Düúük maliyetli do÷al adsorbanları modifiye ederek yapılan çalıúmalar

Randall ve ark. 1974, tanenin, polihidroksi, polifenol grupların adsorpsiyon proseslerindeki aktif türler oldukları düúünmektedirler. øyon de÷iúimi polifenolik hidroksil grupları ile bitiúik metal katyonlarını úelat oluúturmalarından kaynaklanır. A÷aç kabu÷u selüloz, hemiselüloz ve pektinler gibi polisakkaritlerden, polifenolik bileúikler olan ligninlerden, fenolik bileúikler (flavonoit, tanen ve terpenes) ve alifatik asitler (ya÷ ve waks)’den oluúan organik maddelerden ve mineral bileúiklerden (Mg, Ca, K, Si, Mn, Fe v.b) oluúmaktadır. Bu bileúiklerden flavonitler, tanenler ve terpenesler gibi bir kısmı ayrıúabilmektedirler. Ayrıca polisakkaritler ve fenolik bileúiklerin kimyasal yapısının a÷ır metal iyonlarını içeren atıksularla úelat oluúturabilecek úekilde oldu÷unu öne sürmüútür. Bryant ve ark. (1992) Cu2+ ve Cr6+’nın adsorpsiyonu için kırmızı köknar odun kullanmıúlar ve adsorpsiyonu öncelikli olarak bu maddenin yapısında bulunan lignin, selüloz ve tanen gibi bileúenler gerçekleútirmiútir.

A÷aç kabu÷unun kimyasal olarak ön iúleme tabi tutulmasının suya renk verme problemini çözdü÷ü görülmüútür. Baz, asit ve formaldehit gibi kimyasal ön iúlemlerin, kapasiteye kayda de÷er etkilerinin olmadı÷ı halde renkli bileúikleri ortamdan ayırdı÷ı görülmüútür (Alves ve ark., 1993). Ön iúlemlerin maliyeti artırdıkları halde, bazı ön iúlemlerin renk kontrolü için gerekli oldu÷u anlaúılmıútır.

Argun (2007), çalıúmalarında a÷aç materyallerini kullanmıútır. Kullanılan a÷aç materyalleri (çam kabu÷u, çam kozala÷ı ve meúe talaúı) ormancılık ve mobilya endüstrisinin bir atı÷ı olarak büyük miktarlarda açı÷a çıkmaktadır. A÷aç materyallerinin maliyeti 0,07-0,10 $ kg-1 civarındadır (Demir A.ù., Konya) ve modifikasyonla birlikte maliyeti 8-70 $ kg-1 civarlarına çıkmaktadır. Bu çalıúmada bazı modifikasyon metotları kullanarak, çeúitli a÷açlardan elde edilen adsorbanların suya renk veren bileúenlerinin giderilmesi ve bu materyallerin adsorpsiyon

kapasitelerinin artırılması sa÷lanmıútır. Kullanılan adsorbanlar için adsorpsiyon iúlemleri sonucunda kinetik ve termodinamik parametreler de bulunmuútur.

Toles ve ark., (1998), lignoselülozik özelli÷e sahip badem, ceviz ve fındık kabuklarını H3PO4 ile muamele ederek Cu2+ iyonunun adsorpsiyonunu

çalıúmıúlar, modifikasyonun metal iyonu sorpsiyonunda etkili oldu÷unu görmüúlerdir.

Yamaguchi ve Tatsumato (1974), klorosülfonik asit (HCIO3S) kullanarak

odun ve bitkisel maddeleri aktifleútirmiúlerdir. Randal ve ark. (1974) formaldehit (HCHO) + asit (HC1, H2SO4) karıúımını kullanarak fındık, badem, yerfıstı÷ı kabu÷u

gibi maddeleri aktifleútirmiúlerdir. Hirabuyashi ve Murayama (1978) odunu aktifleútirmek için NaOH + CS2 + H2O2 + NaHSO3 + akrolein ve/veya

tiyosemikarbazit karıúımını kullanmıúlardır. Yine Terashima ve ark. (1978) odun, kenevir, hindistan cevizi, hint keneviri, kamıú, pamuk gibi maddeleri latex veya vinil + alkaliler (NaOH, KOH, NH3) karıúımı ile modifıye etmiúlerdir. Bu tip iúlemlerde

asıl amaç çözünebilir organik bileúiklerin ayrılması ve kabukların a÷ır metal iyonları ile úelat oluúturma kapasitesini ve reaktivitesini arttırmak için büyük moleküllerin biyolojik ve kimyasal bozunmasını kontrol etmektir.

