Facebook

Facebook, bireylerin kendilerine ait bir profil ile gerçek hayatlarında tanışıklığı bulunan eski ve yeni arkadaşlarıyla etkileşim kurarak, onların bugünkü hayatlarından

haberdar olma ve kendi yaptığı içerik paylaşımlarıyla onları haberdar edebilmesini sağlamaya yönelik olarak ortaya çıkmış iletişim ortamıdır (Karaoğlu, 2015: 71).

Facebook, 4 Şubat 2004‟te Harvard Üniversitesi öğrencisi Mark Zuckerberg tarafından kurulmuştur. Bireylerin arkadaşlarıyla iletişim kurması, fotoğraf, bilgi ve video paylaşmasını sağlayan Facebook ilk başta Harvard Üniversitesi öğrencilerine yönelik olarak kurulmuştur. İlk kurulduğunda Thefacebook adıyla sadece Harvard Üniversitesi‟ndeki öğrencilerin kullanabildiği Facebook, Zuckerberg ve arkadaşları Eduardo Saverin, Andrew McCollum, Dustin Moskovitz ve Chris Hughe‟tan oluşan geliştirici ekip tarafından diğer üniversitelerin kullanımına da açılmıştır. Kısa sürede çok fazla ilgiyle karşılaşan Facebook ilk haliyle 2005 yılında dünyanın kullanımına açılmıştır. 2006 yılına gelmeden 1 milyon kişi tarafından kullanılan bir mecra haline gelmiştir (Sanlav 2014: 48).

Facebook‟un ilk kuruluşundan bugüne kadar gelişimini kısaca ele alacak olursak; 2006 yılında çok fazla kullanıcıya ulaşmasıyla birlikte aynı yıl mobil Facebook, not ekleme ve haber kaynağı özellikleri eklenmiştir. 2007 yılında ise Facebook‟un 1,6‟lık hissesi Microsoft tarafından satın alınmış ve reklam özelliği eklenmiştir. 2008 yılında ise sohbet ve site içi oyun özeliğiyle üye sayısında yüksek bir artış yakalamıştır. Özellikle Farmville isimli oyun pek çok kişiyi bu uygulamaya çekmiştir. 2009 yılında like özelliği getirilmiştir. 2010 yılında Facebook tarafından sunulan “Open Graph Apı” özelliği ile şirketlerin web sitelerini Facebook gibi tasarlayabilmeleri sağlanmıştır. 2011‟de ara yüzünde yaptığı değişikliklerle kullanıcılarından tepkiler almıştır. 2014 yılında site görünümü bugünkü halini almıştır ve site dünyada en çok kullanılan siteler arasında yer alarak başarısını kanıtlamıştır. 2015 yılında da video mesajı gönderebilme özelliği eklenmiştir (shiftdelete.net).

Facebook 2018 yılında aylık aktif kullanıcı sayısını 2 milyar 271 milyon olarak açıklamıştır (Çalışkan, 2018). Facebook; duvar, fotoğrafların bulunduğu albüm, durum paylaşımları, video ve etiketleme, diğer sitelere bağlantı yoluyla ulaşılabilirlik, gruplara katılabilme gibi pek çok özelliği sayesinde internet ortamında kullanıcıları arasında gerçek bir iletişim süreci oluşturmaktadır (Güçdemir, 2017: 28)

