• Sonuç bulunamadı

Ambalaj Makineleri ve Endüstriyel Yıkama Kurutma Makineleri

2.3. TÜRK MAKİNE SANAYİ DIŞ TİCARETİNDE GENEL GÖRÜNÜM

2.3.1. Türk Makine Sektörünün Dış Ticaret Göstergeleri Açısından İncelenmesi 42

2.3.2.7. Ambalaj Makineleri ve Endüstriyel Yıkama Kurutma Makineleri

Ambalaj makineleri ve endüstriyel yıkama kurutma makineleri ayrı birer alt sektör olmakla birlikte, bu kapsamda üretilen mallar uluslararası sınıflandırmada aynı dört basamaklı kod altında sunulmaktadır. İlgili alt sektörler altı basamakta birbirinden ayrışmakla birlikte, altı basamaklı ürün grupları bu çalışmanın kapsamı

80 dışında tutulmuştur. Bu nedenle ilgili iki alt sektör birbirinden ayrılmadan bir bütün olarak değerlendirilecektir.

Ambalaj makineleri ve endüstriyel yıkama kurutma makineleri alt sektörü kapsamında değerlendirilen ürün sınıfı, 4 basamaklı HS kodu ve tanımı ile birlikte aşağıda gösterilmiştir:

 8422; yıkama, temizleme, kurutma, doldurma vb. işler için makine-cihazlar.

Türk makine sektörü kapsamında ambalaj makineleri ve endüstriyel yıkama kurutma makineleri alt sektörünce 2007-2017 döneminde gerçekleştirilen ihracat ve ithalat değerleri ve bunların makine sanayi ticareti içindeki paylarının yıllara göre gelişimi Tablo 63’te sunulmuştur.

Tablo 63: Ambalaj Makineleri ve Endüstriyel Yıkama Kurutma Makineleri Alt Sektörü Dış Ticaret İstatistikleri

Kaynak: International Trade Centre, TRADE MAP’ten sağlanan verilerle oluşturulmuştur, Aralık 2018.

Tablo 63’e göre, ambalaj makineleri ve endüstriyel yıkama kurutma makineleri ihracatı 2009 ve 2015 yıllarında bir önceki yıla göre sırasıyla yüzde 2 ve yüzde 9,7 oranında daralmıştır. Küresel krizin bu alt sektörün ihracatına etkisi diğer

81 alt sektörlere göre daha sınırlı olmuştur. Bunun dışında ilgili alt sektör, inceleme dönemi boyunca ihracatını artırmayı başarmıştır. 2007-2017 döneminde ambalaj makineleri ve endüstriyel yıkama kurutma makineleri ihracatının toplam makine ihracatından almış olduğu pay durağan gözükse de bu alt sektör tarafından yapılan ihracat, 2017 yılında 2007 yılına göre büyük gelişme göstermiş ve inceleme döneminin en yüksek ihracat değeri kaydedilmiştir.

Ambalaj makineleri ve endüstriyel yıkama kurutma makineleri ithalatı, ihracattan daha farklı bir gelişme göstermiş ve çoğu zamanda düzensiz seyretmiş olsa da 2013 yılı itibariyle düzenli olarak azalmaya başlamıştır. Bu alt sektörün ilgili dönem içerisinde toplam makine ithalatından almış olduğu pay ortalama yüzde 2,2’dir.

Tablo 63 dış ticaret dengesi açısından incelendiğinde, ambalaj makineleri ve endüstriyel yıkama kurutma makineleri kapsamındaki dış ticaretin 2009, 2012, 2016 ve 2017 yıllarında fazla verdiği görülmektedir. 2009 yılındaki dış ticaret dengesinin pozitif değere sahip olmasının temelinde ithalatın ihracattan daha fazla azalması yatarken, son iki yıldaki dış fazla ilgili alt sektördeki ihracat artışından kaynaklanmıştır.

Ambalaj makineleri ve endüstriyel yıkama kurutma makineleri alt sektörü, toplam makine ihracatı içindeki payı örece sınırlı olsa da 2009 küresel krizinden minumum ölçüde etkilenen, kriz sonrası yakaladığı ihracat sıçramaları ile gelişen ve güçlenen bir alt sektör olarak ön plana çıkmıştır.

