Görsel-Motor Koordinasyon Konusunda Yapılan Araştırmalar

Berry (1968), yaptığı çalışmada şekillerin karmaşıklığı ile şekil kopyalama arasındaki ilişkiyi incelemiştir. Araştırmacı çalışmasında 6 ile 14 yaşları arasında değişen 180 ortaokul öğrencisi ile çlışmıştır. Çocukların kalem ile kağıt üzerine direk kopyalama yoluyla geometrik şekilleri kopyalama becerilerini test etmiştir. Araştırmacı, araştırma sonucunda şekillerin karmaşıklığı ile şekil kopyalama performans seviyesinin olumsuz anlamda ilişkili olduğunu bulmuştur. Ayrıca şekil kopyalamadaki performansın yaş ile pozitif anlamda ilişkili olduğunu ortaya koymuştur.

Duffey, Ritter ve Fedner (1976), yaptıkları çalışmada okul öncesi eğitim programına başlayan 80 çocuğa “Gelişimsel Görsel Motor Koordinasyon Testi” ve “Draw a Man” testi uygulamışlardır. Araştırmacılar, aynı çocuklara 2. sınıfın sonunda akademik seviyelerini ölçmek amacıyla Stanford Başarı Testini uygulamışlardır. Araştırmanın sonunda “Gelişimsel Görsel Motor Koordinasyon Testi” ve “Draw a Man” testi bulguları, “Stanford Başarı Testi” toplam puanı ile karşılaştırılmış ve araştırmacılar “Gelişimsel Görsel Motor Koordinasyon Testi” ve “Draw a Man” testlerinin 2. sınıftaki akademik başarının önemli birer öngörücüsü olduğu sonucuna varmışlardır. Ancak bu sonuçlar varyansın %9.3’ünü kapsamaktadır. Bu nedenle araştırmacılar “Gelişimsel Görsel Motor Koordinasyon Testi” ve “Draw a Man” testinin tahmin edicilik düzeyinin düşük olduğunu ifade etmişlerdir.

Heller (1977), araştırmasında “Beery Görsel-Motor Koordinasyon Testi”nde kısmen gören ve tam gören öğrencilerin performansındaki farklılığı belirlemiştir. Araştırmacı, 6-18 yaş arasında kısmen gören 60 çocuğa Beery Görsel-Motor Koordinasyon Testi uygulamıştır. Araştırma sonucunda, tam gören öğrencilerin başardığı test normlarını kısmen gören öğrencilerin başaramadığı, kısmi gören

öğrencilerin tam gören öğrencilere göre 3 yaş 8 ay aşağıda olduğunu tespit etmiştir. Kısmen gören çocuklar testin belirli maddelerinde Beery ‘nin normal deney kişilerinden daha çok zorluk yaşamışlardır.

Etker (1977), beş-altı yaş okul öncesi çocuklarında visio-motor eğitimin, Frostig visio-motor yeteneğinin gelişimine etkisini incelemiştir. Araştırmada, 20’si deney, 20’si kontrol gurubunda olan 40 çocukla çalışmıştır. Deney grubuna Frostig Visio-motor eğitim programı uygulanmış, kontrol grubuna ise herhangi bir özel eğitim programı uygulanmamıştır. Her iki gruba da ön test ve son test olarak WPPSI geometrik şekil çizme testi uygulanmıştır. Araştırmanın sonucuna göre Frostig Visio-motor eğitim programının 5-6 yaş okul öncesi çocuklarında visio-motor yeteneğin gelişimine olumlu etkileri olduğu tespit edilmiştir.

Brown (1977), yaptığı çalışmada “Gelişimsel Görsel Motor Koordinasyon Testi (Berry)” ve “Bender- Gestalt (Bender)” testini 2. sınıfa devam eden 44 öğrenciye uygulamıştır. Araştırmacı çalışmasında “Gelişimsel Görsel Motor Koordinasyon Testi” ve “Bender- Gestalt” testinde ikinci sınıf erkek ve kız öğrencilerinin gelişimsel yaş ve yaş eş değer puanlarını karşılaştırmıştır. Araştırmacı Bender ve Berry puanları arasında .43 korelasyon bulmuştur.

