Yetkisi ve Usulü
Kınama ve bazı etkinliklerden alıkoyma cezaları kurumun en üst amiri tarafından verilir ve uygulanır (m.47/1).
Hükümlülerin diğer disiplin cezalarını gerektiren eylemlerinin öğrenilmesinden iti-baren derhâl ve en geç iki gün içinde kurum en üst amirince atanan bir görevli tarafından soruşturmaya başlanır (m.47/2).
Soruşturma en geç yedi gün içerisinde tamamlanır ve düzenlenen rapor ve ekleri di- siplin kuruluna sunulur. Soruşturma süresi eylemin ve soruşturmanın niteliğine göre in-faz hâkiminin yazılı onayı ile yedi güne kadar uzatılabilir(m.47/3).
Savunma alınmadan disiplin cezası verilemez. Haklarında disiplin soruşturması yapılanla-ra, yüklenen eylemin niteliği ve sonuçları ile üç gün içinde savunmalarını vermeleri, aksi hâlde bu haklarından vazgeçmiş sayılacakları yazılı olarak bildirilir.
Savunma yazılı olarak sunulabileceği gibi sözlü olarak da yapılabilir. Sözlü savunma tutanakla saptanır. Türkçe bilmeyenlerle, sağır ve dilsizlerin savunmaları tercüman aracı-lığıyla alınır (m.47/4).
Disiplin cezaları disiplin kurulunca evrak üzerinden görüşülerek en geç üç gün içinde karara bağlanır. Disiplin kurulu, yasada yazılı disiplin cezası uygulanmasına veya disiplin cezası verilmesine yer olmadığına karar verebilir. Disiplin kurulu kararları gerekçeli ola-rak yazılır ve kararda şikâyet mercii ve süresi açıkça gösterilir (m.47/5).
Disiplin kurulu kararı, haklarında soruşturma yapılanlara yönetim tarafından derhâl tebliğ edilir (m.47/6).
Kurumun iç düzenini ve hükümlülerin yaşam ve beden bütünlüklerinin ciddi tehlike altında bulunması nedeniyle derhâl tedbir alınması zorunlu olan hâllerde kurumun en üst amiri 49’uncu maddede belirtilen tedbirleri almakla beraber soruşturmayı başlatır. Bu hâlde infaz hâkimine bilgi verilir (m.47/7).
Disiplin Soruşturması Sırasında Alınabilecek Tedbirler
İnfaz kurumu yönetimi, disiplin soruşturması yapılan hükümlünün odasını, iş ve çalışma yerini değiştirebilir, hükümlüyü kurumun başka kesimine nakledebilir veya diğer
hüküm-5
lülerden ayırabilir. Kurumun düzeninin ve kişilerin güvenliklerinin ciddi tehlikeyle karşı karşıya kalması hâlinde, asayiş ve düzeni sağlamak için Kanunda açıkça belirtilmeyen di-ğer tedbirler de alınır. Ancak tedbirlerin uygulanması, disiplin cezasının verilmesine engel olmaz (m.49).
Disiplin Cezasını Gerektiren Eylemlerin Tekrarı
Bir eylemden dolayı verilen disiplin cezası kesinleştikten sonra bu cezanın kaldırılması için gerekli süre içinde yeniden disiplin cezasını gerektiren bir eylemde bulunan hükümlü hakkında, her defasında bir üst ceza uygulanır (m.48/2).
Disiplin Cezalarının İnfazı Disiplin cezalarının infazı;
a. Hücreye koyma cezasının infazına, infaz hâkiminin onayı ile başlanır. Hücreye koyma cezasına ilişkin diğer hükümler saklı kalmak üzere, kesinleşen disiplin cezalarının infazına derhâl başlanır. Birden fazla disiplin cezası verilmiş olması hâlinde bu cezalar kesinleşme tarihleri sırasına göre ayrı ayrı infaz edilir. Bir ceza-nın infazı tamamlanmadan diğerinin infazına başlanmaz.
b. Disiplin cezalarının tamamı infaz edilip kaldırılmadıkça koşullu salıverilme işlemi yapılmaz ancak bu süre hak ederek salıverme tarihini geçemez.
