Ger ṣefā mī-bāyedet tecrīd şev Eger saña bir ṣefā gerek ise tecrīd ḥāṣıl eyle Ger ḫıred dārī zi-ehl-i dīd şev Eger ˊaḳıl ṭutarsañ yaˊnī ˊaḳılıñ var-ise naẓar ehlinden ol Terk-i daˊvá hest tecrīd ey puser Ey oġul daˊváyı terk etmekdir tecrīd Fehm kun maˊnīˋ-i tefrīd ey puser Fehm eyle ey oġul tefrīdiñ maˊnásını tā kim bilesin tefrīd neye dirler Āṣl-ı tecrīdet vedāˊī şehvetest Seniñ tecrīdiñiñ [67a] āṣlı şehvete vedāˊ etmekdir Belkĭ kullĭ inḳıṭāˊ-i leẕẕetest İnḳıṭāˊ-i leẕẕetdir biʼl-küllī yaˊnī biʼkülliye leẕẕet-i dünyeviyyeden el çeküb münḳaṭıˊ olmaḳdır Ger dehī yekbāre şehvet-rā ṭalāḳ Eger bir uġurdan şehvete ṭalāḳ viresin yaˊnī kim terk eyleyesin Ān zemān
gerdī tu der-tefrīd ṭāḳ Hemān sen ol zamān tefrīdde ṭāḳ olduñ yaˊnī bī-naẓīr olduñ ol mertebe kim aḳrānıñ bulunmadı dimekdir Ger tu bubrīdī zi-mevcūdāt umīd Eger sen mevcūdātdan ümīdiñi kaṭˊ idesin Dān-kĭ ez-tefrīd gerdī mustefīd Maˊlūmuñ olsun kĭ terfrīdden sen ifāde etdiñ yaˊnī fāyide etdiñ dimekdir İˊtimādet çūn heme ber-Ḥaḳ buved İmdi çünkĭ seniñ iˊtimādıñ Ḥaḳ üzre oldı ise Ān demet tefrīd-i cān muṭlaḳ buved Ol demde saña tefrīd-i cān muṭlaḳdır Terk-i dunyā kun berāy-ı āḫiret Āḫiret içün dünyā-yı terk eyle V’ez-beden ber keş libas-ı fāḫiret Ve daḫı bedeniñde fāḫir libāsı yuḳaru çek yaˊnī çıḳar Ger be-yābī ez-saˊādet īn maḳām Eger bu maḳāmı saˊādetden bulasın yaˊnī saˊādet saña yār olmaġla sebeb olub maḳām-ı tefrīde vāṣıl olasın Ṣāḥib-i tecrīd bāşī vesselām Tecrīd maḳāmına daḫı vāṣıl olub ṣāḥib-i tecrīd u tefrīd olduñ vesselām Ger zi-ˊuḳbá dest-i şūyī behr-i Ḥaḳ Eger Allâh içün ˊuḳbáyı daḫı terk idüb el yuyasın Dān-kĭ ez-tefrīd gīrendet
sebaḳ Bil kĭ tefrīd maḳāmından daḫı sebḳat [67b] eylemiş olduñ Rev mucerred şev
dāyim ferd bāş Yüri dāyim mücerred ve ferd ol Tā be-her farḳī nişīnī gerd bāş Tā kĭ her ˊālem ḫalḳınıñ başı üzre oturmaḳ isterseñ ġubār ol Gird-i kibr u ˊucb u ḫod- rāyī me-gerd ˊUcb u kibr u ḫod-rāylıġıñ eṭrafını ṭolanma Ḳadr-i ḫod bişnās u hercāyī me-gerd Kendü ḳadrüñi añla ve her cānibe gitme yaˊnī hercāyī olma Her kĭ
gird-i kūre-i enguşt geşt147 Her kim kĭ barmaġını körüge urdı yaˊnī yapışdı148 Cāme
ez-dūdeş siyāh u zişt geşt Cāmesi anıñ dütününden siyāh u çirkin oldı Ān-kĭ bā-
ˊaṭṭār mī-gerded ḳarīb Ol kimse kĭ ˊaṭṭāra ḳarīb oldı Ū hemī bāyed zi-būy-ı ḫvīş
naṣīb Ol kimse ḫoş rāyiḥadan naṣīb bulur yaˊnī ˊaṭṭāra yaḳın olan kimse rāyiḥa-i ṭayyibeden behre-mend ve behre-yāb olur dimekdir Bu beyitde ḥażret-i Şeyḥiñ nükte-i ġarībi vardır Fefhem Hemneşīn-i ṣāliḥān bāş ey puser Ey oġul ṣāliḥler ile hemnişīn ol Hem cudā ez-fāsiḳān bāş ey puser Hem fāsıḳlardan ıraḳ ol ey oġul Cānib-i ẓālim me-kun meyl ey ˊazīz Ẓālimiñ cānibine meyl eyleme ey ˊazīz Ver kunī gerdī ez-ān ḫayl ey ˊazīz Ve eger meyl idecek olursañ ey ˊazīz sen de ol zümreden olmuş olursın Zīrā kişi āḫiretde sevdügi ile ḥaşr olur Rev zi-ehl-i ẓulm bugrīz ey faḳīr Yüri ehl-i ẓulümden ḳaç ey faḳīr Tā ne-sūzī āteş-i tīz-i saˊīr Tā kim saˊīr ādlu cehennemiñ tīz olan āteşinde yanmayasın zīrā ehl-i ẓulm ehl-i nārdır