Frey ve Pinelli (1991), yaptıkları çalışmada görsel ayrım ve görsel motor koordinasyon arasındaki ilişkiyi incelemişlerdir. Araştırmacılar “Raven Matrisleri”, “Berry” ve “Bender- Gestalt” testlerini iki sosyo-ekonomik statüye uygun olarak devlet okullarında ve özel okullarda 415 Brezilyalı çocuğa uygulamışlardır. Araştırmacılar araştırma sonucunda, sosyal statü farklılığının ve sınıf derecesinin tüm puanları yaştan daha fazla etkilediğini bulmuşlardır. “Raven Matrisleri “ testinin en çok sosyal sınıf farklılığından etkilendiğini bulmuşlardır. Görsel motor koordinasyon ve görsel ayrım becerileri arasında olumlu korelasyon bulmuşlardır. Araştırmacılar çalışma sonucunda “Berry” testinin yaşa bağlı farklılıkları “Raven” ve “Bender-Gestalt” testlerine göre daha iyi ortaya koyduğu sonucuna ulaşmışlardır.

Weil ve Amundson (1994), yaptıkları çalışmada okul öncesi çocukların “Gelişimsel Görsel Motor Koordinasyon Testi” ndeki performanslarıyla harfleri okunaklı olarak kopyalama becerileri arasındaki ilişkiyi incelemişlerdir. Araştırmacılar,

64-75 aylık normal gelişim gösteren 60 çocuğa “Gelişimsel Görsel Motor Koordinasyon Testi” ve harf kopyalama testi olan SCRIPT testini uygulamışlardır. Araştırmacılar, araştırma sonucunda çocukların “Gelişimsel Görsel Motor Koordinasyon Testi”ndeki performansları ile harfleri okunaklı olarak kopyalayabilme becerileri arasında olumlu bir ilişki bulmuştur. Ayrıca araştırmacılar, “Gelişimsel Görsel Motor Koordinasyon Testi” ve SCRIPT testlerinde cinsiyetin etki etmediğini bulmuşlardır.

Preda (1997), yaptığı çalışmada “Gelişimsel Görsel-Motor Koordinasyon Testi” ile “Beery-Buktenica Gelişimsel Görsel-Motor Koordinasyon Testi” nin yapı geçerliliği arasındaki korelasyonu incelemiştir. Araştırmacı, çalışmasında yaş ortalaması 9 olan 103 çocukla çalışmış ve iki test arasında .33 korelasyon bulunduğu sonucuna ulaşmıştır. Beery-Buktenica testinde, takvim yaşı ve akademik başarı performansı “Gelişimsel Görsel-Motor Koordinasyon Testi”ne göre daha güçlü korelasyon göstermiştir.

Kulp (1999), yaptığı araştırmada anaokulundan 3. Sınıfa kadarki dönemde bulunan çocukların, öğretmen görüşleri ve standardize edilmiş testler aracılığıyla genel akademik başarı ve görsel-motor koordinasyon arasındaki ilişkiyi incelemiştir. Araştırmacı, araştırmasında anasınıfından 3. sınıfa kadarki dönemde olan 191 çocukla çalışmıştır. Çalışmacılar, çocukların görsel-uzamsal/görsel ayrım ve görsel-motor koordinasyon becerilerini Beery-Buktenica Gelişimsel Görsel-Motor Koordinasyon Testi ile değerlendirildi. Çocukların okuma, matematik ve yazmadaki başarıları ise öğretmenler tarafından değerlendirme ölçekleri ile değerlendirildi. Araştırma sonucunda, 7-8 yaş grubunda bulunan çocukların okuma başarıları ve 7-9 yaş grubundaki çocukların matematik ve yazma becerileri ile Beery-Buktenica Gelişimsel Görsel-Motor Koordinasyon Testindeki performansların önemli ölçüde bağlantılı olduğu sonucuna ulaşmışlardır. Anaokuluna devam eden çocuklarda ise test puanları ile öğretmen değerlendirmeleri arasında ilişki olmadığını tespit etmiştirler.

