• Sonuç bulunamadı

3. TERRY GILLIAM’IN DİSTOPİK ÜÇLEMESİNİN GÖSTERGEBİLİMSEL

3.4. Terry Gilliam Sineması

3.4.1. Brazil

3.4.1.2. Filmin Göstergebilimsel Analizi

Filmin ilk sahnesinde küçük bir televizyonda Merkezi Hizmetler reklamı yapılmaktadır. Merkezi Hizmetlerin logosu görülür ve “Biz işleri sizler için hallederiz, siz keyfini çıkarın” sloganı

duyulur. Televizyonda, evlerin her köşesinden geçen hantal büyük borular vardır. Distopya karakteristiği olan bu borular orwellian bir anlatımın göstergesidir. Boruların her evin içinde büyük bir ağ oluşturması; merkezi bir güce bağlılığın ve bu güce tapıldığının

göstergesi olarak düşünülmektedir. Televizyonda reklam yapan adamdan zoom out yapıldığında bir dükkânın vitrininde televizyon ekranları ve Noel süslemeleri görülmektedir. Noel günü ya da Noel’in yaklaştığının göstergesidir. Vitrinin önünden alışveriş sepeti dolu bir adam geçmektedir. Reklamların insanlar üzerindeki etkisi, alışveriş yapan adamla gösterge olarak sunulmuştur. Dükkânda aniden bir patlama olur. Alevler içinde karıncalanan bir televizyonda Bilgi Bakanlığından Bay Helpmann teröristler hakkında konuşmaktadır. Bay Helpmann röportajda “Özgür bir toplumda asıl mesele istihbarattır.” der; İstihbarat Bakanlığındaki pek çok tabelada da şunlar yazılıdır: “İstihbarat – Refahın Anahtarı.” Teröre karşı savaşta istihbaratın anahtar sayılması artık sıradan bir durum haline gelmiştir (Diken, Laustsan, 2011: 158). Bu durum hükümetin televizyonlarda propaganda yaparken terörizmi engelleyemediğini veya terörizmle ilişkisi olduğunu göstermektedir.

Şekil 3. Brazil, alışveriş yapan adam Şekil 4. Brazil, patlama

Bakanlığa ait ilk sanhnelerde, bir yazıcıdan tutuklama emirlerinin çıktığı görülür. Bilgi Edinme Teşkilatı’nda beyaz önlüklü bir adam masada oturmaktadır. Arkasındaki posterde “loose talk is noose talk” (Boş konuşma ipe götürür) yazmaktadır. Bu afiş konuşma özgürlüğünün olmadığının göstergesidir. Uçan bir böcek adamı rahatsız eder, adam kalkar ve böceği öldürür. Adamın öldürdüğü böcek

yazıcının içine düşer. Tuttle- ismini yazan makine artık Buttle ismini yazmaya başlar. Bu basit hata, ilerleyen sahnelerde masum bir insanın ölümüne neden olur. Buttle ile Tuttle isimlerinin karışıklığına neden olan ve bir insan hayatına mal olan böcek gibi unsurlar, Kafkaesk izler taşır.

Distopik özellik olan propaganda, afişler ve televizyon aracılığıyla yapılmaktadır. Devlet televizyonu aracılığıyla ekranda sık sık görülen “Bilgi Edinme Bakanı” Mr. Helpmann, vatandaşlarını korumak ve yönetimi güçlendirmek adına çalışmalar yürüttüğünden bahseder. Yaşanan bütün olumsuzlukların suçunu “terörist” diye adlandırdığı bazı çevrelere atmaktadır. Toplumu bilgilendirmek yerine dezenformasyon yayma işlevi gören “Bilgi Edinme Bakanlığı”, terörist gruplardan söz ederken sürekli soyut kavramlarla zihinlerde yer edinmeye çalışır. Filmin ana karakterlerinden Sam Lowry, âşık olduğu muhalif kız Jill’in sorduğu “Hayatında hiç gerçek bir terörist gördün mü?” sorusunun ardından içinde bulunduğu sistemi sorgulamaya başlar. Sorduğu sorunun cevabının “Hayır” olduğunu iyi bilen Jill, bu yolla hantal düzenin beslendiği en önemli izlerin temelsizliğini ortaya koyar (http://www.gazetebilkent.com). Bu durum kimin terörist kimin masum olduğunun çatışmasını ortaya koyar.

