DSÖ Sağlıklı Kentler Ağı Üyeliği İçin Gerekenler

Sağlıklı Kentler Projesi’nde ana hedef sağlıklı bir kent için değişiklik yapacak yapılanmaya giderek sağlıklı kentler geliştirmek, daha fazla kente yaymak ve kentler arasında işbirliğini artırmaktır. Sağlıklı Kentler Projesi bir kentin ne olduğu ve sağlıklı kentin ne olması gerektiğinden yola çıkar. Herhangi bir kent var olan sağlık

durumuna bakılmaksızın sağlıklı kent olabilir; gerekli olan başarmak için bir yapı ve işleyişe sahip olmak ve bu konuda kesin karar almaktır.

Proje kapsamında kentler kendi mevcut sağlık profillerini çıkararak bir Kent Sağlık Gelişim Planını hazırlayıp adaylık başvurusu yapmakta, Dünya Sağlık Örgütü planı inceleyerek üyelik konusunda karar vermektedir. Üye olan kent, “Sağlıklı Kent” kabul edilmekte ve Dünya Sağlık Örgütü ile birlikte projeyi uygulamakta ve geliştirmektedir. Sağlığı geliştirmeye yönelik olan Kent Sağlık Gelişim Planı sağlık, sosyal hizmetler, eğitim, ulaşım, konut planlama, çevre, güvenlik, ekonomik gelişme ve ulaşım gibi konularda plan dönemini kapsayacak şekilde olmalıdır.113

DSÖ Sağlıklı Kentler Ağı’na katılabilmek için Dünya Sağlık Örgütü’nün ortaya koyduğu şartları yerine getirmek gerekmektedir. Bu şartlar;

• Politik Taahhüt, • Kent Sağlık Profili,

• Sağlıklı Kent Göstergeleri,

• Kent Sağlık/Sağlık Geliştirme Planı’nın hazırlanılmasıdır.

DSÖ Sağlıklı Kentler Ağına üye olabilmek için kapsamlı bir çalışma yapmak gereklidir. Bu proje, ilgili, kararlı, sonuç almak isteyen, bunun için fikir üreten, işbirliğine açık, ortak çalışmaya yatkın, sorumluluk paylaşan her kente açıktır.

Öncelikle Belediye Başkanının projeye üye olmak istediğini belirten bir mektubunun DSÖ’ne göndermesi ve projeye her türlü politik destek sağlayacağını taahhüt etmesi gerekmektedir.

Uluslararası Sağlıklı Kentler ağına üye olunacağını, yıllık aidatların ödeneceğini, bu projeyi yürütmek amacıyla proje ofisinin kurulması ve proje koordinatörü atanacağını taahhüt eden Belediye Meclis Kararı alınması gerekmektedir.

Kentte sağlıkla ilgili karar vericilerin taahhütlerinin alınması gerekmektedir. Bu karar vericiler kentin niteliğine göre:

• Valilik

• İl Sağlık Müdürlüğü • İl Çevre Müdürlüğü 113 _{http://skb.golcuk.bel.tr/id3.html (21.03.2007).}

• Üniversite • İlçe Belediyeler • Yerel Gündem 21

• Sivil Toplum Kuruluşları olabilir. Yukarıda belirtilen taahhütler alındıktan sonra,

• Kent Sağlık Gelişim Planının hazırlanması,

• Kent Sağlık Profili ve Sağlıklı Kent Göstergelerinin hazırlanması, • Bu işleri yapmak amacıyla Sağlıklı Kentler Proje Ofisinin kurulması, • Ayrıca iyi derecede İngilizce bilen tam zamanlı bir proje koordinatörü atanması gereklidir.

Kent Sağlık Profili

Bir kentin sağlık profili kentte yaşayanların sağlığının ve sağlıklarını etkileyen faktörlerin niceliksel ve niteliksel açıklamasıdır. Sorunları tanımlar gelişim için öneriler ve faaliyetleri teşvik eder. Kentte yaşayanların sağlığı ile ilgili doğru, güncel, tarafsız ve bağımsız bilginin sağlanması amaçlanır. Bir kent sağlık profili;

• Kentle ilgili sağlık bilgilerini özetlemeli, • Kentteki sağlık konularını tanımlamalı,

• Kentteki sağlığı etkileyen konuları tanımlamalı,

• Sağlığın geliştirilmesi için önerilen faaliyet alanlarını tanımlamalı, • Sağlıkla ilgili olarak elde edilecek hedefleri belirlemeli,

• Sağlığı etkileyen konular hakkında halka, politikacılara,

profesyonellere ve karar vericilere kolayca anlaşılabilir şekilde bilgi vermeli, • Yerel toplumun kentteki sağlıkla ilgili konularda görüşlerini

içermelidir.114

114 _{Rosemary Bohr, Şehir Sağlığı Profilleri, Çev. E. Didem Evci, Sağlık Bakanlığı Yayını, 2001} Ankara, s.3.

Bir kentin sağlık profiline ilişkin belirli bir tarif yoktur. Her kent kendi profilini yapısına uygun olarak bu tarifi kendi oluşturacaktır. Tüm profiller nüfusa ilişkin temel bilgiler ve hayati istatistikleri içermelidir.

Kent sağlık profili İçeriğine alınması düşünebilecek diğer alanlar: • Sağlık Durumu, • Yaşam Biçimleri, • Yaşam Koşulları, • Sosyo-ekonomik Koşullar, • Fiziksel Çevre, • Eşitsizlikler,

• Fiziksel ve sosyal altyapı,

• Halk sağlığı hizmetleri ve politikalarıdır.

Sağlıklı Kent Göstergeleri sağlığın ve sağlığı etkileyen faktörlerin ölçütleridir. Bunlar kentler arasındaki karşılaştırmalar için bir temel oluşturabilir. Hem kent sağlığı göstergeleri, hem de diğer sağlıkla ilgili ölçütleri bir bilgi analizi ile birlikte içerir.115

Kent Sağlık Gelişim Planı

Kent Sağlık Gelişim Planı sağlık gelişimi için bir anahtardır. Kent Sağlığı planının üretilmesi bir kentin sağlık vizyonunu ve bunun elde edilmesi için kentin amaçladığı adımları ortaya koyar. Kent Sağlık Gelişim Planı DSÖ’nün Herkes İçin Sağlık stratejisini yerel duruma uygun hale getirir.

Planın en önemli iki özelliği kapsamlı ve sektörler arası olmasıdır.

Kentsel Sağlık Gelişim Planı, tüm sağlık faaliyetlerini ve sağlıkla ilgili faaliyetleri entegre eder ve tüm sektörler arasında bağlantı kurar.

Plan sektörler arası işbirliği ve toplum katılımı yoluyla üretilir. Kent Sağlık Gelişim Planı" Aşamaları

-Proje yönetim modelinin oluşturulması, -Sağlıklı kent parametrelerinin belirlenmesi,

-Kent analizinin yapılması,

-Bölgelerdeki eksikliklerin tespit edilmesi ve sınıflandırılması,

-Eksikliklerin giderilmesi için 5 yıllık uygulama planının hazırlanması, -Uygulama çalışmalarının başlatılması biçimindedir.116

Sağlığı geliştirmeye yönelik olan Kent Sağlık Gelişim Planı sağlık, sosyal hizmetler, eğitim, ulaşım, konut planlama, çevre, güvenlik, ekonomik gelişme ve ulaşım gibi konularda plan dönemini kapsayacak şekilde olmalıdır.

2.2.3. Sağlıklı Kentler Birliğinin Kuruluşu ve Çalışmaları