Four Seasons Hotel (Ġstanbul/ Sultanahmet)

Sultanahmet Cezaevi tarihi yarımada bölgesinde 1918/1919 tarihlerinde yapılmıĢ ilk hapishane binasıdır. Yapının mimarı kesin olarak bilinmemekle birlikte, Cumhuriyet döneminin ilk mimari akımı olan Milli Mimari anlayıĢını yansıtan Mimar Kemalettin, kimi dokümanlarda ise Mimar Vedat Bey‟in de ismi geçmektedir. Cezaevi, gösteriĢiz bir cepheye sahip, binanın dört duvarının dıĢarıyı gösteren geniĢ pencereleri detaylı bir metal ızgaralarla kaplanmıĢ ve ek metal levhalar eklenmiĢtir.

ġekil.2.1. Sultanahmet Cezaevi binası

Kaynak: http://www.eskiistanbul.net/5521/sultanahmet-cezaevi

Otel konumu, Sultanahmet semtinde tarihi ve kültürel yerlere yakın mesafeli bir turizm merkezidir. Bu bakımından yapının otel olarak yeniden iĢlevlendirilmesi konum açısından uygun olduğu görülmektedir. Bulunduğu bölge itibariyle otele hava, deniz ve demiryolu bağlantıları ile ulaĢım avantajı bulunmaktadır. Fakat otele ait bir otoparkın olmaması konum açısından olumsuzluk oluĢmaktadır (ġekil.2.2).

ġekil.2.2. Four Seasons Hotel Ayasofya üsten görünümü

Kaynak: http://m.istanbulairporttaxis.com/four-seasons-hotel-istanbul-at-sultanahmet-airport-transfer

Hapishanenin mevcut dıĢ kabuk ve yapı kullanımının izlerini taĢıyan çevre ile butik otele dönüĢtürülen yapı yeni bir kimlik oluĢturulmuĢtur. Turizmin giderek öncelikli tüketim malzemesi haline gelen kimlik kavramı, tarihi ve mimari özelliği olan yapılarda öne çıktığı için müĢteriler için özel bir tercih nedeni haline gelmektedir. Bu durum „Deluxe‟ standartta bir otel olarak hizmet veren iĢletme açısından avantaj sağlamaktadır. Ancak bu tip otellerde daha kazançlı olması için yer alması gereken alıĢveriĢ birimleri gibi birimler ve kamuya yönelik servis bölümleri bulunmamaktadır (ġekil.2.2).

Cezaevinin otele dönüĢtürülme sürecinden önce Anıtlar Yüksek Kurulu‟nca 1967 yılından itibaren çeĢitli kullanım önerileri için almıĢ olduğu kararlar doğrultusunda dıĢ cephesi aynı kalmak Ģartı ile içeride uygun değiĢliklerin yapılmasına izin verilmiĢtir. Bu doğrultuda değerlendirildiğinde yapılmıĢ olan dönemin üslup, malzeme ve teknolojik özelliklerini taĢıyan bölümlerin yıkılmadan kullanımı, niteliksiz eklerin temizlenmesi, yapının güçlendirilmesi, gerekli teknik ve donanımın hazırlanması dönüĢüm öncesinde dikkate alınan konular olmuĢtur (Apaydın, 2007).

ġekil. 2.3. Restorasyon öncesi ve sonrası A Blok’tan görünüĢ

Kaynak: ÇavuĢ, 2013

ġekil. 2.4. Restorasyon öncesi ve sonrası A Blok’tan görünüĢ

Kaynak: ÇavuĢ, 2013

ġekil. 2.5. Restorasyon Öncesi ve Sonrası GiriĢ Kapısı

ġekil. 2.6. Restorasyon öncesi – sonrası Tevkifhane Sokak’a bakan giriĢ kapısı

Kaynak: ÇavuĢ, 2013

TaĢıyıcı sistem açısından tarihi yapı niteliğinde olmasından dolayı çeĢitli sınırlandırmalar olması kaçınılmazdır. Ancak yığma sistem ile inĢa edilmiĢ olan cezaevinin tekrar eden hücre tipinden dolayı taĢıyıcı sisteminin odalar teĢkiline uygunluğu otel olarak yeniden kullanımda kolaylık sağlamıĢtır.

Hücrelerinin oran ve ölçüleri, „koğuĢ‟ ünitesinin „hücre‟ boyutuna getirilmesine ve her hücreye bir banyo eklenerek, oda birimine dönüĢtürülmesine olanak sağlamıĢtır (ġekil.2.7). Ancak her odaya banyo eklenmesinde ortaya çıkacak yük artımından dolayı orijinal volta döĢemeler betonarme döĢemeyle değiĢtirilmiĢtir.

ġekil. 2.7. Suit oda ıslak hacim

Kaynak: https://www.otelfiyat.com/otel/four-seasons-hotel-at-sultanahmet-istanbul

Otelde toplam 65 oda bulunmaktadır. Bunların 16 tanesi standart oda, 16 tanesi superior oda, 22 tanesi deluxe oda, 7 tanesi bir odalı suit, 2 tanesi deluxe suit, 2 tanesi presidential suittir. Odalar 42 ile 120 m2 arasında değiĢmektedir. Odalar, 5 yıldızlı otel odası standartlarındadır.