Namasivayam ve Periasamy (1993), yerfıstı÷ı kabu÷unu önce H2S04, daha

sonra % 1 sodyum bikarbonat çözeltisi ile muamele etmiúlerdir. Elde ettikleri adsorbanı baúlangıç konsantrasyonu 10–20 mg/l olan cıva çözeltisi ile, temas süresi 5–180 dk, adsorbent dozajı 5-120 mg/100 mL ve pH 1,5-10,0 aralı÷ındaki úartlar altında adsorpsiyona tabi tutarak, Freundlich ve Langmuir izotermlerini uygulamıúlardır ve elde ettikleri aktif karbonun, ticari granül aktif karbonla karúılaútırıldı÷ında daha etkili adsorban oldu÷unu göstermiúlerdir.

Balcı ve ark. (1994), badem ve fındık kabu÷unu amonyum klorür ile modifiye ederek, düúük sıcaklıklarda azot debisinde karbonize etmiúlerdir. Kabukların NH4CI

ile iúlendi÷inde toplam yüzey alanını arttırdı÷ını gözlemlemiúler ve NH4CI ile

iúlemeden karbonize ederek birbiriyle kıyaslamıúlardır. NH4CI ile modifiye edilmiú

karbonlar yüksek yüzey alanına sahipken, iúlenmemiú kabukların daha küçük yüzey alanına sahip oldu÷unu tespit etmiúlerdir.

Horsfall ve Spiff (2005), kesikli-sorpsiyon yöntemleri ile Pb2+, Cd2+ ve Zn2+ sulu çözeltileri için adsorbanlar olarak ham bal kaba÷ı atı÷ı ve sülfonil asetik asit

(SA) ile modifiye edilmiú balkaba÷ı atık biyokütlesinin uygulanabilirli÷ini test ettiler. Balkaba÷ı –OH, -CHO, -COOH ve -CN fonksiyonel gruplarını içermektedir. SA modifikasyonu biyokütlenin metal-iyonu tutma kapasitesini artırır ve çok geniú bir yüzey alanı açı÷a çıkarır. Sorpsiyon prosesinin Freundlich ve Langmuir izotermleri hesaplanmıútır ve Langmuir izotermine göre, modifiye edilmiú bal kaba÷ı atı÷ının a÷ır metal iyonlarını adsorpsiyon kapasiteleri, ham balkaba÷ı atı÷ının adsorpsiyon kapasitelerinden fazla bulunmuútur. Optimum pH aralı÷ı 4–5 olarak bulunmuú ve 30 dakikada ayırma iúlemi dengeye gelmiútir. Termodinamik faktörler, sorpsiyon prosesinde temel mekanizma olan fiziksel sorpsiyonu gösteren kendili÷inden olan ekzotermik prosesi göstermiútir.

Horsfall ve ark. (2006), Cd2+, Cu2+ ve Zn2+ iyonlarının ham ve tiyoglikolik asit ile modifıye edilmiú manyok yumrusu kabu÷u ile giderimini araútırmıúlardır. Kabuk yüzeyi ile -SH grupları arasındaki (tiyolasyon-tiyolaútırma) modifikasyonla arttı÷ını ve kabu÷un yüzey karakterinin de÷iúerek adsorpsiyon kapasitesinin arttı÷ını gözlemlemiúlerdir.

