2011 yılı itibarıyla
1.4.3. SOSYAL GÜVENLİK VE SOSYAL YARDIMLAR
1.4.5.2. Bulunulan Ülke Uyruğuna Geçen Vatandaşlarımızın Yıllar İtibariyle Sayısı
Fransız makamlarınca yayımlanan istatistiklere göre, Fransız vatandaşlığına geçen Türklerin sayısı 2011 yılı sonu itibarıyla toplam 162.994’dür. Son yıllarda düşüş eğilimi görülse de her yıl ortalama 10 bine yakın vatandaşımız Fransız vatandaşlığına geçmektedir. Fransız uyruğuna kabul edilen vatandaşlarımızın Türk vatandaşlığından çıkma zorunluluğu bulunmamaktadır.
2011 yılı sonu itibarıyla, Fransız makamlarınca Fransız vatandaşlığına geçtiği bildirilen toplam 162.994 vatandaşımız arasında, Fransız vatandaşlığını doğumla birlikte alan çocuklar yer almamaktadır. Fransa’da halen bulunan ve aynı zamanda Fransız vatandaşı olan Türklerin sayısının 200.000’in üzerinde olduğu tahmin edilmektedir.
Yıllar itibarıyla Fransız vatandaşlığına geçen vatandaşlarımızın sayısı aşağıda belirtilmiştir:
Yıllar
Fransız vatandaşlığını kazanma şekli
Toplam Yasal düzenleme/
İdari karar
Evlilik Beyan Diğer/tasnif dışı
2002 5.603 546 4.297 22 10.468
2003 5.858 653 3.969 13 10.493
2004 8.700 755 4.202 - 13.657
2005 8.357 493 4.750 7 13.607
2006 6.274 588 4.202 - 11.064
2007 4.275 648 4.202 - 9.125
2008 5.660 450 4.087 5 10.202
2009 4.826 432 3.908 5 9.171
2010 4.981 581 2.884 2 8.448
2011 3.458 578 2.295 2 6.333
Toplam 57.992 5.724 38.796 56 102.568
Kaynak: İçişleri, Denizaşırı Vilayetler, Yerel Yönetimler ve Göç Bakanlığı.
121 1.4.5.3. Bulunulan Ülke Uyruğuna Geçen Vatandaşlarımız ile Diğer Yabancıların Sayısal Mukayesesi
Ülkeler 2008 2009 2010 2011
İspanya 592 442 429 402
İtalya 777 620 569 589
Portekiz 7.778 6.415 4.903 3.805
Polonya 593 586 689 580
Romanya 787 822 996 1.195
Sırbistan ve Karadağ 3.375 3.219 3.192 2.048
İsviçre 381 319 275 291
Rusya Federasyonu. 3.530 4.157 4.503 3.382
Çin 1.122 1.407 1.220 1.198
Türkiye 10.202 9.171 8.448 6.333
Cezayir 20.256 20.659 20.941 15.039
Fas 28.699 26.097 27.637 20.965
Tunus 9.471 9.268 8.520 6.288
Kamerun 2.014 2.411 2.824 2.356
Komor Adaları 1.049 1.334 1.403 1.280
Kongo 2.933 3.269 3.327 1.908
Fildişi Sahilleri 2.197 2.565 3.003 2.161
Madagaskar 1.360 1.498 1.691 1.570
Mali 2.237 2.704 2.698 2.054
Moritanya 686 838 864 607
Senegal 3.038 3.364 3.508 2.825
Kongo D.C. 2.402 2.294 2.293 1.698
ABD 499 466 517 478
Brezilya 605 585 580 640
Haiti 2.922 2.981 2.771 1.627
Diğer 25.550 26.003 33.020 31.385
Toplam 137.452 135.842 143.275 114.584
122 1.4.5.4. Sayısal Veriler
Türk Derneklerine İlişkin Sayısal Bilgiler
Fransa’da vatandaşlarımız tarafından kurulan ve Başkonsolosluklarımıza bildirimde bulunan derneklerin sayıları, Başkonsolosluk görev bölgeleri itibarıyla aşağıda verilmektedir:
Görev bölgesi İl sayısı Dernek sayısı
Paris 39 177 + 4 Üst kurul
Lyon 16 160
Marsilya 30 51 + - Üst kurul
Strazburg 10 179 +12 Üst kurul
Kaynak: T.C. Başkonsoloslukları
Vatandaşlarımızın Genel ve Yerel Yönetimlere Katılımlarıyla İlgili Sayısal Bilgiler
Fransa’da AB üyesi ülke vatandaşları dışındaki yabancıların yerel ve genel seçimlere katılma hakkı bulunmamaktadır. Fransız vatandaşı olan Türkler aynı konumdaki diğer yabancılar gibi bu hakkı kullanmaktadırlar. Avrupa Birliği üyesi ülke vatandaşları ise ikamet ettikleri mahaldeki yerel seçimlere ve Avrupa Parlamentosu seçimlerine katılabilmektedir.
Türk kökenli parlamenter bulunmamaktadır. Buna karşılık, Fransa’da 9-16 Mart 2008 tarihlerinde düzenlenen yerel seçimlerde Paris görev bölgesinde, 4 vatandaşımız belediye başkan yardımcılığı ve 34 vatandaşımız ise belediye meclis üyeliğine seçilmiştir.