c. Hücreye koyma cezasına ilişkin disiplin cezalarının infazından önce ve infazı sı-rasında hükümlü, hekim tarafından muayene edilir. İlgilinin bu cezaya katlana-mayacağı anlaşılırsa cezanın infazı sonraya bırakılır veya hekiminin belirleyeceği aralıklarla infaz edilir. Koşullu salıverilme tarihine kadar hükümlünün iyileşeme-yeceğinin tam teşekküllü Devlet veya üniversite hastanesi sağlık kurulu raporu ile saptanması hâlinde hücreye koyma cezası infaz edilmez; yerine ziyaretçi kabulün-den yoksun bırakma cezası iki katı süreyle uygulanır. Raporlar infaz dosyasına ko-nulur.
Disiplin Cezalarının Kaldırılması
İnfaz edildiği tarihten itibaren disiplin cezasının kaldırılmasında ve iyi hâlin kazanılma-sında aşağıda belirtilen süreler esas alınır;
a. Kınama cezası on beş gün,
b. Bazı etkinliklere katılmaktan alıkoyma cezası bir ay, c. Ücret karşılığı çalışılan işten yoksun bırakma cezası üç ay,
d. Haberleşme veya iletişim araçlarından yoksun bırakma veya kısıtlama cezası üç ay, e. Ziyaretçi kabulünden yoksun bırakma cezası üç ay,
f. Hücreye koyma cezası 44’üncü maddenin ikinci fıkrasındaki hâllerde altı ay, üçün-cü fıkrasındaki hâllerde bir yıl,
g. Hücre cezasına karşılık ziyaretçi kabulünden yoksun bırakma cezası, (f) bendinde belirtilen süre sonunda disiplin cezası almamak ve iyi hâlli olmak koşuluyla (a) ve (b) bentlerinde belirtilen cezalar kurum en üst amiri tarafından, diğer bentlerde belirtilen cezalar, kurumun en üst amirinin önerisi ve disiplin kurulu kararıyla kal-dırılır.
Çocuk hükümlüler hakkında verilen disiplin cezaları;
a. Uyarma ve kınama cezaları kararla birlikte,
b. Onarma, tazmin etme ve eski hâle getirme cezası yedi gün sonunda, c. Harcamalarına sınır koyma cezası otuz gün sonunda,
d. Bazı etkinliklere katılmaktan alıkoyma cezası otuz gün sonunda, e. Teşvik esaslı ayrıcalıkları geri alma cezası otuz gün sonunda,
f. İznin ertelenmesi cezası altmış gün sonunda,
g. Kapalı ceza infaz kurumuna iade cezası altmış gün sonunda, h. Odaya kapatma cezası doksan gün sonunda,
Kendiliğinden kalkmış sayılır. (a) bendi hariç, bu fıkradaki diğer süreler karar tarihin-den, firar hâlinde infaz tarihinden itibaren başlar.
Disiplin kurulu, kurum kurallarına uyma, iyileştirme programında ilerleme veya veri-len ceza ile amaçlanan sonucun gerçekleşmesi durumunda, çocuk hakkında vermiş oldu-ğu cezayı süre koşulu aranmaksızın her zaman kaldırabilir.
Disiplin Ceza ve Tedbirlerine İtiraz ve Şikâyet
Disiplin cezalarına ve tedbirlerine karşı İnfaz Hâkimliğine şikâyet ve itirazda bulunulabi-lir. Bu durumda 16.5.2001 tarihli ve 4675 sayılı İnfaz Hâkimliği Kanunu hükümleri uy-gulanır.
Kanımızca hemen aşağıda incelenecek olan kurum içinde zorlayıcı araçların kullanıl-masına ilişkin şikâyetlerin de İnfaz Hâkimliğine yapılabileceği kabul edilmelidir. Bununla birlikte söz konusu kullanım bir suç oluşturuyorsa savcılığa suç duyurusunda bulunula-bilmesi de mümkün olmalıdır.
