Göç Edenlerin ÇalıĢtığı Sektörler ve ÇalıĢma KoĢulları

Doğu ve Güneydoğudan Manisa‟ya göç eden bireylerin çalıĢtığı sektörler; sanayi, inĢaat ve tarım olarak farklılıklar göstermektedir. ÇalıĢma Ģartlarının inĢaat ve tarım sektörlerinde ağır olduğu söylenmektedir. Bir iĢletme ve iĢveren tarafından çalıĢan bireylerin çalıĢma süreleri 10-12 saat olarak değiĢmektedir. ĠnĢaat ve tarım sektörlerinde çalıĢan bireylerin çalıĢmaları süreklilik göstermediği de bulgulardan elde edilmektedir. Sanayi sektöründe çalıĢan bireylerin asgari ücret ve 8 saat çalıĢtığı görülmektedir.

Sanayi sektöründe çalıĢanların diğer sektörlere oranla daha düzenli çalıĢtığı buna bağlı olarak düzenli bir gelir kaynakları olduğu ifade edilmektedir.

“Çalışıyorum ama sektör olarak serbest meslek diyelim emekli olduğum için bazen tarım bazen inşaat bazen de başka işler oluyor. Bazen sekiz saat bazen daha fazla çalışıyoruz. Aman iş olsun da çalışalım oğlum. Çalışma şartları ağır ama yeni düzenlemelerle hem asgari ücret arttı hem de denetimin şartlar kolaylaştı.” G.1.E.

“Çalışıyorum inşaatta çalışıyorum ve iyi bir maaş alıyorum şükür.” G.3.E. “Evet çalışıyorum. Emlak dükkânı işletiyorum bazen dükkânda iş olmazsa inşaat işine gidiyorum.” G.12.E.

“Çalışıyorum ama kayıtlı bir şekilde değil. İnşaat işine gidiyorum ya da emlak dükkânında akrabamla açtık orada oturuyorum.” G.15.E.

“Çalışıyorum üniversitede bekçi kadrosundayım. Düzenli bir işim var iş koşulları normal.” G.16.E.

“Çalışıyorum pazarcılık işi yapıyorum. Haftanın dört günü orda burada da bazen inşaat bazen de yazın tarım işine gidiyorum eşim ve çocuklarla. İşler zor ama çalışmak lazım. Yazın servisler kalkıyor buradan ırgat topluyorlar. İş çok burada.” G.17.E.

“Çalışmıyorum mesleğim inşaat ve çiftçilik.” G.4.E

“Çalışıyorum fırıncıyım. İnşaat ve çiftçilik işini de yaptığım oluyor.” G.19.E.

“Çalışıyorum ayakkabıcıda çalışıyorum işim erken biterse ya da iş olmadığı zaman inşaata gidiyorum bazen de pazara amcamlara yardıma gidiyorum oradan birkaç şey kazanıyorum.” G.20.E.

“Çalışıyorum inşaat işine gidiyorum. Boya badana işleri yapıyorum ve şu küçük el arabamla pilav nohut satıyorum; inşaatın olmadığı zamanda bu iş geçimimi sağlıyor. Manisa’da bir kültür olmuş nohut pilav satma işi ondan kazandırıyor.” G.21.E.

“Organize sanayide beyaz eşya firmasında işçi olarak çalışıyorum. Çalışma şartları iyi 8 saat ve asgari ücret alıyorum.” G.26.E.

“Fabrikada çalışıyorum ve çiğ köfte dükkânı işletiyorum. Ona da hanım bakıyor.” G.29.E.

“Üniversitede temizlik işi yapıyorum.” G.31.E.

“Çalışıyorum kahvehane işletiyorum. İşler iyi olmasa arada inşat işine de gidiyorum tarım işine de. Çocuklarım da bazen fabrika da çalışıyor bazen de tarlada.” G.37.E.

“Çalışıyorum. Önceleri inşaat işine çalışıyordum şimdi de berber dükkânım var.” G.39.E.

“Pazarcılık, boya badana işleri ve inşaat işleri yapıyorum. Çalışma sürelerim esnek yani iş olunca yoğun çalışıyorum olmadığı zamanda uzun süre işsiz kalıyorum.” G.43.E.

