Dramanın Eğitimle İlişkisine Dair Araştırmalar

Kara (2000) tarafından yapılan “Türkçe öğretiminde yaratıcı drama” isimli araştırmasında yaratıcı drama, yaratıcı dramanın dil eğitimindeki yeri ve öğretime getirdikleri üzerinde durulmuştur. Türkçe öğretiminde uygulanan geleneksel yöntemlerden ve yazınsal türlerin dramatize edilmesinden bahsedilen bu çalışmada Türkçe ve Edebiyat öğretmenleri için yeni olan bu yöntemin dil öğretiminde, kişilik gelişiminde çok etkili olduğu vurgulanmıştır. Bu araştırmada yaratıcı dramanın Türkçe eğitiminde kullanımının eğitime faydalı olacağı belirtilmiştir.

Tümtürk Yılmaz (2000) yaptığı “Türkçe öğretiminde yaratıcı drama yöntemi ile diksiyon becerileri kazandırmaya ilişkin bir model önerisi yaklaşımı” isimli yüksek lisans tezinde, ilköğretim öğrencilerine diksiyon yetisi kazandırmak amacıyla Türkçe dersi için bir öğretim programı hazırlanmıştır. Kişinin yaratıcılığı ve çalışmaların yapılabilir olmasına dikkat edilerek, ezbere dayalı öğretim yönteminden kaçınılarak bir eğitim yöntemi belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmaya, uygulamaya dayalı olan diksiyon eğitimi yönteminde; çocuk diksiyonun öneminin farkında olmalı, etkilerini gözlemleyerek, uygulamalardan zevk almalı, yaşayarak öğrenmelidir. Öğrenciyi kısıtlayan geleneksel eğitim yöntemi yerine; yaratıcı drama yönteminin, diksiyon derslerinin yürütülmesi için daha uygun bir eğitim yöntemi olduğu belirlenmiştir.

4. ve 5. sınıf Türkçe programında yer alan edebî türlerden öykünün öğretiminde drama yönteminin etkisini araştıran Aksoy Tokgöz (2004) tarafından yapılan “İlköğretim 4. ve 5. sınıf Türkçe Programlarında edebî türlerden öykünün öğretiminde yaratıcı drama yönteminin etkililiği” isimli çalışmasında drama yönteminin öğrenci başarısına etkisini belirlemek amaçlanmıştır. 4 ve 5. Sınıf öğrencilerinden 48 öğrencinin katıldığı araştırma sonucuna bakıldığında; drama yöntemi kullanılan öykü öğretiminin, geleneksel yönteme göre daha etkili olduğu sonucuna varılmıştır.

Kişilerin; anadilin iletişim görevinin yanında bireysel ve toplumsal işlevlerinden yaralanabilmesi, anadilin dört temel becerisini etkin biçimde kazanmasıyla yakından ilgili olduğu ifade edilen, Serin (2005) tarafından yapılan “Yaratıcı dramayla kurgulanmış yaratıcı yazma çalışmalarına ilişkin bir model önerisi” adlı araştırmada, özellikle anadil

63

öğretiminde önemli yeri olan yazılı anlatım çalışmalarında uygulanmak üzere, yaratıcı drama ve yaratıcı yazmayla kurgulanmış eğitim durumları oluşturulmuştur.

Yaman (2005) tarafından yapılan “Senaryo tabanlı öğrenme yaklaşımına (stöy) dayalı eğitimde drama yönteminin, ilköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama başarılarına etkisi‟ başlıklı deneysel çalışmasında anadili Türkçe olan ve olmayan öğrencilerin Türkçe dersinde okuduğunu anlama becerilerinin geliştirilmesinde “Senaryo Tabanlı Öğrenme Yaklaşımı‟ na dayalı eğitimde drama yöntemi ile “Tüm Sınıf Öğretimine Dayalı Geleneksel Yöntem uygulanmıştır. Üç deney grubunda STÖY dayalı eğitimde drama yöntemi uygulanırken, diğer üç kontrol grubunda ise tüm sınıf öğretimine dayalı geleneksel öğretmen merkezli yönteme göre işlenen dersler sonunda ölçme aracı olarak kullanılan ve araştırmacı tarafından geliştirilip, geçerlilik güvenirlik çalışması yapılan “Okuduğunu Anlama Başarı Testi”, ön test, son test olarak uygulanmıştır. Araştırma sonunda deney ve kontrol grupları arasında deney grubundaki öğrencilerin geleneksel yöntem ile işlenen kontrol grubuna göre olumlu sonuçlar elde edildiği sonucuna varılmıştır.

