• Sonuç bulunamadı

Endüstriyel Isıtıcılar

2.3. TÜRK MAKİNE SANAYİ DIŞ TİCARETİNDE GENEL GÖRÜNÜM

2.3.1. Türk Makine Sektörünün Dış Ticaret Göstergeleri Açısından İncelenmesi 42

2.3.2.13. Endüstriyel Isıtıcılar

Endüstriyel ısıtıcılar alt sektörü kapsamında değerlendirilen ürün sınıfları, 4 basamaklı HS kodları ve tanımları ile birlikte aşağıda gösterilmiştir:

 8416; ocakların beslenmesi için brülörler, otomatik ocaklar,

 8417; sanayi-laboratuvar için fırınlar; elektriksiz,

 8419; ısı değişikliği yöntemi ile maddeleri işlemek için cihazlar.

Türk makine sektörü kapsamında endüstriyel ısıtıcılar alt sektörünce 2007-2017 döneminde gerçekleştirilen ihracat ve ithalat değerleri ve bunların makine sanayi ticareti içindeki paylarının yıllara göre gelişimi Tablo 93’te sunulmuştur.

Tablo 93: Endüstriyel Isıtıcılar Alt Sektörü Dış Ticaret İstatistikleri Yıllar İhracat

Kaynak: International Trade Centre, TRADE MAP’ten sağlanan verilerle oluşturulmuştur, Aralık 2018.

111 Endüstriyel ısıtıcılar alt sektörü ihracatının 2009 yılında bir önceki yıla göre yüzde 25,2 oranında azalış gösterdiği görülmektedir. Daha sonra 2014 ve 2015 yıllarına kadar artışa geçen endüstriyel ısıtıcılar alt sektörü ihracatı ilgili yıllarda sırasıyla yüzde 1,6 ve yüzde 4,1’lik bir kayba uğramıştır. 2015 yılını takip eden 2016 yılında da mevcut değerini korumuş ve 2017 yılı itibariyle yüzde 21,7 oranında artış göstermiştir. Endüstriyel ısıtıcılar alt sektörü ihracatının toplam makine ihracatı içindeki payı yıllık ortalama yüzde 2,2 olarak hesaplanırken, bu payın yıllara göre önemli oranda değişikliğe uğramadığı görülmektedir.

Endüstriyel ısıtıcılar alt sektörü ithalatının yıllara göre gelişimi incelendiğinde, daha düzensiz bir seyre sahip olduğu görülmektedir. İlgili dönemde en yüksek endüstriyel ısıtıcılar alt sektör ithalatı 2016 yılında gerçekleşirken, 2010 yılı ithalat değerin en düşük olduğu yıl olmuştur. Endüstriyel ısıtıcılar alt sektörü ithalatının toplam makine ithalatı içindeki payı yıllık ortalama yüzde 2,9 olarak hesaplanmıştır.

Tablo 93 endüstriyel ısıtıcılar alt sektörü dış ticaret dengesi için değerlendirildiğinde, bu alt sektörün inceleme döneminde sürekli dış açık veren bir yapıya sahip olduğu görülmektedir. İnceleme döneminde endüstriyel ısıtıcılar alt sektörü ihracatının ortalama artış hızı yüzde 6,4 olarak gerçekleşirken, ortalama artış hızı ithalat için ortalama yüzde 8,7’dir. Bu durum da kaçınılmaz olarak net dış ticarete olumsuz yansımaktadır.

2017 yılında endüstriyel ısıtıcılar alt sektörünce gerçekleştirilen ihracatta en yüksek paya sahip ilk on ülkeye 2012-2017 döneminde yapılan ihracatın değerleri Tablo 94’te verilmiştir. Almanya inceleme dönemindeki her yılda en fazla ihracat yapılan ülke konumundadır. 2017 yılında ilgili alt sektör ihracatında ikinci sırada olan Çin pazarına yönelen ihracat ise son iki yılda hızlı bir artış eğilimi içindedir.

