Birinci Araştırma Problemine İlişkin Bulgular

Bu bölümde araştırma probleminden ilki olan “Erken çocukluk dönemi çocuklarının sahip olduğu demografik özellikler(yaş, cinsiyet, kardeş sayısı, üvey kardeş durumu, doğum sırası vb.) ile zorbalık arasında bir ilişki var mıdır?” sorusuna yönelik bulgular yer almaktadır.

6.2.1 Zorbalık ve Cinsiyet İlişkisine İlişkin Bulgular

Araştırmanın bağımsız değişkenlerinden biri olan cinsiyet değişkeni ile zorbalık arasında bir ilişki olup olmadığını belirmek amacıyla yapılan ki-kare bağımsızlık testinden elde edilen bulgular Tablo 3’de yer almaktadır.

Tablo 3 Zorbalık ve cinsiyet arasında bir ilişki olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılan ki-kare (chi-square) testi sonuçları

Gruplar Cinsiyet Toplam x² sd p Erkek Kız Durum ZDV 53 22 75 14,081 1 ,000 ZDY 94 117 211 Toplam 147 139 286

Tablo 3’de görülebileceği gibi zorbalık ve cinsiyet arasında bir ilişki olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılan ki-kare (chi-square) testi sonuçlarına göre (Süreklilik için Yates Düzeltmesi ile birlikte) değişkenler arasında anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir (x²=14,081; p<.05). Değişkenlerin ikisinin de iki kategoriden oluştuğu durumlarda ki-kare tablosunda yer alan Continuity Correction değeri kullanılmaktadır. Süreklilik için Yates Düzeltmesini içeren bu değer ki-kare değerinin aşırı tahminini telafi etmektedir (Pallant, 2016:240). İki değişkenin arasındaki ilişkinin etki büyüklüğüne bakıldığında hesaplanan Phi katsayısı değerinin ,230 olduğu görülmektedir. Elde edilen bu değer incelendiğinde etki büyüklüğünün orta düzeyde bir etkiyi gösterdiği görülmektedir. 2x2 çapraz tabloların etki büyüklüğünün

incelenmesinde Phi katsayısı değerine bakılmaktadır. Ancak 2x2 den daha büyük tablolar için bildirilmesi gerekli olan değer Cramer’s V değeridir. Phi katsayısının aldığı değer .01 küçük etki, .30 orta etki, .50 büyük etki şeklinde yorumlanmaktadır (Pallant, 2016:241).

6.2.2 Zorbalık ve Yaş İlişkisine İlişkin Bulgular

Araştırmada incelenen değişkenlerden bir diğeri olan yaş değişkeni ile zorbalık arasında bir ilişki olup olmadığını belirmek amacıyla yapılan ki-kare bağımsızlık testinden elde edilen bulgular Tablo 4’te yer almaktadır.

Tablo 4 Zorbalık ve yaş arasında bir ilişki olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılan ki-kare (chi-square) testi sonuçları

Gruplar Yaş Grubu Toplam x² sd p 5 Yaş 6 Yaş Durum ZDV 28 47 75 ,000 1 1,000 ZDY 80 131 211 Toplam 108 178 286

Tablo 4’te görülebileceği gibi zorbalık ve yaş arasında bir ilişki olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılan ki-kare (chi-square) testi sonuçlarına göre (Süreklilik için Yates Düzeltmesi ile birlikte) değişkenler arasında anlamlı bir ilişki olmadığı tespit edilmiştir (x²=,000; p>.05). Değişkenlerin ikisinin de iki kategoriden oluştuğu durumlarda ki-kare tablosunda yer alan Continuity Correction değeri kullanılmaktadır. Süreklilik için Yates Düzeltmesini içeren bu değer ki-kare değerinin aşırı tahminini telafi etmektedir (Pallant, 2016:240).

6.2.3 Zorbalık ve Çocukların Kardeş Sayısı Arasındaki İlişkiye İlişkin Bulgular

Çocukların sahip olduğu kardeş sayısı ile zorbalık arasında bir ilişki olup olmadığını belirmek amacıyla yapılan ki-kare bağımsızlık testinden elde edilen bulgular Tablo 5’te yer almaktadır.