ġekil. 2.8. Suit odası

Kaynak: https://www.otelfiyat.com/otel/four-seasons-hotel-at-sultanahmet-istanbul ġekil. 2.9. Otel odası

Kaynak: https://www.otelfiyat.com/otel/four-seasons-hotel-at-sultanahmet- istanbul#&gid=1&pid=35

ġekil. 2.10. Suit odası

ġekil. 2.11. Four Seasons Oteli Tüp geçitlerin göründüğü kesitlerden biri

Kaynak: Cezaevi‟nden Otel‟e, Yapı Dergisi, s.97

Otel giriĢi ile aynı kotta olmak kaydıyla, restoran ve mutfağın avluda yer alma sistemi, uzun uğraĢlar sonucunda avlunun tamamen doldurulması ile olası olduğu kanıtlanarak, sadece restoran kitlesinin avluda yer alması, mutfağın ise alta alınması ile karĢılanabilmiĢtir. Bu kapsamda, restoran ve balo salonunun, avlu altında yer alması ve avlu üzerinde, tek öğe olarak kalan ıĢıklığın, bu iki hacmin ortak holünü aydınlatması yönündeki çalıĢmalar, ne yazık ki restoranın “çalıĢmayacağı” savıyla reddedilmiĢtir. Böylece, gerek boyutu ve formu, gerekse aksiyal yerleĢimi ile avlu bütünlüğünün korunmasına yönelik saydam piramidal ıĢıklık, yerini, opak çatılı, ağır ve yersiz bir kitleye terk etmek zorunda kalmıĢtır. Bu kitle ile bütünlüğü zaten yeterince bozulmuĢ olan avlu, bu mekanın açıktaki uzantıları ile büyümesinin yanı sıra, artan kısmın, peyzaj değerlenmesindeki çizgisel öğeler ve kaplama malzemelerindeki çeĢitliliğin de katkısı ile parçalanmıĢtır (Özüekren, 1997).

ġekil.2.12 Suit oda tavan detaylar

Kaynak: http://metexdesign.com/en/project/four-seasons-hotel-sultanahmet-istanbul

Yapının otel olarak renove edilerek iĢlevsel olarak uygun olmasına rağmen kapsamlı bir mekansal dönüĢümü beraberinde getirmiĢtir. Tüm bu mekansal

değiĢiklikler otelin türü ve sınıfına göre düĢünülmüĢ olup Anıtlar Yüksek Kurulu ile Kültür Tabiat Varlıkları Bölge Koruma Kurulu kararlarına bağlı olarak yapılmıĢtır.

ġekil.2.13. Bar- teras

Kaynak: http://metexdesign.com/en/project/four-seasons-hotel-sultanahmet-istanbul

Four Seasons Otel Ġç Mimari Tasarımı: GiriĢi ara bir sokakta bulunan Four Seasons Otel yapı rengi, formu ve odalar teĢkiline uygun pencere düzeyindedir. Otele girildiğinde ana mekan giriĢ holü ve ardından lobi mekanları karĢılamaktadır. Ana mekan burada diğer mekanlara dağılımı sağlayan geçiĢ mekanı olarak kullanılmaktadır. Bu giriĢ holünden devamı da avluya çıkılmaktadır. GiriĢle ana mekan arasında görsel ve mekansal bir süreklilik bulunmaktadır. Otelin önceki iĢlevi yapının cephesinden giriĢine, giriĢinden ana mekanına kadar hissedilmektedir.

ġekil 2.14. GiriĢ Holü - Lobi

ġekil.2.15. Koridorlar

Kaynak: https://www.otelfiyat.com/otel/four-seasons-hotel-at-sultanahmet- istanbul#&gid=1&pid=35 Yapının mekânsal dönüĢümüne bakıldığında hapishane iĢlevi ile otel iĢlevinin kullanımlarının birbiriyle uyumu görülmektedir. Ġki iĢlevin de mekansal oluĢumunda hücre tipi odalar, uzun koridorlar ve ortak kullanım alanları bulunmaktadır. Bu bağlamda mevcut mekanlar olduğu gibi kullanılmıĢtır. Bunun yanı sıra otel iĢlevinde bodrum kata yerleĢtirilmiĢ servis mekanları, eklenen sirkülasyon alanları ve avluya yapılan restoran gibi yeni mekansal çözümler de bulunmaktadır. Hapishane iĢlevinde mahkumların volta attığı alan olarak kullanılan otel iĢlevinde avlu ana restoran olarak kullanılmaktadır. Bahçe peyzaj düzenlenmesi, cam ve çelik malzemeleriyle restoran tasarlanmıĢtır. Oda tasarımları her odada farklı tasarımlar bulunmaktadır. Bazıları köĢe odalardır. Bazıları da ara katta dublex olarak ĢekillenmiĢtir. Bu nedenle her odanın formuna göre farklı çözümler yapılmıĢtır.

ġekil. 2.16. Bahçe peyzajı- Restoran

Kaynak: https://www.tripadvisor.com.tr/LocationPhotoDirectLink-g293974-d294663-i222964426- Four_Seasons_Hotel_Istanbul_at_Sultanahmet-Istanbul.html

ġekil.2.17. Avlu – Restoran

Kaynak: https://www.otelfiyat.com/otel/four-seasons-hotel-at-sultanahmet-istanbul ġekil.2.18. Restoran

Kaynak: https://www.otelfiyat.com/otel/four-seasons-hotel-at-sultanahmet-istanbul