Tablo 94: Endüstriyel Isıtıcılar Alt Sektörü İhracatında İlk On Ülke (Bin $)

Ülkeler 2012 2013 2014 2015 2016 2017

Almanya 23.748 21.474 22.879 19.695 20.793 23.788

Çin 117 535 492 341 6.109 16.463

İtalya 7.374 10.423 10.559 13.170 14.430 16.244

Fransa 13.503 15.456 13.229 12.198 12.231 11.564

112

ABD 8.629 6.332 6.176 9.247 10.684 9.670

Rusya 13.620 14.741 17.383 11.936 6.724 9.591

Cezayir 4.800 2.042 5.112 3.830 6.599 8.987

Polonya 6.285 5.764 4.731 5.926 6.442 8.016

Suudi Arabistan 3.885 7.665 5.551 8.538 6.594 8.001

İran 8.497 4.417 6.554 5.219 5.933 7.498

İlk On 90.458 88.849 92.666 90.100 96.539 119.822 Toplam 220.976 247.433 243.456 233.412 233.785 284.578 (*) Ülkelerin sıralaması yapılırken 2017 yılı ihracat değerleri dikkate alınmıştır.

Kaynak: International Trade Centre, TRADE MAP’ten sağlanan verilerle oluşturulmuştur, Aralık 2018.

Endüstriyel ısıtıcılar alt sektörünce gerçekleştirilen ihracatta ilk on ülkenin payları Tablo 95 üzerinde gösterilmiştir. Endüstriyel ısıtıcılar alt sektörünün ihracat pazarı incelendiğinde, ilk on ülkenin toplam alt sektör ihracatı içerisindeki payının ilgili dönemde ortalama yüzde 39,4 olduğu görülmektedir. Bu oranın az olması ihracat pazarının ilk on ülkede yoğunlaşmadığı aksine çeşitlilik gösterdiği anlamına gelmektedir. 2012 yılına göre 2017 yılında, Rusya yüzde 2,8’lik oran ile ilk on ülke içinde endüstriyel ısıtıcılar alt sektörü ihracatındaki payı en fazla düşüş gösteren ülke olmuştur. İlgili alt sektör ihracatı içindeki payı azalan diğer ülkeler yüzde 2,3 ile Almanya, yüzde 2 ile Fransa, yüzde 1,2 ile İran’dır. 2012 yılından 2017 yılına gelindiğinde, Çin yüzde 5,7’lik artış ile Türk endüstriyel ısıtıcılar alt sektörü ihracatındaki payı en fazla artan ülke olmuştur. Bu ülkeyi yüzde 2,4 oranında ihracat payı artışı ile İtalya takip etmektedir. Diğer ülke paylarında ise önemli oranda değişim meydana gelmemiştir.

Tablo 95: Endüstriyel Isıtıcılar Alt Sektörü İhracatında İlk On Ülke Payları (%)

Ülkeler 2012 2013 2014 2015 2016 2017

Almanya 10,7 8,7 9,4 8,4 8,9 8,4

Çin 0,1 0,2 0,2 0,1 2,6 5,8

İtalya 3,3 4,2 4,3 5,6 6,2 5,7

Fransa 6,1 6,2 5,4 5,2 5,2 4,1

ABD 3,9 2,6 2,5 4,0 4,6 3,4

Rusya 6,2 6,0 7,1 5,1 2,9 3,4

113

Cezayir 2,2 0,8 2,1 1,6 2,8 3,2

Polonya 2,8 2,3 1,9 2,5 2,8 2,8

Suudi Arabistan 1,8 3,1 2,3 3,7 2,8 2,8

İran 3,8 1,8 2,7 2,2 2,5 2,6

İlk On 40,9 35,9 37,9 38,4 41,3 42,2

Toplam 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

Kaynak: International Trade Centre, TRADE MAP’ten sağlanan verilerle oluşturulmuştur, Aralık 2018.