1.4.6. İKİLİ VE ÇOK TARAFLI ANLAŞMALAR / İKİLİ İLİŞKİLER
Halen uygulanmakta olan 20 Ocak 1972 tarihli Türkiye-Fransa Sosyal Güvenlik Sözleşmesi Fransa bakımından sadece Fransız Sosyal Güvenlik Genel Rejimi ile Tarım Rejimine tabi olarak çalışan ücretlileri ve bunların aile bireylerini kapsamaktadır. Bu düzenlemenin bir sonucu olarak Fransa’da ikamet eden, ancak ücretli statüsünde olmayan bağımsız çalışanlar ile işsiz ve emekli vatandaşlarımız kısa vadeli sigorta kolları bakımından (hastalık, analık ve aile yardımları) işçi statüsünde bulunanlara tanınan haklardan yararlanamamaktadırlar.
123 Nitekim Fransa’da çalışan bir Türk işçisi ve aile fertlerinin Türkiye’de yıllık izinde bulundukları sırada hastalanmaları halinde sosyal güvenlik sözleşmesi hükümleri çerçevesinde ülkemizde verilen sağlık hizmetlerinden Türk sosyal güvenlik sistemine tabi sigortalılar ile aynı şartlarda yararlanma hakkı vardır. Bu hizmetlerin masrafları Sosyal Güvenlik Kurumumuzca Fransız tarafına fatura edilmektedir.
Buna karşın, yukarıda belirtilen işçi statüsü dışında kalan Türk vatandaşları ve aile fertleri bu hizmetlerin bedelini bizzat kendileri ödemekte ve Fransa’ya dönüşlerinde ülkemizde üstlendikleri sağlık giderlerinin kendilerine geri ödenmesi için bağlı bulundukları sağlık sigortası kurumuna başvuruda bulunmaktadırlar. Ancak bu talepleri değişik gerekçelerle reddedilebilmekte veya geri ödenen bedel Türkiye’deki masraflardan daha düşük olabilmektedir.
Aynı şekilde, Fransa’da işçi statüsünde çalışan bir vatandaşımızın ülkemizde ikamet eden aile fertleri Fransız sigortası hesabına ülkemizde sağlık hizmetlerinden ücretsiz olarak yararlanmakta ve ülkemizde kalan çocukları için aile yardımı alabilmekte iken diğer vatandaşlarımız bu haklardan yoksun bulunmaktadır.
Diğer taraftan, Sözleşmenin kişisel kapsamının sınırlı olması dolayısıyla ülkemizde 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun 4/a maddesinde belirtilen sigortalılar dışında kalan diğer sigortalılar için Fransa hizmet birleştirmesi yapmamaktadır. Gerek kısa vadeli sigorta kolları, gerek uzun vadeli sigorta kolları açısından ikili sözleşmelerin temel unsurlarından birini oluşturan hizmet birleştirmesinin Fransa tarafından sadece hizmet akdine bağlı olarak çalışanlara uygulanması, Türkiye’de kamu görevlisi olarak veya bağımsız çalıştıktan sonra Fransa’ya gelen vatandaşlarımızın mağduriyetine neden olmaktadır.
Türkiye-Fransa Sosyal Güvenlik Karma Komisyonu’nun son toplantısı 24-26 Mayıs 2011 tarihlerinde Paris’te yapılmıştır. Toplantıda gündemde yer alan aşağıdaki konular ele alınmıştır:
f) Geçici görev süresinin belirlenmesi,
g) Nakliye ve ulaştırma işletmelerinde çalışanlar için formüler ihdas edilmesi, h) Geçici ikamet sırasında ortaya çıkan sağlık masraflarının karşılanması, i) Aile yardımı bareminin belirlenmesi,
j) 1995-2005 yılı hesaplarının kapatılması,
k) 2008, 2009 ve 2010 yılı avanslarının belirlenmesi,
124 l) Kurumların ön iznine bağlı olarak sağlanması gereken sağlık yardımları için yeni üst sınır
belirlenmesi,
m) Sözleşme uygulamalarında kullanılan formülerlerin yeniden düzenlenmesi ve yeni formülerler ihdas edilmesi,
n) Sözleşmenin tadili,
o) Formülerlerin karşılıklı olarak elektronik ortamda iletilmesi, p) Diğer konular.
Karma Komisyon toplantısında, yukarıda değinilen hususlarla birlikte, Sözleşmenin yürürlüğe girdiği tarihten bu yana sosyal güvenlik mevzuatında ve kurumsal düzeyde önemli reformların yapıldığını vurgulayan Türk Tarafı Sözleşmenin yenilenmesi gerektiğini ifade etmiştir.
Benzer tespitlerde bulunan Fransız tarafı bu öneriye olumlu yaklaşmış ve yeniden düzenlenecek sözleşmede sahtecilik ve kötüye kullanmaları önlemek amacıyla gerekli düzenlemelere ağırlık verilmesi gerektiğini vurgulamıştır.
Toplantıda Türk Tarafının Fransa Tarafına mümkün olan en yakın zamanda bir sözleşme taslağı iletmesi ve 2012 yılı sonlarına doğru tarafların bir araya gelerek taslak üzerinde çalışmaya başlamaları öngörülmüştür.
125