8. ÖRNEK SAĞLIK VE GÜVENLĠK PLANI
8.3. Görev ve Sorumluluklar
8.3.7. ÇalıĢanların görev ve sorumlulukları
ĠSG konusunda alınan her türlü önleme uymak
Ġdareden ve ĠSG sorumlularından gelen tüm uyarı, kural ve talimatlara harfiyen uymak
KKD‟leri kendisine verilen talimat ve eğitimlere uygun olarak kullanmak ve muhafaza etmek
Kendisinin ve bir baĢkasının hayatını tehlikeye sokabilecek her türlü davranıĢtan kaçınmak
ĠSG eğitimlerine katılmak
Herhangi bir kaza, ramak kala olayı veya riskli bir durum tespit ettiğinde durumu derhal iĢ güvenliği uzmanına, ĠSG kuruluna veya idareye bildirmek.
8.4. Eğitim
ÇalıĢanların ĠSG eğitimlerinden iĢ güvenliği uzmanı ve iĢyeri hekimi sorumludur.
ĠĢ güvenliği uzmanı eğitim programlarını belirlerken iĢyeri hekimi ile ortak çalıĢacaktır.
ÇalıĢanların yaptığı veya yapacağı iĢle ilgili bilgisinin olmaması, eksik olması ya da mevcut bilgisinin yetersiz kalması gibi hususlar dikkate alınarak iĢe baĢlamadan önce, çalıĢma yeri veya iĢ değiĢikliğinde, iĢ ekipmanlarının değiĢmesi halinde ve yeni teknoloji uygulamalarında, çalıĢanların aĢağıda belirtilen eğitim programlarından geçmeleri sağlanacaktır.
Yeni eğitim; çalıĢanların iĢe baĢlamalarında ve yeni Ģartlara kolaylıkla uyum sağlamaları için yeni bilgiler vermek üzere düzenlenen programlardır. Ġlave eğitim; çalıĢanların iĢ güvenliği ve mesleki bilgilerinin eksikliklerini
gidermek ve meslekteki niteliklerini geliĢtirmek için ilave bilgiler vermek üzere düzenlenen programlardır.
Ġleri eğitim; çalıĢanların iĢ güvenliği ve mesleki düzeylerini yükseltmek ve meslekte eskimiĢliği gidermek için düzenlenen programlardır.
Belirlenen programlar iĢ sağlığı ve güvenliği kuruluna sunulacak ve kurulda görüĢülecektir. Kurul tarafından son hali verilen eğitim programları iĢverene sunulacak ve onay alınması ile eğitimle ilgili çalıĢmalar iĢ güvenliği uzmanının baĢkanlığında gerektiği Ģekilde sürdürülecektir.
ÇalıĢanlara verilecek eğitim, iĢyerinin faaliyet alanına göre aĢağıdaki ve benzeri konulardan seçilecektir;
Genel iĢ sağlığı ve güvenliği kuralları
ĠĢ kazaları ve meslek hastalıkların sebepleri ve iĢyerindeki riskler
Kaza, yaralanma ve hastalıktan korunma prensipleri ve korunma tekniklerinin uygulanması
ĠĢ ekipmanlarının güvenli kullanımı ÇalıĢanların yasal hak ve sorumlulukları Yasal mevzuat ile ilgili bilgiler
ĠĢyerinde güvenli ortam ve sistemleri kurma KiĢisel koruyucu alet kullanımı
Ekranlı ekipmanlarla çalıĢma Uyarı iĢaretleri
Kimyasal, fiziksel ve biyolojik maddelerle ortaya çıkan riskler Temizlik ve düzen
Yangın olayı ve yangından korunma Termal konfor Ģartları
Ergonomi
Elektrik, tehlikeleri, riskleri ve önlemleri Ġlk yardım, kurtarma
Sağlık ve Güvenlik açısından riskli iĢleri yapan kiĢiler (vinç operatörü gibi) için eğitim içerikleri daha kapsamlı hazırlanacaktır.
Eğitim, değiĢen ve yeni ortaya çıkan risklere uygun olarak yenilenecek ve gerektiğinde periyodik olarak tekrarlanacaktır (ÇSGB, 2004 (b)).
Eğitimlerde her türlü görsel materyalden faydalanılacaktır. ĠSG ile ilgili videoların iĢçilerin dinlenme salonlarındaki büyük ekranlı televizyonlarda oynatılması da güvenlik kültürünün oluĢmasına katkıda bulunacaktır. El broĢürleri, dergi ve benzeri yayınlar sosyal tesislerde sürekli bulundurularak çalıĢanların eğitimine katkıda bulunulacaktır.
Eğitim sonrası eğitime katılan çalıĢanlar için katılım belgesi düzenlenecektir. Katılım belgesi olarak planın ekler kısmındaki EK-2 ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği Eğitime Katılım Belgesi kullanılacaktır.
8.5. ÇalıĢma ortamı gözetim ve denetimleri
ĠĢyerinde gözlem ve denetimler iĢ güvenliği uzmanı, iĢyeri hekimi ve denetçiler tarafından gerçekleĢtirilecektir. ĠĢyerinde iĢ güvenliği uzmanı tarafından planlanan haberli ve habersiz denetimler yapılacaktır.
Bu gözlemler sırasında tüm çalıĢanlarla diyalog kurularak yaĢadıkları ramak kala olayları önemli önemiz ayırt etmeden incelenecek ve yönetime rapor olarak sunulacaktır. Bu veriler yapılacak risk değerlendirmesinde kullanılacaktır.
ĠĢyerinde yapılan gözlemler ve çalıĢanlarla kurulan diyaloglar sonrası ĠSG uzmanı ve denetçiler, denetimlerde rehber olması amacıyla her birime yönelik kontrol listeleri hazırlayacaktır. Daha sonraki gözlem ve denetimlerinde bu kontrol listelerinden de faydalanacak ve bu kontrol listelerini de gerekli durumlarda güncelleyecek ve idareyle paylaĢacaklardır.