Tablo 96’da, 2017 yılında endüstriyel ısıtıcılar alt sektörünce üretilen ürünlerin ithalatında en yüksek paya sahip ilk on ülkeden 2012-2017 döneminde yapılan ithalatın değerleri verilmiştir. 2012, 2013, 2015 ve 2016 yıllarında İtalya en fazla endüstriyel ısıtıcılar alt sektörü kapsamındaki ürün ithalatı yapılan ülke olurken; 2014 ve 2017 yıllarında Almanya birinci sırada yer almıştır. Ayrıca ilgili dönem içinde, bu alt sektör kapsamındaki Slovenya menşeli ürünlere olan talebin de artış gösterdiği görülmektedir.

Tablo 96: Endüstriyel Isıtıcılar Alt Sektörü İthalatında İlk On Ülke (Bin $)

Ülkeler 2012 2013 2014 2015 2016 2017

Almanya 148.534 145.480 165.086 138.340 138.797 174.990 İtalya 157.309 236.177 151.172 163.993 220.548 169.700

Çin 119.164 60.111 58.907 84.880 174.961 102.980

Fransa 41.924 42.654 42.141 39.570 48.917 46.042

ABD 34.068 50.062 26.482 25.458 126.102 42.174

Hollanda 19.791 19.639 16.660 15.123 11.160 17.103

Slovenya 224 1.437 2.673 7.204 6.231 16.007

Japonya 3.162 83.687 10.276 2.579 52.684 15.298

Hindistan 7.850 12.876 10.893 8.035 26.243 14.684 İspanya 14.832 56.692 22.653 11.646 22.408 13.867 İlk On 546.858 708.815 506.943 496.828 828.051 612.845 Toplam 678.917 935.697 651.162 654.204 1.045.149 740.546 (*) Ülkelerin sıralaması yapılırken 2017 yılı ithalat değerleri dikkate alınmıştır.

Kaynak: International Trade Centre, TRADE MAP’ten sağlanan verilerle oluşturulmuştur, Aralık 2018.

114 Tablo 96’dan görülebileceği gibi, 2012­2017 yılları arasında Türkiye’nin endüstriyel ısıtıcılar alt sektörü kapsamındaki ürün ithalatının ortalama yüzde 78,7’si en çok ithalat yapılan ilk on ülkeden gerçekleştirilmiştir. 2017 yılında ilk üç ülkenin endüstriyel ısıtıcılar alt sektörü ithalatı içindeki payı toplam yüzde 60 civarındadır.

2012 yılından 2017 yılına gelindiğinde, İtalya mevcut payını korurken; Almanya’nın endüstriyel ısıtıcılar kapsamındaki ürün ithalatından aldığı payı yüzde 1,7 oranında artmış; Çin’in payında ise yüzde 3,7’lik bir azalış meydana gelmiştir.

Tablo 97: Endüstriyel Isıtıcılar Alt Sektörü İthalatında İlk On Ülke Payları (%)

Ülkeler 2012 2013 2014 2015 2016 2017

Almanya 21,9 15,5 25,4 21,1 13,3 23,6

İtalya 23,2 25,2 23,2 25,1 21,1 22,9

Çin 17,6 6,4 9,0 13,0 16,7 13,9

Fransa 6,2 4,6 6,5 6,0 4,7 6,2

ABD 5,0 5,4 4,1 3,9 12,1 5,7

Hollanda 2,9 2,1 2,6 2,3 1,1 2,3

Slovenya 0,0 0,2 0,4 1,1 0,6 2,2

Japonya 0,5 8,9 1,6 0,4 5,0 2,1

Hindistan 1,2 1,4 1,7 1,2 2,5 2,0

İspanya 2,2 6,1 3,5 1,8 2,1 1,9

İlk On 80,7 75,8 78,0 75,9 79,2 82,8

Toplam 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

Kaynak: International Trade Centre, TRADE MAP’ten sağlanan verilerle oluşturulmuştur, Aralık 2018.