Kurum İçinde Zorlayıcı Araçların Kullanılması
Kurum içinde hiçbir hâlde zincir ve demire vurmak tedbir olarak uygulanamaz. Kelepçe ve bedensel hareketleri kısıtlayıcı araçlar ise ancak
a. Yetkili makamın önüne getirildiğinde çıkarılmak kaydıyla sevk ve nakil sırasında kaçmayı önlemek için,
b. Hekimin talimat ve gözetiminde olmak üzere tıbbi nedenlerle,
c. Diğer kontrol usullerinin yetersizliği hâlinde hükümlünün kendisine veya başka-larına zarar vermesine veya eşyayı tahrip etmesine engel olmak için kurum en üst amirinin emriyle kullanılabilir. Bununla birlikte çocuk hükümlüler bakımından kelepçe ve bedensel hareketleri kısıtlayıcı araçlar yetkili makamın önüne getiril-diğinde çıkarılmak ya da sevk ve nakil sırasında kaçmayı önlemek için olsa dahi uygulanmaz (m.50).
Ödüllendirme
Gerek yetişkin ve gerekse çocuk hükümlülere kurum içindeki veya dışındaki genel du-rumları, iyileştirme etkinliklerine ilgileri ve uyumları, kurum düzenine karşı tutumları, kendilerine verilen işlerdeki gayretleri gibi beklenen davranış ve tutumları gösteren hü-kümlülere teşvik esaslı ayrıcalıklar tanınır (m.51).
Özet
CGTİHK m.3 infazın temel amacını ya da amaçlarını “ge-nel ve özel önlemeyi sağlamak, bu maksatla hükümlünün yeniden suç işlemesini engelleyici etkenleri güçlendirmek, toplumu suça karşı korumak, hükümlünün; yeniden sosyal-leşmesini teşvik etmek, üretken ve kanunlara, nizamlara ve toplumsal kurallara saygılı, sorumluluk taşıyan bir yaşam bi-çimine uyumunu kolaylaştırmaktır” olarak ifade etmektedir.
Bugünkü infaz rejiminin, infaz sisteminin geçirdiği üç önem-li değişimin bir sonucu olduğu söylenebiönem-lir:
• Hükümlülere tanınan hakların artması.
• Cezaevi içinde şiddetin azalması.
• Yeniden topluma kazandırma programlarının suçtan uzaklaştırmayı sağlayacak düzeye getirilmesi çabaları.
İnfaz rejiminin belirleyicilerinden olan yeniden topluma kazandırma, hükümlünün gelecekte, sosyal sorumluluk sa-hibi olması, suç işlemeden bir yaşam sürdürecek yetenek ka-zanması amacını güden infaz kurumunda gösterilen çabalar şeklinde tanımlanabilir. Yeniden topluma kazandırma terimi yerine zaman zaman tretman, iyileştirme ya da rehabilitas- yon terimleri de kullanılmaktadır. Yeniden topluma kazan-dırmada temel amaç, suç işleyerek kanunu ihlal eden suçluyu kanuna saygılı birey hâline dönüştürmektir. Bu düşüncenin temelini, tıp bilimi ve insancıllık (hümanizma) öğretisi oluş-turmaktadır. 5275 sayılı Kanun iyileştirme yani yeniden top-luma kazandırmayı bireyselleştirme, eğitim, sağlığın korun-ması ve tıbbi müdahaleler, dışarıyla ilişkiler, beden eğitimi ve boş zaman etkinlikleri, salıverilme için hazırlama ve izinler başlıkları altında düzenlemektedir.
Yeniden topluma kazandırmanın temel sorununun, süresi-nin belirsizliği olduğu söylenmektedir. Bu durum üç farklı soruna neden olmaktadır:
• Hükümlü iyileşene kadar cezaevinde kalmak zorundadır.
İyileşme süresi bazen hükümlülük süresini aşabilir.
• Hükümlünün iyileşip iyileşmediğinin, yani değişimin belirlenmesi güçtür. Zira henüz böyle bir ölçme tekniği geliştirilebilmiş değildir.