Küçük televizyon ekranlarından geçiş yapılmaktadır. Bay Helpmann’ın konuşması burada da gösterilmiştir. Propagandanın her iş yerine ve her eve tek bir kanalla yayıldığının göstergesidir. Buradan üzerinde dantel ve resim olan bir televizyona geçiş yapılır. Bu durum sıcak ve orta gelirli bir aile evi olduğunun göstergesidir.

Şekil 6. Brazil, tutuklama sahnesi

Buttle ailesi olduğu anlaşılan evde tavandan, pencereden ve kapıdan aniden polisler girer. Bay Buttle’a mahkûmlara giydirilen bir çuval giydirilir. Adamın ağzı kapalıyken polis suçlarını okumaktadır. Giydirilen bu çuval hükümetin katı kurallar uyguladığı ve savunma hakkının olmadığının göstergesi olarak karşımıza çıkmaktadır.

Gösterge Düz Anlam Yan Anlam

Borular Her yerde bulunması merkezi bir ağ olduğunu göstermektedir

Distopik unsur olarak borular iktidara bağlılığı ve sistemin hantallığını göstermektedir.

Televizyon Haberlerin verilmesi Toplumu kontrol altında tutmak için terörist algısı yaratılarak sürekli propaganda yapılması

Noel süsleri

Vitrinlerde görülen noel süsleri Noel gününün yaklaştığının ve sistemin dini bir günü kar amaçlı kullanması

Alışveriş sepeti

Satılan ürünlerin tüketiciler tarafından alınması

Kapitalist sistemde sahte ihtiyaçlar üzerinden tüketim toplumu oluşturulması Patlama İnsanların yaralanması ve kamu

mallarının hasar görmesi

Terörist algısının oluşturulması ve vatandaşların korku içinde yaşaması Afiş Boş konuşma ipe götürür yazan

bir afiş

Konuşma özgürlüğünün olmadığını göstermektedir.

Mahkûm elbisesi

Tutuklanan Bay Buttle Bay Buttle’ın kafasına geçirilen çuval, savunma hakkının olmadığının göstergesi Dantel Televizyonun üzerine dekoratif

amaçlı örtülen dantel

Orta gelirli bir aile olduğuna ve sınıfsal bir düzene işaret eder.

Tablo 1 Karşıtlıklar REFAH TERÖRİZM KUTLAMA YAS SUÇ MASUMİYET BÖCEK İNSAN ÖZGÜRLÜK ESARET

Şekil 9. Brazil, rüya sahnesi

Çalışma Bakanlığından gelen ekip tavanda açılan deliği kapatmak için hazır malzemeyi yerleştirirken “Biz hata yapmayız” der. Fakat getirilen malzeme, açılan delik için küçük gelir ve aşağıya düşer. Burada sistemin bozuk ve hatalı olduğu, bir yapı malzemesi üzerinden göstergeleştirilmiştir.

Etrafta takım elbiseli, kravatlı erkekler, ellerinde formalitelerin göstergesi olan kâğıtlarla bir robot gibi çalışmaktadırlar. Bu koşuşturma sistemin insanları mekanikleştirdiğinin göstergesi olarak görülebilir. Erkek egemen bir iş dünyası profili çizilmiş ve kıyafetler tek tiptir. Çalışanlardan bazılarının ceket yerine süveter giymesi hiyerarşik yapıya işaret eder. Bu sahne erkek egemen bir iş dünyası olduğunun ve her şeyin renksiz olduğunun göstergesidir. Koridorun sonunda birkaç basamak yukarıda M. Kurtzmann vardır. Buradaki merdivenler hiyerarşinin varlığını gösterge olarak vermiştir. Bay Kurtzmann merdivenlerin başında çalışanları izleyebileceği gibi odasında bulunan monitör sayesinde de onları izleyebilmektedir. Buradaki monitör, gözetim ve denetimin her an olabileceğinin göstergesidir.

