Cinsiyet ve Yaş

Tablo 10: Cinsiyet Dağılımı

Cinsiyet f % Geçerli % Yığılmalı %

Kadın Erkek Toplam 56 27,3 27,3 27,3 149 72,7 72,7 100,0 205 100,0 100,0

Tablo 10’da görülmektedir ki örneklemin cinsiyet dağılımında erkeklerin sayısı kadınların sayısının üç katına yakındır. Bunun sebebi ise tamamıyla DİB’in çalışma şartlarıyla bağlantılıdır. Kadınların sadece Kur’an kursu öğreticiliği ve vaizelik görevlerinde yer alıyor olmalarına karşılık erkeklerin bu görevlere ek olarak imam, müezzin kadrolarında yer almaları; ilçe müftülüğünün veri hazırlama ve kontrol görevleri ile idari görevlerinin sadece erkekler tarafından yürütülüyor olması örneklemde cinsiyet dağılımı açısından bu farkın oluşmasına sebep olmuştur.

Ereğli DİB çalışanlarından oluşan örneklemde cinsiyete göre, sağlıklı beslenme konusunda bilgi, tutum, davranış ve bunların genel ortalamaları arasında ne derece anlamlı farklılıklar olduğu, ‘bağımsız örneklemler t testi’ ile ortaya konmaya çalışılmıştır. Yapılan analiz sonucunda sağlıklı beslenmeye yönelik bilgilerinin, davranışlarının; bilgi, tutum ve davranış genel ortalamalarının cinsiyete göre anlamlı bir farklılık göstermediği belirlenmiştir.

Tablo 11: Sağlıklı Beslenmeye Yönelik Tutumlarının Cinsiyete Göre Farklılığı İçin Bağımsız t-Testi Sonuçları

Cinsiyet N X SS t p

Kadın 56 3.47 .44

2.96 0.04

Tablo 11’de elde edilen bulgular incelendiğinde Ereğli DİB çalışanlarının sağlıklı beslenmeye yönelik tutumlarının cinsiyete göre anlamlı bir farklılık gösterdiği belirlenmiştir (t= 2.96; p<.05). Çalışma grubunda tutum ölçeğinde kadınların sağlıklı beslenmeye yönelik tutumlarının ortalamaları (X= 3.47) iken, bu değer erkeklerde (X= 3.24) olarak tespit edilmiştir, bu bulgulara göre kadın katılımcıların sağlıklı beslenmeye yönelik tutumlarının erkeklere göre daha yüksek olduğu görülmektedir. Bu farklılık için ise kadınların genel olarak beslenme ile alakalı konularla erkeklerden daha fazla hemhal olmaları ve annelik sebebi ile kadınların beslenme konusunda erkeklere nazaran daha fazla sorumluluk altında görülmeleri sebep olarak gösterilebilir. Bununla birlikte gündüz kuşağı programları olarak isimlendirilen ve genel izleyici kitlesini kadınların oluşturduğu programlarda sağlık ve beslenme konularına son yıllarda oldukça fazla yer veriliyor olması da sağlıklı beslenmeye yönelik tutumlarda cinsiyetlere bağlı bu farkın ortaya çıkmasına sebep olarak gösterilebilir.

Tablo 12: Yaş Dağılımı

Yaş (Grup) f % Geçerli % Yığılmalı %

18-25 26-30 31-40 41-50 51-60 Toplam 37 18,0 18,0 18,0 24 11,7 11,7 29,8 61 29,8 29,8 59,5 57 27,8 27,8 87,3 26 12,7 12,7 100,0 205 100,0 100,0

Tablo 12’de yer alan verilere göre örneklemin yaş dağılımına bakıldığında çoğunluğun 31-40 ve 41-50 yaş dilimlerinde yer aldığı; 60 yaş üzerinde ise kimsenin bulunmadığı görülmektedir.

Ereğli DİB çalışanlarından oluşan örneklemde yaş gruplarına göre, sağlıklı beslenme konusunda bilgi, tutum, davranış ve bunların genel ortalamaları arasında ne derece anlamlı farklılıklar olduğu, ‘tek yönlü anova testi’ ile ortaya konmaya çalışılmıştır. Yapılan analiz sonucunda katılımcıların sağlıklı beslenmeye yönelik tutumlarının; bilgi, tutum ve davranış genel ortalamalarının yaş gruplarına göre

anlamlı bir farklılık göstermediği belirlenmiştir. Buna karşılık katılımcıların sağlıklı beslenmeye yönelik bilgilerinin ve davranışlarının yaş gruplarına göre anlamlı bir farklılık gösterdiği belirlenmiştir.

Tablo 13: Sağlıklı Beslenmeye Yönelik Bilgi Düzeyinin Yaşa Göre Farklılığına İlişkin Tek Yönlü ANOVA Analizi Sonuçları

Varyansın Kaynağı Kareler Toplamı df Kareler Ortalaması F p Gruplararası _{2.309 4 .577 3.319 .01} Gruplariçi 34.783 200 .174 Toplam 37.092 204

Tablo 13’te verilen veriler incelendiğinde örneklemin yaşa ve sağlıklı beslenmeye yönelik bilgilerine göre yapılan tek yönlü anova testi sonucuna göre yaş grupları arasında anlamlı farklılık bulunmuştur (F = 3.319; p<.05). Elde edilen bulgulara göre 18-25 yaş grubundakilerin sağlıklı beslenmeye yönelik bilgi puan ortalaması (X= 3.00), 26-30 yaş grubundakilerin sağlıklı beslenmeye yönelik bilgi puan ortalaması (X= 3.06), 31-40 yaş grubundakilerin sağlıklı beslenmeye yönelik bilgi puan ortalaması (X= 3.21), 41-50 yaş grubundakilerin sağlıklı beslenmeye yönelik bilgi puan ortalaması (X= 3.20) ve 51-60 yaş grubundakilerin sağlıklı beslenmeye yönelik bilgi puan ortalaması (X=2.95) olarak gerçekleşmiştir. Buna göre yaş gruplarının sağlıklı beslenmeye yönelik bilgileri etkilediği söylenebilir.