• Davranışlardaki değişimi ölçme yöntemlerinin belirsiz-liği, hükümlüler ile cezaevi yetkililerini karşı karşıya bı-rakmaktadır. Zira hükümlü bazen değiştiği yolunda farklı davranışlar sergileyebilmektedir.
İnfaz kurumlarında bulunan tutuklu ve hükümlüler kural olarak koğuş, oda ve eklentilerinde kişisel eşya, gıda, tıbbi malzeme ve diğer ihtiyaç maddelerini bulundurabilir. Han-gi eşya ve maddelerin bulundurulabileceği “Ceza İnfaz Ku-rumlarında Bulundurulabilecek Eşya ve Maddeler Hakkında Yönetmelik”te ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.
Hükümlü, kurumda düzenli bir yaşamın sürdürülmesi, gü-venliğin ve disiplinin sağlanması bakımından kanun, yönet-melikler ile idarenin uyulmasını emrettiği veya gerekli kıldığı davranış ve tutumu sergilemekle yükümlüdür. Aksi hâlde ey-leminin niteliği ile ağırlık derecesine göre Kanunda belirtilen disiplin cezaları uygulanır. (m.37/1)
Kendimizi Sınayalım
1. Aşağıdakilerden hangisi çağdaş infaz hukukunun esasla-rından biri değildir?
a. İnsan kişiliğine saygılı ve zaaf göstermeyen bir disip-lin sağlamak
b . Hükümlü ve tutukluya hakları ve cezaevi yaşamı ko-nusunda bilgi vermek
c. Haberleşme ve ziyaret imkanlarını genişletmek d. Hapishanelerden çıkışa hazırlayan çalışmaları çekici
hale getirmek
e. Hükümlünün infaz kurumunda ıstırapsız ve dışarı-daki hayatına yakın bir hayat sürmesini sağlamak 2. Hükümlüyü yeniden topluma kazandırmada temel amaç aşağıdakilerden hangisidir?
a. Suç işleyerek kanunu ihlal eden suçluyu kanuna say-gılı birey haline dönüştürmek
b. Suç işleyerek toplum düzenini bozan hükümlüyü toplumdan uzak tutarak toplumu korumak
c. Suçluyu cezalandırarak toplumda suç işlemeye karşı korku oluşturmak ve diğer bireyleri bu şekilde suç iş-lemekten uzak tutmak
d. Suçluya yaptıklarını ödetmek, ona ıstırap çektirmek e. Suç mağdurunun intikam duygularını tatmin etmek 3. Hükümlülerin kişilikleriyle uyumlu programlar doğrul-tusunda iyileştirilerek, topluma yeniden kazandırılmasına ne ad verilir?
4. Aşağıdaki hükümlüye ait özelliklerden hangisi bireysel-leştirilmiş iyileştirme programlarında gözetilecek ölçütler-den biri değildir?
5. Aşağıdakilerden hangisi Cumhuriyet Başsavcılığının yazılı iznine gerek olmaksızın, haftada bir kez, hükümlüyü ziyaret edebilecek kimselerden biri değildir?
a. Kardeşi b. Amcası c. Çocuğunun eşi d. Kayın babası e. En yakın arkadaşı
6. Aşağıdaki hayvanlardan hangisi diğer hükümlülerin de onay vermesi kaydıyla koğuşlarda bulundurulabilir?
a. Kanarya b. Kedi c. Köpek d. Kaplumbağa e. İguana
7. İnfaz kurumlarında aramayla ilgili aşağıdaki ifadalerden hangisi yanlıştır?
a. İnfaz kurumlarında, odalar ve eklentilerinde, hü-kümlülerin üst ve eşyasında, mutlaka önceden haber verilmek kaydıyla, her zaman arama yapılabilir.
b. İnfaz kurumunun tamamında her ay bir kez mutlaka arama yapılır.
c. İnfaz kurumlarındaki aramalar, gerektiğinde dış gü-venlik görevlileriyle ortaklaşa gerçekleştirilebilir.
d. Oda ve eklentilerinde yapılacak aramalarda muhak-kak bir hükümlü hazır bulundurulur.
e. İnfaz kurumuna sokulması yasak madde bulunduğu-na dair makul ve ciddi emarelerin varlığı ve kurum en üst amirinin kararıyla, hükümlü çıplak olarak ara-nabilir.