Bireyler gibi kurumlar da Facebook‟ta kendi sayfalarını oluşturabilmektedir. Kurumlar burada mal ya da hizmetlerini tanıtabilmekte, resim ve videolar ile hedef gruplarına ulaşabilmektedir. Bu sayede hiçbir maliyet ödemeden ve hızlı bir şekilde tüketicilere ulaşma imkânı bulmaktadır (F. Aydın, 2015: 7). Kurumsal Facebook siteleri, kurumsal iletişim çalışmalarının yürütüldüğü etkili ortamlardandır. Sayfa içi uygulamalar ve ilişki uygulamaları, müşterilerle ve gerekli içerikleri etkileşimli olarak paylaşan paydaşlarla ilişkilerin güçlendirilmesinde fazlasıyla etkili olabilmektedir. Hedef kitle beğeniler, yorumlar ve paylaşımlar yaparak sürece katılım sağlayabilmektedir. Facebook‟taki uygulamalar ve paylaşımlara yapılan yorumlar ve beğeniler eş zamanlı olarak geri bildirim sağlamaktadır. Etkileşimin yoğun olduğu zamanlarda, hedef kitleyle kurulan bağ güçlendirilebilmektedir. Bunun yanında kurumsal çıktı ve müşterilerin bireysel katılımı ile bilgi edinme ve aidiyet duygusu artırılabilmektedir. Sitenin kullanıcılar arasında popüler olması, potansiyel site kullanıcıları ve yeni müşteriler kazanmada etkili olmaktadır. Facebook sayfaları kurumların iyi niyet ve imajlarını yükseltmek için kullandıkları mecralardandır. Bu ortamdaki faaliyetlerle, etkili bir imaj oluşturulabilmekte ve kurumsal iyi niyetin artması için çaba harcanabilmektedir (Keskin ve Tanyıldızı, 2015: 463).

2.4.4.2. Twitter

Mart 2006‟da şu anki isminden eksik harfle “Twttr” olarak San Francisco Podcast Şirketi tarafından oluşturulmuştur (O‟Reilly ve Milstein, 2009: 5‟den aktaran; Altunay, 2010: 36). Kurucusu iş adamı ve yazılım uzmanı Jack Dorsey‟dir. 140 karakterlik tweet adı verilen iletilerin kullanıcılarla paylaşıldığı ve diğer kullanıcıların paylaşımlarının takip edilebildiği mikroblog uygulaması olarak hizmete başlamış ve karmaşık web sitelerinin aksine kolay bir takip uygulaması ortaya koymuştur (Sanlav, 2014: 64). Twitter aslında insanların “Ne Yapıyorsun?” sorusuna cevap vermesinin bir yolu olarak tasarlanmıştır (Zarrella, 2010: 39). Sitenin kuruluşundan sonra Jack Dorsey tarafından atılan ilk twette “Just Setting Up My Twttr” (Twttr‟ımı kuruyorum) olmuştur (medyaakademi.org). 2017 yılının sonunda Twitter‟dan yapılan açıklamaya göre tweetlerdeki 140 karakter sınırı genişletilmiş ve tüm dillerde uygulanmak üzere artık bu sınırın 280 karaktere çıkarıldığı duyurulmuştur (hurriyet.com.tr).

Twitter‟ın amacı kullanıcılarının ilgi duydukları alanlara dair içeriklere ulaşabilmelerini sağlamak, duygu ve düşüncelerini, güncel olaylarla ilgili bilgi ve yorumlarını sınırlı karakterlerle takipçileriyle paylaşabilmesine imkan tanımaktır (Güçdemir, 2017: 29).

Zarrella‟ya göre Twitter, mikroblog olarak bu formatın öğelerinden oluşmaktadır. Kullanıcı olabilmek için diğer sosyal ağlar gibi bir hesap oluşturmak gerekmektedir. Şahıslar tarafından kullanıldığı kadar markalar tarafından da diğer sosyal ağlara göre daha çok tercih edilmektedir. Kullanıcı adı oluşturulmalıdır, genelde isim ve soy isim bir araya getirilerek uzun bir kullanıcı adı oluşturulmaktadır ancak çoğu kişininki zaten alınmış olduğundan alt çizgi ve sayılar kullanılarak kullanıcı adı oluşturulabilmektedir. Avatar olarak adlandırılan kullanıcıların yüklediği, onların tweet paylaşımında takipçileri tarafından tanınmasını kolaylaştıracak resimler mevcuttur. Daha fazla takipçi sağlayacak bir özellik olarak 160 karakterle sınırlı, biyografi bölümü mevcuttur. Hesap sahipleri arka plan resmi yükleyebilmektedir. Takip edilecek kişileri bulmak için Twitter‟ın “Kişileri Bul” özelliği kullanılabilmektedir. Twitter‟ın çekirdeği sınırlı karakterden oluşan tweettir.