GörüĢmecilerin çalıĢtığı iĢ kolları; boya badana iĢleri, pazarcılık, berberlik, lokantacılık, iĢportacılık, ayakkabıcılık, iĢçi servis Ģoförlüğü, esnaflık vb. gibi vasıf düzeyleri düĢük ve düzensiz iĢler olarak karĢımıza çıkmaktadır. Göç eden bireyler içerisinde özellikle inĢaat iĢi yoğun olarak yapılmaktadır. Buna neden olarak akraba/hemĢeri birlikteliğini ve iĢin koĢullarına bakılmaksızın aldıkları ücretin fazla olduğunu göstermeleri yer almaktadır.

“Çalışmıyorum ama yazın iki-üç ay tarım döneminde işe gidiyoruz çocuklarla. Yoksa geçinemeyiz.” G.11.K.

“Çalışmıyorum, çocuk bakıyorum, ekmek yapıyorum, yazın da üzüme domatese gidiyorum ama düzenli bir işte çalışmıyorum. Zaten burada bir elin beş parmağını geçmez bayanların çalışması. Erkek çalışır kadın eve bakar.” G.18.K.

“Çalışmıyorum zaten çalışsam ne iş yapacağım. Okul okuyamadık. Kadınlar doğuda herkesten çok zor şartlarda yaşıyor. Hayvana bakar çocuk yapar tarla işine gider. Tezek hazırlar ev işi yapar. Onun için her durumda her zaman çalışıyoruz. Bazı durumlarda üzüme, domates toplamaya gidiyoruz çocuklarla” G.22.K

“Tarımda çalışıyorum zaten burada kimse kızını karısını fabrikada çalıştırmıyor. Bizim gibi tarım işine gönderiyor. Zaten evlenme çağım gelmiş diyor babam akrabaya falan verirler bu şekilde hayatım devam eder. Bu şartlarda çok iyi okumadık derslerimiz de iyiydi babam biraz çevreye biraz da ekonomik nedene bağlayarak okutmadı. Hayalimizdeki mesleği kazanmadık yapamadık.” G.23.K.

“Burada bazen kızlarımla yazın iki ay gibi domates, salatalık ve üzüm toplama işine gidiyoruz. Şartlar orda zor. Çünkü her zaman evimize git gel yapamıyoruz orda kaldığımız zamanlarda tuvalet, banyo sıkıntısı çok oluyor. Aldığımız ücret de çok az. Yine de çalışıyoruz çünkü çocukların ve kadınların aileye maddi katkısı olması lazım; yoksa geçim olmaz, nüfus çok çünkü.” G.24.K.

“Çalışmıyorum, yazın mevsimlik tarım işlerine gidiyoruz. Sıcağın çekilmez olduğu, sivrisineklerin kanımızı emdiği ve soğuk suyun az bulunduğu yerlerde çalışıyoruz. Kızlarım ve ben çalışıyoruz. Tarlada ne iş olursa çalışıyoruz; domates kesme toplama, biber salatalık üzüm gibi işler.” G.32.K.

“Çalışıyorum ama yazın tarlaya gidiyorum. Domates ya da üzüm işi oluyor. Çocuklarım da okul tatiline yazın tarlaya benimle birlikte gidiyor. Aileye ve kendi eğitimlerine katkı sağlıyorlar.” G.36.K.

“Çalışmıyorum iş var aslında gündeliğe gideyim diyorum eşim izin vermiyor. Çocuklarına bak evinle ilgilen diyor. Yazın ailecek tarım işine gidiyoruz. O sıcak ve zor şartlarda üzüm, domates salatalık biber işlerini 3 ay falan yapıyoruz. Aile birlikte çalışınca birikim oluyor. Toplu para alıyorsun sonuçta.” G.38.K.

Kadın görüĢmecilerin, tarım dıĢı sektörlerde çalıĢmalarının görülmediği tespit edilmiĢtir. Sadece tarım iĢlerinden anladıklarını ifade ederek okumadıklarını ve bir meslek sahibi olamadıklarından yakınmaktadırlar. Yıl içerisinde 2 ile 4 ay arasında değiĢen zaman dilimlerinde domates, salatalık, üzüm ve biber toplama iĢlerine gittiklerini söylemektedirler.

Bazı kadın görüĢmecilerin, tarımsal ürün toplama ve domates kesme iĢleri yaptığı zamanlarda el kesme, traktörden düĢme gibi iĢ kazalarına maruz kaldıkları da görülmektedir. Bulgulardan hareketle çocuk iĢçiliğinde olduğu görülmektedir. Yazın

okulların tatil olduğu zamanlarda tarım iĢleri, hafta sonu tatillerinde de inĢaat ve pazarcılık gibi ağır Ģartlar altındaki iĢlerde çalıĢtıkları söylenebilmektedir.