Tablo 5 Zorbalık ve kardeş sayısı arasında bir ilişki olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılan ki-kare (chi-square) testi sonuçları

Gruplar Durum Toplam x² sd p ZDV ZDY Kardeş Sayısı Kardeşi yok 14 28 42 7,011 3 ,072 1 Kardeş 27 113 140 2 Kardeş 24 52 76 3 Kardeş ve Fazlası 10 18 28 Toplam 75 211 286

Tablo 5’te görülebileceği gibi zorbalık ve kardeş sayısı arasında bir ilişki olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılan ki-kare (chi-square) testi sonuçlarına göre değişkenler arasında anlamlı bir ilişki olmadığı tespit edilmiştir (x²=7,011; p>.05).

Verilerin toplanması sırasında, örneklem grubundaki çocuklardan sadece ikisinin 4 ya da daha fazla kardeşe sahip olduğu belirlenmiştir. Bu değer ki-kare bağımsızlık testinin varsayımına (her kategoride en düşük beklenen frekans sayısı 5 ya da daha fazla olmalıdır) uygun olmadığı için bu iki çocuk da 3 kardeşe sahip çocuklar grubuna eklenmiştir.

6.2.4 Zorbalık ve Üvey Kardeşe Sahip Olma Arasındaki İlişkiye İlişkin Bulgular

Araştırma kapsamında incelenen bağımsız değişkenlerden biri olan çocukların üvey kardeşe sahip olma durumu ile zorbalık arasında bir ilişki olup olmadığını belirmek amacıyla yapılan ki-kare bağımsızlık testinden elde edilen bulgular Tablo 6’da yer almaktadır. Analiz öncesinde ki-kare bağımsızlık testinin her hücredeki kişi sayısının en az 5 olması gerektiği ile ilgili varsayımının desteklenmediği gözlenmiştir. Bu nedenle veriler, ki-kare için Fisher’ın Tam Olasılık Testi kullanılarak incelenmiştir (Pallant, 2016).

Tablo 6 Zorbalık ve üvey kardeş durumu arasında bir ilişki olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılan ki-kare (chi-square) testi sonuçları

Gruplar Üvey Kardeş Toplam x² sd p Var Yok Durum ZDV 3 72 75 ,000 1 1,000 ZDY 9 202 211 Toplam 12 274 286

Tablo 6’da görülebileceği gibi zorbalık ve üvey kardeşe sahip olma arasında bir ilişki olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılan ki-kare (chi-square) için Fisher’ın Tam Olasılık Testi sonuçlarına göre, değişkenler arasında anlamlı bir ilişki olmadığı tespit edilmiştir (x²=,000; p>.05).

6.2.5 Zorbalık ve Çocukların Doğum Sırası Arasındaki İlişkiye İlişkin Bulgular

Araştırmada ele alınan bağımsız değişkenlerden bir diğeri olan çocukların doğum sırası ile zorbalık arasında bir ilişki olup olmadığını belirmek amacıyla yapılan ki-kare bağımsızlık testinden elde edilen bulgular Tablo 7’de yer almaktadır.

Tablo 7 Zorbalık ve doğum sırası arasında bir ilişki olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılan ki-kare (chi-square) testi sonuçları

Gruplar Durum Toplam x² sd p ZDV ZDY Doğum Sırası İlk Çocuk 39 98 137 2,887 2 ,236 2. Çocuk 22 84 106 3. Çocuk ve Diğer 14 29 43 Toplam 75 211 286

Tablo 7’ de görülebileceği gibi zorbalık ve doğum sırası arasında bir ilişki olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılan ki-kare (chi-square) testi sonuçlarına göre değişkenler arasında anlamlı bir ilişki olmadığı tespit edilmiştir (x²=2,887; p>.05).

Verilerin toplanması sırasında örneklem grubunda yer alan çocuklardan, doğum sırası 4. çocuk olan 2 çocuk ve diğer kategorisinde ise hiçbir çocuğun yer almadığı görülmektedir. Bu frekans değerlerinin ki-kare bağımsızlık testinin varsayımına (her kategoride en düşük beklenen frekans sayısı 5 ya da daha fazla olmalıdır) uygun olmaması nedeniyle doğum sırası 4. Çocuk ve diğer olan gruptaki çocuklar doğum sırası 3. Çocuk olan gruba aktarılmış ve grup 3. Çocuk ve diğer şeklinde değiştirilmiştir.