8. Aşağıdakilerden hangisi hükümlülere uygulanabilecek cezalardan biri değildir?
a. Bazı etkinliklere katılmaktan alıkoyma b. Ücret karşılığı çalışılan işten yoksun bırakma c. Haberleşme veya iletişim araçlarından yoksun
bırak-ma veya kısıtlabırak-ma
d. Falakaya yatırmak suretiyle, ayak tabanlarına en faz-la 10 cm kalınlığındaki sopayFalakaya yatırmak suretiyle, ayak tabanlarına en faz-la on defayı geçmemek üzere vurulması
e. Ziyaretçi kabulünden yoksun bırakma
Kendimizi Sınayalım Yanıt Anahtarı
9. Aşağıdakilerden hangisi çocuklara uygulanabilecek di-siplin cezalarından biri değildir?
a. Hücreye koyma
b. Onarma, tazmin etme ve eski hale getirme c. Harcamalarına sınır koyma
d. Bazı etkinliklere katılmaktan alıkoyma e. İznin ertelenmesi
10. Aşağıdakilerden hangisi çocuk hükümlünün kapalı ceza infaz kurumuna iadesini gerektiren eylemlerden biridir?
a. Bir kimseyi rızası hilafına alıkoymak
b. Yattığı odayı ve yatma yerlerini izinsiz değiştirmek c. İzin alması gereken durumlarda diğer odalara izinsiz
gitmek
d. Yemek yeri varken odalarda yemek yemek, yiyecek bulundurmak
e. Kişisel durumu, adresi ve buna benzer konularda ku-rum görevlilerini yanlış bilgilendirmek, yalan söyle-mek
1. e Yanıtınız yanlış ise “İnfaz Rejimi” konusunu yeniden gözden geçiriniz.
2. a Yanıtınız yanlış ise “Yeniden Topluma Kazandırma”
konusunu yeniden gözden geçiriniz.
3. a Yanıtınız yanlış ise “Bireyselleştirme” konusunu ye-niden gözden geçiriniz.
4. e Yanıtınız yanlış ise “Bireyselleştirme” konusunu ye-niden gözden geçiriniz.
5. e Yanıtınız yanlış ise “Dışarıyla İlişkiler (Ziyaret)” ko-nusunu yeniden gözden geçiriniz.
6. a Yanıtınız yanlış ise “Hayvanlar” konusunu yeniden gözden geçiriniz.
7. a Yanıtınız yanlış ise “İnfaz Kurumlarında Arama” ko-nusunu yeniden gözden geçiriniz.
8. d Yanıtınız yanlış ise “Çocuklar Haricindeki Hüküm-lüler Hakkında Uygulanabilecek Disiplin Cezaları”
konusunu yeniden gözden geçiriniz.
9. a Yanıtınız yanlış ise “Çocuk Hükümlüler Hakkında Uygulanabilecek Disiplin Cezaları” konusunu yeni-den gözUygulanabilecek Disiplin Cezaları” konusunu yeni-den geçiriniz.
10. a Yanıtınızyanlış ise “Çocuk Hükümlüler Hakkında Uygulanabilecek Disiplin Cezaları” konusunu yeni-den gözUygulanabilecek Disiplin Cezaları” konusunu yeni-den geçiriniz.