Ardıç lignoselülozik bir maddedir ve Min ve ark. (2004) çalıúmalarında, Cd2+ sorpsiyonu için bazla muamele edilmiú ardıç lifi(BTJF) kullanılmıúlardır. ønfrared spektroskopisi analizi, Cd2+ sorpsiyonu için karboksilat iyonunun sorumlu olan majör fonksiyonel grup oldu÷unu göstermiútir. NaOH muamelesinden sonra Cd2+ sopsiyonu 9,18 mg g-1’dan 29,54 mg g-1’a artmıútır ve denge sorpsiyon verileri Langmuir adsorpsiyon modeline daha çok uymaktadır.

Bir di÷er çalıúmada sulu çözeltilerden Cu2+ ve Ni2+ iyonlarının uzaklaútırılması için do÷al ve modifiye edilmiú úeker pancarı pulpunun adsorpsiyon yetenekleri karúılaútırılmıútır. ùeker pancarı pulpunun bileúiminin %72,5’u polisakkarit ve geri kalanı proteinler, lignin ve di÷er minerallerdir. Modifikasyon úeker pancarı pulpunu, sabunlaútırarak, asitle (HCl) veya bazla (NaOH) muamele ederek yapılmıútır. Bu modifikasyonların etkisi, potansiyometrik titrasyonla analiz edilen fonksiyonel grupların içeri÷i ile ham ve modifiye edilmiú adsorbana Cu2+ ve Ni2+ tutunma miktarı karúılaútırılarak de÷erlendirilmiútir. Veriler Langmuir izotermine uymuútur. Bazla ekstrakte edilmiú pulp, en yüksek Cu2+ ve Ni2+ iyonları adsorpsiyonunu göstermiútir (Reddad ve ark., 2002).

Sarin ve Pant (2006), formaldehitle modifiye ettikleri okaliptüs kabuklarını Cr6+ adsorsiyonunda kullandıklarını rapor etmiúlerdir. Seçilen adsorbanın Cr6+’yı ba÷layabilecek çok sayıda hidroksil grupları içeren liflere sahip oldu÷unu belirtmiúlerdir. Okaliptüs kabuklarındaki fenollerin formaldehitle çapraz ba÷ yaparak fenol-formaldehit kopolimeri oluúturdukları ve bunun da katyonların adsorpsiyon kapasitelerini artırdı÷ı belirtilmiútir. Adsorpsiyon kapasitesi 45 mg g1- olarak bulmuúlardır.

Baúka bir çalıúmada, yerfıstı÷ı kabukları su ile ya da baz ile yıkanarak ön muamele yapılmıú, sonrasında sitrik asit ya da fosforik asit ile modifiye edilmiútir. Sulu çözeltilerden Cd2+, Cu2+, Ni2+, Pb2+ and Zn2+ metal iyonlarının tutulması için fıstık kabukları de÷erlendirilmiútir ve sonuçlar Amberlite 200, Amberlite IRC 718 gibi iyon de÷iútirici reçinelerin tutma kapasiteleri ile karúılaútırılmıútır. Baz ile yıkanmıú olan örnekler için adsorplanmıú metal iyonu yüzdesi su ile yıkanan veya hiç yıkanmayan örneklerden daha fazla bulunmuútur. Sitrik asit ve fosforik asitle modifiye edilmiú örnekler metal iyonlarını ayırmada daha etkili bulunmuútur ve asitle modifiye edilmiú yerfıstı÷ı kabukları metal iyon adsorbanları olarak önerilebilir (Wafwoyo ve ark., 1999).

Wong ve ark. (2003)(a), tarafından yapılan çalıúmada, çeúitli karboksilik asitlerle pirinç kabuklarının modifikasyonu yapılmıú ve tartarik asitle modifiye edilmiú pirinç kabu÷unun (TARH) Cu2+ ve Pb2+ için en yüksek tutma kapasitesine sahip oldu÷u bulunmuútur. Cu ve Pb’un ayrılması için sorban olarak TARH kullanılan kesikli-kap deney serileri, sorpsiyon prosesinin pH’a ba÷ımlı oldu÷unu, hızlı ve ekzotermik oldu÷unu göstermiútir. Sorpsiyon prosesi, 27 oC’de Cu ve Pb için sırasıyla 29 ve 108 mg g1- maksimum sorpsiyon kapasitesi ile Langmuir izotermine uymuútur. Sorban partikül büyüklü÷ündeki azalma, metal iyonlarının sorpsiyonundaki artıúa neden olur ve bu yüzey alanındaki artıúla ve ba÷lanma sitelerinin artmasıyla açıklanabilir. Pb2+’nun uzaklaútırılması ilk 60 dakika çok hızlı olmuútur. Dengeye yaklaúık 120 dakikada ulaúılabilmektedir. Cu için de benzer bir davranıú gözlenmiútir.

