Tarım, hayvancılık, sanayi, turizm gibi faaliyet kolları bir yörenin ekonomik durumu ile ilgili olarak belirleyici sektörler arasındadır. Giresun ilinde mono kültür tarımı yapılmakta olup, fındık üretimi ekonomide belirleyici rol oynamaktadır. Faal nüfusun %80'i tarımla (fındık tarımı) uğraşır.
Giresun İl Tarım Müdürlüğü'nden alınan 2012 yılı resmî verilerine göre 11.792 hektar alanda yaklaşık 110.168 ton fındık üretilmektedir. Yapılan bir araştırmaya göre ekonomisi fındık tarımına dayalı olan Giresun'da 25 adet fındık fabrikası bulunmaktadır. Bu fabrikalardan 16 tanesi 50 ve daha az çalışana sahip küçük işletme niteliğindedir. 8 tanesi ise çalışan sayısı 250'den az olan orta ölçekli işletme niteliğindedir. Sadece 1 tanesinin 250'nin üzerinde çalışanı vardır. Fındık tarımına dayalı olarak çalışan bu işletmelerde istihdam genelde mevsimlik de olsa, hem işçi istihdamında hem de il ekonomisinde önemli rol oynamaktadırlar. Giresun'daki fındık fabrikaların % 41'i ihracat yaparken, ihracat yapan fabrikaların sadece % 9'u ürünün tamamını ihraç etmektedirler. İhracatın düşük olmasında aflatoksin sertifikası ile diğer bürokratik engellerin ihracatçıyı sıkıntıya düşürmesi ile ihraç ürünlerinin ödemeleri konusunda yaşanılan sıkıntılar etkilidir (Savran, 2008).
Aşağıdaki tabloda son 12 yılda Giresun'daki fındık üretimi ve alanı verilmiştir.
YIL Üretim Miktarı (Ton) Üretim Alanı (ha)
2000 74.000 100.000 2001 125.000 100.000 2002 109.000 100.000 2003 81.000 101.000 2004 22.000 102.600 2005 98.000 103.000 2006 121.000 105.800 2007 85.000 105.800 2008 145.000 106.000 2009 80.000 107.000 2010 66.500 110.000 2011 53.100* 117.000 2012 110.160* 117.000
* Tahmini Rekolte Sayım Sonuçları
3
Tablo 1: Giresun'daki Fındık Üretimi
3
Tabloda da görüldüğü üzere son 12 yılda Giresun'daki fındık üretim alanında düzenli bir artışa rağmen, fındık üretim miktarında dalgalanmalar vardır. Fındık üretim miktarındaki dalgalanmada hava şartlarının mevsim normallerinde seyir etmemesi etkilidir. Örneğin kış mevsiminin soğuk olmayıp ılıman geçmesi, nisan ve mayıs aylarında yani fındık doğum mevsiminde havaların soğuk olması, haziran ve temmuz aylarında yani hasat mevsiminden önce hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde geçmesi gibi mevsimsel değişiklikler fındık rekoltesini etkilemektedir.
Giresun'da fındıktan sonra en fazla kapama ürün yetiştiriciliği yapılan meyve kividir. Ekonomik getirisi olan kivi yetiştiriciliğine Giresun'da ilk defa 1988 yılında başlanmıştır. Giresun İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından kurulan fidan köklendirme serası ile 1999 yılından itibaren çiftçilerin kivi fidanı ihtiyacı karşılanmaktadır. 2012 yılı resmî verilerine göre Giresun Merkez ve 12 ilçesinde tahmini 850 aile tarafından 2.410 dekar alanda 2.850 ton kivi üretilmektedir. Ayrıca ilde kivi yetiştiriciliğin geliştirilmesi, kivi üreticilerinin örgütlenmesi ve ürünün pazarlanmasında sorun yaşanmaması için Yağlıdere, Espiye ve Keşap'ta olmak üzere 3 adet Kivi Üreticileri Birliği
4 örgütlendirilmiştir.