İlk rüya sahnesinde üzerinde bir şövalye kıyafeti olan Lowry ikarus’un kanatlarına benzer kanatlarıyla bulutların arasında özgürce uçmaktadır. Sam, ikarus ile özdeşleşmiştir ve ikarus kanatları özgürlüğü sembolize etmektedir. ‘İkarus’un uçuşu’, gençlerin ailelerinden bağımsız hareket etme ve kendi rotalarını çizme arzularını tanımlayan bir mittir (Gürel ve Muter, 2007: 548).

Şekil 7. Brazil, Kayıt dairesi

Şövalye kıyafeti ise sistem tarafından unutulmuş ancak sistemi koruma sözüne bağlı kalan savaşçıların göstergesi olarak kullanılmıştır. Bay Kurtzmann’ın telefonuyla uyanan Sam’in evindeki her şey otomatik olarak saatle birlikte çalışmaya başlar. Ekmek kızartma makinesi, banyodaki duş sistemi, kahve makinesi, perdeler, elbise dolabı ve televizyon Sam’in işe hazırlanmasını kolaylaştıran teknolojik bir sisteme sahiptir. Fakat kahve makinesi kızarmış ekmeklerin üzerine döndüğünde, bu gelişmiş teknolojinin de hatalı olabileceği gösterilmiştir.

Tablo 3: Bireylerin Mükemmel Bir Dünya Yanılsaması İçinde Olduğunu Yansıtan Göstergelerin Çözümlenmesi

Gösterge Düz Anlam Yan Anlam

Durum Merkezi Hizmetlerin getirdiği yapı malzemesinin Bayan Buttle’ın evine düşmesi

Sistem içinde çalışan insanların beceriksiz olduğu ve sistemin bozuk olduğu gösterilmiştir.

Çalışanların kıyafetleri

Gri takım elbiseli erkeklerin çalıştığı görülmektedir.

Sistem içerisinde tek tip insanlar gösterilmiş ve buradaki takım elbiseli adamların sayıca fazla olması, erkek egemen iş dünyası olduğunun göstergesidir.

Merdivenler Bay Kurtzmann’ın ofisine çıkan basamaklar

Sistem içerisinde hiyerarşinin varlığını yansıtmaktadır.

Durum Sam’in rüyaları Gerçeklerden kaçış yolu Şövalye

kıyafeti

Sam’in rüyasında giydiği savaşçı kıyafeti

Sistem tarafından unutulmuş ancak sistemi koruma sözüne bağlı kalan savaşçıların göstergesi olarak kullanılmıştır. İktidarın insanları araçsallaştırabileceği ve kendisi için tehdit oluşturduğunda da yok edebileceğini yansıtmaktadır.

Kanatlar Sam’in rüyasında uçması sağlayan kanatlar

İkarus’un kanatlarıyla özdeşleşmiştir. Ve özgürlüğü İkarus’un Özgürlüğüne kavuşmasını sağlayan kanatlara benzetilmiştir.

Kahve makinesi

Kahve Makinesinin bozuk olması

İleri teknolojinin de hatalı olabileceği gösterilmiştir.