Twitter'daki konuşmalar “@” cevapları ile gerçekleştirilmektedir. Bir tweete “@ Kullanıcı Adı” eklediğinizde, kullanıcı adı, konuştuğunuz kişinin adıysa, o kullanıcının yanıtlar sekmesinde görünmektedir. Aynı şekilde, sizin isminiz olduğunda, “@kullanıcıadı” bağlantısına tıklayarak kimin adınızdan bahsettiğini görebilirsiniz. Retweet yapılan bir gönderi takipçiler tarafından görüldüğünden kullanıcının neyi retweet yaptığı önemli hale gelmiştir. Twitter‟da doğrudan mesajlaşma özelliği de mevcuttur (Zarrella, 2010: 35-43). Twitter, kelime sayısının iletilerde yer alma sıklığına göre oluşturduğu en çok konuşulan konular listesini “Trend Topics” adıyla kullanıcılarına sunmaktadır (Güçdemir, 2017: 29). Twitter bunu üç kelimeye kadar kelime öbeklerinin sözlerini izleyen bir algoritmayla gerçekleştirmektedir. Fikir ve konuşmaları uyumlu bir akışa bağlamak ve aynı etiketi kullanan diğer tweetlerle aynı konu olduğunu belirtmek için hashtag (#) kullanılmaktadır (Zarrella, 2010: 47).

Twitter ayrıca diğer sosyal ağlara göre güvenlik açısından daha öncelikli görülmektedir. Bunun nedeni ise kullanıcılarının IP adresini vermeyen dünyadaki ilk sosyal ağ olmasıdır (medyaakademi.org).

Kurumlar diğer sosyal medya platformlarında paylaştıkları içerikleri Twitter‟da da paylaşarak mal ve hizmetlerini, promosyonlarını, kurumla ilgili her türlü konuyu müşterilerine ulaştırabilmektedir. Twitter‟ın özelliklerinden yararlanarak ödüllü yarışmalar gerçekleştirerek hizmet ya da kurumla ilgili gelişmeleri iletebilmektedir. Müşterilerin sorularına cevap bulabileceği bir destek hattı gibi bu mecrayı kullanarak, samimi bir ortam havasında müşterilerle iyi ilişkiler geliştirme fırsatı bulabilmektedir (Burgaz, 2014: 64).

2.4.4.3. İnstagram

Kevin Systrom ve Mike Krieger tarafından 2010 yılında fotoğraf düzenleme ve paylaşma uygulaması olarak İPhone için kurulan İnstagram, kullanıcılarına ücretsiz olarak sunulmuştur. İnstagram‟dan paylaşılan resimler Facebook, Twitter, Foursquare gibi diğer uygulamalarda da bağlantılı olarak kolaylıkla paylaşılabilmektedir. İnstagram kısa zamanda dünyada en çok kullanılan sosyal ağlar arasına girmeyi başarmıştır (Güçdemir, 2017: 30). Diğer sosyal ağlarla olan bu bağlantısı ve kaliteli filtreleme özelliklerine sahip olması, en basit fotoğraflarda bile değişik efektler kullanılarak harika fotoğraflar ortaya konulabiliyor olması bu uygulamanın hızlı yayılmasında büyük etken olmuştur. İnstagram‟da günde 40 milyon fotoğraf paylaşılırken, saniyede 8600 beğeni ve 1000 yorum yapılmaktadır (Sanlav, 2014: 82). İnstagram 2012 yılında Facebook tarafından satın alınmıştır.

İnstagram‟da fotoğraflar bugüne kadar yaygın olarak kullanılan 3:2 oranda kullanılmamaktadır. Kodak firması tarafından 1963‟te üretilen Instamatic veya Polaroid fotoğraf makinelerine benzer bir özellikte tam kare bir kadrajla kaydetmesi ve paylaşması uygulamayı geleneksel fotoğraf anlayışından uzaklaştırmaktadır (Türkmenoğlu, 2014: 95-96).

İngilizce bir kelime olan İnstagram, anlık anlamına gelen "instant" kelimesi ile telgraf anlamına gelen "telegram" kelimelerden ortaya çıkmıştır. Yaşamınızı arkadaş listenizde bulunan bireyler ve sosyal ağ dünyasıyla fotoğraf aracılığıyla eğlenceli ve

hızlı bir şekilde paylaşabileceğiniz uygulama olarak tanımlanmaktadır. İnstagram, fotoğrafları belli bir konuya göre listeleyen ve arandığında kolaylıkla ulaşılmasına imkan veren “#” hashtag uygulamasının eklenmesiyle aktif kullanıcılarını artırmış ve diğer fotoğraf paylaşım sitelerinin içinde önemli bir yere sahip olmuştur (Türkmenoğlu, 2014: 97).