Wong ve ark. (2003)(b), yarı iletken kaplama atık sularından Cu2+ ve Pb2+ ayrılması için sorban olarak tartarik asitle modifiye edilmiú pirinç kabu÷unun (TARH) kullanım potansiyelini araútırdı. Langmuir izotermi uygulaması, sentetik çözelti ve atık

suda Cu2+ ve Pb2+ için TARH’nin sorpsiyon kapasitesinde hiçbir fark olmadı÷ını göstermiú, kolon çalıúmaları yapılmıútır. Giriú konsantrasyonundaki ve akıú hızındaki artıú daha hızlı breakthrough ile sonuçlanırken, kolon yatak derinli÷indeki artıú daha uzun zaman gerektirmiútir. Cu2+ ve Pb2+ için TARH kolonunun sorpsiyon kapasitesi kesikli-kap çalıúmalarından bulunan de÷erlerle tamamen uymuútur. Rejenerasyon çalıúmasında, Cu2+ ve Pb2+ 0,1 M HCl ile kolondan elue edilerek nicel olarak hemen hemen tamamı geri kazanıldı ve kolon en az beú kez tekrar kullanılabilmiútir..

Elma atıkları meyvenin yaú a÷ırlı÷ının % 12’sinden fazlası olarak kabuk, sap ve çekirdekleri içerir. Elma atı÷ı % 30 selüloz ve % 19 ligninden oluúur. Her ikisinin de karboksilik ve fenolik gruplardan dolayı metal katyonlarını tutma kapasitesi vardır. Lee ve ark. (1998), elma atıklarıyla (AR) bakır, kurúun ve kadmiyumun ayrılmasını çalıútılar. Elma atıkları fizikokimyasal özelliklerini geliútirmek ve metal ayırma kapasitelerini büyük oranda artırmak için fosfor(V) oksiklorid ile modifiye edildi (P-AR). Batch deneylerinde çözelti pH’sının, iyonik gücün, ligandların ve ko-iyonların etkisi çalıúıldı. Çözeltinin pH’sı NaOH ve HCl ile pH aralı÷ı 2–12 arasında olacak úekilde ayarlandı. AR ve P-AR ile bakır, kurúun ve kadmiyumun ayrılması pH ba÷ımlıdır. Cu2+, Pb2+ ve Cd2+ için optimum pH aralıkları sırasıyla 6–7; 6,5–8 ve 8–9,5 arasındadır. Adsorpsiyon dengesi baúlangıçta hızlı bir úekilde kurulmuú ve 1 saat sonra dikkate de÷er bir úekilde azalmıútır. Özellikle düúük pH’larda P-AR’nin metal ayırma verimi AR’den daha yüksektir, bu kimyasal modifikasyondan sonraki P-AR üzerindeki fosfat gruplarının bulunması yüzündendir.

Vaughan ve ark. (2001) tarafından yapılan çalıúmanın amacı, atık su muamelesi için sentetik reçinelerle mısır koçanını karúılaútırmaktır. Do÷al mısır koçanının adsorpsiyon kapasitesini geliútirecek 0,6 M sitrik asit veya 1 M fosforik asit ile modifiye edildi. Yıkama kombinasyonu (su veya NaOH ile) ve modifikasyon muamelesinin etkisi, kadmiyum, bakır, kurúun, nikel, çinko iyonu ile mısır koçanının adsorpsiyon etkinli÷i için test edilmiútir. Sonuçlar IRC–718, Amberlite 200, Duolite GT–73 ve karboksimetilselüloz (CMC) ile karúılaútırılmıútır. Modifye olmuú mısır koçanı, kadmiyum, bakır, nikel ve çinko iyonları için Duolite GT–73 ile aynı adsorpsiyon etkinli÷i ve nikel ve çinko iyonları için CMC’den daha büyük adsorpsiyon etkinli÷i göstermiútir. Asitle modifikasyonun mısır koçanlarındaki

úekerleri estere dönüútürerek negatif yüzey alanı sayısını artırdı÷ı ve dolayısıyla da metal iyonlarının adsorpsiyonunun arttı÷ını belirtmiúlerdir.

