Güvenli çalıĢma metotlarının belirlenmesi

Yapılan risk değerlendirmesinden ve ĠSG mevzuatından faydalanarak proje süresince yapılacak iĢler ve ekipmanların kullanımı ile ilgili güvenli çalıĢma metotları oluĢturulacaktır. Güvenli çalıĢma metotları oluĢturulmasından iĢ güvenliği uzmanı sorumludur. Gerekli durumlarda iĢyeri hekimi de iĢ güvenliği uzmanına metot oluĢturmada gerekli desteği verecektir. Bu bölümde hazırlanmıĢ metotlar iĢ güvenliği uzmanı tarafından çalıĢmalar baĢlamadan önce detaylandırılacaktır. Ayrıca çalıĢanların bu güvenli çalıĢma metotlarından tam anlamıyla faydalanabilmesi için, güvenli çalıĢma metotlarından faydalanarak çalıĢanlara yönelik uyarı ve bilgilendirme notları oluĢturulacak ve eğitimlerde de çalıĢanlarla detaylıca paylaĢılacaktır.

AĢağıda verilen güvenli çalıĢma metotlarına ek olarak proje süresince yapılacak diğer yüksek riskli çalıĢmalar ve ekipmanların kullanımı ile ilgili güvenli çalıĢma metotları oluĢturulacaktır. ĠĢyeri çalıĢma ve çevre Ģartları değiĢikliği meydana geldiğinde risk değerlendirmesi tekrar gözden geçirilecek ve oluĢturulan güvenli çalıĢma metotlarında gerekli değiĢiklik ve güncellemeler yapılacaktır.

8.6.2.1. Merdivenlerin güvenli kullanımı

 Merdiven üzerinde dengeyi kaybetmemek için eriĢimi zor noktalara uzanılmamalıdır.

 Merdivenleri tepesinin sert bir yüzeye dayalı olduğuna dikkat edilmelidir  Metal veya benzeri iletken malzemelerle güçlendirilmiĢ ahĢap merdivenler

de dahil olmak üzere metal merdivenler, elektrik hatlarının yakınında kullanılmamalıdır.

 Ġskeleye eriĢim için kullanılacak merdivenlerin, çalıĢma platformunun 1 metre yukarısına kadar uzanması sağlanmalıdır.

 Merdiveni kullanan kiĢinin her zaman yüzü merdivene dönük olmalıdır.  Merdiveni kullanan kiĢi her zaman iki el ve bir ayağın veya iki ayağın ve bir

elini merdivene temas ettirmeli, bu 3 nokta bağlantı metodunu ihmal etmemelidir.

 Merdivenin en üst 2 basamağında çalıĢma yapılmamalıdır.  Merdivende ağır ve tehlikeli maddeleri taĢınmamalıdır.

 TaĢınabilir aletleri, alet kemerinde taĢınmalıdır.  Merdivende yanlara eğilinmelidir.

 ĠĢ ayakkabılarının ve basamakların yağlı veya çamurlu olmadığından emin olunmalıdır.

 Merdiven kapı önünde dayanacaksa kapının kilitli veya açılmaması için gerekli tedbirlerin alındığından emin olunmalıdır.

 Merdivenler her zaman iyi durumda olmalı, kullanmadan önce herhangi bir kırık, çatlak veya eksik basamak gibi eksikliklerin olup olmadığını kontrol edilmelidir.

 El merdivenleri ile çalıĢmaya baĢlamadan önce, alt ve üst kısımlarının sabitlendiğinden emin olunmalıdır

 El merdivenleri kullanılırken basamakları yatay olacak Ģekilde doğru açıyla kullanılmalıdır. Merdivenin de güvenli kullanımı için bu açı genelde 1 / 4 tür. (4 birim yükseklik için merdivenin alt kısmının 1 birim dıĢarıda olmasıdır)

 Uzatılabilir ve kilitlenebilir el merdivenleri kullanılmadan önce kilitlenerek sabitlendiğinden emin olunmalıdır.

 Merdivenler kullanımdan sonra uygun muhafaza edilebilmesi için belirlenmiĢ yerlerine kaldırılmalıdır (ĠSGGM, 2006 (b)).

8.6.2.2. Ġskelelerin güvenli kurulması ve sökülmesi

 Yalnızca iskele ekipleri iskele kurmakla yetkilidir. Ġskele ekibinden olmayanlar iskele kurulumu veya sökümü ile ilgili herhangi bir çalıĢma yapmamalıdır.

 Ġskeleyi kurarken ve sökerken iskelenin yüksekten düĢmeye karĢı koruyucu donanımları mutlaka doğru Ģekilde kullanılmalıdır.