Sıra Sizde Yanıt Anahtarı
Sıra Sizde 1
CGTİHK m. 73/1’e göre; bireyselleştirilmiş iyileştirme prog-ramlarında gözetilecek ölçütler şunlardır:
Kapalı görüş, hükümlü ve tutuklular ile ziyaretçilerinin her türlü maddi temasının önlendiği, konuşulanların hazır bu-lunan görevli tarafından işitilebilecek şekilde izlenebildiği ve ceza infaz kurumu idaresinin bu iş için tahsis ettiği özel bölümde yapılan görüşmelerdir (Hükümlü ve Tutukluların Ziyaret Edilmeleri Hakkında Yönetmelik m.7). Açık görüş ise hükümlü ve tutuklular ile ziyaretçilerinin maddi temasına imkân verecek şekilde, konuşulanların hazır bulunan görevli tarafından işitilebildiği ve izlenebildiği, ceza infaz kurumu-nun bu iş için tahsis edilmiş özel bölümünde yapılan ziyaret ve görüşmelerdir (Hükümlü ve Tutukluların Ziyaret Edilme-leri Hakkında Yönetmelik m.13).
Sıra Sizde 3
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre mahkemece müdafi veya vekillik görevinden yasaklanmış bulunan avukatlar, Kanunda belirtilen yasaklama süreleri içinde başka davalarla ilgili olsa bile müdafiliğini veya vekil-liğini üstlendiği kişiyi kurumda ziyaret edemez. Yasaklama şu hâllerde söz konusu olabilir:
• Avukat, suç işlemek amacıyla örgüt kurma (TCK m.220) ve silahlı örgüt suçları (TCK m.314) ile terör suçlarından tutuklu ve hükümlü olanların müdafilik veya vekillik gö-revini üstlenmiş olmalıdır.
• Avukat hakkında suç işlemek amacıyla örgüt kurma (TCK m.220) ve silahlı örgüt suçları(TCK m.314) ile te-rör suçları nedeniyle kovuşturma açılmış olmalıdır. (TCK m.314)
Sıra Sizde 4
Hükümlünün üzerinde, kuruma sokulması veya bulundurul-ması yasak madde veya eşya bulunduğuna dair makul ve cid-di emarelerin varlığı ve kurum en üst amirinin gerekli gör-mesi hâlinde çıplak olarak veya beden çukurlarında aşağıda belirtilen usullere göre arama yapılabilir (Tüzük m.46/2).
a. Çıplak arama, hükümlünün utanma duygusunu ihlal etmeyecek şekilde ve kimsenin görmemesini sağlayacak tedbirler alınarak gerçekleştirilir.
b. Arama sırasında önce bedenin üst kısmındaki giysiler çı-karttırılır, bedenin alt kısmındaki giysiler üst kısmındaki giysiler giyildikten sonra çıkarttırılır. Bu giysiler de mut-laka aranır.
c. Çıplak arama sırasında bedene dokunulmaması için ge-rekli özen gösterilir. Aranan kişinin beden çukurlarında bir şeyin bulunduğuna dair makul ve ciddi emarelerin bulunması hâlinde öncelikle hükümlüden madde veya eşyanın kendisi tarafından çıkartılması istenir, aksi hâlde bunun zor kullanılarak gerçekleştirileceği bildirilir. Be-den çukurlarındaki arama, cezaevi tabibi tarafından ye-rine getirilir.
d. Çıplak olarak arama, mümkün olan en kısa süre içinde bitirilir.
Sıra Sizde 5
Çocuklar haricindeki hükümlüler hakkında uygulanabilecek disiplin cezaları ağırlık derecesine göre şunlardır (m.38):
a. Kınama
b. Bazı etkinliklere katılmaktan alıkoyma c. Ücret karşılığı çalışılan işten yoksun bırakma
d. Haberleşme veya iletişim araçlarından yoksun bırakma veya kısıtlama
e. Ziyaretçi kabulünden yoksun bırakma f. Hücreye koyma
Yararlanılan Kaynaklar
Demirbaş, T. (2008). İnfaz Hukuku, Ankara.
Kurt, M. (2006). Türkiye’de Ceza İnfaz Kurumlarının So-runları, Ankara.
Özbek, V. Ö. (2007). İnfaz Hukuku, Ankara.
Özbek, V. Ö., Kanbur M. N. Doğan, K., Bacaksız P., Tepe İ.
(2011). Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara.
Özbek V. Ö., Kanbur M. N., Doğan K., Bacaksız P., Tepe İ.
(2011). Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara.