Anlamlı çıkan sağlıklı beslenmeye yönelik bilgi ortalamalarının hangi yaş grupları arasında anlamlı farklılaştığını belirlemek için yapılan Post Hoc testlerinden Tukey testine göre sağlıklı beslenmeye yönelik bilgi düzeylerinin 31-40 yaş grubunda ve 41-50 yaş grubunda, 51-60 yaş grubuna göre yüksek olduğu ve anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Sağlıklı beslenmeye yönelik bilgi düzeyinde tespit edilen bu anlamlı farklılığın sebepleri arasında ise gerek orta yaş olarak değerlendirilebilecek olan 31-50 yaş gruplarının okullarda aldıkları eğitimler sırasında ders müfredatlarında (fen bilgisi, biyoloji, sağlık bilgisi vb.) sağlıkla alakalı konulara az da olsa yer veriliyor olması (Ders müfredatlarında örneğin orta

öğretimde aktarılan konular, bilgiler zamanla ilköğretim konuları arasında yer olmaya başlamıştır. Dolayısıyla 51-60 yaş grubundakilerin üniversite ve orta öğretimde gördükleri bazı konuları 31-50 yaş grupları ortaöğretim ve ilköğretimde görmüş olabilir.) gerekse son yıllarda televizyon programlarında da olsa sağlık ve beslenme konularına oldukça fazla yer veriliyor olması, bilgiye ulaşmanın eskiye nazaran şu an daha kolay olması etkilidir denilebilir.

Tablo 14: Sağlıklı Beslenmeye Yönelik Davranışların Yaşa Göre Farklılığına İlişkin Tek Yönlü ANOVA Analizi Sonuçları

Varyansın Kaynağı Kareler Toplamı df Kareler Ortalaması F p Gruplararası _{1.616 4 .404 2.961 .02} Gruplariçi 27.289 200 .136 Toplam 28.905 204

Tablo 14’te verilen veriler incelendiğinde örneklemin yaşa ve sağlıklı beslenmeye yönelik davranışlarına göre yapılan tek yönlü anova testi sonucuna göre yaş grupları arasında anlamlı farklılık bulunmuştur (F = 2.961; p<.05). Elde edilen bulgulara göre 18-25 yaş grubundakilerin sağlıklı beslenmeye yönelik davranış puan ortalaması (X= 3.35), 26-30 yaş grubundakilerin sağlıklı beslenmeye yönelik davranış puan ortalaması (X= 3.35), 31-40 yaş grubundakilerin sağlıklı beslenmeye yönelik davranış puan ortalaması (X= 3.46), 41-50 yaş grubundakilerin sağlıklı beslenmeye yönelik davranış puan ortalaması (X= 3.53) ve 51-60 yaş grubundakilerin sağlıklı beslenmeye yönelik davranış puan ortalaması (X=3.61) olarak gerçekleşmiştir. Buna göre yaş gruplarının sağlıklı beslenmeye yönelik davranışları etkilediği söylenebilir.

Anlamlı çıkan sağlıklı beslenmeye yönelik davranış ortalamalarının hangi yaş grupları arasında anlamlı farklılaştığını belirlemek için yapılan Post Hoc testlerinden Tukey testine göre sağlıklı beslenmeye yönelik davranış düzeylerinin 51-60 yaş grubunda, 18-25 yaş grubuna göre yüksek olduğu ve anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir. 51-60 ile 18-25 yaş grupları arasında sağlıklı beslenmeye yönelik

davranış düzeylerinde anlamlı farklılık çıkmasının sebepleri arasında geçmişte bireylerin büyük bir bölümünün kendi besinlerini kendilerinin yetiştiriyor olmaları ya da sağlıklı gıda temininin yerel pazarlardan oldukça rahat bir şekilde sağlanıyor olması sayılabilir. Bununla birlikte sağlıklı gıdalarla geleneksel yöntemlerle yetişmiş olan bireylerin (51-60 yaş grubu gibi ileri yaşlar) bunu bir yaşam tarzı haline getirmeleri ve beslenme alışkanlıklarını bu minvalde devam etmesine karşılık; yeni yetişen neslin (18-25 yaş grubu gibi genç yaşlar) sağlıklı gıda yetiştirme imkanlarından uzak olmaları, sağlıklı gıda temininin günümüz şartlarında daha güç olması ve bu şekilde yetişen neslin beslenme alışkanlıklarının da bu minvalde şekillenmesi 18-25 ve 51-60 yaş grupları arasında sağlıklı beslenmeye yönelik davranış düzeylerinde anlamlı bir farklılığın ortaya çıkmasına sebep oluşturmuştur denilebilir.