Breen, Carlson ve Lehman (2001), yaptıkları çalışmada “Gözden Geçirilmiş Gelişimsel Görsel-Motor Koordinasyon Testi”, “Gelişimsel Görsel-Motor Koordinasyon Testi”, “Bender-Gestalt” ve WESCHLER zeka ölçeğini kullanarak 44 öğrenme güçlüğü olan çocuğun performans seviyesini kıyaslamıştır. “Gelişimsel Görsel-Motor Koordinasyon Testi” ve WECHLER zeka ölçeği arasında önemli korelasyonlar bulmuşlardır. Yaş eşdeğer puanları karşılaştırıldığında “Bender-Gestalt”

testinin diğer iki motor koordinasyon testlerine göre puanlarının yüksek olduğunu bulmuşlardır.

Daly, Kelley ve Krauss (2003), araştırmalarında okul öncesi kuruma devam eden çocuklarda el yazısı okunurluğuyla “Gelişimsel Görsel-Motor Koordinasyon Testi (Berry)”ndeki performans ilişkisini incelemişlerdir. Bunu yanısıra SCRIPT in değiştirilmiş versiyonuna dayanarak harf okunurluğunda çizgili ve çizgisiz kağıt kullanım ilişkisini araştırmışlardır. Çalışmacılar 54 normal gelişim gösteren okul öncesi öğrencisine “Gelişimsel Görsel-Motor Koordinasyon Testi (Berry)” uygulamışlardır. Aynı zamanda öğrenciler çizgisiz kağıtla ve çizgili kağıtla SCRIPT’i tamamlamışlar ve öğrencilerin puanları korelasyonel ve parametrik olmayan istatistiksel ölçümlerle analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda “Gelişimsel Görsel-Motor Koordinasyon Testi (Berry)” ve öğrencilerin harfleri okunaklı kopyalama becerisi arasında güçlü pozitif ilişkiler ortaya koymuşlardır.

Sortor ve Kulp (2003), çocukların okuma ve matematikteki akademik başarıyı “Beery-Buktenica Gelişimsel-Motor Koordinasyon Testi” ve ek testleri olan “Görsel Algı” ve “Motor Koordinasyon” testindeki performanslarıyla ilişkilendirmişlerdir. Testler 2-4. Sınıfa devam eden 7-10 yaşları arasında 155 çocuğa uygulanmıştır. Çocukların akademik başarıları, “Otis-Lennon Okul Beceri Testi” ve “Stanford Başarı Testi” yle belirlenmiştir. Araştırmacılar, araştırma sonucunda okuma ve matematik başarısı bakımından alt ve üst çeyrekte bulunan çocuklar arasında “Görsel Algı” ve “Motor Koordinasyon” ek testlerindeki performansla “Görsel-Motor Koordinasyon” performansları arasında büyük bir fark bulmuşlardır. Ayrıca, “Görsel-Motor Koordinasyon” standart puanı ile “Stanford” toplam matematik puanı arasındaki korelasyonun (p=0.001) yüksek olduğu sonucuna ulaşmışlardır. Buna ilaveten sözel okul becerisi ve yaş kontrol altında tutulduğunda “Görsel Algı ve Motor Koordinasyon” standart puanları “Stanford” okuma ve matematik puanı ile anlamlı korelasyon tespit etmişlerdir.

Goyen ve Duff (2005), yaptıkları araştırmalarında el yazısı fonksiyon bozukluğu olan ve olmayan çocukları ayırt etmek için görsel motor koordinasyon fonksiyonlarını incelemişlerdir araştırmacılar 4-6. sınıftaki çocuklardan el yazısı fonksiyon bozukluğu olan ve olmayan 35’er çocuğu “Gelişimsel Görsel-Motor Koordinasyon Testi” ile

değerlendirmişlerdir. Araştırma sonuçlarına göre “Gelişimsel Görsel-Motor Koordinasyon Testi” nin el yazısı fonksiyon bozukluğu olan çocukların yalnızca küçük bir kısmını tespit ettiğini görmüşlerdir.