Shukla ve Sakhardabde (1992), iki de÷erlikli Cu, Pb, Zn, Ni monoklorotriazin tipi bir boya ile iúlenmiú odun talaúı kullanarak boya kullanılmayanlara göre daha verimli oldu÷unu belirtmiúlerdir. Shukla ve Pai (2005), yer fıstı÷ı kabu÷u ve talaú gibi selüloz içeren ucuz do÷al maddelerin Cu2+, Ni2+ve Zn2+adsorpsiyonunu çalıúmıúlardır. Adsorbanlar boya ile modifiye edildikleri zaman adsorpsiyon kapasiteleri artmıútır. Reaktif boyalar azo ba÷ları içerirler ve bu durum metal iyonlan ile úelat oluúturmak için uygundur. Bu özel durum sayesinde metal iyonlan boya ile modifiye edilmiú adsorban ile altı kollu sa÷lam bir úelat zinciri oluúturabilir. Boya ile modifıye yer fıstı÷ıyla Cu2+, Ni2+ ve Zn2+ için maksimum adsorplanma kapasiteleri sırası ile 7,60, 7,49 ve 9,57 mg g1- olurken ham yer fıstı÷ı için bu de÷erler 4,46, 3,83 ve 7,62 mg g-1 olarak bulunmuútur. Aynı úekilde boya ile modifiye talaúla maksimum adsorplama kapasiteleri Cu2+, Ni2+ ve Zn2+ için sırasıyla 8, 10 ve 17 mg g-1 olurken ham talaúla adsorpsiyonda bu de÷erler 5, 8 ve 11 mg g-1 olarak bulunmuútur.

Baúka bir çalıúmada, ucuz lignoselülozik hindistan cevizi lifleri üzerinde Ni2+, Zn2+ ve Fe2+ iyonlarının adsorpsiyonu incelenmiútir (Shukla ve ark. 2006). Lifler hidrojen peroksit ile okside edilerek kimyasal olarak modifıye edilmiúlerdir. Amaç selülozdaki hidroksil gruplarını okside ederek karboksil gruplarına çevirmek ve böylece zayıf bir katyonik iyon de÷iútirici oluúturmakttr. Modifiye lifler Ni2+, Zn2+ ve Fe2+ için sırası ile 4, 8 ve 7 mg g-1 adsorpsiyon kapasitesine sahipken ham lifler için bu de÷erler 3, 2 ve 3 mg g1- olarak bulunmuútur.

Marshall ve Wartelle (2003)’nin çalıúmalarında, soya fasülyesi kabuklarının modifiye ederek bakır iyonu adsorpsiyonunu çalıúmıúlardır. Kabukları NaOH ile ekstrakte ettikten sonra sitrik asit ile modifiye etmiúlerdir. Sitrik asit ile modifiye edilmiú kabukların bakır iyonununu adsorplama kapasitesi ham kabuklardan oldukça fazla bulunmuútur.

Gong ve ark., (2008), çalıúmalarında sitrik asit modifiye edilmiú bu÷day samanını adsorban olarak kullanarak sulu çözeltilerden bakır adsorpsiyonunu çalıúmıúlardır. Çözelti pH’ı, bakır konsantrasyonu, sorban miktarı, temas süresi gibi parametrelerin etkileri, kesikli kaplarda yapılan deneylerle araútırılmıútır. Cu2+

iyonunun adsorpsiyonu için optimum pH de÷eri 4–5 arasındadır. Cu2+ iyonunun izotermal verileri Langmuir izotermi ile uyum içerisindedir ve sitrik asitle modifiye edilmiú bu÷day samanının Cu2+ iyonu için maksimum adsorpsiyon kapasitesi 78,13 mg g-1 olarak hesaplanmıútır.