5 Amaçlarımız
Bu üniteyi tamamladıktan sonra;
Hükümlülerin nakli konusunda ulusal ve uluslarası esasları açıklayabilecek, İnfazın gevşetilmesi kavramını ve bu yönde kullanılan imkânları tanımlayabi-lecek,
Cezanın infazına ara verilmesinin nedenlerini ve çeşitlerini tartışabilecek, Erteleme, zamanaşımı, hükümlünün ölümü ve af kurumlarının cezanın infazı-na etkisini değerlendirebilecek
bilgi ve becerilere sahip olacaksınız.
Anahtar Kavramlar
İçindekiler
İnfaz Hukuku
Hükümlülerin Nakli, İnfazın Gevşetilmesi ve Cezanın İnfazını Etkileyen Nedenler
• GİRİŞ
• HÜKÜMLÜNÜN NAKLİ
• MİLLETLERARASI NAKİL
• İNFAZIN GEVŞETİLMESİ, TAHLİYE HAZIRLIĞI VE İNFAZIN SONRASI
• CEZANIN İNFAZINA ARA VERİLMESI VE İNFAZI ENGELLEYEN NEDENLER
• KENDİNE ÖZGÜ BİR İNFAZ REJİMİ OLARAK HAPİS CEZASININ ERTELENMESİ
• KOŞULLU SALIVERİLME
• İNFAZI ENGELLEYEN NEDENLER
• Nakil
• Sevk
• İnfazın Gevşetilmesi
• Tahliye
• Erteleme
• Ölüm
• Af
• Koşullu Salıverme
• Denetimli Serbestlik
• Zamanaşımı
GİRİŞ
Bir hükümlü, hakkında tayin olunan cezanın infazı esnasında farklı gerekçelerle bir ceza infaz kurumundan başka bir ceza infaz kurumuna nakledilebilir. Bu nakil işlemi temel olarak basit bir işlem gibi görünse de özellikle hükümlü açısından doğması muhtemel birtakım sakıncaların önceden tespit edilerek göz önünde bulundurulmasını gerektiren hassas bir süreçtir. Şüphesiz ki burada öncelikle naklin gerekçesi önem arz edecektir. Zira bir hükümlünün başka bir ceza infaz kurumuna nakli, disiplin gerekçeleriyle olabileceği gibi sağlık gerekçesiyle veya hükümlü sayısının çokluğu gerekçesiyle de gerçekleştirilebi-lir. Hükümlü, nakil esnasında kendisinin topluma karşı afişe edilmesini önleyecek birta-kım tedbirlerin alınmasını talep edebilir. Burada sözü edilen nakil işlemi ilk bakışta ülke içi ceza infaz kurumlarını kapsıyor gibi görünse de aynı zamanda uluslararası iş birlikle-rinin neticesinde hükümlünün bir ülkeden başka bir ülkeye nakli de bu yine sıkı kurallar çerçevesinde belirlenmiş bir süreçtir.
Bunun dışında bu ünitede üzerinde durulacak bir başka husus da cezanın infazının gevşetilmesidir. Önceki ünitelerde sıklıkla bahsedildiği üzere bir cezanın infazı sadece toplumsal bir öç alma duygusuyla değil, suç işleyen kişilerin hâlen toplumun bir parçası olduğu gerçeğinden hareketle toplumsal yaşam bakımından sakıncalı birtakım özellik-leri gidererek ceza infaz kurumlarında kişiözellik-lerin yeniden topluma kazandırılması amacı-na uygun olmalıdır. Bu anlamda hükümlünün infaz sürecindeki tutum ve davranışları-nın uygunluğu da göz önünde bulundurularak toplumsal yaşamdan kopmaması adına infaz koşullarının gevşetilmesi mümkündür. Bunun yanında özellikle CGTİHK’da be-lirtilen bazı hâllerde cezanın infazına ara verileceği ve daha sonra infazın kaldığı yerden devam edeceği, erteleme ve koşullu salıverme kurumları da yine hükümlünün bir insan olarak toplumun bir parçası olduğu gerçeğinden hareketle getirilmiş bir imkân olarak değerlendirilmelidir.