İlköğretim dördüncü sınıf Türkçe dersinde, okuduğunu anlama ve anladığını yazıyla anlatma becerilerinin gelişiminde, yaratıcı drama yöntemi ile geleneksel yöntemlerin etkililiği açısından bir fark olup olmadığını ortaya koymayı amaçlayan Kaya Güler (2008) tarafından yapılan “İlköğretim dördüncü sınıf Türkçe dersinde yaratıcı drama yönteminin etkililiği‟ adlı çalışmasında; deney grubunda yaratıcı drama yöntemi, kontrol grubunda geleneksel yöntemler kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarında, ilköğretim dördüncü sınıf Türkçe dersinde, okuduğunu anlama ve anladığını yazıyla anlatma becerilerinin gelişiminde yaratıcı drama yönteminin geleneksel yöntemlere göre daha çok etkili olduğu belirlenmiştir. Türkçe dersinde, öğrencileri merkeze alan, öğrencinin gelişim özelliklerine uygun olan yaratıcı drama yönteminin kullanılmasının okuduğunu anlama ve anladığını yazıyla anlatma temel dil becerisinin gelişiminde etkili olduğu vurgulanmıştır.

Dördüncü sınıf öğrencileriyle bir başka çalışma Susar Kırmızı (2008) tarafından “Türkçe Öğretiminde Yaratıcı Drama Yönteminin Tutum ve Okuduğunu Anlama Stratejileri Üzerindeki Etkisi” olarak yapılmıştır. Ön- test son- test kontrol gruplu deney desenin kullanıldığı bu araştırmada deney grubunda yaratıcı drama yöntemi uygulanırken, kontrol grubunda ise mevcut Türkçe Programı ile çalışılmıştır. Araştırmada drama yönteminin okuduğunu anlama stratejilerine ve okumaya karşı tutuma olan etkisi üzerinde okuduğunu

64

anlama açısından deney ve kontrol grubu arasında anlamlı bir fark belirlenememişken, drama yönteminin okuduğunu anlama stratejilerinin başarıdaki etkisine göre daha etkili olduğu görülmüştür.

Selmanoğlu (2009) “İlköğretim 5.sınıf Türkçe dersinde yaratıcı dramanın öğrenci başarısına etkisi” adlı yüksek lisans tezinde “İlköğretim beşinci sınıf Türkçe dersinde yaratıcı dramanın öğrenci başarısına etkisi nedir?” problem cümlesinden hareket ederek, beşinci sınıf Türkçe dersinde yer alan dil bilgisi konularına yönelik çalışmalar yapılmıştır. Ön test ve son test; klasik, çoktan seçmeli sınav şeklinde hazırlandığı uygulamada; yaratıcı drama çalışmaları sonucunda deney grubundaki çocukların kontrol grubundaki çocuklara göre daha başarılı oldukları gözlemlenmiştir.

İlkokul 3.sınıf Türkçe dersinde yaratıcı drama yönteminin öğrencilerin konuşma becerilerine olan etkisi araştıran Pat (2017) “İlkokul 3. sınıf Türkçe dersinde yaratıcı drama yönteminin konuşma becerilerini geliştirmeye etkisi” çalışmasında 3.sınıf Türkçe programının bir teması olan "Sağlık ve Çevre" teması kullanılarak yaratıcı dramanın ilkokulda konuşma becerileri üzerindeki etkisini göstermek amaçlanmıştır. Araştırmada ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanan Pat, veri toplama aracı olarak kendisi tarafından geliştirilen "Konuşma Becerilerini Değerlendirme Formu" ile öğrencilerin üzerinde konuşmalarını sağlayacak ön test-son test soruları kullanmıştır. Altı haftalık bir uygulama süreci öncesinde her iki gruba ön test ve son test uygulanmıştır. Anlamlılık düzeyi p>0.05 olarak kabul edilen araştırmanın uygulama sonucunda deney grubundaki öğrencilerin konuşma yetilerinde kontrol grubuna göre anlamlı bir fark ortaya çıktığı belirlenmiştir. Bu sonuca göre yaratıcı drama yöntemi ile yapılan konuşma çalışmaları çocukların konuşma becerilerini olumlu yönde etkilediği sonucuna varılmıştır. Şek Balandı (2017) “Yaratıcı drama etkinliklerinin ilkokul 4.sınıf öğrencilerinin duygusal zekâ gelişimine etkisi” adlı araştırmasında ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin duygusal zekâ becerilerini geliştirebilmek için yaratıcı drama etkinliklerinin ne derece etkili olduğunu belirlemek ve elde edilen sonuçlara göre öneriler geliştirmeyi amaçlamıştır. Ön-test son- test kontrol gruplu, deneme modelinde olan araştırmanın kuramsal boyutu literatür taraması yapılarak oluşturulurken, araştırmanın verileri; alt problemlere, ilgili kaynaklara dayanarak geliştirilmiştir. Deney grubundaki öğrencilere 12 hafta süresince toplam 21 drama etkinliği uygulayan Şek Balandı, çalışmasında kontrol grubu günlük eğitim-öğretim uygulamalarına devam etmiştir. Araştırma sonuçlarına göre yaratıcı drama

65

uygulamalarının ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin duygusal becerilerini geliştirmede etkili olduğunu ortaya koyulmuştur. Verilerin analizi sonucunda; çalışmanın başında ölçülen duygusal zekâ seviyelerinin deney ve kontrol grubuna göre çok fark olmadığı gözlenirken, araştırma sonunda, yaratıcı drama etkinliği ile eğitim alan öğrencilerden oluşan deney grubunun adlıkları yaratıcı drama çalışmaları sonucunda duygusal zekâ düzeylerinde artışlar olduğu görülmüştür.