• Sonuç bulunamadı

2. Bölüm

2.5. Bazı Ülkelerde Eğitim Sistemleri ve Amaçları

2.5.1. Eğitim yapılanması ağırlıklı olan ülkelerde eğitim ve amaçları

2.5.1.7. Güney Kore (Kore Cumhuriyeti)

Güney Kore; yakın tarihte yaşadığı travmalara rağmen başarılı eğitim sistemiyle ilişkili olarak teknolojik gelişmişliği ve yükselen ekonomik kalkınma düzeyi olağanüstü dikkat çeken bir Doğu Asya ülkesidir. Ülke, Kore yarımadasının güney bölümünü kaplamaktadır (Britannica, 2021b). Resmi dilin Korece olduğu Güney Kore, etnik açıdan homojen bir dağılım göstermektedir. Ulusal birlik bilinci yüksek olan ülkede nüfusun tamamını

Koreliler oluşturmaktadır (MFA, 2021b). Güney Kore başkanlık sistemine dayalı cumhuriyetle yönetilen demokratik bir ülkedir.

Günümüzde pek çok alanda hızlı gelişim gösteren Güney Kore’nin, Japon işgalinin ardından bağımsızlığını kazanması 1945 yılında gerçekleşmiş, 1950 yılına kadarsa Kuzey Kore’yle 3 yıl süren bir savaş ortamı yaşanmıştır (Gümüş, 2020). Ülke 1910 yılından itibaren 35 yıl boyunca Japonya’nın sömürgesi olarak yönetilmiş ve bu süreçte eğitim sistemi yoğun Japon militarizmi baskısı altında yürütülmüştür. Sömürge döneminde eğitim sisteminin amacı Japon sömürge sistemine hizmet edecek iş gücü yetiştirmek olmuştur. Bu sürecin sonunda, çıkarları doğrultusunda SSCB Kuzey (komünist) ve ABD ise Güney (kapitalist) tarafta yer alacak şekilde Kore ikiye bölünmüştür. Bu durum beş bin yıllık Kore tarihinde bir ilktir. ABD’nin ülkede etkin olduğu savaş sonrası dönemdeyse eğitim

sisteminde Japonların uyguladığı sömürge ideolojisinin yerini, ABD’nin ulusal hareketleri engellemeye yönelik baskı politikaları almıştır (Gülsoy Kerimoğlu, 2019). Bunun yanı sıra, Koreliler hiçbir zaman tek ulus olma kimliklerini yitirmemişlerdir (Kang, 2002).

Güney Kore, II. Dünya savaşının sonunda açlık sınırında olan ve ağırlıklı olarak dışa bağımlı az gelişmiş tarım ekonomisiyle bilinen bir ülke iken, bugün dünyanın en gelişmiş ekonomileri arasında yer almaktadır. Ülkeye ilişkin yapılan analizler göstermiştir ki; Güney Kore’nin ekonomik kalkınmada gerçekleştirdiği olağanüstü başarısı, köklü eğitim reformları ve bu alanda yürütülen istikrarlı politikalarıyla yakından ilişkilidir (Levent & Gökkaya, 2014).

Güney Kore, ülkelerin ekonomik bakımdan kalkınmasında en önemli itici gücün eğitim düzeyi olduğunun görüldüğü en iyi örneklerdendir. Güney Kore, 1945 yılından beri eğitim sistemini geliştirmek ve çağdaşlaştırmak üzere yürütmüş olduğu çalışmalarla, günümüzde başarılı sonuçlar ortaya koymuştur. Güney Kore’deki okuma yazma oranı 1960’lı yıllarda erkeklerde %12, kadınlarda ise %4 civarındayken (Lee &Brinton, 1996);

2019 yılı verilerine göre, erkeklerde %99,2, kadınlarda %96,6 olarak karşımıza çıkmaktadır (CIA, 2021b). Son yıllarda ülke, OECD'nin Uluslararası Öğrenci

Değerlendirme Programı'nda ( PISA ) sürekli olarak en iyi performans gösteren ülkeler arasında yer almaktadır. Güney Kore'de eğitimsel kazanım çok büyük bir sosyal öneme sahip olmakla beraber; sosyal hareketlilik, gelir seviyeleri ve güç pozisyonları ile güçlü bir şekilde ilişkilidir (WENR, 2021).

Güney Kore’de bağımsızlığın ilanından sonra, Eğitim Kanunu çıkarılmıştır. 1945 yılında ülkede eğitim sisteminin demokratikleşmesi yönünde atılan adımlar kapsamında, Anayasal hükümlere dayandırılarak eğitim politikaları belirlenmiştir. Eğitim Kanunu yürürlüğe girmiş, ardından eğitimde özerklik ve zorunlu eğitim uygulaması hükmü

getirilmiştir. Ülkede eğitim sistemi 6-15 yaş arası tüm çocuklar için 9 yıl (6+3) zorunludur.

