Evren ve Örneklem

3.2.1 Evren

AraĢtırmanın hedef evrenini, Kuzey Kıbrıs‟ta okul öncesi eğitim alan 2011 doğumlu olan çocuklar ve öğretmenleri oluĢturmaktadır. UlaĢılabilir evrenini ise, Kuzey Kıbrıs‟ın Gazimağusa Ġlçesi‟nde, LefkoĢa Ġlçesi‟nde, Girne Ġlçesi‟nde ve Güzelyurt Ġlçesi‟nde MEB‟e bağlı okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 60-72 ay çocuklar ve öğretmenleri oluĢturmaktadır. Hedef evren, ulaĢılması güç hemen hemen imkansız olan bir bütündür. UlaĢılabilir evren ise, araĢtırmacının olanakları çervesinde ulaĢılabilen seçimidir.

3.2.2 Örneklem ve Örnekleme

AraĢtırma evreninin özellikleri doğrultusunda uygun örneklemi oluĢturup, seçmeye yönelik tüm süreçleri tanımlayan örnekleme iki Ģekilde yapılabilmektedir. Bunlardan biri eleman örnekleme bir diğeri ise küme örneklemedir. Bu araĢtırmada eleman örnekleme birimi kullanılmıĢtır.

Uygulamalar, ilgili birimlerden gerekli izinler alındıktan sonra araĢtırma evrenindeki Gazimağusa, LefkoĢa, Girne ve Güzelyurt ilçesi‟nde eğitim ve öğretim gören 2011 doğumlu çocukları simgeleyecek olan örneklem, seçkisiz örnekleme yöntemlerinden olan basit seçkisiz örnekleme yaklaĢımıyla belirlenmiĢtir. “Basit

75

seçkisiz örnekleme, örneğe seçilmek için eĢit seçilme olasılığı vererek (seçilen birim yerine konularak) seçilen birimlerin örnekleme alındığı yöntemdir. Bu örnekleme yönteminde bütün birimler, örneğe seçilmek için eĢit bir Ģansa sahiptir (Büyüköztürk ve ark., 2013 s. 85).

Seçilen okul öncesi eğitim kurumları KKTC MEB‟e bağlı okullardır. Bölgelere göre homejen bir dağılım olmasına dikkat edilmiĢ, bu nedenle Gazimağusa, LefkoĢa, Girne, Güzelyurt bölgelerinde tek aĢamalı örnekleme ile seçilmiĢtir.

Belirlenen okul öncesi eğitim kurumlarında dağıt topla yöntemi kullanılmıĢtır. Dağıtma aĢamasında her bir sınıfın öğrenci listesinden 4 kız, 4 oğlan çocuğu seçkisiz örnekleme yöntemi ile seçilmiĢtir. Örneklem seçiminde özel gereksinimli çocuklar ve göçmen ailelerin çocukları muaf tutulmuĢtur. Özel gereksinimli çocukların geliĢimi, normal geliĢim gösteren çocuklardan farklılık gösterebileceğinden ve göçmen ailelerin de dilsel problemlerin var olması sebebiyle bu araĢtırmadan muaf tutulmuĢlardır. AraĢtırmaya katılan her bir sınıf öğretmeni için seçilen çocukların ailesine göndereceği 8 adet Ebeveyn Olur Formu ve Demografik Bilgi Formu, sınıf öğretmenin kendisinin dolduracağı 8 adet MASDU ve DDÖ ölçekleri verilmiĢtir. Her bir çocuk için ayrı ayrı zarflanarak sınıf öğretmenine teslim edilen Ebeveyn Olur Formu ve Demografik Bilgi Formu, MASDU ve DDÖ ölçeklerinin ne zaman toplanacağı sınıf öğretmenleri ile belirlenmiĢtir.

Ebeveynlere verilecek Çocuk Olur Formu ve Demokrafik Bilgi Formu‟na uygulayıcı tarafından sıra numarası verilmiĢ, üst üste zımbalanarak zarf içinde gönderilmiĢtir. Gönderilen Ebeveyn Olur Formu‟nda, ölçeklerin amacı ve içeriği hakkında bilgi verilmiĢtir. Ayrıca ebeveynlerden çocuğun araĢtırmaya katılım göstermesine izin verilmesi durumunda Ġzin Formu‟nu imzalaması, arkasında

76

bulunan Demokrafik Bilgi Formu‟nu eksiksiz, durumu yansıtır biçimde doldurulması ve zarf içinde sınıf öğretmenine iade etmeleri istenmiĢtir. Katılma izni verilen çocuklar için MASDU ve DDÖ ölçekleri sınıf öğretmeni tarafından doldurulmuĢtur.