 Daha önceden kararlaĢtırılmıĢ iskele söküm ve montaj planına uygun olarak çalıĢılmalıdır.

 Bağımsız iskeleler de dahil olmak üzere tüm iskelelerin güvenli bir Ģekilde bağlandığından ve desteklendiğinden emin olunmalıdır.

 Tüm çalıĢma platformlarının dolu olduğundan, iskelenin ana ve ara korkuluk sistemlerinin tam olduğundan ve platformlara çıkıĢ için merdivenlerin

tamamen kurulu ve güvenle kullanılabilir olduğundan emin olmadan iskele sahasına giriĢ izni verilmemelidir.

 Hazır yapı iskelelerinin sadece üreticisinin önerdiği Ģekilde kurulmasını sağlanmalıdır.

 Ġskelelerin duvara bağlantılarını sağlam çelik tijlerle gerçekleĢtirilmeli ve iskele ile tijin bağlantısı da çelik halatlarla sağlanmalıdır. Çelik halatların metal kelepçelerle boĢluğunun alınarak iskelenin yatayda sehim vermesi engellenmelidir. Standartlara uygun olarak üretilmiĢ, ana-ara korkuluklu, çalıĢma platformları dolu olan iskelelerin ağırlığı daha yüksek olacağı için daha çok noktadan sabitlenmelidirler.

 Ġskelenin ayakları, çökme ve kayma yapmayacak sağlam bir zemine kurulmalıdır.

 Kurulumu esnasında iskele kurulum sahası çevresine gerekli uyarılar konulmalı ve izinsiz giriĢler engellenmelidir.

 Ġskele halkın kullandığı yol, kaldırım gibi alanlardan geçiyorsa iskeleden malzeme düĢmesini engellemek için gerekli tedbirler alınmalıdır (kafes, perde vb.) .

 Halkın bulunduğu yerlerde iskele kurma ve sökme iĢlemleri, kalabalığın en az olduğu sakin zamanlarda yapılmalıdır.

8.6.2.3. Ġskelelerin güvenli kullanımı

 ÇalıĢanların baĢka bir amaçla kullanmak üzere platform zeminini oluĢturan sac, ahĢap gibi malzemeleri yerinden kaldırması, iskelenin herhangi bir elemanının yerini değiĢtirmesi ve korkulukları yerinden çıkarması engellenmelidir.

 Ġskelede değiĢiklikleri sadece iskele ekibinin yapması sağlanmalıdır

 Tam olarak kurulmamıĢ platformlarda çalıĢma yapılması veya henüz tırmanma merdiveni kurulmamıĢ iskeleye çıkılması engellenmelidir.

 Ġskele üzerine çıkarılan yükler uygun Ģekilde istiflenmelidir. Bir seferde belli yerlere çok yük binmesine izin verilmemelidir.

 Ġskeleye yapılacak tehlikeli olabilecek yüklemelerle ilgili iĢçinin durumu iskele ekibine veya iĢ güvenliği uzmanına danıĢması konusunda iĢçiye gerekli bilgilendirmeler yapılmalıdır (ĠSGGM, 2006 (b)).

8.6.2.4. Malzeme düĢmelerinin engellenmesi

 Çatıdan veya katlardan hiçbir malzeme aĢağı atılmamalıdır,

 Malzemelerin indirilmesi için kapalı çöp bacası ve yük asansörleri kullanılmalıdır,

 Malzemelerin düĢebilecek yerlerde birikmesine izin verilmemelidir,

 Çatı çalıĢmalarının sürdürüldüğü kısmın altındaki ve çevresindeki tehlikeli alanlara giriĢ engellenmelidir,

 Malzeme düĢmesi ihtimali olan yerlerde toplu korunma tedbirleri alınmalıdır (ağ kurulumu, iskelede eteklik kullanılması),

 Mümkünse büyük ve ağır malzemeleri çatıya çıkarmaktan kaçınılmalıdır,  Özellikle rüzgarlı havalarda tüm malzemelerin düzenli depolandığından

emin olunmalıdır (ĠSGGM, 2006 (a)).

8.6.2.5. Su üzerinde yürütülen iĢlerde güvenlik

Su üzerinde ya da yakınında çalıĢırken  ĠĢçileri suya düĢmekten korumak için,

 Boğulma tehlikesi geçiren iĢçileri kurtarmak için,

 Güvenli ve yeterli taĢıma için gerekli tedbirler alınmalıdır.