AĢağıda Ģantiye genelindeki denetimlerde kullanılabilecek bir kontrol listesi oluĢturulmuĢtur. Ancak bir kontrol listesinde tüm tehlikelere yönelik sorular kapsanamayacağından liste tek baĢına yeterli olmayacak, sadece denetimlerde bir yol gösterici olacaktır. Bu listeye benzer bir Ģekilde, denetimlerde kullanılmak üzere iĢ güvenliği uzmanı tarafından, kontrol listeleri gerekli bölüm ve iĢler için ayrı ayrı hazırlanıp detaylandırılacaktır.
Önleyici faaliyetlere yönelik kontrol listesi
ĠnĢaat alanındaki tehlikeli maddelerin depolanma Ģekli ve kullanımı uygun mu?
Toza maruziyeti önlemek veya azaltmak amacıyla uygun koruyucu önlemler alınıyor mu?
ĠnĢaat alanında bulunan herkes uygun baĢ ve ayak koruyucusu kullanıyor mu?
Riskleri kiĢisel koruyucu donanım (KKD) kullanmadan kontrol edebilmenin bir yolu var mı?
KKD dahil tüm ekipman CE iĢaretine sahip mi?
ÇalıĢanlar dıĢındaki kiĢilerin inĢaat sahasına girmesini engellemeye yönelik korkuluk veya benzeri önlemler var mı?
Çevredekileri (inĢaat alanından veya çevresinden geçenler) korumaya yönelik önlemler alınmıĢ mı?
ÇalıĢanlar, çalıĢma alanlarına güvenli bir Ģekilde ulaĢıp, güvenli çalıĢabiliyorlar mı? (Örneğin asma geçitler güvenli mi).
ĠnĢaat alanı düzenli, yeterince aydınlatılmıĢ ve iyi tasarlanmıĢ mı? Bölgede uygun iĢaretleme yapılmıĢ mı? (uyarı ve trafik iĢaretleri gibi). ÇalıĢanların dinlenmesine yönelik düzenlemeler ve mekânlar var mı?
Yangına karĢı uygun önlem alınmıĢ mı? (yangın söndürücü ve acil çıkıĢ yolları gibi).
Ġlkyardım hizmeti sunuluyor mu?
Güç kabloları (yer altı ve yer üstü ) iĢaretli mi? Sorumluları belirlenmiĢ mi? Elektrik sistemlerinin güvenli çalıĢıp çalıĢmadıkları düzenli kontrol ediliyor
mu?
Araç ve tesis operatörleri uygun eğitime ve gerekli sertifikalara sahipler mi? ġantiye içi araç yolları güvenli halde tutuluyor mu?
Civarda bulunanların güvenliğini sağlamak için kesici ekipmanların etrafında yeterli boĢluk bırakılmıĢ mı?
Makinelerin güvenlik tertibatı (sesli uyarıcılar, koruyucular) çalıĢıyor mu? Yük ve insan asansörleri, gırgır vinçler uygun Ģekilde kurulmuĢ mu ve
yetkili kiĢilerce düzenli kontrol ediliyor mu?
Tüm iĢ ekipmanları ve makinelerin çalıĢmaları güvenli olarak sürdürülebiliyor mu?
Ġskelelerin kurulumu, değiĢtirilmesi ve sökülmesi yetkin kiĢilerce yapılıyor mu?
Ġskelenin durumu periyodik olarak kontrol ediyor mu?
Kötü hava koĢullarının iskeleye olan etkileri kontrol ediliyor mu? (kuvvetli rüzgar gibi).
ÇalıĢanların ve cisimlerin yüksekten düĢmesini engelleyici önlemler alınmıĢ mı?
El ile çalıĢmayı asgariye indirecek tedbirler alınmıĢ mıdır? (mekanik ekipman kullanımının sağlanması gibi).
Kullanılan malzemelerin boyut ve ağırlıklarının çalıĢanların bel ve sırt incinmelerine yol açmayacak Ģekilde olması sağlanıyor mu?
ÇalıĢanlar, güvenli kaldırma ile ilgili bilgi ve eğitim aldılar mı?
Gürültü ve titreĢime maruziyeti azaltmak amacıyla, gerekli tüm önlemler alındı mı?
ĠnĢaat alanında düzenli aralıklarla sağlık gözetimi yapılıyor mu? Gerekli olan her yerde düĢmeye karĢı koruma önlemi var mı?
DüĢmeleri engellemek amacıyla, boĢluklar açıkça iĢaretlenmiĢ ve sabitlenmiĢ kapaklarla korunuyor mu?
Bir iĢi, merdiven kullanmaktan daha güvenli Ģekilde yapmanın yolu var mı? Kazılar uygun Ģekilde destekleniyor veya göçme riskini en aza indirecek
Ģekilde yapılıyor mu?
Kazı çalıĢmalarında açılan çukurlara insanların ve taĢıtların düĢmesini önleyici koruma var mı?
Yetkili bir görevli düzenli olarak kazı bölgelerini denetliyor mu? (ĠSGGM, 2006 (c)).
ÇalıĢanların güvenlik kurallarına uyup uymadığının denetimi, iĢ güvenliği uzmanı, iĢyeri hekimi, güvenlik ve sağlık koordinatörleri ve denetçiler tarafından yapılacaktır. Kurallara uymadığı tespit edilen çalıĢanlar iĢ güvenliği uzmanına bildirilecektir. ĠĢ güvenliği uzmanı yaĢanacak kural ihlalleriyle ilgili idareyi bilgilendirecektir.