Şekil 10. Bilgi Bakanlığı

Bir güç simgesi olarak inşa edilmiş yüksek, kalın duvarlar ve karmaşık teknolojik sistemler dikkat çekicidir. Devletin sürdürmüş olduğu politikayı tamamlayan devasa büyüklükte beton bir bina ve ortasında altın sarısı büyük bir heykel olan binanın

Bilgi Bakanlığı olduğu anlaşılmaktadır. Otoritenin gücünü gösterge olarak vermektedir. Burada bir öğretmen ve öğrencileri, rahibeler ve ellerinde silah olan askerler görülmektedir. Bu sahne Althusser’in Devletin İdeolojik Aygıtlarına bir gönderme içermektedir. Yönetim ve yönetime ait diğer kurumlar, burada simgeleştirilmiştir. Sam Lowry buradan geçerken kimliğini kullanmasına rağmen küçük bir robotla arama yapılmaktadır. Sam’in karşısında kameralarla çevrilmiş bir alan ve monitörlerden oluşan bir duvar vardır. Orwellian bir anlatım görülmektedir. Büyük Birader Seni İzliyor! Cümlesi bu sahneden okunabilir.

Sam müdürünün yanında ayaklarını uzatıp oturmaktadır. Müdür yani Bay Kurtzmann yeteneksiz biridir ve tüm işleri Sam yapmaktadır. Müdür bu yüzden ona karşı daha yumuşak davranmaktadır. Sam’in müdür karşısındaki rahatlığı aynı zamanda yüksek yerlerde olan tanıdıklarıyla da alakalıdır. Buradaki rahatlık ve müdürün yeteneksizliği, sistemin ya da hiyerarşinin bilgi birikimi ya da yeteneğe göre şekillenmediğinin göstergesi olmuştur.

Sam annesini ziyarete gittiğinde bir yüz gerdirme operasyonu geçirmektedir. Bayan Lowry’nin yüzünün aldığı şekil estetik ameliyatların doğallığı yok ettiğinin göstergesi olarak verilmiştir (Şekil 11). Filmin ilerleyen sahnelerinde de Sam’in annesinin arkadaşı Bayan Terrian estetik ameliyatlar sonucu yüzünü kaybeder. Bu durum bireyin, kendisini özgün bir birey yapan özelliklerini çeşitli akımlara kapılarak yitirmesini gösterge olarak sunar. Sam’in annesinin başında ayakkabı şeklinde tasarlanmış bir şapka vardır. Bu sahne kadınların ayakkabı ve şapka çılgınlığına bir eleştiri olarak dikkat çekicidir. Alışveriş filmde adeta bir ayin gibi yapılır.

Şekil 14. Sipariş edilen yemekler Şekil 11. Bayan Lowry Şekil 12. Hediye paketleri

Şekil 13. Consumer for Christ dövizi

Noel günü için Sam’in annesi ve onun arkadaşı Bayan Terrian Sam’e hediye verirler. Noel gününün tüketim çılgınlığına dönüştüğü vurgulanmış ve bu hediye paketleri ile gösterge olarak sunulmuştur. Ayrıca filmde bir yerde bir kaç kişinin ellerinde "consumer for christ" yazan ve içinde de dolar işareti ($) olan dövizlerle yürüdüğü sahnede de dinin maddiyatına ve tüketim toplumuna karşı açık bir eleştiri söz konusudur. Dolayısıyla totaliter devlet aygıtı ile kapitalist ekonominin olası ortakyaşarlığına işaret eder. İkinci olarak kapitalist ekonominin ahlakdışı niteliğini gösterir. Aksiyomatik doğasının istediği özel bir şey yoktur ve bu nedenle de sahibi tarafından talep edilen neyse onu üretir. Bu durumda metanın talep edilmediğini, yalnızca arzulandığını ortaya koyar (Diken ve Laustsen, 2011: 164).

Bülent Diken filmin kapitalist düzenin simülasyon evresini çok iyi yansıttığını dile getirmiştir. Ona göre, “Gösterge değerinin önemi filmde karşılaşılan diğer iki metayla, yani restoranda servis edilen yemekle ve Ida ile Bayan Terrain’in estetik ameliyatlarıyla daha da vurgulanır. Restoran sahnesinde, dört konuğumuz yemeklerin renkli fotoğraflarıyla süslenmiş menüye göz atarken, garson da Fransız aksanıyla müşterilerine ne sipariş edecekleri konusunda özel tavsiyelerde bulunur. “Madam, aramızda kalsın ama bugün iki numarayı denemelisiniz.” Her şey sayılara dönüşmüştür. Bütün yemekler birbirinin

Şekil 15. Restorandaki patlama Şekil 16. Paravan çekilmesi

aynısıdır. Her konuğa, menüdeki dört farklı fotoğraftan biri iliştirilmiş, dört top bulamaç verilir. Burada kapitalist ekonominin simülasyon evresiyle karşılaşırız (Diken ve Laustsen, 2011: 165).