2017 yılında ambalaj makineleri ve endüstriyel yıkama kurutma makineleri alt sektörünce gerçekleştirilen ihracatta en yüksek paya sahip ilk on ülkeye 2012-2017 döneminde yapılan ihracatın değerleri Tablo 64’te verilmiştir. Bu alt sektör kapsamında yapılan ilk on ülkenin toplam ihracatının 2015 yılı hariç artış eğiliminde görülmektedir. İnceleme dönemi boyunca en yüksek ihracat rakamına İngiltere pazarında ulaşılmıştır.

Tablo 64: Ambalaj Makineleri ve Endüstriyel Yıkama Kurutma Makineleri Alt Sektörü İhracatında İlk On Ülke (Bin $)

Ülkeler 2012 2013 2014 2015 2016 2017

İngiltere 81.624 93.417 84.463 70.514 65.924 78.409

82

Fransa 68.371 69.712 67.204 46.129 52.308 62.549

İspanya 29.209 36.234 44.541 43.955 46.263 51.237 Almanya 49.839 39.490 39.376 36.552 39.641 49.835 Avustralya 12.500 14.079 19.401 23.480 26.172 29.393

İtalya 26.829 25.405 33.286 20.388 26.796 28.803

İran 9.655 7.132 8.503 9.569 15.415 19.554

Polonya 6.860 12.638 18.238 15.305 13.314 19.511

Irak 19.407 20.879 16.365 14.132 12.523 17.305

Cezayir 5.366 7.303 9.748 11.833 10.722 16.043

İlk On 309.660 326.289 341.125 291.857 309.078 372.639 Toplam 503.303 557.963 591.406 534.124 552.883 643.410 (*) Ülkelerin sıralaması yapılırken 2017 yılı ihracat değerleri dikkate alınmıştır.

Kaynak: International Trade Centre, TRADE MAP’ten sağlanan verilerle oluşturulmuştur, Aralık 2018.

.Ambalaj makineleri ve endüstriyel yıkama kurutma makineleri alt sektörünce gerçekleştirilen ihracatta ilk on ülkenin payları Tablo 65 üzerinde gösterilmiştir.

2012-2017 döneminde ilk on ülkenin toplam alt sektör ihracatı içerisindeki payı ortalama yüzde 57,1’dir ve bu pay 2015 yılına kadar düzenli olarak azalırken 2015 yılından sonra artış eğilimine girmiştir. İlk on ülke içinde yer alan altı Avrupa ülkesine yapılan ihracatın toplam içindeki payı ise yaklaşık yüzde 45 civarındadır ve İngiltere inceleme dönemindeki tüm yıllarda en fazla ihracat yapılan ülke olmuştur.

2017 yılında İngiltere ve Fransa’nın toplam ambalaj makineleri ve endüstriyel yıkama ve kurutma makineleri ihracatı içindeki payı yaklaşık yüzde 4 oranında azalmıştır, ancak son iki yılda bu ülkelerin ilgili alt sektör ihracatındaki paylarının artış eğiliminde olduğu görülmektedir.

Tablo 65: Ambalaj Makineleri ve Endüstriyel Yıkama Kurutma Makineleri Alt Sektörü İhracatında İlk On Ülke Payları (%)

Ülkeler 2012 2013 2014 2015 2016 2017

İngiltere 16,2 16,7 14,3 13,2 11,9 12,2

Fransa 13,6 12,5 11,4 8,6 9,5 9,7

İspanya 5,8 6,5 7,5 8,2 8,4 8,0

Almanya 9,9 7,1 6,7 6,8 7,2 7,7

83

Avustralya 2,5 2,5 3,3 4,4 4,7 4,6

İtalya 5,3 4,6 5,6 3,8 4,8 4,5

İran 1,9 1,3 1,4 1,8 2,8 3,0

Polonya 1,4 2,3 3,1 2,9 2,4 3,0

Irak 3,9 3,7 2,8 2,6 2,3 2,7

Cezayir 1,1 1,3 1,6 2,2 1,9 2,5

İlk On 61,6 58,5 57,7 54,5 55,9 57,9

Toplam 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

Kaynak: International Trade Centre, TRADE MAP’ten sağlanan verilerle oluşturulmuştur, Aralık 2018.