İnstagram ilk kurulduğu günden bugüne kadar pek çok yeni özellikle kullanıcı sayısını artırmaktadır. Bu özelliklerden bazıları şu şekildedir (instagram-press.com):  Biyografide # ya da @ işareti kullanılarak başka bir profile yönlendirilen

aktif bağlantılar mevcuttur.

 Kullanıcılar gönderilerini herkese açık ya da takipçiler olarak belirleyebilmektedir.

 Metin kullanılmak istendiği zaman, farklı pek çok arka plan ve farklı metin yazım tipleri tercih edilebilmektedir.

 Hikâye veya fotoğraflara video ya da eğlenceli ve etkileyici GIF etiketleri eklenebilmektedir.

 Hikâye olarak anlık video ve resimler paylaşılabilmekte ya da canlı yayın yaparak takipçiler ile etkileşim kurulabilmektedir.

 İnstagram hikâyelerinde soru sorarak anket oluşturulabilmekte ve takipçilerden yorum alınabilmektedir.

 Eğlenceli ve etkili birçok çıkartma ve yüz filtresi ile muhteşem video ve fotoğraflar oluşturulabilmektedir.

 Tek seferde birden çok video ve fotoğraf paylaşılabilmektedir.

 Dokuz dilde, spam ve kullanıcılarını rahatsız edici belirli yorumları

engellemek için bir filtreleme özelliği mevcuttur.

 Yalnızca kullanıcıların kendilerinin görebileceği, beğendiği içerikleri

arşivleme özelliği mevcuttur.

 Paylaşılan videolarda görüntüleyen kişi sayısı görülebilmekte, doğrudan

mesajlarda da kişinin siteyi son görüntüleme zamanı görülebilmektedir. İnstagram verilerine göre kullanıcı sayısı 1 milyara ulaşmış durumdadır ve her geçen gün kullanıcı sayısı artmaktadır. Bunlardan 25 milyon kullanıcı bir işletme

topluluğunu oluşturmaktadır. Günlük 500+ milyon kullanıcı tarafından ziyaret edilen sitede günlük paylaşılan hikâye sayısı da 300 milyondan fazladır (instagram- press.com).

Kurumlar İnstagram‟ın işletme hesabını kullanarak hedef kitleleriyle iletişim sağlayabilmektedir. İnstagram‟da fotoğraf reklamı, video reklamı ve karusel reklam olmak üzere 3 tip reklam olduğu söylenebilir. Kurumların İnstagram‟ı verimli bir şekilde kullanabilmek için şunları dikkate almaları faydalı olacaktır (Akgün, 2017).

Kurum Mal ve Hizmetlerinin Tanıtımının Gerçekleştirilmesi: Mal satışı gerçekleştiren kurumlar en popüler ürünlerinin resimlerini paylaşabilirken, hizmet sunan kurumlar, kurumlarının resimlerini ve insanların kolay iletişim sağlayabilmesi için iletişim bilgilerini paylaşabilirler.

Kamera Arkası Sürecin Paylaşılması: Mal üretim ya da hizmet sunum süreci kamera arkası olarak paylaşılarak, şeffaf olunmalı ve samimi bir ilişki oluşturmaya çalışılmalıdır.

Kurum Personelinin Paylaşılması: Kurum ile takipçiler arasında olumlu bir bağ oluşturmanın yollarından biri de kurum çalışanlarının iş süreçlerindeki pozitif görüntülerinin paylaşılması olacaktır.

Müşteriler Tarafından Kurum Resimlerinin Paylaşılmasının Sağlanması: İnstagram‟ın hashtag özelliğiyle takipçilerin kurumla ilgili resim paylaşmasını sağlamak ve en güzel fotoğrafı paylaşanın ödüllendirilmesi gibi bunu destekleyen yöntemleri kullanmak.