Barnhard ve diğerleri (2005), araştırmalarında yazılı dil ve matematik ödevi sırasında zayıf görsel motor koordinasyonlu çocuklar tarafından yapılan hataların tipini ve frekansını değerlendirmiştir. Çalışmalarında normal görsel motor koordinasyonu olan 18 çocuk (%36) ve düşük görsel motor koordinasyonlu 19 çocuk incelenmiştir. Bu iki grup benzer yaşlara, cinsiyet profiline, bilişsel gelişim ve okuma seviyesine sahipti. Her bir grup matematik problemlerini kopyalayıp çözdü ve yazılı parçayı kopyaladı. Matematik ve yazma ödevleri için hatalar toplam hata skorunda birleştirildi ve her bir ödevi tamamlamak için alınan zaman toplam hata skorunda birleştirildi. Çalışma sonucunda düşük görsel motor koordinasyonlu grup, normal görsel motor koordinasyonlu gruba kıyasla daha fazla hata yaptığı fakat her iki grubun ödevi kopyalama süresi arasında bir fark olmadığı görüldü. Ayrıca çalışmacılar düşük görsel motor koordinasyonlu çocukların sayıların sırasında, matematik problemlerinin düzeninde, hece ve kelimelerin boşluk/aralık hatalarının daha yaygın olduğunu göstermişlerdir.

Shangavi ve Kelkar (2005), yaptıkları çalışmada ilk olarak Beery-Buktenica Gelişimsel Görsel-Motor Koordinasyon Testinde normal ve öğrenme özürlü çocukların performanslarını kıyaslamayı amaçlamışlardır. Çalışmacılar, ayrıca öğrenme özürlü çocuklarda görsel-motor koordinasyonu geliştirmek için mesleki terapi müdahalesini uygulayarak terapinin etkililiğini gözlemlemeyi amaçlamışlardır. Araştırmacılar, çalışmalarında öğrenme özrü olan çocuklardan oluşan deney ve kontrol grubu ve normal çocuklardan oluşan 1 grupla beraber toplamda 3 grupla çalışmışlardır. Araştırmacılar, deney grubuna 12 hafta boyunca kaba ve ince motor becerileri içeren mesleki terapi uyguladılar, kontrol grubuna ise 12 hafta boyunca mesleki terapi konusunda rehberlik verdiler. Araştırma sonucunda, araştırmacılar öğrenme özrü olan çocuklarda deney grubunda kontrol grubundan daha fazla gelişme olduğu sonucuna ve 10-14 yaşlarındaki normal Hintli çocukların normal Amerikalı çocuklardan daha önce ham puanlara eriştikleri sonucuna ulaşmışlardır.

Kaiser, Albaret ve Doudin (2009), araştırmalarında yaş ortalaması 8.1 olan ikinci sınıf öğrencisi 75 çocuk üzerinde çalışmışlardır. Araştırmacılar, araştırmalarında çocukların el yazısı için “Özlü Değerlendirme Ölçeği (BHK)”, “Gelişimsel Görsel Algı Testi (DVTP-2)” ve “Çocuklar için Hareket Değerlendirme Bataryası’nın (M-ABC)” “El Becerikliliği” bölümünü kullanmışlardır. Araştırmacılar, araştırma sonucunda el yazısı kalitesi ile DVTP-2 Testinin görsel-motor koordinasyon maddeleri arasında önemli bir ilişki olduğunu bulmuşlardır. Ayrıca, DVTP-2 Testinin iz sürme ögesi ile el yazısı kalitesi arasındaki ilişki M-ABC testi ile el yazısı kalitesi arasındaki ilişkiden daha güçlü ilişkiye sahip olduğunu bulmuşlardır.