Tablo 66’da, 2017 yılında ambalaj makineleri ve endüstriyel yıkama kurutma makineleri alt sektörünce üretilen ürünlerin ithalatında en yüksek paya sahip ilk on ülkeden 2012-2017 döneminde yapılan ithalatın değerleri verilmiştir. İnceleme dönemi boyunca bu alt sektör kapsamında İtalya ve Almanya’dan yapılan ithalatın diğer ülkelere göre oldukça yüksek düzeylerde olduğu görülmektedir.

Tablo 66: Ambalaj Makineleri ve Endüstriyel Yıkama Kurutma Makineleri Alt Sektörü İthalatında İlk On Ülke (Bin $)

Ülkeler 2012 2013 2014 2015 2016 2017

İtalya 172.814 207.442 197.771 228.532 179.472 197.980 Almanya 163.850 237.284 217.375 195.817 154.366 159.236

Çin 28.453 34.612 31.919 31.803 36.549 29.227

Polonya 29.643 34.927 32.267 25.290 19.832 17.338

İspanya 12.786 15.846 17.046 9.014 8.887 11.017

Fransa 8.258 9.880 14.804 7.289 9.440 9.536

İsveç 9.511 12.524 9.526 9.568 5.482 9.350

Hollanda 7.489 16.648 12.498 13.310 11.445 7.759

Belçika 8.249 2.519 5.302 2.103 1.915 6.774

Japonya 4.946 5.829 7.054 6.941 8.224 6.642

İlk On 445.999 577.511 545.562 529.667 435.612 454.859 Toplam 500.366 651.382 612.683 586.700 501.869 497.987

(*) Ülkelerin sıralaması yapılırken 2017 yılı ithalat değerleri dikkate alınmıştır.

84 Kaynak: International Trade Centre, TRADE MAP’ten sağlanan verilerle oluşturulmuştur, Aralık 2018.

Tablo 67’ye göre, 2012­2017 yılları arasında Türkiye’nin ambalaj makineleri ve endüstriyel yıkama kurutma makineleri alt sektörü kapsamındaki ürün ithalatının ortalama yüzde 88,1’i en çok ithalat yapılan ilk on ülkeden gerçekleştirilmiştir. 2017 yılında İtalya ve Almanya sektördeki toplam pazarın yüzde 71,8’ini almış ve inceleme dönemi boyunca Türkiye pazarına hâkim konumlarını sürdürmüşlerdir.

İtalya, 2017 yılında Türkiye pazarından almış olduğu payı 2012 yılına göre yüzde 5,3 oranında ve en fazla artıran ülkeyken; Polonya yüzde 2,4 oranında pazar payı kaybı yaşamıştır.

Tablo 67: Ambalaj Makineleri ve Endüstriyel Yıkama Kurutma Makineleri Alt Sektörü İthalatında İlk On Ülke Payları (%)

Ülkeler 2012 2013 2014 2015 2016 2017

İtalya 34,5 31,8 32,3 39,0 35,8 39,8

Almanya 32,7 36,4 35,5 33,4 30,8 32,0

Çin 5,7 5,3 5,2 5,4 7,3 5,9

Polonya 5,9 5,4 5,3 4,3 4,0 3,5

İspanya 2,6 2,4 2,8 1,5 1,8 2,2

Fransa 1,7 1,5 2,4 1,2 1,9 1,9

İsveç 1,9 1,9 1,6 1,6 1,1 1,9

Hollanda 1,5 2,6 2,0 2,3 2,3 1,6

Belçika 1,6 0,4 0,9 0,4 0,4 1,4

Japonya 1,0 0,9 1,2 1,2 1,6 1,3

İlk On 89,1 88,6 89,2 90,3 87,0 91,5

Toplam 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

Kaynak: International Trade Centre, TRADE MAP’ten sağlanan verilerle oluşturulmuştur, Aralık 2018.