147 Sehven درک yazılmıştır.
148 Müellif parmak anlamındaki engüşt ile kömür anlamındaki engişt’i karıştırmış, bu karışıklık şerhe
Ṣoḥbet-i ẓālim besān-i āteşest Ẓālimiñ ṣoḥbeti [68a] āteş gibidir Z’ān-kĭ ḫalḳ āzār
u tund u serkeşest Anuñçünkĭ ḫalḳ incidicidir ve derek yüzlüdür ve
muˊāniddir149 Ez-ḥużūr-ı ṣāliḥān ṣāliḥ şevī Ṣāliḥleriñ ḥużūrundan ṣāliḥ olursun Ver nişīnī bāyed ān ṭāliḥ şevī Ve eger yaramazlar ile oturursañ ṭāliḥ olursun Her kĭ ū bā-ṣāliḥān hemdem şeved Her kim kĭ ṣāliḥler ile yār ve hemdem ola Der- ḥarīm-i ḫāṣ-ı Ḥaḳ maḥrem şeved Ḥaḳ teˊāláʼnıñ ḥarem-i ḫāsına maḥrem olur Ey puser megẕār rāh-i şerˊ-rā Ey oġul şerīˊat yolını elden ḳoma Āṣl yābī ger be-gīrī ferˊ-rā Eger ferˊī ṭutarsañ āṣlı bulursun Ez-şerīˊet ger nehī bīrūn ḳedem Eger şerīˊatdan ṭaşra ḳadem ḳoyacaḳ olursañ Der-żelālet uftiy u renc u elem Żelālete ve renc u eleme düşdüñ yaˊnī düşersin dimek olur Her kĭ der-rāh-ı żelālet mīreved Her kim ḳi żelālet yolına gide Ez-cehālet der-beṭālet mīreved Cehāletden beṭālete gider Ḥaḳ ṭaleb v’ez ḳār-ı bāṭıl dūr bāş Ḥaḳ ṭaleb eyle ve daḫı bāṭıl işden ıraḳ ol Der-seḫā vu merdumī meşhūr bāş Seḫāda merdümlükde meşhūr ol Her kĭ negzīned ṣırāṭ-ı mustaḳīm Her kim kĭ ṣırāṭ-ı müstaḳīmi iḫtiyār etmedi Der-ˊaẕāb-ı āḫiret bāşed muḳīm Āḫiret ˊaẕābında muḳīm u müˋebbed olur Der-reh-i şeyṭān
me-zen ġām ey eḫī [68b] Şeyṭān yolunda bir adım daha yürüme ey ḳarındaş Tā ne-
gerdī ḫvār u bed-nām ey eḫī Tā kim ḫār u bed-nām olmayasın ey ḳarındaş Her kĭ
der-rāhe-ı ḥaḳīḳet sālikest Her kim kĭ ḥaḳīḳat yolunda sülūk idicidir Rūz u şeb ḫāˋīf zi-ḳahr-ı mālikest Gice vü gündüz mālik Allâhʼıñ ḳahrından ḫavf idicidir Ber-
ḫilāf-i nefs kun kār ey puser Nefsiñ ḫilāfı üzre iş eyle ey oġul Tā ne-yuftī ḫvār
ber-ḫvār ey puser Tā kim ḫvār üzre ḫvār olmayasın ey oġul
Der-beyān-ı Kerāmethā-yı Ḥaḳ Mīgūyed
Çār çīz est ez-kerāmethā-yı Ḥaḳ Dört nesne Ḥaḳ teˊāláʼnıñ keremlerindendir Muḳbilest ān-kes kĭ gīred īn sebak Muḳbildir şol kimse kĭ bu sebaḳı ṭutdı bu dersi oḳudı bildi dimek olur Evvel ān bāşed kĭ bāşed rast-gūy Evvelā oldur kĭ ṭoġrı sözlü ola yalan söyleyeci olmaya bir kerem budur Bā-seḫā-yı nefs bāşed tāze-rūy Seḫā-yı nefs-ile tāze-yüzlü ola yaˊnī seḫī ve güler yüzlü ola ikinci kerāmet budur Baˊd-ez-ān
ḥıfẓ-ı emānet bāşedeş Andan ṣoñra emānet ḥıfẓ idici olmaḳ gerek üçüncisi budur Hem naẓar pāk ez-ḫıyānet bāşedeş Ve hem ḫıyānetden naẓarı pāk eylemek gerek dördüncisi budur İmdi bu dört ḫaṣlet her kimde var ise ol kerāmet ehlidir Her kirā Ḥaḳ dāde bāşed īn çehār Her kime kim Ḥaḳ teˊālá bu dört ḫaṣleti virmiş ola Bāşed
ān-kes muˋmin u perhīz-kār [69a] Ol kimesne müˋmin ve perhīzkār olur yaˊnī ṣāliḥ
u mütedeyyin olur dimekdir