Restorandaki parlak pullarla kaplanan borular burjuvanın parıltılı dünyasına işaret eder. Filmin ilk sahnelerinde görülen Bay Buttle’ın evindeki borularda ise hantal ve kötü bir görüntü vardır. Bu borulardaki zıtlık gelir dağılımı adaletsizliğinin göstergesidir. Sam ve masadakiler yemek yerken bir patlama olur. Masadakiler rahatsız olmasın diye restoran şefi bir paravan getirir. Masadakiler yan tarafta gerçekleşen patlamadan rahatsız olmadan yemeklerine devam eder. Paravan insanların duyarsızlığını gösterge olarak temsil eder.

Sam rüyasında yeşil vadiler ve ağaçlar üzerinde parlak zırhıyla özgürce uçmaktadır. Sam’in rüyaları gerçek hayatta yaşadığı beton binalardan ve sistemden kaçmak istediğinin göstergesidir. Rüyasında tüller içinde Jill’i görür. Sam, annesinin yüksek yerlerdeki tanıdıkları sayesinde bir terfi alır. Bu terfi, rüyasında yeşil çayırların ve ağaçların arasından beton kulelerin yükselmesiyle gerçek hayatta daha da fazla bürokrasinin içine gireceğinin göstergesi olarak düşünülebilir.

Şekil 17. Rüya sahnesi Şekil 18. Rüya, doğanın beton bloklarla tahribatı

Güneşli bir hava sadece filmin başındaki Sam’in hayal gördüğü sahnede ve en son sahnede görülmektedir. Hatta temiz hava sokaklardaki tüplerden çekilmektedir. Evler, tüm binalar, her yer kablo ve borularla kaplıdır. Sanayileşme, yaşam alanlarını tehdit etmekte ve doğaya zarar vermektedir. Evindeki havalandırma sistemi bozulan Sam rüyasından ter içinde uyanmıştır. Sam buzdolabına başını koyarak uykusuna devam etmeye çalışır. Havanın aşırı sıcak olduğu bu görüntüyle anlatılmaktadır. İklim değişikliği ve doğanın tahrip edilmesine vurgu yapılarak beton binalar arasında havasız bir yaşam olduğu bu durumla gösterge olarak

verilmiştir. Harry Tuttle başarılı bir mühendistir ve formalitelere karşı çıktığı için terörist ilan edilmiştir. Sam’e yardım etmek için gelen Bay Tuttle evin havalandırma sistemini açtığında hava pompalayan yapay bir kalp görülmektedir. Burada oksijen üretiminin yapay bir sisteme dönüştüğü gösterge olarak verilmiştir.

Tablo 5: Distopik Toplumda Bireye Özgü Değerlerin Yitirilmesi

Karşıtlıklar DOĞAL YAPAY DİN PARA HUZUR KAOS HAYAL GERÇEK DOĞA BETON Tablo 4

Gösterge Düz Anlam Yan Anlam

Beton binalar

Yüksek kalın duvarlarla çevrili kamu binaları ve insanların yaşadığı evler

Yüksek beton binalar karşısında küçülen insanlar, otoritenin gücü karşısındaki bireyi temsil etmektedir. Doğanın tahribatı gösterilmiştir.

Durum Estetik ameliyatlar Bireyin özgünlüğünün yitirilmesi İda’nın

şapkası

Modaya uygun ayakkabı şeklinde tasarlanan şapka

Moda adı altında tüketim odaklı akımlara kapılan insanlar temsil edilmiştir.