Tablo 2.1: Bölgelere Göre DDÖ, MASDU, Ebeveyn Olur Formu ve Demokrafik Bilgi Formu Dağıtım ve Toplama Listesi

Gazimağusa Dağıtma Adet DDÖ, MASDU ve Demokrafik Bilgi Formu Toplama Adet DDÖ, MASDU ve Demokrafik Bilgi Formu Alasya Vakıf Anaokulu 80 (10 sınıf) 4 kız + 4 erkek = 8 Tuzla ġehit Özdemir Anaokulu 16 (2 sınıf) 6 kız + 4 erkek =10 PolatpaĢa Ġlköğretim Okul 24 (3 sınıf) 3 kız + 8 erkek =11 Lefkoşa

Gülen Yüzler Anaokulu 56 (7 sınıf) 8 kız + 6 erkek =14 Gönyeli Fazıl Plümer Anaokulu 56 (7 sınıf) 2 kız + 5 erkek =7 Yeni Yüzyıl Ġlköğretim Anaokulu 56 (7 sınıf) 6 kız + 6 erkek =12 Cihangir Düzova Ġlköğretim Okulu 16 (2 sınıf) 8 kız + 6 erkek =14 Girne

Girne Maarif Anaokulu 64 (8 sınıf) 3 kız + 1 erkek =4 Lapta Anaokulu 24 (3 sınıf) 5 kız + 7 erkek =12 Karakum Anaokulu 16 (2 sınıf) 7 kız + 8 erkek =15 Güzelyurt

77

Toplam 465 151

Dağıtılan Ebeveyn Olur Formu ve KiĢisel Bilgi Formu, MASDU ve DDÖ ölçekleri Gazimağusa Ġlçesi‟nde bulunan Alasya Vakıf Anaokuluna 80 adet, Tuzla ġehit Özdemir Anaokuluna 16 adet (2 sınıf olduğu varsayılmıĢtır ancak sınıflardan birinde, farklı yaĢlarda çocuklar olduğu öğrenildiğinde 2011 doğumlu olmayan çocukların verileri araĢtırmada kullanılmamıĢtır). PolatpaĢa Ġlköğretim Okuluna 24 adet, LefkoĢa Ġlçesi‟nde bulunan Gülen Yüzler Anaokuluna 56 adet, Gönyeli Fazıl Plümer Anaokuluna 56 adet, Yeni Yüzyıl Ġlköğretim Anaokuluna 56 adet, Cihangir Düzova Ġlköğretim Okuluna 14 adet, Girne Ġlçesi‟nde bulunan Girne Maarif Anaokuluna 64 adet, Lapta Anaokuluna 24 adet, Karakum Anaokuluna 18 adet, Güzelyurt Ġlçesi‟nde bulunan Atatürk Maarif Anaokuluna 56 adet, toplamda 465 adet Ebeveyn Olur Formu ve KiĢisel Bilgi Formu, MASDU ve DDÖ Ölçekleri sınıf öğretmenlerine dağıtılmıĢtır. Dağıtma süreci üç hafta sürmüĢtür.

Gazimağusa Ġlçesi‟nde bulunan Alasya Vakıf Anaokulundan 8 adet, Tuzla ġehit Özdemir Anaokulundan 1O adet, PolatpaĢa Ġlköğretim Okulundan 11 adet, LefkoĢa Ġlçesi‟nde bulunan Gülen Yüzler Anaokulundan 14 adet, Gönyeli Fazıl Plümer Anaokulundan 7 adet, Yeni Yüzyıl Ġlköğretim Anaokulundan 12 adet, Cihangir Düzova Ġlköğretim Okulundan 14 adet, Girne Ġlçesi‟nde bulunan Girne Maarif Anaokuluna 4 adet, Lapta Anaokulundan 12 adet, Karakum Anaokulunda 15 adet, Güzelyurt Ġlçesi‟nde bulunan Atatürk Maarif Anaokulundan 44 adet, toplamda 151adet ebeveyn olur formu ve kiĢisel bilgi formu, MASDU ve DDÖ ölçekleri toplanmıĢtır. Toplama süreci sekiz hafta sürmüĢtür.

78

2016-2017 eğitim öğretim yılında okul öncesi eğitim alan 2011 doğumlu 74 erkek ve 77 kız olmak üzere toplam 151 tane çocuk araĢtırmaya katılmıĢtır. Ölçekleri dolduran öğretmenlerin çocukları tanıma durumları ise veri toplama sürecinin Mart, Nisan, Mayıs aylarında gerçekleĢtirildiğinden, tüm öğretmenler çocuklarla yedi aydır etkileĢim içinde bulunmaktadır. Dolayısıyla çocukları tanıyor, onlarla ilgili doğru ifadeleri kullanabilecek derecede bilgiye sahip oldukları ve bunu veri toplama araçları DDÖ ve MASDU ifade ettikleri varsayılmıĢtır.

Ebeveyn Olur Formu ve Demokrafik Bilgi Formu verilen, sürece katılım gösteren çocukların ebeveynleri, gerekli izin formlarını doldurup sınıf öğretmenine teslim etmiĢtir. Katılım gösteren ebeveynlerin 106 kadın ve 30 erkek olduğu ayrıca 15 kiĢinin cinsiyet ile ilgili bilgi vermediği görülmektedir.