Yalnızca İnstagram’a Özel Kampanya ve İndirimler Yapılması: Takipçilerin İnstagram hesabınızı takipte kalmaya devam etmeleri için özel indirimler uygulayarak ilgi toplamak.

Kurumların Web Sitelerine Erişim İçin Profilde Bağlantı Verilmesi: İnstagram‟da paylaşımların altında verilen linkler kurum için çok başarılı bir yöntem olmamakta bunun yerine profilde biyografi kısmında kullanılan linkler kurum web sitesine yönlendirmelerde daha etkili olmaktadır. Postların altına linke nereden ulaşılabileceğiyle ilgili bilgi eklenmeli, profile yönlendirme yapılmalıdır.

Paylaşımların Kuruluş İle Uyum İçinde Olmasına Dikkat Edilmesi: Kuruluşla ilgisi olmayan, popülaritesi yüksek konulara yönelik paylaşımlar ile dikkat çekmeye çalışmak insanların kafalarında karışıklığa neden olacaktır. Bu yüzden bu tür postlar paylaşılmamalıdır.

İnstagram Postlarına Web Sitesinde de Yer Verilmesi: İnstagram‟da ilgi çeken paylaşımlar web sitesine de eklenmelidir.

Takipçilere Cevap Verilmesi: Kuruluşlar, potansiyel müşterileri ile etkileşim içinde olabildikleri bu ortamda onlardan gelen yorum ve mesajlara mutlaka cevap vermeli, iletişim sağlanmalıdır.

2.4.4.4. Linkedin

Linkedin‟in temelleri 2002 yılında atıldı ve resmi olarak 5 Mayıs 2003‟te kuruldu. Dünya çapında 200 ülke ve bölgede 546 milyon üyesiyle dünyanın en büyük profesyonel sosyal iletişim ağıdır (about.linkedin.com). Küreselleşen dünya ile birlikte sitenin profesyonellere yönelik iş fırsatları sunması ve profesyonellerin birçoğunun bu ağa üye olması, bu sosyal ağ sayesinde CV‟lerini, eğitimlerini, iş tecrübelerini, uzmanlık alanlarını paylaşarak yeni bağlantılar kurabiliyor olması Linkedin‟in hızlı bir şekilde yayılmasında etkili olmuştur (Bakan ve Karaaslan, 2017: 82).

Linkedin‟i diğer sosyal ağlardan ayıran temel farklılığı, sanal kimliklerin iş hayatına yönelik bir ortamda bir araya getirilmesi, iş ağı olması, iş ile ilgili tanınan insanlara ulaşabilme amacıyla kurulmuş olmasıdır. Linkedin, kullanıcılarına mesleki deneyimlerini paylaşma, çalışanlarla, işverenlerle ve kurumlarla iş bağlantısı kurma, yeni iş seçeneklerini değerlendirme ve profesyonellerle bağlantı kurma imkânı tanımaktadır (Hogg ve Adamic, 2004: 236‟dan aktaran; Bakan ve Karaaslan, 2017: 82). Linkedin‟e üye olunduğu zaman kullanıcının ilişkili olduğu alanlarla ilgili iş ilanları, haberler, güncel gelişmelere ulaşım sağlanabilmektedir (Sanlav, 2014: 77).

Linkedin kurumlar tarafından da kurum bilinirliğini artırmak ve kurum için faydalı olacak doğru çalışanı işe alabilmek amacıyla aktif bir şekilde kullanılan sosyal medya aracıdır. Bireyler tarafından arama motorlarında bir kurumun adı

arandığında ya da o kurumla ilişkili bir konuda arama yapıldığında kurum isminin üst sıralarda yer almasını sağlayan çeşitli kriterler vardır. Bu kriterlerden biri de sosyal medyada aktif bir kullanıcı olmaktır. Özellikle kurumların Linkedin kullanımları bu aramalarda üstlerde bulunma ihtimalini artırmaktadır. Linkedin‟i kurumlar için önemli yapan bazı özellikler şu şekildedir (Doğanay, 2014):

 Farklı sektörlerden profesyonellerin bulunduğu dünya genelinde 238 milyon kullanıcıya sahip bir mecra olması,

 64 milyon kullanıcı tarafından her gün ziyaret edilen bir mecra olması,  1,5 milyon profesyonel amaçlarla kurulmuş grubu içinde barındırıyor

olması,

 3 milyon işletme tarafından etkin bir şekilde kullanılıyor olması,

 Büyük şirketlerin çoğunun bu platform aracılığıyla işe alım yapıyor olması.