Tekok-Kılıç, Elmastaş-Dikeç ve Can (2011), yaptıkları çalışmada Beery- Buktenica Görsel-Motor Birleştirme Testinin (GMTB-4) 6-15 yaş arası kız ve erkek çocuklarda Türk normlarını ortaya koymaktır. Araştırmacılar Bursa ilinde bulunan ilköğretim okulu ve liselere devam eden 1887 çocukla çalışmışlardır. Bu gruptan seçilen 44 çocuğa ise ilk test aşamasını takip eden 3-4 hafta içerisinde testi tekrar uygulamışlardır. Araştırmacılar, araştırma sonucunda 6 ve 7 yaş grubunda performans değerlerinin altı aylık gelişim dönemlerinde anlamlı olarak farklılık gösterdiğini 8 yaştan itibaren ise bir senelik zaman dilimleri için anlamlı farklılık gösterdiğini tespit etmişlerdir. Kız ve erkek çocukların hiçbir yaş grubunda farklılaşmadığını ve ayrıca test-tekrar test korelasyonlarının anlamlı olduğu sonuçlarına ulaşmışlardır.

Ercan ve Aral (2011), çalışmalarında Beery-Buktenica tarafından geliştirilen Beery-Buktenica Gelişimsel Görsel-Motor Koordinasyon Testinin 60-72 ay Türk çocuklarına uyarlanmasını amaçlamışlardır. Araştırmacılar, Beery-Buktenica Gelişimsel Görsel-Motor Koordinasyon Testi’ nin yönergelerini Türkçeye uyarlayarak testin kapsam geçerliğini incelemişlerdir. Düzenledikleri testi 206 çocuğa uygulamışlar ve testin alt boyutları arasındaki korelasyonu incelemişlerdir. Araştırmacılar, araştırma sonucunda tüm alt boyutlar arasındaki korelasyonun anlamlı olduğu, iç tutarlılık kat sayısının .67-79 olduğunu, testin zamana bağlı tutarlı olduğu sonucuna ulaşmışlardır. Testin ölçüt geçerliğini belirlemek için ise öğretmen görüşlerine başvurarak öğretmenlerin iyi olarak değerlendirdikleri çocukların testten daha yüksek puan aldıklarını, zayıf olanların ise testten daha düşük puan aldıklarını tespit etmişlerdir. Araştırmacılar, araştırmadan elde ettikleri bulgular sonucunda Beery-Buktenica (GMK-

5th) testinin 6 yaş Türk çocukları için geçerli ve güvenilir olduğu sonucuna ulaşmışlardır.

Cui vd. (2012), yaptıkları araştırmada, Beery-Buktenica Gelişimsel Koordinasyon Testinde, Çinli çocukların Amerika normlarıyla kıyaslanabilir performans sergileyip sergilemediklerini belirlemeyi amaçlamışlardır. Araştırmacılar, Şangay ve Ningbo’daki altı devlet okulundan 3-12 yaş grubunda bulunan 356 çocuğa Beery-Buktenica Gelişimsel Görsel-Motor Testi uygulamışlardır. Araştırmacılar, her bir yaş grubu ve tüm yaş gruplarında çocukların aldıkları standart puanları Amerikalı çocukların bu yaşlara tekabül eden ortalama değeriyle istatiksel olarak kıyaslamışlardır. Araştırmacılar, araştırma sonucunda Çinli çocukların standart puanlarının Amerikalı çocukların normal ortalamalarından önemli oranda daha yüksek olduğunu belirlemişlerdir.

Memisevic ve Sinanovic (2012), çalışmalarında zihinsel engeli olan çocuklarda; cinsiyet, yaş ve zihinsel engel sebep bilgisinin görsel-motor koordinasyon etkisini değerlendirmeyi amaçlamışlardır. Araştırmacılar, 7-15 yaşları arasındaki zihinsel engelli 90 çocuktan oluşan örneklem grubu üzerinde çalışmışlardır ve çalışmalarında görsel-motor koordinasyonu Acadia Testi kullanarak ölçmüşlerdir. Araştırmacılar, elde ettikleri verileri çoklu regresyon analizi kullanarak değerlendirerek araştırma sonucunda; cinsiyetin, zihinsel engel seviyesinin ve yaşın görsel-motor koordinasyonun önemli öngörücüleri olduklarını tespit etmişlerdir. Ayrıca zihinsel engel sebep bilgisinin görsel-motor koordinasyonun yordanmasında önemli bir rol oynamadığını tespit etmişlerdir.