Döviz “Consumer for Christmas” yazması: noel günü için hediye alımına teşvik

Dini bir günün tamamen ekonomik bir aktiviteye dönüşmesi ve kapitalist sistemin bir parçası olduğu gösterilmiştir.

Paravan Patlamanın olduğu alanın paravanla gizlemenmesi

İnsanların etrafında gerçekleşen olaylara kayıtsız kalması, toplumsal duyarsızlaşma Yemek Yemek yeme ihtiyacını

karşılamak

Birbirinin aynı olan bulamaçları insanların büyük bir keyifle yemesi, kapitalist sistemin simülasyon evresi

Şekil 20. Sam Lowry’nin arabasının yanması

Sam, yapılan hatanın telafisi için Bayan Buttle’a bir çek götürmek için yola çıktığında şehrin büyük fabrika bacaları ve binalardan oluştuğu görülmektedir. Fabrika bacaları masmavi gökyüzüne boyanmıştır. Kameranın hareketiyle bunun bir maket olduğu anlaşılır. Gerçekte gökyüzü ve fabrika bacaları gridir. Şehrin maketi cam bir kutu içindedir. Ve bu kutuyu bir evsiz sarsmaktadır. Burada sermayenin elinde olan şehrin içinde evsizlerin varlığı sistemin öteki yüzünü yani adil bir düzenin olmadığının göstergesidir.

Şehrin biraz uzağında kalan bu alanda yoksul çocuklar aralarında bir tutuklama oyunu oynamaktadır. Başına çuval geçirilen bir çocuk ellerinde silah olan çocuklar tarafından sorgulanmaktadır. Burada çocukların büyükleri taklit ettiği ve yaşanılan şiddet ortamına tanık olduğu gösterge olarak verilmiştir. Devletin kendilerine öğütlediğinin tam tersini yapmayı arzulasa da bunu bir türlü gerçekleştiremeyen vatandaşların hükümete karşı besledikleri derin nefreti, kenar mahallelere uğrayan devlet memurlarına

yönelttikleri tavır ve devlet mallarına verdikleri zarardan anlaşılabilir. Sam arabasını park eder ve Bayan Buttle’ın evine gider. Burada sorgulamayı oyun yapan çocuklardan biri elinde benzin ve bir kibriti arkadaşlarına gösterir. Bu kibrit az sonra Sam’in kullandığı arabanın yanacağının göstergesidir. Sam Bayan Buttle’ın kapısına geldiğinde koridorun diğer ucunda gizemli bir adamın sigara içtiği görülmektedir. Yerdeki izmaritler adamın epey zaman orada olduğunun göstergesidir. Bu adam Sam’in peşinde birkaç yerde daha görülmektedir. Otoriteler için çalışan bir muhbir olabileceği düşünülebilir.

Şekil 21. Duvar yazısı

Sam, Jill’in peşinden koşarken duvarda Reality yazısı görülmektedir. Sam’in evindeki gelişmiş teknolojinin sağladığı konfora karşın yoksul bir bölgede yaşayan Jill’in evi ise oldukça eski ve döküntüdür. Jill’in yaşadığı bölge fakirliğin ve suçun olduğu bir yerdir. Reality (gerçeklik) yazan duvar şehrin iki

yüzü olduğunun ve sınıfsal farkların olduğunun göstergesidir. Teknolojiyle donatılan evlerde yaşayan sistem içinde olan insanlar ve o sisteme itaat eden sınıf arasındaki fark gerçeklik yazısıyla vurgulanmıştır.