2.4.4.5. Pinterest

Pinterest‟in kelime anlamı; iğneleme anlamına gelen “pin” ve ilgi anlamına gelen “interest” kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuştur. Resim ve video paylaşımı sağlayan sosyal medya aracıdır. Bu sosyal medya aracı kişilerin bir ilan panosu şeklinde işlev görmektedir. Kullanıcıların ilgi alanlarına dahil olan bütün resimlerini bu panolara iğneleme mantığıyla hepsini bir arada tutabildikleri mecradır. İlan panosunda olduğu gibi kişiler ilgilerini çeken konuların duyurusunu yapabilmektedir (bilgihanem.com).

2010‟ da Paul Sciarra, Evan Sharp ve Ben Silbermann tarafından Amerika‟da kurulan Pinterest son yıllarda Avrupa ve Amerika‟da yaygın bir şekilde kullanılan sosyal medya aracıdır. Türkiye‟de popülaritesi yüksek olmasa da son yıllarda kullanıcı sayısı artmaya başlamıştır. Pinterest kullanıcıları kendi içeriklerini yükleyerek paylaşabildikleri gibi diğer kullanıcıların içeriklerini de paylaşabilmektedir. Bu da “pinlemek” olarak adlandırılmaktadır. Uygulamayı kullananların %80‟i kadınlardan oluşmaktadır. Bu durum Pinterest‟i diğer sosyal medya araçlarından farklı kılan bir özellik olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu mecrada paylaşılan içerik konuları yemek tarifi, moda, sanat, kendin yap, ev eşyaları vb.den oluşmaktadır (Koçoğlu, 2018a).

Son zamanlarda kurumlar ve büyük markalar da bu mecrada var olmaya başlamıştır. Kurumlar Pinterest ile mal ve hizmetleriyle ilgili fotoğrafları pano üzerinde değişik sınıflandırmalarla tüketicilerle paylaşmaktadır. Tüketiciler beğendikleri ürünlere yönelik resimleri kendi panolarına alabilmektedir. Bu sayede bu resimler o kullanıcının takipçilerine de ulaşmakta ve zincirleme olarak çok fazla kullanıcıya ulaşma imkanı bulmaktadır. Buna göre kurumların bu platformu e- katalog olarak kullandıkları söylenebilir (F. Aydın, 2015: 9).

Pinterst‟in potansiyelinin yüksek olduğunu gösteren, kurum ve markalar tarafından tercih edilebilecek bir mecra olduğunu ortaya koyan Pinterest istatistikleri şu şekildedir (Koçoğlu, 2018a):

 500.000 kuruluş Pinterest hesabı kullanmaktadır.

 Kullanıcıların %52‟si mağaza alışverişi için yol gösterici olarak bu platformu kullanmaktadır.

 Aktif kullanıcıların %83‟ü ünlü birini takip etmek yerine bir markayı takip etmeyi seçmektedir.

 Pinterest‟in yönlendirdiği kişilerin ortalama satış sipariş değeri 58.95$.

 Pinterest pininden bir web sitesine gidenlerin sayısı ortalama 2‟dir.

 Pinterest pini aracılığıyla bir web sitesini görüntüleyenlerin sayısı ortalama 6‟dır.

 Bu mecrada global e-ticaret sosyal paylaşımının %44‟ü gerçekleşmektedir.

 Global tüketici marka sosyal paylaşımının %11‟i gerçekleşmektedir.

 En fazla repine sahip domain Etsy.com‟dur.

 2013 Inc 500 Company‟nin 45‟i bu mecrayı kullanmaktadır.

 Milenyum kuşağının %11‟i Pinterest‟te bir markayı pinlemektedir.

 Pinterest tıklamalarının %7‟si mağaza ve alışveriş sitelerine yapılmıştır.

 Pinterest tıklamalarının %8‟i mağaza ve fotoğraf paylaşım sitelerine yapılmıştır.