Ekonomik getirisi bakımından üçüncü sırada yer alan tarım ürünü olan ve senede üç kez toplanan çay bitkisinden ise 39.832 ton ürün elde edilmektedir. Tirebolu ilçesinde devlete ait çay işletme fabrikası bulunmakla birlikte bunun dışında küçük ölçekli işletme niteliğinde olan özel sektöre ait 11 çay fabrikası daha vardır. Ayrıca önceleri pirinç yetiştirilirken, hem yetiştirilmesi zahmetli olmasından dolayı hem de ekonomik getirisi daha fazla olan ürünlere geçildiği için şimdilerde pirinç üretimi yapılmamaktadır.
Sahil ve iç kesimlerdeki iklim ve bitki örtüsü farklı olduğu için ekonomik faaliyetler de farklıdır. Karasal iklime sahip Şebinkarahisar, Alucra ve Çamoluk ilçelerinde başta hayvancılık olmak üzere hububat, kuru fasulye, nohut, patates, ceviz ve yem bitkileri tarımı yapılmaktadır. Giresun merkez ve kıyı şeridinde ise hayvancılık ve hayvansal üretim ticarî anlamda yapılmamaktadır, hayvansal üretim genelde aile ihtiyacını karşılamaya yöneliktir (Sıray ve Akçay, 2010). Giresun ilinde hayvancılık eskiye oranla gittikçe gelişmektedir. Bol yağış sebebiyle, yaylalar, mera ve çayırlar yazın bile yeşillik içindedir. Bu sebeple koyun, sığır, kıl keçisi beslemek için de uygundur. Arıcılık yapılmaktadır. Kıyı bölgesinde balıkçılık geçim kaynağı olmakla birlikte, balıkçılık henüz modern bir şekle girememiştir. Fakat devamlı gelişme 4
hâlindedir. Hamsi, istavrit, palamut, torik, sargan, kefal, kötek, barbunya, mezgit, kalkan ve izmarit sâhillerde ve açıklarda avlanan balık türleri arasındadır.
Ayrıca çalışma sahasının ve iş olanaklarının az olması sebebiyle Giresun göç veren bir ildir. Göçle ilgili yapılan bir çalışmaya göre, Giresun'un da arasında bulunduğu birçok il göç sebebiyle uzun bir süre nüfusunda “kadın fazlalığı” olan bölgeler arasında gösterilmiştir (Ceylan, 2009). Ekonomik amaçlı yapılan bu göçler başta İstanbul olmak üzere yurt içi ve yurt dışında pek çok sanayi merkezine doğru olmuştur. Giresun'da sanayi çok gelişmemiştir, ancak fındık fabrikaları dışında son 15 sene içinde kurulan tesisler vardır. Aksu'da SEKA Kâğıt Fabrikası, Fiskobirlik Entegre Fındık İşleme Tesisleri ve Yonga Levha Fabrikası büyük sanayi kuruluşlarıdır. Ayrıca Tirebolu Çay Fabrikası, fındık kırma atölyeleri, metal eşya, kolonya, dokuma tezgâhları, doğrama bıçkı ve kereste fırınlama atölyeleri, Giresun peynir ve tereyağı fabrikası, üç un fabrikası, Bulancak Balık Unu ve Yağı Fabrikası ve bini aşan küçük işletme bulunmaktadır.
Turizm, bölge ekonomisinde şimdilik kayda değer bir yer işgal etmemektedir. Bununla birlikte yayla turizmi canlanmaya başlamıştır. Anastos, Aymaç, Başyayla, Bektaş, Çakrak, Eğriambar, Eğrigöl, Gölyanı, Karagöl, Karaovacık, Kazıkbeli, Kulakkaya, Kümbet, Melikli Obası, Paşakonağı, Sis Dağı, Tamdere, Tamzara Giresun'un önemli yaylaları arasındadır.
Yayla turizmi dışında Doğu Karadeniz'in tek adası olan Giresun Adası ile Giresun Kalesi, Tirebolu Kalesi, Şebinkarahisar Kalesi ve Espiye Andoz Kalesi, kemer köprüler ve Giresun Müzesi, Giresun'un tarihî ve turistik yapıları arasındadır. Eski tarihî Giresun evlerinden oluşan ve kentin geçmişteki dokusunu yansıtan II. Derece çevresel kentsel sit alanı olan Zeytinlik Mahallesi'nde 80 tarihî ev tescillenerek koruma altına alınmıştır.