Marshall ve ark. (2001), sitrik asit ile soya fasulyesi kabuklarını modifiye etmiú ve modifikasyon ile soya fasulyesi kabuklarının atık sulardan metal adsorplama kapasitesinin arttı÷ını gözlemiútir. Sitrik asit ile modifiye edilmiú soya kabukları atıksulardan metalleri adsorplamak için daha çok kapasiteye sahiptir ve iyon de÷iútirici reçine olarak kullanılabilecek bir potansiyele sahiptir. Bu çalıúmanın amacı soya kabuklarının sitrik asitle modifikasyonu için optimum úartları tayin etmek ve modifikasyon prosesinin maliyetini tahmin etmektir. Maliyeti azaltmak için ıslak kabukların 1,5 saat 120 oC’de sıcakta muamele edilmesi, kurutma ve modifikasyon basamakları tek proses basama÷ı içinde birleútirilebilece÷i fikri düúünüldü. Petrol bazlı katyon de÷iútirici reçinelerin ticari fiyatı 4-40$/kg olmasına ra÷men, modifiye ürün için tahmin edilen üretim maliyeti 1,17$/kg’dır.

Marshall ve ark. (1999), atıksu muamelesinde soya fasulyesi kabuklarının metal iyonu adsorpsiyonunu artırmak için bakır iyonu (Cu2+) kullanılarak bir metod geliútirmiútir. 0.1 N NaOH ile ekstrakte edilen kabuklar (0,1–1,2 M) farklı sitrik asit konsantrasyonları ile modifiye edilmiútir. Yıkanmamıú, bazla yıkanmıú ve bazla yıkanmıú sitrik asitle modifiye edilmiú kabuklarının adsorpsiyon kinetikleri ve adsorpsiyon kapasiteleri karúılaútırılmıútır. Modifiye edilmemiú kabukların toplam negatif yükü 1,33 mmol/g adsorban ve adsorplama kapasitesi 0.39 mmol/g’dır. Soya fasulyesi kabuklarının sitrik asitle modifikasyonu, metal iyonu adsorpsiyonunu oldukça artırmıútır. Artan sitrik asit konsantrasyonu (0,1-1,2 M) ile, toplam negatif yük (1,16-5,22 mmol/g adsorban) artmıútır ve buna ba÷lı olarak da bakır adsorplama kapasitesi (0,683-2,44 mmol/g adsorban) artmıútır.

A÷ır metal iyonlarının (Cd ve Pb) asidik koúullarda (0,2 M H2SO4)

formaldehitle (%37) modifiye edilmiú çam a÷acı talaúı üzerine adsorpsiyonu Taty- Costodes ve ark. (2003) tarafından çalıúılmıútır. Modifikasyon arıtılmıú suya karıúabilen fenolik bileúiklerin giderilmesi amacı ile yapılmıútır. Modifikasyon adsorpsiyon kapasitesini artırmamıú fakat talaúın suya verdi÷i bileúenler azaltılmıútır. Kimyasal iúlemler suda çözünebilen bileúiklerin kovalent ba÷larla talaúın ana

bileúenlerine daha sa÷lam bir úekilde ba÷lanmasını sa÷lamıú, bu da metaller adsorplanırken adsorbanın suya fenolik bileúiklerini bırakarak COD’nin artmasına sebep olmasını engellemiútir. Metal giderim verimleri Cd2+ ve Pb2+ için oldukça yüksek bulunmuútur.