Baglioni vd. (2013), tik bozukluğu olan bir grupta motor koordinasyon ve görsel- motor koordinasyonun kesitsel bir değerlendirmesini yapmışlardır. Araştırmacılar 4-13 yaş grubundaki 96 çocukla çalışmışlardır. Bu çocuklardan 18’i geçici tik, 16’sı kronik çoklu motor ya da ses tiki ve 62’si Tourette Sendromu tanısı almış çocuklardı. Çalışmaya katılan çocuklara “Hareket Değerlendirme Bataryası” (M-ABC) ve Beery- Buktenica Gelişimsel Görsel-Motor Koordinasyon Testi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda, çocukların büyük kısmında motor beceri güçlükleri tespit edilmiştir. Çocukların %19’u M-ABC’ den patolojik sonuçlar almışlardır, %17’si sınırda puan

almışlardır. Ayrıca, araştırmacılar el becerisi alt testinde çocukların %33’ünün patolojik puanlar, %22’sinin sınır puanlar aldığı sonucuna ulaşmışlardır.

Memisevic ve Hadzic (2013), yaptıkları araştırmada okul öncesi çocuklarda ince motor koordinasyon ve görsel-motor koordinasyon becerileri üzerinde yaşın etkilerini değerlendirmeyi amaçlamışlardır. Araştırmacılar, 276 okul öncesi çocukla çalışmışlar ve Beery-Buktenica Görsel-Motor Koordinasyon Testi ve Lafayette Pegboard testiyle çocukların motor becerilerini değerlendirmişlerdir. Araştırmacılar, verilerin analizi için tek yönlü ANOVA ve regresyon analizi yöntemlerini kullanmışlardır. Araştırmacılar, yaptıkları çalışmanın sonucunda ince motor koordinasyon becerileri üzerinde yaşın büyük bir etkisi olduğu sonucuna ulaşmışlardır.

Radovanovic (2013), ileri derecede sağır çocukların görsel-motor koordinasyonunda bu amaçla üretilmiş bilgisayar programının etkisini incelemek amacıyla yaptığı araştırmada, 7-10 yaş grubundaki 43’ü deney, 27’si kontrol grubunda bulunan 70 çocukla çalışmıştır. Çalışmada, deney grubu beş aylık bir sürede haftada bir kez bilgisayar kullanmışlardır. Araştırmacı, grupları IQ, cinsiyet ve akademik başarıya göre oluşturmuştur ve çocukların görsel-motor koordinasyonun incelenmesi amacıyla Acadia testinin Görsel-Motor Koordinasyon ve Sıra Olasılığı alt testini kullanmıştır. Araştırmacı, araştırma sonucunda deney grubundaki öğrencilerin kontrol grubundaki öğrencilerden daha yüksek puan aldıkları ancak deney grubundan sadece 7 yaşındakilerin sonuçlarının istatiksel olarak önemli oranda yüksek olduğu sonucuna varmıştır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM YÖNTEM

Bu bölümde araştırmanın evren ve örneklemi, araştırma modeli, verilerin toplanması ve analizi, veri toplama araçları üzerinde durulacaktır.

3.1. Araştırma Modeli

Araştırma genel tarama modelinde desenlenmiştir.

2012-2013 öğretim yılında Nevşehir İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve Avanos İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı resmi-özel anaokulu ve anasınıflarına devam eden çocuklardan örneklem grubuna seçilen deneklere Beery-Buktenica Görsel-Motor Koordinasyon Testi-6 ve bu testin ek testleri olan Görsel Algı ve Motor Koordinasyon Testleri uygulanmıştır. Araştırmanın bağımsız değişkenleri yaş, cinsiyet, anne öğrenim durumu, baba öğrenim durumu, anne gelir durumu, baba gelir durumu ve kardeş sayısıdır. Bağımlı değişkenleri ise görsel-motor koordinasyon, görsel algı ve motor koordinasyondur.