2.4.4.6. Myspace

2003 yılında Tom Anderson ve Chris Dewolfe tarafından insanların bağlantı kurması, keşfetmesi ve paylaşımda bulunması için kurulmuştur. 2011‟de Tim Vanderhook, Chris Vanderhook ve Justin Timberlake tarafından satın alınmıştır. İnsanlara dünyanın en büyük dijital müzik kütüphanesi olan 53 milyon parça ve videoya erişim imkanı sağlayan site, sanatçılara ve çalışmalarına yer vermektedir. Kökleri müzik ve sanata dayanan site, müzisyenlerin, tasarımcıların, yazarların, fotoğrafçıların hedef kitleleriyle buluşmasını sağlamakta, ortak ilgileri bulunanların birbirleriyle bağlantı kurmasına fırsat sunmaktadır (myspace.com).

2.4.4.7. Foursquare ve Swarm

Teknolojinin hızlı bir şekilde değişmesi ve gelişmesiyle birlikte mobil cihazlar ve (GPS-Global Positioning System) Küresel Konumlandırma Sistemi‟nin gelişmesiyle konum tabanlı sosyal medya platformları da kullanılmaya başlanmıştır (Karimi ve Yektaei‟den aktaran; Bakır ve Aydoğan, 2018: 93). Foursquare; Dennis Crowley ve Naveen Selvadurai tarafından 2009 yılında ABD‟de konum tabanlı bir sosyal ağ olarak kurulmuştur. Anlamlı müşteri deneyimleri ve iş çözümleri oluşturmak için konum bilgilerinden yararlanan teknoloji ağıdır. Dünyanın herhangi bir yerinde bireylerin güvendikleri bir topluluktan tavsiyeler alarak yeni mekan deneyimlerine imkan tanımaktadır. Foursquare şirketinin iki uygulaması mevcuttur. Bunlar; Foursquare ve Swarm. (tr.foursquare.com/about). İlk kurulduğunda Foursquare, yer bildirimi yapma ve eş zamanlı paylaşma özelliği ile tanınmış olsa da 2014 yılında Swarm isimli yeni bir uygulama oluşturarak chek-in yapma özelliği ile bu uygulamayı kullanıcılarıyla buluşturmuştur. Bu zamandan sonra Foursquare yer bildirimi dışında, kullanıcılarına tavsiye niteliğinde gidebilecekleri mekan bilgisi sunmakta, kullanıcılara arkadaş bulma, şehri gezme, restoran, cafe gibi yerleri bulma ve güzel zaman geçirmek için gidilebilecek mekanları keşfetme konusunda hizmet sunmaktadır.

2014 yılında kullanıma sunulan Swarm, bireylerin bulundukları yerleri diğerlerine bildirmelerine yarayan konum tabanlı bir sosyal mecradır. Swarm uygulamasına Facebook hesabıyla, mail adresiyle ya da Foursquare hesabıyla giriş

yapılabilmektedir. Kullanıcılar kendileri yer bildirimi yapabildikleri gibi arkadaşlarının konum bildirimlerini takip ederek onların nerede olduğunu görebilmekte, kendisine ya da hangi bölgeye ne kadar uzaklıkta olduğu bilgisine erişebilmekte, diğer kullanıcılar ile iletişim kurabilmektedir. Üyeler arkadaşlarının yer bildirimlerini beğenebilmekte ve yorum yapabilmektedir. Swarm, eğlenceli bir şekilde kullanıcılarını birbiriyle yarıştırmaktadır. Arkadaşları içinde en çok chek-in yapan kullanıcılara belirli ölçütlere göre liderlik verilmekte, bir yerde en çok chek-in yapan kişi ise orası için mayor (başkan) seçilmekte ve taç etiketi ile mayorluk verilmektedir (Şaşmaz, 2017: 74).

Dünya genelinde 105 milyondan fazla mekan haritaya yerleştirilmiştir. Foursquare, Places by Foursquare teknolojisiyle Apple, Uber, Twitter, Microsoft, Samsung ve 100.000 farklı uygulama geliştiricisine konum uygulamaları oluşturabilmeleri için teknoloji ve akıllı içeriğe sahip konum verisi sunmaktadır. Her ay 50 milyondan fazla kişi tarafından, masaüstü, mobil web ve mobil uygulama