Çalışanlar işten çıkıp evlerine dönmek için bindikleri metroya benzeyen araca binerler. Takım elbiseli adamlar koltuklara oturmuştur. Ortada hamile ve bir bacağında özrü olan bir kadın ayakta durmaktadır. Ayakta duran hamile kadın toplumsal duyarsızlığın göstergesidir. Özgür düşüncenin ne derece sınırlandırıldığını anlamak için, vatandaşların her şeyden sorumlu olarak gösterilen “teröristlerin” aslında kimler olduğunu asla sorgulamamasını örnek verilebilir. Kişisel düşünme ve hareket etme yetileri kısıtlanmış insanların kimi zaman sokak ortasında yardıma muhtaç haldeki insanlara karşı duyarsız kalmaları, bu kısıtlamanın onların vicdanlarını da etkilediğinin bir göstergesidir.

Sam’in gerçek hayatta yaşadığı sıkıntılar rüyalarına yansımaktadır. Sam rüyasında Jill’i kafeste görür ve kafesi sürüngen yaratıklar çekmektedir. Jill’in kafes içinde olması gerçek hayatta da başının derde girdiğinin, özgürlüğünün bürokrasiye takıldığının göstergesidir. Jill sistem tarafından şüpheli listesine alınmıştır. Sam rüyasında onu kurtarmak için bebek maskesi takan yaratıklara saldırır. Saldırdığı yaratıklar sistemin çalışanları olarak göstergeleştirilmiştir. Bebek yüzü maskesi sistemin insanları korumak amacıyla çalıştıkları düşüncesine sığınan fakat gerçekte insanları yaşam hakkından atıl bırakan bir düzene sahip olduğunun göstergesidir. Beton dehlizler arasında insanlar zincire vurulmuştur.

Şekil 22. Kameraların izlemesi

Sam rüyasında devasa büyüklükte altın zırhlı bir savaşçıyla karşı karşıya gelir. Savaşçı borular, kalkanlar, teknolojik araçlar ve parlayan bir haç bulunan bir yığın üzerinde durmaktadır. Bu otoritenin sahip olduğu ve insanları sistemin içinde tutmak için kullandığı araçların göstergesidir. Sam, Bilgi Edinme Teşkilatına terfi etmiştir. Bu binaya geldiğinde hapishane hücresine benzeyen küçük odalar vardır. Modern insanın çalışma ofislerine bir gönderme olarak tasarlanan bu odalar, patronun peşinden koşan çalışanlar ve ellerindeki dosyalar bürokrasinin ve çalışma hayatında insanların mekanikleştiğinin göstergesi olarak karşımıza çıkar. Zamanla yarışan insanlar bu beton dehlizlerdeki koşuşturmacayla gösterge olarak verilmiştir. Sam, buradaki ilk iş gününde ciddiye alınmaz. Jack, Sam’e buradaki çalışanların üzerindekilerle aynı olan bir takım verir. Ancak bu takım elbiseyi giydikten sonra insanlar onu dikkate almaya başlar. Takım elbise sisteme dâhil olduğunun göstergesidir. Sam’in ofisi hapishane hücresini andırmaktadır. Duvara bitişik küçük bir masa vardır ve bu masa yan odadaki çalışanla ortak kullanılmaktadır. Sam masayı biraz çektiğinde yan odadaki adam da çeker. Sam yan odaya girdiğinde adam sanki biraz önce masayı hırsla çekmemiş gibi davranmaktadır. Masa iş yerindeki rekabetin göstergesi olarak verilmiştir. Bu durum iş hayatındaki modern insanın hırslı, rekabetçi ve aynı zamanda ikiyüzlü olduğunun göstergesidir. Sam’in odasının yanındaki ofiste bulunan afişte “Şüpheli olan arkadaşın bile olsa onu rapor etmekten korkma” yazmaktadır. İnsanları muhbirliğe davet eden bir anlayışın olduğunun göstergesidir. Sistem içerisinde ilişkiler yapmacık ve ikiyüzlü bir anlayışa dayalıdır.

Sam yine rüya sahnesinde Jill’i bir kafes içerisinde uçarken görür. Koşar ve kafesin iplerinden birini yakalar. Onunla birlikte yükselirken yerden beton eller çıkar ve ayaklarından tutar. Sam’in bürokrasiden kaçamayacağının göstergesidir. Sam

Benzer Belgeler