Geçitler, dubalar, köprüler, yaya köprüleri ve su üzerindeki diğer yollar ve iĢyerleri;

 Yeterli sağlamlık ve taĢıyıcılıkta olmalıdır,

 ĠĢçilerin emniyetle hareket edebileceği kadar geniĢ olmalıdır,  Tehlikeyi önlemek için gerekli ise, tahtayla çevrilmelidir,

 Yerden çıkan vida, çakıl vb. Ģeyler gibi takılma tehlikesi oluĢturacak materyaller olmadan düz bir yüzeyleri olmalıdır,

 Uygun yerlere yerleĢtirilmiĢ yeterli can simidi, can yeleği ve diğer can kurtaran ekipmanları olmalıdır,

 Tehlikeyi önlemek için gerektiğinde ve uygulanabileceği yerlerde, korkuluklar, etek levhaları, ipler ya da parmaklıklarla donatılmalıdır,

 Palangalardan, aletlerden ve diğer engellerden temizlenmelidir,

 Yağ ya da kar ile kaplandığında, kum, kül ya da benzeri madde ile kaplanmalıdır,

 Gelgit olan sularda, su yükselmesi ile geçiĢ yollarındaki köprü tahtalarının ve su üstünde kurulmuĢ platformların yerinden çıkmayacağından emin olunmalıdır (ILO, 2005).

8.6.2.6. Yıkım iĢlerinde güvenlik

 Kimyasallar, yanıcılar ve benzeri tehlikelere karĢı binanın önceki planları incelenecektir,

 Hastane, telefon ağı ya da titreĢime ve toza duyarlı araçlara sahip endüstriyel binalar ile sese duyarlı her türlü binanın yeri yıkım öncesinde araĢtırılacaktır,  HazırlanmıĢ yıkım planına bağlı olarak uzman kiĢilerin gözetiminde

gerçekleĢtirilecektir,

 Bina kontrol edilmeli ve boĢ olduğu doğrulanmalıdır,

 Yıkım iĢine baĢlamadan önce yapının detayları elde edilmelidir,  Çelik yapılar, sıra sıra/kat kat çökertilmelidir,

 Çelik yapı parçaları, alçaltılmalı ve yükseklikten aĢağıya bırakılmamalıdır,  Herhangi bir kaza ihtimaline karĢı yıkım alanı çevresi 2 metrelik bir koruma

duvarı ile çevrilerek, çalıĢma saatleri dıĢında da izinsiz giriĢler engellenmelidir,

 Yıkım operasyonları sırasında elektrik, su yada diğer tesisatın hasara karĢı yeterince korunması sağlanmalıdır,

 Tesisin yanıcı maddeler içerdiği durumlarda, yangın ve patlamalardan korunmak için özel önlemler alınmalıdır,

 Yıkım iĢleri zaten zayıflamıĢ olan binaların çökmesine neden olabilecek, güçlü rüzgarlar gibi kötü hava Ģartlarında devam ettirilmemelidir,

 Binaları titreĢim ya da rüzgarla yıkılabilecek bir pozisyonda bırakmamalıdır,  Kalkan tozları yere indirmek için, belirli aralıklarla binaya su sıkılmalıdır,

 Tüm uygulanabilir önlemler, çelik demir veya betonun kesildiği bırakıldığında meydana gelebilecek herhangi bir ani bükülme, eğilme veya çökmesinden doğan tehlikeleri engelleyecek Ģekilde alınmalıdır (ILO, 2005).

8.6.2.7. Asbest sökümü iĢlerinde güvenlik

 Asbestle çalıĢılacak yerler açıkça iĢaretlenecek ve uyarı levhaları konulacaktır.

 Bu yerlere, görevli olanlar dıĢındaki iĢçilerin girmesi önlenecektir.

 Yeme içme için ayrılan yerlerde asbest tozu ile kirlenme riski bulunmayacaktır.

 ĠĢçilere uygun koruyucu iĢ elbiseleri verilecektir.

 Koruyucu elbiseler iĢyeri dıĢına çıkarılmayacaktır. Elbiseler iĢyerinde veya bu tür temizlik iĢlerinin yapıldığı yerlerde temizlenecek, ancak elbiseler iĢyerinden kapalı kaplar içerisinde çıkarılacaktır.

 Koruyucu elbiseler ile iĢçilerin kendilerine ait elbiseler ayrı ayrı yerlerde muhafaza edilecektir.

 ĠĢçilere uygun el ve yüz yıkama yerleri, tozlu iĢlerde duĢ sağlanacaktır.

 Kullanılan koruyucu malzemeler, özel olarak belirlenmiĢ yerlerde saklanacak, her kullanımdan sonra kontrol edilip temizlenerek, tamir ve bakımı yapılacaktır (ÇSGB, 2003(c)).