Okul sistemi 6+3+3+4 şeklinde düzenlenmiş olup Kore savaşı sırasında bile, eğitim, Güney Kore’deki mücadelenin üstesinden gelinmesi ve ülkenin savaştan sonra yeniden yapılandırılmasında öncü bir rol oynamaya devam etmiştir. Eğitimin modernleşmesi, Kore eğitiminin ulusal krizin üstesinden gelme ve yeniden inşa çabalarına öncülük etme

misyonlarını yerine getirmedeki rolünü vurgulamıştır (MOE, 2021).

Ülkede akademik faaliyetler ile bilim ve eğitim alanında politikaların oluşturulması ve yürütülmesi, Milli Eğitim Bakanlığı’nın yetkisindendir. Kore toplumu

Konfüçyüsçülüğün etkisi ile ataerkil bir yapıya sahiptir (Özalp & Özdemir, 2020). Bu durum eğitim felsefesi ve uygulamalarında hiyerarşik bir düzen hissedilmesine neden olmaktadır (Shin ve Koh, 2005). Bunun yanı sıra, Güney Kore eğitim sisteminin yönetsel yapısı dikey hiyerarşik yapı gibi görünmesine rağmen özellikle 1991 yılında yürürlüğe giren Yerel Özerklik Yasası ile yönetsel yetkilerin pek çoğu yerel birimlere devredilmiştir.

Bu yasaya göre, eğitim sisteminin idaresi âdemi merkeziyetçi hale getirilmiş, bütçe planlamasının ve önemli idari kararlarının çoğu için yerel otoriteler yetkilendirilmiştir.

Ülkede eğitimin yerelleşmesi kapsamında, birtakım ihtiyaçlar ve bunları yönetmek için gerekli becerilere ilişkin artan endişelere yanıt olarak, genel bölgesel yönetimden farklı bölge eğitim ofisleri kurulmuştur. Bu ofisler, her bir yerel bölgeyle ilgili eğitim, sanat ve bilim ile ilgili kararlar almaktadır (MOE, 2021).

Güney Kore eğitim sisteminde; demokratikleşme, özerklik, yerelleştirme ve küreselleşme kavramlarının belirgin derecede öne çıktığı gözlenmektedir (Peuch, 2011).

Güney Kore’de ulusal eğitim politikalarında, yeni eğitim taleplerini, değişen toplumun zamanla ortaya çıkan ihtiyaçlarını karşılamak ve yeni akademik disiplinler oluşturmak üzere belirli aralıklarla reformlar yapılmaktadır. Ancak, Güney Kore eğitim felsefesinin öncüsü olarak nitelendirilen filozof Hongik-Ingan’ın anlayışı Güney Kore eğitim

sistemi’ne yön veren temel amaç şeklinde içselleştirilmiştir (Balcı, 2018). Hongik-Ingan’a göre eğitim sistemi; “tüm bireylere kişiliğini mükemmelleştirmek konusunda katkıda bulunmayı, bireylerin kendi hayatlarını yönetebilmeleri için yeteneklerini geliştirmeyi, bireylere demokratik bir hayat sürdürme ve demokratik yurttaş olma gereklerini

kavratmayı; bireylere demokratik değerlere göre birlikte yaşama alışkanlığı edindirmeyi ve toplumsal refaha katkıda bulunmayı” amaçlamaktadır (World Data on Education, 2010).

Güney Kore Anayasası’nın 31. Maddesine göre, Güney Kore halkının her biri için eşit eğitim fırsatı ve eğitim hakkı sağlanmakta, zorunlu eğitim ücretsiz verilmekte, tüm eğitim hizmetlerinde siyasi tarafsızlığın esas olduğu ve eğitimin yaşam boyu devam etmesi gerektiği belirtilmektedir. Ayrıca Kore Anayasası'nın 27. Maddesi’ne göre eğitim sistemi şu şekilde özetlenmektedir (Jayasuriya, 1983):

 Tüm Güney Kore halkı, yetenekleri doğrultusunda, eğitimden eşit şekilde faydalanma hakkına sahiptir.

 Güney Kore’deki bireyler, bakmakla yükümlü olduğu çocukların ilköğretim ve yasayla belirlenmiş zorunlu eğitimlerini eksiksiz bir şekilde tamamlamasından sorumludur.

 Zorunlu eğitim ücretsizdir.

 Eğitimde özgürlük ve politik tarafsızlık sağlanmaktadır.

 Eğitim sisteminde yer alan temel konular ve sistemin işleyişi kanunla düzenlenmektedir.

Güney Kore’nin pek çok alanda kısa sürede sağladığı başarının temel nedeni olarak görülen eğitim politikaları farklı ülkelere katkıda bulunması amacıyla birçok araştırmacı tarafından incelenmiştir. Bu kapsamda yapılan alan yazın taramasından elde edilen verilere göre ülkenin eğitim sistemi başarısına ilişkin unsurlar şu şekilde sıralanmaktadır; genel bütçeden eğitime ayrılan payın yüksek olması, öğretmen eğitimine verilen önem, yükseköğretimde kalite yaklaşımı, bilim ve teknoloji alanında büyük hedefler, İngilizce eğitimine verilen önem, bilişim teknolojilerinin eğitimde etkili kullanımı, üstün

yeteneklilerin eğitimi, öğretmen maaşlarının yüksek olması (Levent & Gökkaya, 2014).