturmuş ol-mayız?
A. bizimle gelmedi. B. denize girmedi. C. haberim yoktu. D. dolayı üzülüyordu.
6. “Beğenmemek, umursamamak” anlamına gelen deyim aşağıdakilerden hangisidir? A. dudak ısırmak
B. dudak ısırtmak C. dudak bükmek D. dudak payı bırakmak
7. Aşağıdaki altı çizili eklerden hangisi sözcüğe “belirtme” anlamı katmıştır? A. Şu çocuğu yanıma çağır.
B. İşten çıkınca sana uğrayacak. C. Burak, şimdi eczanede çalışıyor. D. Eve gelir gelmez ağladı.
8. Altı çizili sözcüklerden hangisi varlığın özelliğini belirtmemektedir?
A. Serin hava B. Sulu portakal C. Sınıfın kapısı
9. “Aç” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin han-gisinde farklı anlamda kullanılmıştır? A. Tok, açın halinden anlamaz.
B. Aç, susuz kaldılar ama vazgeçmediler. C. Şu şişeyi aç yada kıracağım.
D. Kurtlar aç kalınca şehre inmişler.
10.“Ancak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde “en erken” anlamında kulla-nılmıştır?
A. Benim derdime ancak sen çare bula-bilirsin.
B. Yarışmaya ancak dördüncü sınıflar katılabilecekmiş.
C. Çalışmayı sevmiyordu ancak para harcamaya bayılıyordu.
D. Siz bu yürüyüşle köye ancak akşama ulaşırsınız.
11.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anla-tım bozukluğu vardır?
A. Tren garında resim sergisi açılacakmış. B. Çetin her gün genellikle okula
yürü-yerek giderdi.
C. Hiç değilse spor bir ayakkabı alsaydın. D. Koyunlarını peşine takmış, köye
doğ-ru gidiyordu.
12. “dünya - gezegen” sözcükleri arasındaki anlam ilişkisi hangi seçenekte yoktur? A. çilek - meyve B. su - sıvı C. ayran - içecek D. şarkı - türkü
13.Altı çizili sözcüklerden hangisi varlığın özelliğini belirtmiştir?
A. Hasan Dayı B. Evin çatısı C. Topun parası D. Ekşi erik
14.“Kömür koymak için ayrılmış yer.” an-lamında bir kelime oluşturmak için “kö-mür” kelimesine hangisi eklenmelidir? A. -cü B. -lü C. -lük D. -söz
Ormandaki bütün hayvanlar, kış için ha-zırlık yapıyormuş. Ağustos böceği tür-kü söylüyormuş. Arılar çiçeklerden bal topluyormuş. Çalışkan karıncalar buğ-day tanelerini yuvalarına taşıyormuş. Köstebekler yuva kazıyormuş.
15.Kış için hazırlık yapmayan hayvan aşa-ğıdakilerden hangisidir?
A. Karınca B. Köstebek C. Ağustos Böceği D. Arı
16. Yukarıdaki parçada hangi hayvanın özelliği belirtilmiştir?
A. Ağustos Böceği B. Arı C. Karınca D. Köstebek
17. Sınava girmeden önce, ne olur ne ol-maz diye her zaman yanıma yedek kalem alırım. Bulutlu havalarda evden şemsiyesiz çıkmam.
Diyen bir kişi için aşağıdakilerden han-gisi söylenebilir?
A. tedbirli B. becerikli C. kurnaz D. sinirli
18. Karnın yardım kazma ile bel ile Yüzün yırttım tırnak ile el ile Yine beni karşıladı gül ile
Benim sadık yarim kara topraktır.
Aşık Veysel
Dörtlükte vurgulanan hangisidir? A. İnsanın doğayı koruması.
B. Doğanın insana cömert davranması. C. Tarım aletlerinin kullanılması.
D. Çevrenin kirletilmesi.
19. Artık yoktur esirlik, Birlik olunuz birlik. Birlikten doğar dirlik, Ey dünya ulusları(1)
Şiirin son dizesinde (1) yazan yere hangi noktalama işareti gelmelidir?
Adı:
Soyadı:
...
... OKUMA - ANLAMA
DAĞLAR BİRER HAZİNEDİR
Dağlar en önemli yeryüzü şekillerindendir. Karaların yaklaşık dörtte biri dağlar-dan oluşmaktadır. Dağların bir çok faydası vardır. Dağların bu faydalarındağlar-dan en ilginç olanı, onların yeryüzüne çakılmış kazıklar gibi olmasıdır.
Bu kazık sözü size komik gelebilir, ama işin aslı öyle değildir. Dağların görünme-yen kısımları görünen kısımlarından çok daha büyüktür. Mesela dünyanın en yüksek yeri olan Everest Tepesi’nin yer kabuğunun derinliklerine doğru yüz kilometreden daha uzun kökleri vardır. Bu hâliyle dağlar, yer kabuğuna çakılmış birer kazık gibi-dirler. Eğer dağlar böyle olmasaydı yer kabuğu sürekli oraya buraya kayardı. Bü-yük karaların birbiriyle çarpışmaları sonucunda büBü-yük depremler meydana gelirdi. Yerinde duramayan yer kabuğunda ne toprak ne de su birikirdi. Ne bir yol, ne de bir ev yapılabilirdi. Böyle bir dünya bizim için yuva olamazdı.
Dağlar yeryüzünün temiz su depolarıdır. Tertemiz bulutlardan sağılan yağmur ve karlar dağlarda depo edilir. Havalar ısınınca depo edilen kar ve buzlar erimeye baş-lar. Dağın eteklerinden aşağılara doğru buz gibi serin, tatlı pınarlar akar. Akan bu pı-narlar yaz sıcağında bağların, bahçelerin, hayvanların ve insanların imdadına koşar. Dünya üzerindeki insanların yarısının su ihtiyacı da dağlardan karşılanır.
Dağların büyük bir faydası da içlerinin maden dolu olmasıdır. Dağlar, düz araziler-le karşılaştırıldığında içaraziler-leri hazinearaziler-leraraziler-le dolu sandıklar gibidir. Altın, bakır, demir, gümüş gibi adını sayamadığımız pek çok maden dağların hazinelerinde depolanmıştır.
A. Aşağıdaki kelimelerin anlamlarını bulalım, cümle içinde kullanalım.
B. Dağların önemli görevlerinden biri de yeryüzüne çakılmış kazık görevi görme-leridir. Dağların kökleri olmasaydı yaşanacak olumsuzlukları maddeler halinde yazalım.
C. Aşağıdaki cümleleri tamamlayalım.