Li ve ark. (2004), kimyasal olarak modifiye edilmiú iki niúasta türevi olan, çaprazba÷lı amino niúasta (CAS) ve ditiokarbomatla modifiye edilmiú niúastayı (DTCS) sulu çözeltilerden Cu2+ çıkarımı için kullandılar. CAS, kararlı bir amin kompleksi formuna meyilli olarak Cu2+ adsorpsiyonu için etkili olarak bulundu. Deneyler hem CAS hem de DTCS’de Cu2+’nin adsorpsiyon iúleminin endotermik oldu÷unu ve Freundlich izotermine uydu÷unu gösterdi. Adsorpsiyon prosesinin entropisi 'S, entalpisi 'H ve serbest enerjisi 'G termodinamik analiz sonuçlarından hesaplanmıútır.

Palma ve ark. yaptı÷ı bir çalıúmada, asitlendirilmiú formaldehit çözeltisi ile kimyasal modifiye edilmiú Pinus radiata kabuk ve tanninleri, sulu çözeltilerden ve bakır madeni asidik atık sularından metal iyonlarının tutulması için kullanıldı. Farklı metal iyonlarını tutma kabiliyeti (Cd2+, Pb2+, Cu2+ vb.) ve çözeltilerden bu metallerin ayrılmasına etki eden faktörler araútırıldı. Adsorpsiyona, desorpsiyona, adsorbanların maksimum adsorpsiyon kapasitesine, metal iyon seçimlilik deneylerine pH’ın etkisi incelendi. Modifiye edilmiú tannin modifiye edilmiú kabuktan daha az adsorpsiyon de÷eri gösterdi. Aynı adsorban ve farklı iyonlar için pH 3’de maksimum kapasite çok farklıdır (Palma ve ark. , 2003).

Li ve ark., (2007)(2) çalıúmalarında, portakal kabu÷unu farklı kimyasallarla (alkali ile yıkama, sitrik asit ile muamele) modifiye ederek, bu adsorbanları sulu çözeltilerden kadmiyum uzaklaútırmada kullanmıúlardır. En yüksek Cd2+ iyonu kapasitesi, sitrik asit modifiye edilmiú portakal kabu÷u için bulunmuú olup; 0,9 mol kg-1’dır. Farklı izoterm modelleri karúılaútırılmıú, deneysel verilerin en iyi Langmuir øzotermine uydu÷u görülmüútür.

Leyva-Ramos ve ark., (2005), do÷al ve oksitlenmiú mısır koçanını adsorban olarak kullanılmıú ve sulu çözeltilerden Cd2+ adsorpsiyonu çalıúmıúlardır. Mısır koçanı sitrik asit ve nitrik asit ile oksitlendi÷i zaman, adsorpsiyon kapasitesi sırasıyla 10,8 ve 3,8 kez artmıútır. Cd2+iyonları karboksilik gruplara adsorplandı÷ı için, mısır koçanındaki karboksilik grupların miktarının artması ile adsorpsiyon kapasitesi

artmıútır. pH 2’den küçük oldu÷unda Cd2+ adsorplanmamıú ve adsorpsiyon kapasitesi çözelti pH’ı 3’den 6’ya arttı÷ı zaman adsorpsiyon kapsitesinin 5 kat arttı÷ı bulunmuútur. Sıcaklı÷ın artırılması ile do÷al ve modifiye edilmiú mısır koçanının adsorpsiyon kapasitesi çok az artmıútır.

Zhu ve ark., (2008)’nın yaptıkları çalıúmanın amacı, metal iyonu adsorbanı olarak soya samanını kullanmak ve sulu çözeltilerden Cu2+ iyonunu adsorplamaktır. Soya fasülyesi samanı su veya baz ile yıkanmıú ve do÷al adsorpsiyon kapasitesini geliútirmek için sitrik asit ile modifiye edilmiútir. pH 2’den 6’ya çıktı÷ında, adsorbanların adsorpsiyon kapasiteleri artmıútır. Baúlangıç bakır iyonu konsantrasyonunun artması ile Cu2+ adsorpsiyonu artmıú fakat % adsorpsiyon azalmıútır. Langmuir ve Freundlich adsorpsiyon izotermleri incelenmiú ve izoterm Freundich modeline daha iyi uyumlu olmuútur.

Arslanoglu ve ark., (2009), limon kabu÷u ile sitrik asidin reaksiyonu ile hazırlanmıú, zengin karboksil gruplu adsorbana Cd2+, Cu2+, Ni2+, Pb2+, Zn2+ ve Cr3+ iyonlarının sorpsiyonunu kesikli sistemlerde çalıúmıúlardır. Sonuçlar sorpsiyonun çok fazla pH’a ba÷ımlı oldu÷unu göstermiútir. Sorpsiyon kinetik verileri, dengenin farklı metal iyonları için 30–240 dakika aralı÷ında gerçekleúti÷i görülmüútür. Ba÷ıl sorpsiyon hızı Ni2+>Cd2+>Cu2+>Pb2+>Zn2+>Cr3+ sırasında bulunmuútur. Adsorpsiyon izotermleri Langmuir izotermine uymuútur. Langmuir izoterminden hesaplanan metal ba÷lama kapasitesi sırası ise Pb2+>Cu2+>Ni2+>Cd2+>Zn2+>Cr3+ olarak bulunmuútur. D-R parametresinden ve polanyi potansiyelinden hesaplanan metal sorpsiyon prosesinin ortalama enerjisi 8–11 kj mol-1 aralı÷ında hesaplanmıútır.

Feng ve ark., (2009), portakal kabu÷u ile metil akrilatın reaksiyonu sonucu sentezledikleri aúılanmıú polimerin hidrolizinden, modifiye edilmiú portakal kabu÷unu adsorban olarak elde etmiúlerdir. Biyokütle yüzeyinde polyakrilik asidin bulundu÷u IR, SEM ve TG ile de desteklenmiútir. Biyokütle yüzeyindeki toplam negatif yük bulunmuútur. Cu2+ iyonu sorpsiyonu için, modifiye edilmiú portakal kabu÷unun yüksek kapasiteye sahip oldu÷u bulunmuútur.

Chand ve ark., (2009), sulu çözeltilerden Cr6+ uzaklaútırmak için biyosorban olarak üzüm atı÷ını kullanmıúlardır. ùarap üretiminin atı÷ı olan üzüm atı÷ı a÷ır metal iyonları için yüksek ilgiye sahip polifenolik bileúimdeki selülozik bir maddedir. Adsorban madde, konsantre sülfirik asitle üzüm atı÷ının çaprazba÷ yapmasıyla

hazırlanmıútır. Adsorban, karakterize edilmiú ve sentetik sulu çözeltilerden Cr6+ uzaklaútırmada kullanılmıútır. Adsorpsiyon deneyleri temas süresi ve pH’ın etkileri incelenerek çalıúılmıú, Cr6+’nın adsorpsiyon izotermi çizilmiútir. Adsorpsiyon izotermi Langmuir izotermine uymuú, maksimum adsorpsiyon kapasitesi 1,91 mol/kg olarak pH 4’de bulunmuútur.

El-Ashtoukhy ve ark., (2008), sulu çözeltilerden Pb2+ ve Cu2+ giderimi için ham, karbonizasyon ile aktifleútirilmiú ve nitrik asit kimyasal muamelesi ile aktifleútirilmiú nar kabu÷unu adsorban olarak kullanmıúlardır. Kesikli adsorpsiyon deneyleri, pH, temas süresi, çözelti konsantrasyonu ve adsorban miktarının fonksiyonu olarak çalıúılmıútır. Maksimum sorpsiyon için optimum pH Pb2+ ve Cu2+ için sırasıyla 5,6 ve 5,8 olarak bulunmuútur. Denge adsorpsiyon verileri Langmuir, Freundlich ve Temkin eúitlikleri ile incelenmiútir. Adsorbanın aktivasyonu ile her iki metalinde adsorpsiyon kapasiteleri artmıútır.

Lu ve ark., (2009)(1), portakal kabu÷unu izopropil alkol, sodyum hidroksit, okzalik asit, fosforik asit ve sitrik asit ile muamele ederek biyosorbanlar elde etmiúlerdir. Modifiye ettikleri biyosorbanları, klorür çözeltilerinden bakır adsorpsiyon mekanizmasını incelemek için kullanmıúlardır. Elde edilen bu farklı